ΒΙΟΙ ΑΓΙΩΝ

Άρθρο της Ἀθηνᾶς Στ. Παπαϊωάννου : Μέ τό τεράστιο πνευματικό τους ἔργο ἄφησαν αἰώνιας καί διαχρονικῆς ἀξίας παρακαταθῆκες καί ἔστρεψαν τήν εὐρωπαϊκή σκέψη πρός τίς ἀνθρωπιστικές ἐπιστῆμες. Στίς τότε φιλοσοφικές σχολές τῶν Ἀθηνῶν, ὅπου φοίτησαν, σπούδασαν τήν ἰατρική, τή ρητορική, τή φιλοσοφία, τήν ἀστρονομία, τά μαθηματικά καί τίς φυσικές ἐπιστῆμες.

Η ελληνική παιδεία και ο πολιτισμός έχουν τη δική τους εορτή. Στις 30 Ιανουαρίου εορτάζουν μαζί με την Εκκλησία μας τη μνήμη τριών ξεχωριστών προσωπικοτήτων της παγκόσμιας ιστορίας, των ισάριθμων Ιεραρχών, του Μεγάλου Βασιλείου, του Γρηγορίου του Ναζιανζηνού και του Ιωάννου του Χρυσοστόμου.

Μια πλειάδα Νεομαρτύρων είχε εξισλαμισθεί με το ζόρι και κατόπιν επιστρέφοντες στην πίστη του Χριστού, υπέστησαν το μαρτύριο. Σε αυτή την κατηγορία ανήκει και ο άγιος Νεομάρτυς Δημήτριος ο Χιοπολίτης.

Όταν ο Τραϊανός διέταξε διωγμό κατά των Χριστιανών, θαρραλέα ο Ιγνάτιος, ενώ ο βασιλιάς περνούσε από την Αντιόχεια, παρουσιάστηκε μπροστά του και υπεράσπισε τα δίκαια της Εκκλησίας και την αλήθεια της χριστιανικής πίστης.

Μυριάδες άνδρες και γυναίκες άγιοι Σύριοι λαμπρύνουν την αγία μας Εκκλησία. Ένας από αυτούς είναι και ο Όσιος Εφραίμ ο Σύρος, ο οποίος διακρίθηκε για την ασκητική του βιωτή και τους αγώνες του για την Ορθοδοξία. Συγκαταλέγεται δε στους μεγάλους Πατέρες της Εκκλησίας

Ὅταν ὁ Ὅσιος Ἰσαὰκ ὁ Σύρος παραιτήθηκε ἀπὸ τὸν ἐπισκοπικὸ του θρόνο καὶ ἀναχώρησε πάλι στὴν ἔρημο! «Ἐὰν αὐτοὶ δὲν ὑπακοῦν στὰ προστάγματα τοῦ ἱεροῦ Εὐαγγελίου, τί λοιπὸν ἐγὼ ἦλθα ἐδῶ νὰ πράξω»;

Όταν όμως το 434 μ.Χ. πατριάρχης εξελέγη ο μαθητής του Άγιος Πρόκλος (βλέπε 20 Νοεμβρίου), παρεκάλεσε τον αυτοκράτορα Θεοδόσιο να ενεργήσει τα δέοντα, ώστε το λείψανο του μεγάλου αυτού πατέρα της Εκκλησίας να επιστρέψει στην Κωνσταντινούπολη.

Κάποτε ἦλθαν στόν ἅγιο Ἰάκωβο δύο παιδιά ἀπό Ἀθήνα καί εἶχαν μαζί τους μία κοπέλα, πού ζοῦσε στήν ἁμαρτία. Μόλις ἔφτασαν στήν Μονή συνάντησαν τόν Γέροντα, ὁ ὁποῖος μέ πραότητα καί γλυκιά καί ἤρεμη φωνή καλωσόρισε τά παιδιά…

Γι’ αυτό δεν επάκουσε ο Θεός τη δέησή μας, γιατί γνωρίζει, σαν αγαθός, ποιο είναι το συμφέρον του καθενός μας και όλα τα οικονομεί με σοφία και πρόνοια. Εμείς όμως, στην άγνοιά μας, Του ζητούμε πράγματα ανώφελα· πάντα όμως η Χάρις Του μάς δίνει τα ψυχωφελή και τα πρέποντα!

Ένα αγιασμένο τέτοιο βουνό είναι και το Όρος Σαγματά της Βοιωτίας. Εκεί ασκήτεψε και αγίασε ο άγιος Κλήμης ο Αθηναίος, μια αγιασμένη και χαρισματική μορφή των μέσων χρόνων.

Οι Καππαδόκες Πατέρες έβαλαν τη δική τους σφραγίδα στην ανάπτυξη της Θεολογίας κατά τον 4ο μ. Χ. αιώνα στην Εκκλησία. Είναι στην ουσία οι θεμελιωτές του ορθόδοξου δόγματος και της αποκρυστάλλωσης της αυθεντικής διδασκαλίας της Εκκλησίας μας. Ένας από αυτούς υπήρξε ο άγιος Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός, ο αποκαλούμενος και Θεολόγος.

Η αγιοσύνη της αναγνωρίσθηκε και κατά τη διάρκεια του ενταφιασμού του σεπτού της σκηνώματος, όταν εμφανίσθηκε στον ουρανό σταυρός σχηματισμένος από αστέρια.

«Οἱ ἁ­πλοί ἄν­θρω­ποι πα­λαι­ό­τε­ρα μέ τήν ἁ­πλό­τη­τά τους κα­τέ­λη­γαν στήν γνώ­ση. Ἐ­νῶ σή­με­ρα μορ­φώ­νον­ται καί αὐ­τή τήν γνώ­ση τους τήν χρη­σι­μο­ποι­οῦν ἐ­κεῖ πού δέν ἁρ­μό­ζει. Βάζουν τήν λο­γι­κή ἐ­κεῖ πού δέν μπα­ί­νει, δέν βγα­ί­νει ἄ­κρη τε­λι­κά καί ἔ­τσι στό τέ­λος πέ­φτουν στήν πιό με­γά­λη ἄ­γνοι­α καί  πλά­νη».

Άγγελος τον βοηθά να χτίσει ναό στο ερημικό κελί του. Άγγελος πάλι του προσφέρει φρέσκα ψάρια και τυρί παραμονή μιας μεγάλης τεσσαρακοστής. Ληστής, που παραμόνευε να του κάνει κακό δεν τον βλέπει, ενώ περνά από μπροστά του. Αξιοσημείωτο είναι ότι ο άγιος μετέστρεψε τον ληστή, ο οποίος μετενόησε και έγινε μοναχός.

Σύμφωνα με τις πληροφορίες που μας παρέχουν οι Πράξεις των Αποστόλων και οι Επιστολές του Αποστόλου Παύλου, ο Τιμόθεος ήταν ο πιο αγαπητός μαθητής του και ένας από τους πιο στενούς συνεργάτες του Αποστόλου Παύλου. Το όνομά του είναι ελληνικό και σημαίνει αυτός που τιμά τον Θεό, αλλά και αυτόν που τιμά ο Θεός.

Η διαμονή του στους Αγίους Τόπους έντεινε τον πνευματικό του αγώνα και καλλιέργησε στην ψυχή του την χριστιανική υποχρέωση της φιλανθρωπίας. Όταν γύρισε στη Μονή του, άρχισε ένα μεγάλο έργο φιλανθρωπίας, διότι είχε τη βεβαιότητα ότι στα πρόσωπα των ενδεών ανθρώπων ευεργετούσε το Χριστό.

Τὴν σκοτεινὴ περίοδο τῆς τουρκοκρατίας, εὐδόκησε ὁ Θεὸς νὰ τὴ φωτίσουν πνευματικὲς προσωπικότητες, λαμπροὶ πνευματικοὶ φάροι, ἐφάμιλλοι τῶν μεγάλων Πατέρων τῆς ἀρχαίας Ἐκκλησίας. Μιὰ τέτοια φωτεινὴ προσωπικότητα ὑπῆρξε ὁ ἅγιος Μάξιμος ὁ Γραικός, ὁ φωτιστῆς τῶν Ρώσων. Τὴν προσωνυμία του «Γραικός» την ἔδωσαν οἱ Ρῶσοι (Μαξίμ Γκρέκ), λόγῳ τῆς ἑλληνικῆς καταγωγῆς του.

Χάρις στην τέλεια αυτή ένωση των δύο φύσεων και τη λειτουργία των δύο θελήσεων και ενεργειών συντελέστηκε η σωτηρία του ανθρωπίνου γένους. Αντίθετα, ο μονοφυσιτισμός, αρνούμενος την πραγματική ενανθρώπιση του Θεού, και ο μονοθελητισμός, αρνούμενος την ανθρώπινη θέληση

Σὲ ὁρισμένους μεγάλους ἀσκητὲς ἡ Ἐκκλησία μας ἔδωσε τὸν τίτλο τοῦ μεγάλου, διότι, μὲ τὴν ξεχωριστὴ βιωτή τους, ἔγιναν τὰ πρότυπα τοῦ μοναχισμοῦ. Ἕνας ἀπὸ αὐτοὺς ὑπῆρξε καὶ ὁ ἅγιος Ευθύμιος ὁ Μέγας, ἀληθινὰ μεγάλος ἀσκητὴς καὶ ἅγιος τῆς Ἐκκλησίας μας.

Στὶς 19 Ἰανουαρίου ἑορτάζει ἡ Ἐκκλησίας μας τὴν ἱερὴ μνήμη ἑνὸς ἀπὸ τοὺς μεγαλύτερους ὁμολογητὲς τῆς πίστεώς μας, τοῦ ἁγίου Μάρκου τοῦ Εὐγενικοῦ. Μιᾶς μεγάλης μορφῆς, τὴν ὁποία ἡ Θεία Πρόνοια πρόβαλλε στὴ συγκεκριμένη καὶ κρίσιμη ἐκείνη ἐποχή, προκειμένου νὰ ὑπερασπισθεῖ καὶ νὰ σώσει τὴν Ὀρθοδοξία.

«Ὅ­ταν ὁ Θε­ός θέ­λη νά ἑλ­κύ­ση κά­ποι­ον κοντά Του, τοῦ δί­νει μία σο­κο­λά­τα, γιά νά τόν γλυ­κά­νη. Τότε ἡ ψυ­χή τρελ­λα­ί­νε­ται ἀ­πό τήν χα­ρά της καί πά­ει κοντά στόν Θεό. Μόλις ὁ Θε­ός τήν δέ­σει μα­ζί Του μέ­σῳ τοῦ ἁ­γί­ου φό­βου Του, τό­τε γιά πο­λύ και­ρό δέν τῆς δί­νει καμ­μία ἄλ­λη πα­ρη­γο­ριά. Ὅ­μως ὅλο αὐ­τό τό δι­ά­στη­μα ὁ Θε­ός ἑ­τοι­μά­ζει γιά τήν ψυ­χή ἐ­κε­ί­νη ὁ­λό­κλη­ρο ζα­χα­ρο­πλα­στεῖ­ο».

Γι’ αυτό και κληροδότησαν στην Εκκλησία άφθαστα συγγράμματα σοφίας και πνευματικότητας, ασφαλείς οδηγούς για τους πιστούς όλων των εποχών. Ένας από αυτούς υπήρξε ο άγιος Μακάριος ο Αιγύπτιος, μια μεγάλη ασκητική και πνευματική μορφή

Ένας από αυτούς είναι και ο Μέγας Αθανάσιος, ο οποίος εκτός από τον τίτλου του «Μεγάλου» του αποδόθηκε και ο μοναδικός τίτλος «Στύλος της Ορθοδοξίας». Μελετώντας κάποιος την προσωπικότητα και το τιτάνιο έργο του, δε μπορεί παρά να συμφωνήσει με την επιλογή αυτή της Εκκλησίας μας.

Οι χιλιάδες Νεομάρτυρες, οι οποίοι έδωσαν την ηρωική τους μαρτυρία στα μαύρα χρόνια της τουρκοκρατίας, είναι ισάξιοι με τους Μάρτυρες της αρχαίας Εκκλησίας. Ένας από αυτούς είναι και ο άγιος Γεώργιος ο εν Ιωαννίνοις.

Στην κορυφή των μεγάλων ασκητών της Εκκλησίας μας βρίσκεται ο Μέγας Αντώνιος και γι’ αυτό δικαίως η Εκκλησία μας του προσέδωσε τον τίτλο του Μεγάλου, διότι, όπως θα δούμε στη συνέχεια, αποτέλεσε το πρότυπο του ορθοδόξου μοναχικού ιδεώδους. Άλλωστε αποκαλείται και ως ο «καθηγητής της ερήμου», διότι θεμελίωσε….

Ξαφνικά ήλθε Άγγελος Κυρίου και έλαμψε φως στο κελί. Αφού κτύπησε την πλευρά του Πέτρου, τον ξύπνησε και του είπε: «Σήκω γρήγορα». Και έπεσαν οι αλυσίδες από τα χέρια του.

Ἕνα βράδυ, ἀφοῦ κατάφερα νὰ κοιμηθῶ, μιὰ καὶ οἱ ἐνοχλήσεις ἦταν συχνὰ ἔντονες, καὶ ἔπαιρνα σπασμολυτικὰ χάπια, βλέπω στὸν ὕπνο μου τὸν ἡγούμενο τῆς Ἱερᾶς Μονῆς τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Καλυβίτου πλάϊ σὲ ἕναν νεαρὸ μοναχὸ κουκουλωμένο μὲ ἕνα μαῦρο μανδύα (ῥάσο). Χαμογέλασε στὸν γέροντα Νεκτάριο κοιτάζοντάς τον καὶ μετὰ…..

Εκδήλωση με θέμα: «Ο Φωτιστής και Διδάχος του Γένους μας. Ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός», Δευτέρα 15 Ιανουαρίου στις 19:00, στο Συνεδριακό Κέντρο Δήμου Κατερίνης. Ομιλητής: π. Παύλος Ντούρος

Οι Σέρβοι τον υποδέχτηκαν με μεγάλη χαρά. Πράγματι ο όσιος Σάββας, εκτέλεσε τη διακονία του με θαυμαστό ζήλο. Υπήρξε ελεήμονας, αφιλοχρήματος και ανακούφιζε τους φτωχούς. Αργότερα ξαναπήγε στο Άγιο Όρος, από κει για προσκύνημα στους Αγίους Τόπους, και ξαναεπέστρεψε στη Σερβία για να στηρίξει την πίστη των ομοεθνών του.

Πρώτα τον μαστίγωσαν με αγκαθωτά μαστίγια. Οι φρικώδεις βασανισμοί δεν έφεραν το ποθούμενο αποτέλεσμα. Στη δεινή δε αυτή κατάσταση ευρισκόμενος ο Άγιος Έρμυλος, κλείσθηκε στην φυλακή. Μετά από λίγες μέρες καταβλήθηκε νέα προσπάθεια, για να αρνηθεί ο Μάρτυς τον Χριστό. Εκείνος απάντησε δοξολογώντας και ευχαριστώντας το Άγιο Όνομα του Κυρίου.

«Ὁ ἅ­γιος Χρυ­σό­στο­μος, ὅ­ταν κοι­μό­ταν, ἄ­να­βε ἕ­να κε­ρί καί τό ἔ­βα­ζε πά­νω σέ μία λα­μα­ρί­να. Κάρφωνε ἕ­να καρφί στό κε­ρί, ἀφοῦ κα­νό­νι­ζε πό­ση ὥ­ρα θά κά­νει νά φθά­ση ἡ φλό­γα στό καρφί. Με­τά ἔ­πε­φτε τό κα­ρφί στήν λα­μα­ρί­να καί ἀ­πό τό θό­ρυ­βο ξυ­πνοῦ­σε».

«Εἴ­τε σφάλ­λου­με εἴ­τε ὄ­χι, νά ζη­τοῦ­με συγ­χώ­ρη­ση, ὅ­ταν μᾶς ἐ­λέγ­ξουν. Ἔ­τσι τα­πει­νω­νό­μα­στε καί χα­ρι­τω­νό­μα­στε. Ἄν ἄ­δι­κα κα­τη­γο­ρού­μα­στε, ἄς ὑ­πο­μέ­νου­με τήν ἀ­δι­κί­α μέ χα­ρά νά ξε­πλη­ρώ­σου­με καμ­μί­α ἁ­μαρ­τί­α. Δι­ό­τι, ὅ­ταν ἤ­μα­σταν στόν κό­σμο, δέν λυ­πή­σα­με τούς γο­νεῖς, τά ἀ­δέλ­φια καί ἄλ­λους; Αὐ­τές οἱ ἁ­μαρ­τί­ες πῶς θά ξε­πλη­ρω­θοῦν; Μό­νο μέ τήν ἐ­ξο­μο­λό­γη­ση καί τήν συγ­χω­ρη­τι­κή εὐ­χή;».

«Τόν τα­πει­νό τόν προ­δί­δει ἡ χά­ρις τοῦ Θε­οῦ καί γί­νε­ται ἀ­γα­πη­τός. Γιά νά ἔλ­θη ἡ χά­ρις, πρέ­πει νά φύ­γη ὁ ἐ­γω­ϊ­σμός, ἡ ὑ­πε­ρη­φά­νεια, ἡ ζή­λεια, ἡ κε­νο­δο­ξί­α. Γιά νά φύ­γουν αὐ­τά, πρέ­πει νά τα­πει­νω­θοῦ­με. Καί γιά νά τα­πει­νω­θοῦ­με, πρέ­πει νά ὑ­πα­κού­ου­με, νά κό­ψου­με τό θέ­λη­μά μας».