Ἡ ἁγιότητα τοῦ Ευθυμίου συνετέλεσε τὰ μέγιστα γιὰ τὴν μεταστροφὴ πολλῶν αἱρετικῶν στὴ σώζουσα ἀληθινὴ ὀρθόδοξη πίστη, καθ’ ὅτι, στὴν εὐρύτερη περιοχὴ ὑπῆρχαν πολυπληθεῖς κοινότητες αἱρετικῶν, Μανιχαίων, Νεστοριανών καὶ Ευτυχιανών, οἱ ὁποῖοι ἀπέρριπταν τὴν Γ’ καὶ Δ’ Οἰκουμενικὲς Συνόδους. Ἀκούγοντας τὰ κηρύγματα τοῦ ἁγίου Ευθυμίου καὶ αἰσθανόμενοι τὴν ἁγιότητά του, ἐγκατέλειπαν τὶς πλάνες τους καὶ ἐπέστρεφαν στὴν Ὀρθοδοξία.
Οἱ ἀλεξανδρινοὶ Πατέρες ἔβαλαν καὶ ἐκεῖνοι τὴ δική τους σφραγῖδα στὴν ἀνάπτυξη τῆς Θεολογίας τῆς Ἐκκλησίας μας. Μὲ κέντρο ἀνάπτυξης τῶν θεολογικῶν σπουδῶν τὴν περίφημη Κατηχητικὴ Σχολή, ἡ Ἐκκλησία τῆς Αλεξάνδρειας ἀνέδειξε μεγάλες μορφές. Μιὰ ἀπὸ αὐτὲς εἶναι καὶ ὁ ἅγιος Κύριλλος ἀρχιεπίσκοπος Ἀλεξανδρείας, ὁ κορυφαῖος δογματικὸς θεολόγος καὶ ὑπερασπιστὴς τῆς Ὀρθοδοξίας.
Μάλιστα η αδελφή του Λέοντα Τολστόι είχε πει πως «δύο σύγχρονοι ρώσοι έγραψαν τόσα πολλά. Ο αδελφός μου Λέων και ο επίσκοπος Θεοφάνης. Με τη διαφορά πως ο ένας έγραψε για την απώλεια της ψυχής και ο άλλος για τη σωτηρία της».
Ἕνας τέτοιος ἁγιασμένος ἄνθρωπος, ὁ ὁποῖος ὑπερέβη τὸν ἑαυτό του καὶ τὴν σωματική του κακοπάθεια, ὑπῆρξε ὁ νεοφανής ἅγιος Νικηφόρος ὁ Λεπρός. Ἕνα λαμπρὸ παράδειγμα ἰώβειας ὑπομονῆς καὶ αβραμιαίας πίστης στὸ Θεό.
Στὶς 19 Ἰανουαρίου ἑορτάζει ἡ Ἐκκλησίας μας τὴν ἱερὴ μνήμη ἑνὸς ἀπὸ τοὺς μεγαλύτερους ὁμολογητὲς τῆς πίστεώς μας, τοῦ ἁγίου Μάρκου τοῦ Εὐγενικοῦ. Μιᾶς μεγάλης μορφῆς, τὴν ὁποία ἡ Θεία Πρόνοια πρόβαλλε στὴ συγκεκριμένη καὶ κρίσιμη ἐκείνη ἐποχή, προκειμένου νὰ ὑπερασπισθεῖ καὶ νὰ σώσει τὴν Ὀρθοδοξία.
Ένα από τα πιο αποκαλυπτικά ορθόδοξα κείμενα για τον διάβολο, τους υπηρέτες του δαίμονες, το κοσμικό κράτος που διά του χρήματος έχει στήσει και για τις παγίδες που στήνει στους ανυποψίαστους Χριστιανούς.
Οι Καππαδόκες Πατέρες είναι οι θεμελιωτές της Θεολογίας της Εκκλησίας μας, διότι κατόρθωσαν να διατυπώσουν με ακρίβεια το ορθόδοξο δόγμα, το οποίο είναι συνώνυμο με τη σωτηρία μας. Ένας από αυτούς υπήρξε ο άγιος Γρηγόριος Επίσκοπος Νύσσης, μια πραγματικά μεγάλη εκκλησιαστική φυσιογνωμία του 4ου μ. Χ. αιώνος…
Ἡ κληρονομιά τῆς πόλης στή πίστη, τά γράμματα, τίς ἐπιστῆμες καί τίς τέχνες εἶναι βαριά. Μάλιστα, εἶχε τήν εὐλογία μέσα στό ἴδιο ἔτος, τό 1818, στά δύσκολα χρόνια της Τουρκοκρατίας, νά μαρτυρήσουν σ’ αὐτήν ὑπέρ Χριστοῦ δύο Νεομάρτυρες.
Ἐλάχιστοι ἄνθρωποι ἀξιώθηκαν νὰ λάβουν τὸν τίτλο τοῦ «Μεγάλου» στὴν ἱστορία τῆς ἀνθρωπότητας, διότι αὐτὸ προϋποθέτει νὰ ὑπάρξει κάποιος ὑπέρμετρα σπουδαῖος καὶ νὰ προσφέρει ὑπέρτατες καὶ μοναδικὲς ὑπηρεσίες σὲ αὐτή. Ἕνας ἀπὸ αὐτοὺς εἶναι καὶ ὁ Μέγας Ἀθανάσιος, ὁ ὁποῖος ἐκτὸς ἀπὸ τὸν τίτλου τοῦ «Μεγάλου» του ἀποδόθηκε καὶ ὁ μοναδικὸς τίτλος «Στῦλος τῆς Ὀρθοδοξίας».
Το ίδιο έγινε σαράντα χρόνια αργότερα όταν σε ηλικία εκατό χρονών κατήλθε για μια ακόμη φορά, στην Αλεξάνδρεια, για να καταπολεμήσει την αίρεση του Αρείου. Μαρτυρείται ότι, ενώ ο Άγιος βρισκόταν ακόμα στη ζωή, έβλεπε τις ψυχές των ανθρώπων που εξέρχονταν από το σώμα τους, καθώς και τους δαίμονες που τις οδηγούσαν.
Ἡ μοναχὲς γυναῖκες τῆς Ἐκκλησίας μας ἀποτελοῦν ἀξιοθαύμαστα παραδείγματα εὐσέβειας γιὰ τοὺς πιστούς. Πρόκοψαν στὴν ἀρετὴ καὶ στὴν ἁγιότητα, ὅπως καὶ οἱ ἄνδρες μοναχοί. Ἕνα τέτοιο λαμπρὸ παράδειγμα ἀρετῆς καὶ ἁγιότητας ὑπῆρξε ἡ ἁγία Συγκλητική.
Μέσα στὸ αγιολόγιο τῆς Ἐκκλησίας μας ὑπάρχουν πολλοὶ ἅγιοι, οἱ ὁποῖοι ἔλαμψε στὴν ψυχή τους τὸ φῶς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καὶ ὁδηγήθηκαν στὴ σωτηρία καὶ στὴ θέωση, μὲ τὴν ἔνταξή τους στὴν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ. Πολλοὶ ἀπὸ αὐτοὺς ἦταν μουσουλμᾶνοι.
