ΑΣΚΗΤΙΚΗ ΚΑΙ ΗΣΥΧΑΣΤΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Η πνευ­μα­τι­κή ζω­ή τοῦ ἀν­θρώ­που εἶ­ναι μυ­στή­ριο ἀ­νε­ξι­χνί­α­στο γιά τούς  ἄλ­λους, καί  μό­νο  στόν Θε­ό εἶ­ναι γνω­στή. Γι᾿ αὐ­τό δέν πρέ­πει νά κρί­νου­με κατ᾿ ὄ­ψιν, δι­ό­τι πολ­λές φο­ρές ὁ ἄν­θρω­πος δέν εἶ­ναι αὐ­τό πού φαί­νε­ται.

Ο γε­ρω–Χρι­στό­δου­λος ὁ Κα­του­να­κι­ώ­της, ὁ ὑ­πο­τα­κτι­κός τοῦ  με­γά­λου ἡ­συ­χα­στοῦ Καλ­λι­νί­κου, δέν ἀ­κο­λο­ύ­θη­σε τόν Γέροντά του στήν θε­ω­ρη­τι­κή ζωή, ἀλ­λά κλη­ρο­νό­μη­σε τήν πρά­ξη.

Παρ᾽ ὅ­τι ἔ­κα­νε τό­σο αὐ­στη­ρή, ἀ­σκη­τι­κή ζω­ή, τό πρό­σω­πό του φαι­νό­ταν εὐ­τρα­φές. Εἶ­χε μά­τια ἐκ­φρα­στι­κά καί μι­λοῦ­σε λί­γο μέ κο­φτές φρά­σεις. Ὁ Χα­τζη–Γε­ώρ­γης ζοῦ­σε μέ πολ­λή ἁ­πλό­τη­τα, μέ φτώ­χεια καί ὅ­λα τά ἐ­ξω­τε­ρι­κά τά πα­ρα­με­λοῦ­σε.

Ο γέροντας πα­πα Ἐ­φρα­ίμ ὁ Κα­του­να­κι­ώ­της ἀ­πό λα­ϊ­κός εἶ­χε πο­λύ με­γά­λη κα­θα­ρό­τη­τα. Δέν ἤ­ξε­ρε, τί ση­μαί­νει σαρ­κι­κή ἁ­μαρ­τί­α καί πῶς ἐ­πι­τε­λεῖ­ται. Οἱ κο­πέλ­λες τόν κο­ρό­ϊ­δευ­αν «μι­σο­γύ­νη».  Ἀ­γα­ποῦ­σε πο­λύ τήν μη­τέ­ρα του. Ὁ πα­τέ­ρας του τόν κα­τα­ρά­στη­κε, ὅ­ταν τοῦ εἶ­πε ὅ­τι θέ­λει νά γί­νη μο­να­χός. «Νά ἔ­χης τήν κα­τά­ρα τῶν 318 Θε­ο­φό­ρων Πα­τέ­ρων τῆς Πρώ­της Οἰ­κου­με­νι­κῆς Συ­νό­δου», τοῦ εἶ­πε. Ἀρ­γό­τε­ρα ὅ­μως με­τά­νοι­ω­σε καί ἦρ­θε καί ὁ ἴ­διος καί ἐ­μό­να­σε μα­ζί του, καί ὁ πα­πα–Ἐ­φρα­ίμ τόν γη­ρο­κό­μη­σε. 

Ο πα­πα–Χα­ρί­των, ὁ Πνευ­μα­τι­κός καί Ἡ­συ­χα­στής, ὅ­ταν ἦ­ταν στό Κελ­λί τοῦ Ἁ­γί­ου Νε­ί­λου, τό 1872, ὅ­που ἔ­γι­νε με­γα­λό­σχη­μος καί ἱ­ε­ρε­ύς, ἀ­γω­νι­ζό­ταν πο­λύ.

Από τίς πολ­λές ἀ­ρε­τές πού κο­σμοῦ­σαν τήν ἁ­πλή καί κα­θα­ρή ψυ­χή τοῦ Ἡ­γου­μέ­νου πα­πα–Χα­ρα­λάμ­που Δι­ο­νυ­σιά­του, ξε­χώ­ρι­ζε ἡ ἐ­λε­η­μο­σύ­νη. Δέν εἶ­χε ὅ­ρια. Τά ἔ­δι­νε ὅ­λα.

Ο ἡγού­με­νος Φί­λιπ­πος Λαυ­ρι­ώ­της εἶ­πε στόν πα­πα–Βα­σί­λη τόν Πνευ­μα­τι­κό: «Πο­τέ σου νά μήν πῆς σέ κά­ποι­ον πού θέ­λει νά ἐ­ξο­μο­λο­γη­θῆ”, ἔ­λα αὔ­ριο”

Ὅ­ταν εἶ­δα γιά πρώ­τη φο­ρά τόν π. Φι­λά­ρε­το, τόν Ἡ­γο­ύ­με­νο τοῦ Κων­στα­μο­νί­του, μοῦ ἔ­κα­νε με­γα­λύτερη ἐν­τύ­πω­ση ἀ­πό ὅ­λους τούς ἄλ­λους σα­ράν­τα μο­να­χούς πού εἶ­χε τό Μο­να­στή­ρι. Ἔ­λαμ­πε τό πρό­σω­πό του τό­σο πο­λύ, πού μοῦ φά­νη­κε σάν ἄγ­γε­λος

Ο γε­ρω Τι­μό­θε­ος ὁ Κα­ψα­λι­ώ­της εἶ­χε ἔρ­θει πρό­σφυ­γας ἀ­πό τήν Προῦσ­σα. Ἔ­ζη­σε 67 χρό­νια στό Ὄ­ρος. Πο­τέ δέν βγῆ­κε στόν κό­σμο.

  Ένας ἀ­πό τούς τε­λευ­ταί­ους Ρώσ­σους ἐ­να­ρέ­τους πα­τέ­ρες τοῦ Μπου­ρα­ζε­ρί­ου ἦ­ταν καί ὁ π. Συ­με­ών, πού ὠ­νο­μά­σθη­κε Σέρ­γιος διά τοῦ Με­γά­λου καί Ἀγ­γε­λι­κοῦ σχή­μα­τος.

Έἶ­πε ὁ Γέ­ρων Σω­φρό­νιος, ὁ μα­θη­τής τοῦ ὁ­σί­ου Σι­λουα­νοῦ: «Δέν εἶ­μαι οὔ­τε Ἕλ­λην οὔ­τε Ρῶσ­σος, εἶ­μαι Ἁ­γι­ο­ρεί­της».

Ο γερω–Ἐνώχ ὁ Ρου­μᾶ­νος ἔ­γι­νε κα­λό­γε­ρος ἀ­πό τά­μα στήν Πα­να­γί­α. Ἦ­ταν στρα­τι­ώ­της καί σέ μία μά­χη σκο­τώ­θη­καν ὅ­λοι οἱ ἄλ­λοι. Αὐ­τός τό­τε ἔκα­νε τά­μα καί πα­ρα­κά­λε­σε στήν Πα­να­γί­α, ἄν τόν σώ­ση, νά γί­νη κα­λό­γε­ρος στό Ἅ­γιον Ὄ­ρος. 

Ὁ πα­πα Σάβ­βας, ἀ­φοῦ τόν ἐ­ξω­μο­λό­γη­σε, εἶ­πε στόν Γέ­ρον­τα: «Τό κα­λο­γέ­ρι σου κω­λύ­μα­τα ἱ­ε­ρω­σύ­νης δέν ἔ­χει, ἀλ­λά ἄν θέ­λης νά εἶ­ναι πάν­τα τα­πει­νό, ἄ­φη­σέ τον κα­λό­γε­ρο, για­τί τούς ἱ­ε­ρεῖς τούς πο­λε­μᾶ πο­λύ ἡ ὑ­πε­ρη­φά­νεια». Ἔ­τσι δέν τόν ἔ­κα­νε ἱ­ε­ρέ­α.

Ὁ μακαριστός γέροντας Νεόφυτος (κατά κόσμον Ναούμ Σκαρκαλᾶς), πού ἐκοιμήθη ἐν Κυρίῳ τόν Μάιο τοῦ 2005, ἄφησε μνήμη πολύ ἐναρέτου καί ἁγίου ἀνδρός. Ἐφλέγετο ἀπό διάπυρο ἔρωτα πρός τόν Θεό καί τήν ἁγία Του Ἐκκλησία, τήν ὁποία διηκόνησε μέ πολύ ζῆλο, μέ ὅλη τήν ζωή του..

   Ὅ­ταν ἦ­ταν κη­που­ρός βράχη­κε κά­ποι­α ἡ­μέ­ρα τό παν­τε­λό­νι του καί τό ἅ­πλω­σε γιά νά στε­γνώ­ση. Φύσηξε ὅ­μως ἀ­έ­ρας καί τό πῆ­ρε. Ἔ­ψα­ξε καί δέν τό εὕ­ρι­σκε. Πῆ­γε ἀ­μέ­σως στό Ἐκ­κλη­σά­κι τοῦ ἁ­γί­ου  Τρύ­φω­νος καί τόν πα­ρε­κά­λε­σε νά τοῦ φέ­ρη γρή­γο­ρα τό παν­τε­λό­νι, γιά νά μήν κα­τέ­βη στό Μο­να­στή­ρι ὅ­πως ἦ­ταν. Καί πράγ­μα­τι μό­λις βγῆ­κε ἔ­ξω εἶ­δε τό παν­τε­λό­νι του κρε­μα­σμέ­νο στήν θέ­ση του.

Κά­πο­τε μία πα­ρέ­α κυ­νη­γῶν σκό­τω­σαν ἕ­να ζαρ­κά­δι τήν Σα­ρα­κο­στή καί τό μα­γεί­ρευ­αν στόν τα­βά. Ὁ Σού­λιος πῆ­γε καί ἀ­πό τήν κα­μι­νά­δα ἔρ­ρι­ξε μέ­σα στόν τα­βά κο­πρι­ές καί με­τά ἐ­ξα­φα­νί­στη­κε.

    Ο γε­ρω Δαυ­ΐδ ἀ­πό τό Ρωσ­σι­κό (με­τωνο­μά­σθη­κε Δη­μή­τριος διά τοῦ θεί­ου καί Ἀγ­γε­λι­κοῦ σχή­μα­τος) εἶ­χε γνω­ρί­σει τόν ὅ­σιο Σι­λουα­νό. Ἐ­νό­σῳ ζοῦ­σαν μα­ζί στό Ρωσ­σι­κό, τόν εἶ­χε σέ εὐ­λά­βεια καί με­τά τήν κοί­μη­σή του πί­στευ­ε στήν ἁ­γι­ό­τη­τά του.

Στό μο­να­στή­ρι τοῦ Ρωσ­σι­κοῦ (Ἅ­γιο Παν­τε­λε­ή­μο­να) πα­λαι­ά, ἐ­νῶ ἀ­φθο­νοῦ­σαν τά ὑ­λι­κά ἀ­γα­θά καί τά πα­στά ψά­ρια, πού τά ἔ­φερ­ναν μέ κα­ρά­βια ἀ­πό τήν Ρωσ­σί­α, πολ­λοί πα­τέ­ρες πά­θαι­ναν φυ­μα­τί­ω­ση ἀ­πό τήν πολ­λή ἄ­σκη­ση.

Ὅ­ταν ἀ­κό­μα ἦ­ταν στό Μπου­ρα­ζέ­ρι, προ­σευ­χό­ταν γιά κά­ποι­ο πρό­σω­πο. Ἄ­κου­σε ἀ­πό πί­σω του ἕ­να φύ­ση­μα καί σχε­δόν πα­ρέ­λυ­σε· μπου­σου­λών­τας πῆ­γε στόν Γέ­ρον­τά του καί τοῦ τό δι­η­γή­θη­κε. Ὁ πα­πα–Χα­ρά­λαμ­πος τόν δι­ά­βα­σε, συ­νῆλ­θε καί τοῦ εἶ­πε νά μήν ξα­να­προ­σευ­χη­θῆ γι᾿ αὐ­τό τό πρό­σω­πο, ἀλ­λά θά προ­σευ­χό­ταν ὁ ἴ­διος, καί τόν ἔ­στει­λε γιά ὕ­πνο.

  Όταν ὁ Γέ­ρον­τας Πορ­φύ­ριος, ὁ προ­ο­ρα­τι­κός, βρι­σκό­ταν ἀ­κό­μα στά Καλ­λί­σια, τόν ἐ­πι­σκέ­φθη­κε ἕ­νας φι­λο­μό­να­χος νέ­ος, ἔ­χον­τας ἀ­κού­σει πολ­λά γιά τό προ­ο­ρα­τι­κό καί δι­ο­ρα­τι­κό του χά­ρι­σμα.

Ο γε­ρω Πέτρος ὁ Κα­ρυ­ώ­της ἦ­ταν πρῶ­τα πα­λαι­στής στήν Ἀ­με­ρι­κή. Ἦρ­θε στό Ἅ­γιον Ὄ­ρος, ἔ­γι­νε μο­να­χός καί ἔ­με­νε σ᾽ ἕ­να Κα­λύ­βι δί­πλα στήν Ἁ­γί­α Βαρ­βά­ρα, κον­τά στό Μπου­ρα­ζέ­ρι, ἀ­γω­νι­ζό­με­νος ὑ­πε­ράν­θρω­πα.

Ο δια­κο Πα­χώ­μιος ὁ Γρη­γο­ριά­της πή­γαι­νε τή νύ­χτα κά­τω στίς κα­μά­ρες καί προ­σευ­χό­ταν.

Ὅταν ἐ­κοι­μή­θη, βρῆ­καν στίς τσέ­πες του  χαρ­τά­κια ἀ­πό ἡ­με­ρο­λό­γιο. Στό   κα­θέ­να   ἔ­γρα­φε:
«Αὔ­ριον ἀ­πο­θνή­σκεις».

Ο εὐ­λα­βέ­στα­τος καί ἀ­γω­νι­στής πα­πα Παῦ­λος ὁ Ἁ­γι­ο­παυ­λί­της ὁ νεώτερος εἶ­χε τυ­πι­κό νά μήν ξα­πλώ­νη τή νύ­χτα στό κρεβ­βά­τι του.

O γε­ρω Πα­νά­ρε­τος ὁ Ἁ­γι­ο­παυ­λί­της ἦρ­θε στό Μο­να­στή­ρι καί ἔ­γι­νε κα­λό­γε­ρος σέ ἡ­λι­κί­α 60 ἐτῶν. Ἦ­ταν λί­γο ζω­η­ρός καί ἀ­στεῖ­ος. Ὅ­μως εἶ­χε πό­θο γιά τήν σω­τη­ρί­α του.

Ο παπα–Νι­κό­λα­ος Σαβ­βα­νῆς ἀ­πό τό Παν­το­κρα­το­ρι­νό Κελ­λί τοῦ Ἁ­γί­ου Νι­κο­λά­ου, κοντά στό Κου­τλου­μο­ύ­σι, ἦ­ταν ἀ­πό τήν Κο­ρα­κά­να τῆς Κέρ­κυ­ρας. Ἔ­ζη­σε ἕν­τε­κα χρό­νια στό Ἅ­γιον Ὄ­ρος ἀλ­λά τό 1943 γύ­ρι­σε στό χω­ριό του καί ἔ­γι­νε ἐ­φη­μέ­ριος.

  Ο π. Νι­κό­λα­ος ὁ Γρη­γο­ρι­ά­της, ὁ ἰα­τρός, ἦλ­θε στό Ἅ­γιον Ὄ­ρος τό 1913. Ἐ­ξή­σκη­σε τό δι­α­κό­νη­μα τοῦ ἰ­α­τροῦ κα­τά τρό­πον ὑποδειγματικό. Ὅ­που τόν κα­λοῦ­σαν ἀ­σθε­νεῖς μο­να­χοί με­τέ­βαι­νε προ­θυ­μό­τα­τα. Ἦ­ταν εὐ­γε­νι­κός στο­ύς τρό­πους καί πα­ρη­γο­ρη­τι­κώ­τα­τος στο­ύς ἀ­σθε­νεῖς.

  O γε­ρω Νε­ό­φυ­τος ὁ Ρου­μᾶ­νος ἀ­πό τήν Λάκ­κου Σκή­τη δέν ἔ­ζη­σε ἀ­γω­νι­στι­κή ζω­ή καί εἶ­χε πολ­λά χρό­νια νά κοι­νω­νή­ση. Ἀρ­ρώ­στη­σε καί τόν πῆ­ραν στόν Ἅ­γιο Παῦ­λο νά τόν γη­ρο­κο­μή­σουν. Ἡ Πα­να­γί­α τόν οἰ­κο­νό­μη­σε. Ἔ­κα­νε γε­νι­κή ἐ­ξο­μο­λό­γη­-ση καί στό ἑξῆς κοι­νω­νοῦ­σε τα­κτι­κά. Ἔ­μει­νε ἑ­πτά χρό­νια κα­τά­κοι­τος στό κρεβ­βά­τι, ἡ ἀρ­ρώ­στια τόν ἔ­κα­νε σάν λεί­ψα­νο, ἀλ­λά ἔ­φυ­γε εἰ­ρη­νι­κά καί ἀ­να­παύ­τη­κε ἡ ψυ­χή του.

   Ο γε­ρω Μω­ϋ­σῆς ὁ Μπου­ρα­ζε­ρί­της ἦ­ταν με­γά­λος νη­στευ­τής. Κάθε μέ­ρα ἔ­κα­νε ἐ­νά­τη καί ἔ­τρω­γε μό­νο ἕ­να εἶ­δος τρο­φῆς. Πρίν ἀ­πό τήν θεία Κοι­νω­νί­α κρα­τοῦ­σε τρι­ή­με­ρη νη­στε­ί­α ἀ­πό λά­δι, παρ᾿ ὅ­λο πού εἶ­χε πε­ρά­σει τά 80 του χρό­νια καί ἦ­ταν ἀ­νά­πη­ρος. Ζη­τοῦ­σε ἀ­πό το­ύς πα­τέ­ρες ἐρ­γα­σί­α, γιά νά μήν κά­θε­ται ἀρ­γός, καί ἔ­λε­γε χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά: «Ἡ νη­στε­ί­α μό­νο δέν μᾶς σώ­ζει».

Ο γερω Με­λέ­τιος ὁ Συ­κι­ώ­της, γέ­ρων τοῦ Δι­ο­νυ­σι­ά­τι­κου Κελ­λιοῦ «Εὐ­αγ­γε­λι­σμός τῆς Θε­ο­τό­κου», πλη­σί­ον τῶν Κα­ρυ­ῶν, γεν­νή­θη­κε στήν Ἀ­τα­λάν­τη τό 1907 καί τό 1925 ἦρ­θε γιά μο­να­χός. Τό βα­πτι­στι­κό του ὄ­νο­μα ἦ­ταν Ἰ­ω­άν­νης. Ἀ­πό δώ­δε­κα ἐ­τῶν ἐρ­γα­ζό­ταν σέ Φαρ­μα­κεῖ­ο καί πα­ρα­σκε­ύ­α­ζαν φάρ­μα­κα μέ τόν τρό­πο τῆς ἐ­πο­χῆς ἐ­κε­ί­νης. (Φαρ­μα­κο­τρίβης).

Ο γέ­ρων πα­πα Μά­ξι­μος Ἰ­βη­ρί­της, ὁ Πνευ­μα­τι­κός, ὑ­πη­ρέ­τη­σε μέ εὐ­λά­βεια ὅ­λη του τή ζω­ή ὡς προ­σμο­νά­ριος τήν Πορ­τα­ΐ­τισ­σα. Ἐ­ξο­μο­λο­γοῦ­σε πλῆ­θος μο­να­χῶν καί λαι­κῶν καί βο­ή­θη­σε ἀ­να­ρίθ­μη­τους πνευ­μα­τι­κά μέ τίς συμ­βου­λές του. Τά πράγ­μα­τα πού τοῦ ἔ­φερ­ναν οἱ προ­σκυ­νη­τές τά μοί­ρα­ζε. Γέ­μι­ζε τόν ντορ­βά του καί γύ­ρι­ζε τά Κελ­λιά τῆς Κα­ψά­λας μό­νος του ἤ μέ ἕ­να κα­λο­γέ­ρι καί τά ἔ­δι­νε σέ φτω­χούς ἀ­σκη­τές.

Ο γε­ρω Μα­κά­ριος ὁ Κου­τλου­μου­σια­νός ἀ­πό τό Κελ­λί τοῦ Ἐ­σταυ­ρω­μέ­νου, ὅταν εἶ­χε τό δι­α­κό­νη­μα τοῦ Ἐκ­κλη­σι­α­στι­κοῦ στό Κου­τλου­μού­σι, μία νύ­χτα εἶ­δε ἕ­να ὄ­νει­ρο πού δέν τοῦ ἔ­δω­σε ση­μα­σί­α. Στό «Με­τά φό­βου» ὅ­μως τῆς πρω­ϊ­νῆς θεί­ας Λει­τουρ­γί­ας εἶ­δε νά ἐ­κτυ­λίσ­σε­ται ἐ­νώ­πιόν του ἡ σκη­νή πού εἶ­δε στό ὄ­νει­ρό του.

Ο γε­ρω–Δα­μα­σκη­νός ὁ Κομ­πο­σχοι­νᾶς, ἀ­πό τήν Κα­λύ­βη τῆς Ἀ­να­λή­ψε­ως τῆς Κου­τλου­μου­σια­νῆς Σκή­της τοῦ Ἁ­γί­ου Παν­τε­λε­ή­μο­νος, ἦ­ταν ἀ­κτή­μων. Στό Κελ­λί του εἶ­χε μό­νο τίς κου­βέρ­τες πού σκε­πα­ζό­ταν, τά ροῦ­χα του, λί­γα τρό­φι­μα καί μαλ­λί γιά νά πλέ­κη κομ­πο­σχοί­νια. Αὐ­τό ἦ­ταν τό ἐρ­γό­χει­ρό του. 

Ἀρ­χι­κά ἔ­κα­νε στήν ἔ­ρη­μο στά Κα­του­νά­κια δύ­ο χρό­νια σέ κά­ποι­ον γε­ρω–Ἰ­σί­δω­ρο, ἔ­πει­τα ἦρ­θε στό Κου­τλου­μού­σι καί ὕ­στε­ρα πῆ­ρε τό Κα­λύ­βι στήν Σκή­τη τοῦ Ἁ­γί­ου Παν­τε­λε­ή­μο­νος, ὅ­που ἔ­μει­νε σ᾿ ὅ­λη του τήν ζωή. Τόν τε­λευ­ταῖ­ο και­ρό τόν πῆ­ραν στό Κου­τλου­μού­σι, ὅ­που ἐ­κοι­μή­θη καί ἐ­τά­φη.