«Νά ἔχουμε σταθερότητα στόν ἀγῶνα μας. Νά μήν εἴμαστε σάν τόν χείμαρρο, πού κατεβάζει μία φορά τό νερό καί μετά ξηραίνεται· ἔτσι δέν βρίσκει ἕνας διαβάτης νά πιῆ λίγο νερό».
Το Κελλί Γιαννακόπουλα, πέρα από την σπηλιά του αγίου Αθανασίου, πήρε το όνομα από την λέξη Γυναικόπαιδα τα οποία έβγαλαν από το Όρος και τα έστειλαν στην Πελοπόννησο μετά την έλευση της Παναγίας στο Άγιον Όρος.
Ολοι οἱ Καρυῶτες γνώριζαν τόν γερω–Κώστα καί τοῦ ἔδειχναν ἀγάπη καί συμπάθεια. Τόν ἔβλεπαν νά περιφέρεται στίς Καρυές, νά λειτουργῆται τακτικά στό Πρωτᾶτο, νά κάνη τίς τρέλλες του, καί ὅλοι ἦταν σέ ἀπορία.
Ἕνα νέο μέ σοβαρά ψυχολογικά προβλήματα τόν ἔφερε στόν Γέροντα ἕνας φίλος του, γιά νά τόν βοηθήση. Τόν ρώτησε ὁ Γέροντας: «Θυμᾶσαι ποιός λογισμός σέ τρέλανε;». Ἐκεῖνος δέν θυμόταν καί ὁ Γέροντας τοῦ εἶπε ἀκριβῶς τί λογισμό εἶχε πρίν νά ἀρρωστήση. Ἐξέφρασε ὁ Γέροντας μία μεγάλη ἀλήθεια. Ὅτι δηλαδή οἱ λογισμοί οἱ ἐμπαθεῖς ὄχι μόνο μᾶς τρελλαίνουν, ἀλλά καί μᾶς κολάζουν, ὅπως λένε καί οἱ ἅγιοι Πατέρες: «Εἷς λογισμός σώζει καί εἷς λογισμός ἀπολλύει».
Ἀλλ᾿ αὐτός δέν φοβόταν τόν διάβολο. Εἶχε συνηθίσει μέ τά πειράγματά του, γιατί συχνά πάλευαν σῶμα μέ σῶμα. Τά ὅπλα του ἦταν τό σημεῖο τοῦ Σταυροῦ καί ἡ ἐπίκληση τῆς Παναγίας, τά ὁποῖα ἔκαναν νά ἐξαφανισθῆ ὁ διάβολος. Κάποτε πού τοῦ παρουσιάστηκε σάν δράκοντας, χωρίς νά τόν φοβηθῆ καθόλου ὁ Δῆμος, τόν ἔπιασε ἀπό τήν οὐρά καί τόν πέταξε μακρυά.
Προσκυνητές μετέφεραν στόν Γέροντα τά σχόλια τῶν ἐφημερίδων γιά τήν πτώση κληρικοῦ. Ἄκουσε μέ προσοχή, χωρίς νά ταραχθῆ καί νά παρασυρθῆ, καί μέ ἠρεμία καί ταπείνωση ἀπάντησε: «Ἐγώ δέν ξέρω τί ἀκριβῶς συνέβη, ἀλλά, ἄν ἔγιναν ὅπως μοῦ τά εἴπατε, φαίνεται πώς ὁ Θεός λυπήθηκε τόν ἄνθρωπο αὐτόν, ἐπειδή ἴσως εἶχε μεγάλο ἐγωϊσμό, καί ἐπέτρεψε τήν πτώση αὐτή μέ σκοπό νά μετανοήση καί νά σωθῆ».
«Ὁ Μενάγιας ἦταν προσωπικός φίλος τοῦ ἁγίου Νεκταρίου, ὁ ὁποῖος τοῦ εἶχε χαρίσει μία φωτογραφία του καί ἕνα κομποσχοίνι. Τότε ἐκεῖ στόν Ἅγιο Βασίλειο μερικοί ἀμφισβητοῦσαν τήν ἁγιότητα τοῦ ἁγίου Νεκταρίου. Ὁ Μενάγιας γιά νά τούς ἀποδείξη ὅτι εἶναι Ἅγιος ὁ Πενταπόλεως Νεκτάριος, πῆρε μία λεκάνη, ἔβαλε ἀλεύρι καί νερό, τά ἀνακάτεψε, ἀπό πάνω ἔβαλε τό κομποσχοίνι τοῦ ἁγίου Νεκταρίου καί ἀπό μόνο του χωρίς προζύμι φούσκωσε».
«Οἱ ἁπλοί ἄνθρωποι παλαιότερα μέ τήν ἁπλότητά τους κατέληγαν στήν γνώση. Ἐνῶ σήμερα μορφώνονται καί αὐτή τήν γνώση τους τήν χρησιμοποιοῦν ἐκεῖ πού δέν ἁρμόζει. Βάζουν τήν λογική ἐκεῖ πού δέν μπαίνει, δέν βγαίνει ἄκρη τελικά καί ἔτσι στό τέλος πέφτουν στήν πιό μεγάλη ἄγνοια καί πλάνη».
«Ὅταν ὁ Θεός θέλη νά ἑλκύση κάποιον κοντά Του, τοῦ δίνει μία σοκολάτα, γιά νά τόν γλυκάνη. Τότε ἡ ψυχή τρελλαίνεται ἀπό τήν χαρά της καί πάει κοντά στόν Θεό. Μόλις ὁ Θεός τήν δέσει μαζί Του μέσῳ τοῦ ἁγίου φόβου Του, τότε γιά πολύ καιρό δέν τῆς δίνει καμμία ἄλλη παρηγοριά. Ὅμως ὅλο αὐτό τό διάστημα ὁ Θεός ἑτοιμάζει γιά τήν ψυχή ἐκείνη ὁλόκληρο ζαχαροπλαστεῖο».
«Ὁ ἅγιος Χρυσόστομος, ὅταν κοιμόταν, ἄναβε ἕνα κερί καί τό ἔβαζε πάνω σέ μία λαμαρίνα. Κάρφωνε ἕνα καρφί στό κερί, ἀφοῦ κανόνιζε πόση ὥρα θά κάνει νά φθάση ἡ φλόγα στό καρφί. Μετά ἔπεφτε τό καρφί στήν λαμαρίνα καί ἀπό τό θόρυβο ξυπνοῦσε».
«Εἴτε σφάλλουμε εἴτε ὄχι, νά ζητοῦμε συγχώρηση, ὅταν μᾶς ἐλέγξουν. Ἔτσι ταπεινωνόμαστε καί χαριτωνόμαστε. Ἄν ἄδικα κατηγορούμαστε, ἄς ὑπομένουμε τήν ἀδικία μέ χαρά νά ξεπληρώσουμε καμμία ἁμαρτία. Διότι, ὅταν ἤμασταν στόν κόσμο, δέν λυπήσαμε τούς γονεῖς, τά ἀδέλφια καί ἄλλους; Αὐτές οἱ ἁμαρτίες πῶς θά ξεπληρωθοῦν; Μόνο μέ τήν ἐξομολόγηση καί τήν συγχωρητική εὐχή;».
«Τόν ταπεινό τόν προδίδει ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ καί γίνεται ἀγαπητός. Γιά νά ἔλθη ἡ χάρις, πρέπει νά φύγη ὁ ἐγωϊσμός, ἡ ὑπερηφάνεια, ἡ ζήλεια, ἡ κενοδοξία. Γιά νά φύγουν αὐτά, πρέπει νά ταπεινωθοῦμε. Καί γιά νά ταπεινωθοῦμε, πρέπει νά ὑπακούουμε, νά κόψουμε τό θέλημά μας».
Ο ἐνάρετος Ἡγούμενος τοῦ Γρηγορίου Ἀθανάσιος εἶχε δεῖ στόν ὕπνο του ἕναν ἱερομόναχο κεκοιμημένο καί τόν ρώτησε:
–Τί κάνεις, παιδί μου; Πῶς πέρασες στήν ἐξέταση;
–Γέροντα, ἀπάντησε ἐκεῖνος, ὡς πρός τά καλογερικά καθήκοντα πῆγα καλά. Ὁ Δεσπότης Χριστός ἦταν ἐπιεικής μαζί μου. Ὡς πρός τά τῆς ἱερωσύνης δυσκολεύτηκα πολύ, διότι ὁ Δεσπότης Χριστός μοῦ ἔκανε λεπτομερῆ καί ἀσυγκατάβατη ἐξέταση.
«Ὅταν σέ συναντήση ἕνα φίδι, πρῶτα σέ κοιτάζει, σέ ψυχολογεῖ καλά καί, ἂν δῆ ὅτι ἔχεις τήν χάρι τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἔρχεται κοντά σου, σέ νιώθει σάν ἀφέντη του, σέ γλύφει, σέ προσκυνάει, γιατί νιώθει τό Ἅγιο Πνεῦμα καί αὐτό. Ὅλα τά ζῶα τό νιώθουν. Ἂν ὅμως δέν τό ἔχης, σέ φοβᾶται, σέ ἀποστρέφεται καί φεύγει».
«Ἡ κρυφή ὑπερηφάνεια δύσκολα καταλαβαίνεται. Βλέπει ὅμως κανείς ὅτι μέσα του δέν ἔχει ἐσωτερική ἀνάπαυση. Ὅταν κανείς εἶναι ἄρρωστος στό μυαλό καί ὑπερηφανεύεται, ὁ Θεός τοῦ δίνει παρηγοριά καί χαρά, σάν κάποιο παιδί, ἄρρωστο διανοητικά, πού πίστευε ὅτι εἶναι στρατηγός καί χαιρόταν. Ὅποιος ὅμως ἔχει κρυφή ὑπερηφάνεια δέν αἰσθάνεται ἐσωτερική ἀνάπαυση καί παρηγοριά. Μπορεῖ νά ἀναπαύη κανείς ψεύτικα τόν λογισμό του, ἀλλά τήν συνείδησή του δέν μπορεῖ νά τήν ἀναπαύση, ἄν βέβαια δέν ἔχη πορωθῆ». Πρέπει μετά τήν πνευματική διάγνωση, νά μή δέχεται τούς ἐπαίνους καί νά ἀποβάλλη κάθε ἰδέα πού ἔχει γιά τόν ἑαυτό του. Ἄν δεχθῆς ἕναν ἔπαινο γιά μία ἀρετή πού ἔχεις, εἶναι μισή ἁμαρτία, γιατί ὁ ἄνθρωπος δέν ἔχει τίποτα καλό δικό του, ὅλα εἶναι τοῦ Θεοῦ Ἄν δέν τήν ἔχης κιόλας, εἶναι μιάμιση ἁμαρτία
Τό δύσκολο ἔτος 1986, πού ἔκανε βαρύ χειμῶνα καί μεγάλες παγωνιές, δέν ἐξηγεῖται ἀνθρωπίνως πῶς μπόρεσε καί ἄντεξε. Μάλιστα κυκλοφοροῦσε ξυπόλυτος μέσα στό Κελλί του. Δέν εἶχε κρεββάτι καί ποτέ του δέν ξάπλωνε∙ πάντα στεκόταν ὄρθιος ἤ ἀκουμποῦσε λίγο στήν ἄκρη ἑνός πάγκου πού ἦταν γεμᾶτος πράγματα παλαιά γιά τά σκουπίδια
«Τά ὀστᾶ ἑνός Γέροντος στήν Προβάτα κατά τήν ἀνακομιδή ἦταν κατακίτρινα καί εὐωδίαζαν. Ὁ ὑποτακτικός του συντετριμμένος ἐξωμολογήθηκε: ”Ἐγώ τόν ἁγίασα. Ὅπου μέ ἔστελνε τοῦ ἔλεγα, “νά πᾶς ἐσύ”, δέν τοῦ ἔκανα καθόλου ὑπακοή. Πολλές φορές τόν χτύπησα καί αὐτός τά ὑπέμεινε ὅλα”».
«Νά μήν ἀναφέρουμε καθόλου τό ὄνομα τοῦ πειρασμοῦ. Σ᾿ ἕναν Γέροντα ἑκατόν χρόνων ἐμφανίστηκε ὁ διάβολος, γιά ψύλλου πήδημα, γιατί εἶπε: “Βρέ τόν πειρασμό”, καί τόν ρώτησε ὁ πειρασμός “τί θέλεις”, καί ἐκεῖνος ἔπαθε σόκ».
«Ἀνδρισμός εἶναι νά ἔχη κανείς παλληκαριά μέσα του. Ὅσοι ἀναδείχθηκαν μεγάλοι (ἥρωες κ.λπ.), εἶχαν μεγάλη καρδιά, ἦταν παλληκάρια. Ἀνδρισμός εἶναι νά δίνεσαι ὁλόκληρος μέ ἐμπιστοσύνη στόν Θεό. Ἄν σοῦ πῆ μία κουβέντα ὁ ἄλλος, δέν πειράζει. Νά σκεφτῆς: ”Ἐγώ πόσες φορές ἔσφαλα;”. Εἶναι παλληκαριά νά σηκώνης ὅ,τι σοῦ λένε. Αὐτός πού ἔχει ἀνδρισμό, ἔχει καί ἀγάπη καί ὁ Θεός τό ὑπολογίζει. Ὁ ἀνδρισμός δέν εἶναι βαρβαρότητα ἀλλά λεβεντιά. Λεβεντιά καί ὄχι κακομοιριά».
Ο γερω–Χαράλαμπος ὁ Κομποσχοινᾶς διηγήθηκε: «Ἦταν μία καλογριούλα στήν Μικρά Ἀσία μέ μία θαυματουργή εἰκόνα. Θεράπευε Τούρκους καί Χριστιανούς. Στόν πόλεμο τοῦ ᾿22 αὐτή πῆρε τήν εἰκόνα· ἐνῶ, λοιπόν, σκότωναν οἱ Τοῦρκοι, αὐτήν δέν τήν ἔβλεπαν καί ἦρθε στήν Ἀθήνα. Μέ τό μύρο πού ἔβγαζε ἡ εἰκόνα θεράπευσε ἄρρωστο».
«Μοὔλεγε ἕνας κοσμικός: “Ἐσεῖς οἱ καλόγεροι οὔτε παιδιά κάνετε οὔτε τίποτε”. Καί τοῦ λέω: Εὐλογημένε, πόσα παιδιά μπορεῖς νά κάνης ἐσύ; Δέκα, ἂς εἶναι εἴκοσι, ἂς εἶναι τριάντα. Ὁ καλόγερος μπορεῖ (μέ τήν προσευχή του) νά κάνη 500 καί 5.000. Ἀκόμα προσεύχεται γιά τά δικά σου παιδιά καί γιά νά μποροῦν νά κάνουν παιδιά ὅσα ἀνδρόγυνα δυσκολεύονται, νά, ὅπως ὁ ἅγιος Ἀρσένιος».
«Τόν π. Πορφύριο τόν ἔχω δεῖ δύο τρεῖς φορές. Σέ πολλούς περιέγραψε τό σπίτι καί τό χωριό τους. Σέ ἄλλους ἀπεκάλυψε ποῦ ὑπάρχει νερό καί ἔσκαψαν καί τό βρῆκαν. Σέ ἕναν μέ τρία πτυχία τοῦ εἶπε ὅλα τά προβλήματα πού εἶχε καί τόν βοήθησε πολύ, ἐνῶ ἄλλοι Πνευματικοί δέν μπόρεσαν νά τόν βοηθήσουν. Κάποτε περνώντας ἀπό ἕνα μέρος, ὅπου ἔσκαβε μία μπουλντόζα, εἶπε: “Προσέξτε, μέσα στό χῶμα εἶναι ἕνας Σταυρός. Προσέξτε νά μήν τόν σπάσετε”».
Ο γερω–Ἀγάπιος ὁ Γρηγοριάτης ἦταν πρᾶος καί ἁπλοῦς. Κάποτε, διακονώντας στό μαγειρεῖο, ἔβραζε τραχανᾶ καί ἐπειδή φούσκωνε τό φαγητό καί δέν εὕρισκε τήν κουτάλα ἔβαλε τό χέρι του στόν ταβᾶ καί ἀνακάτεψε τό φαγητό χωρίς νά πάθη τίποτε.
«Ἦρθε παλαιά στῶν Ἰβήρων ἕνας νέος ἄνθρωπος γιά μοναχός. Ἦταν 35 ἐτῶν. Αὐτός εἶχε πάει στήν Ἀμερική 18 ἐτῶν καί σάν παιδί πού ἦταν, βρῆκε ἐλευθερία καί λεφτά· ἔτσι ὅλη νύχτα γλεντοῦσε. Ὅσα λεφτά ἔβγαζε, τά σπαταλοῦσε στίς γυναῖκες. Ὅταν ὅμως ἔγινε 35 χρόνων, ἀπογοητεύτηκε καί σκέφθηκε: “Τί κάνω; Μία τέτοια ζωή πού ζῶ ἐγώ, τήν ζῆ καί ἕνα κτῆνος.
«Κάποιος μοναχός φεύγει γιά εἴκοσι μέρες ἀπ᾿ τό Μοναστήρι του (ἰδιόρρυθμο) καί λέει ὅτι θά πάει Θεσσαλονίκη. Ἀλλά αὐτός πηγαίνει σ᾿ ἕνα παλαιό καμίνι, κόβει δύο κλαδιά γιά σκεπή καί κάθεται μέσα εἴκοσι μέρες τρώγοντας παξιμάδι καί πίνοντας νερό».
«Καλύτερα σπάταλος παρά φιλάργυρος. Μέ τήν οἰκονομία θά πέσω ἔξω. Γιά νά μοῦ φθάσουν τά λουκούμια πού κερνοῦσα στόν κόσμο, τά ἔκοβα στά δύο. Ἔ, τότε τά λουκούμια δέν μοῦ ἔφθαναν ποτέ. Ὅταν ἄρχισα νά παρακαλῶ τούς ἀνθρώπους νά πάρουν καί δεύτερο λουκούμι, ἔ, τότε εἶχα περίσσευμα ἀπό λουκούμια. Ὁ οἰκογενειάρχης ὅμως ἔχει ὑποχρέωση χωρίς ἀγωνία νά κάνη οἰκονομίες γιά νά βοηθήση τά παιδιά του».
«Τήν διάκριση τήν ἀποκτοῦμε τελευταία. Ἡ διάκριση εἶναι ἡ κορωνίδα τῶν ἀρετῶν· εἶναι τό στεφάνι πού προσφέρει ὁ Θεός στούς ἀγωνιστές στό τέλος τῶν ἀγώνων. Ἐμεῖς νά προσπαθοῦμε νά ζοῦμε σύμφωνα μέ τίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ, καί Ἐκεῖνος θά μᾶς δώσει ὅ,τι μᾶς χρειάζεται γιά τήν σωτηρία τῆς ψυχῆς μας».
«Ἐνῶ στήν πνευματική ζωή προσπαθεῖ κανείς νά δῆ ὅλη τήν βρωμιά πού ὑπάρχει μέσα του, στήν κοσμική ζωή προσπαθοῦν νά τήν καλύψουν μέ τό νά θέλουν νά φαίνεται καλός ὁ ἐξωτερικός ἄνθρωπος. Φτιάχνουν καλούπια ἐξωτερικῆς συμπεριφορᾶς, πού γίνονται μονωτικό ὑλικό, τοῖχος, καί δέν ἔρχεται μέσα ἡ θεία Χάρις».
«Μέ τήν ὑπερηφάνεια, τόν ἐγωϊσμό εἶναι εὔκολο νά πάθη ζημιά κανείς. Βλέπεις ἀκόμη καί στά φίδια. Τήν ὀχιά εὔκολα τήν σκοτώνεις. Ἐπειδή ἔχει δηλητήριο, ἔχει αὐτοπεποίθηση· εἶναι σίγουρη γιά τόν ἑαυτό της κάθεται ἐκεῖ, σηκώνει τό κεφάλι, κουνᾶ τήν γλῶσσα σάν ψαλίδι καί προκαλεῖ. Ἔτσι προλαβαίνεις, πᾶς παίρνεις πέτρα καί τήν σκοτώνεις. Ἐνῶ τά ἄλλα φίδια, μόλις τά δῆς, γλιστροῦν καί φεύγουν».
σις’
«Ἡ Ἐκκλησία εἶναι ὅπως τό καράβι. Ἄλλος κοιμᾶται, ἄλλος χαζεύει. Αὐτό τραβᾶ τόν δρόμο του. Ἄλλος πάλι ἀγωνίζεται, παλεύει πάνω μέ τά κύματα. Ὅλοι μαζί προχωροῦν. Φθάνει νά εἶσαι μέσα στήν Ἐκκλησία. Γι᾿ αὐτό νά φροντίζετε νά εἶστε πάντα στίς ἀκολουθίες. Νά μή λείπετε».
«Τό Κοινόβιο πολύ βοηθᾶ νά δοῦμε τόν ἑαυτό μας. Κάθε ἀδελφός εἶναι καί ἕνας καθρέφτης γιά μᾶς. Βλέπεις τίς ἀρετές του (σ᾿ ὅλα τά παιδιά του ὁ Θεός ἔχει δώσει καί κάποια ἀρετή, ὅλα τά ἔχει ντύσει μέ κάποια ἀρετή), καί προσπαθεῖς νά τόν μιμηθῆς. Βλέπεις πάλι τά ἐλαττώματά του, κοιτάζεις τόν ἑαυτό σου καί βλέπεις ὅτι τό ἴδιο ἐλάττωμα τό ἔχεις σέ μεγαλύτερο βαθμό, καί ἔτσι ταπεινώνεσαι καί ὠφελεῖσαι».
«Ὅταν κανείς νηστεύη ταπεινά, δικαιοῦται τήν θεία βοήθεια. Ἄν πῆ ὅμως: “Ὁ προφήτης Μωϋσῆς νήστεψε σαράντα μέρες, ἐκεῖνος ὁ Ἅγιος ἔκανε ἐκεῖνο, θά τό κάνω καί ἐγώ”, τότε δέν κάνει τίποτε. Διότι ἀπομακρύνεται ἡ θεία χάρις καί ὅ,τι κάνει, τό κάνει ὁ ἄνθρωπος, ὁ ὁποῖος κινεῖται μέ ἐγωϊσμό. Ἡ σωματική ἄσκηση βοηθάει, ὅταν γίνεται μέ φιλότιμο».
«Νά προσέχετε πολύ τίς κινήσεις σας στόν κόσμο, διότι σήμερα πολλοί ὅλα τά ἑρμηνεύουν λανθασμένα. Μοῦ εἶχαν φέρει ἕνα φακό μέ ἐλατήριο πού φορτιζόταν. Τόν εἶχα κάτω ἀπό τό μαξιλάρι. Καί εἶπε κάποιος πού τόν εἶδε: “Ὁ π. Παΐσιος ἔχει ὅπλο!”».