Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Νύσσης γράφει πώς οἱ σοφοὶ θαυμάζουν τὸν βασιλιὰ τῶν Μακεδόνων πρωτίστως γιὰ τὸ ἀπόφθεγμά του: «Ὁ θησαυρός μου εἶναι οἱ φίλοι μου» («τὸν θησαυρὸν ἐν τοῖς φίλοις ἔχειν»
Ήτανε πέντε έξι νταήδες (Ζωναράδικο Ανατολικής Ρωμυλίας)
Φιλοξενούμε στην ενότητα των συνεντεύξεων του Παρατηρητή της Παράδοσης έναν νεαρό μουσικό, δεξιοτέχνη στο βιολί και με ιδιαίτερη αγάπη για την παραδοσιακή μουσική. Σας καλωσορίζουμε στο νέο κεφάλαιο μας «Ποιος είναι ο Κωνσταντίνος Κίκιλης».
Ο Ευγένιος Βούλγαρης μετά τη Λειψία φιλοξενήθηκε κάποιους μήνες στο Βερολίνο από τον αυτοκράτορα Φρειδερίκο Β΄. Αυτός θεωρείτο εκφραστής της πεφωτισμένης δεσποτείας, ήταν φίλος και χορηγός του Βολταίρου και του άρεσε να φιλοξενεί και να συζητεί με διανοούμενους της εποχής του.
Στην Δυτική πλευρά των Αγράφων Ευρυτανίας στο χωριό Φραγκίστα, η κυρά-Αλεξάνδρα μας φτιάχνει μια ζεστή παραδοσιακή φασολάδα μαγειρεμένη με μεράκι στο τζάκι. Η φασολάδα συναντάται από την αρχαιότητα και είναι από τα δημοφιλέστερα παραδοσιακά πιάτα της ελληνικής κουζίνας. Με απλά, φτηνά και ταπεινά υλικά, έτρεφε κάποτε τον κόσμο που ζούσε στη φτώχεια.
Το μικρό νησί των Ψαρών ήδη στα τέλη του 18ου αι. είχε οργανωμένο ναυτικό και αναπτυγμένες εμπορικές επιχειρήσεις. Είναι από τα πρώτα νησιά, που σήκωσαν τη σημαία της επανάστασης και ανέδειξαν ηρωικούς μπουρλοτιέρηδες.
Ένα από τα πιο παραδοσιακά επαγγέλματα που είναι προς εξαφάνιση καθώς οι νέοι πλέον δεν έχουν διάθεση να το ακολουθήσουν, διότι είναι επικίνδυνο και κουραστικό, είναι το επάγγελμα του ξυλοκόπου.
Η εκπομπή «Το Αλάτι της Γης» (Κυριακή 30 Ιανουαρίου 2022) παρουσίασε έναν από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της ποντιακής μουσικής παράδοσης, τον δεξιοτέχνη στη λύρα-κεμεντζέ, τραγουδιστή και δάσκαλο Ηλία Υφαντίδη…(Ο κ. Υφαντίδης) αναφέρεται στις μνήμες και τα βιώματα από τη γιαγιά του, καθώς και στον ρόλο της γλώσσας και της μουσικής ως βασικών στοιχείων ταυτότητας για τον ποντιακό Ελληνισμό, μέσα από τις περιπέτειες της Γενοκτονίας και της προσφυγιάς…
Χριστέ μου Εσύ
που αγάπη προσφέρεις
Συγχώρεσέ μας
Νάσο μ’ δεν είχες πρόβατα,
Νάσο μ’ δεν ειχες γίδια.
Νάσο μ’ δεν είχες κι άλογα,
Να σεργιανάς καβάλα
Καραγκούνα Σβαρνιάρα (οργανικό) – Παραδοσιακό Θεσσαλίας. Λαούτο-Κιθάρα: Ιωάννης Τούσιας
Θυμάσαι την ποδιά της γιαγιάς;
Ο πρώτος σκοπός ήταν να προστατεύει τα ρούχα…
Αποσπάσματα από έργα του Κωστή Παλαμά
Σούστα Βολισσού (Παραδοσιακό Χίου)
Μουσικό Σύνολο: ΤΡΟΠΟΣ
Επιμέλεια / Διδασκαλία: Μιχάλης & Πέτρος Κουλουμής
* Η ηχογράφηση έγινε στο Αρχοντικό Ιεροδιακόνου στους Αγίους Ομολογητές (Λευκωσία) στα πλαίσια διδασκαλίας του συνόλου.
Βασισμένο σε καταγραφή της Δόμνας Σαμίου στα Τσιμάντρια της Λήμνου το 1973
Οι τσιγαρίδες γίνονται από το λίπος του χοιρινού, δηλαδή από το ξίγκι που συνήθως άφηναν λίγο κρεατάκι στην άκρη του λίπους και που αυτό του έδινε μια υπέροχη γεύση.
Οι πρόσφυγες μέσα από τα “προσφυγικά κάλαντα” εκφράζουν τον κατατρεγμό τους τόσο στον πρώτο διωγμό, του 1914, όσο και στον οριστικό ξεριζωμό τους το 1922, όταν σβήνει οριστικά και κάθε ελπίδα τους για την “Μεγάλη Ιδέα”.
Ο Μέγας Βασίλειος, δεσπότης της πόλης, προσπαθώντας να σώσει το ποίμνιό του πρόσφερε το χρυσάφι των κατοίκων στον κατακτητή που τους απειλούσε. Η πόλη τελικά σώθηκε από θαύμα και ο δεσπότης προκειμένου να επιστρέψει τα κοσμήματα δίκαια, ζύμωσε μικρά ψωμάκια και έβαλε μέσα κοσμήματα.
«Άγιε μου Βασιλάκη μου και Άγιε μου Νικόλα, προστάτευε τους ναυτικούς την ώρα του κυκλώνα»
Αρχιμηνιά κι αρχιχρονιά (Τσεσμές Μικράς Ασίας)
Πολυφωνικό Πολύτσανης Βορείου Ηπείρου
Ο Δημήτρης Ξαξίρης, δάσκαλος και λάτρης των βουνών, δεξιοτέχνης της φλογέρας, μας υποδέχεται στα όμορφα Γιάννενα και μας χαρίζει γλυκόλαλες νότες και μελωδίες, με ήχους από όλη την Ελλάδα…!
Μουσικό ταξίδι στα πολυποίκιλα κάλαντα που ακούγονται σε διαφορετικούς τόπους της Πατρίδας μας
Τά Χριστούγεννα, τά Φῶτα, ἡ Πρωτοχρονιά, κ’ ἄλλες μεγάλες γιορτές, γιά πολλούς ἀνθρώπους δέν εἶναι καθόλου γιορτές καί χαρούμενες μέρες, ἀλλά μέρες πού φέρνουνε θλίψη καί δοκιμασία. Δοκιμάζονται οἱ ψυχές ἐκεινῶν πού δέν εἶναι σέ θέση νά χαροῦνε, σέ καιρό πού οἱ ἄλλοι χαίρουνται.
Πόνο μᾶς προξενεῖ ἡ στρέβλωση καί ἡ ἐμπορευματοποίηση τῶν ἐθίμων τῶν Χριστουγέννων, ὅσο καί τῶν λοιπῶν μεγάλων χριστιανικῶν ἑορτῶν, τήν ὁποία προβάλλουν κάποια Μέσα Ἐνημερώσεως, μέ τρόπο πιεστικό, διαρκῶς ἐπαναλαμβανόμενο, ἐπιχειρώντας νά ἐκτοπίσουν, ἴσως ἐνσυνείδητα, ἴσως ἀπό ἐπιπολαιότητα, τή χριστιανική ἑλληνική παράδοση ἀπό τή χώρα μας…
Φοιτητές στη Θεσσαλονίκη έψαλαν τα κάλαντα στην πλατεία Αριστοτέλους!
Ένα παλιό και λησμονημένο έθιμο που έρχεται από τα βάθη του χρόνου και συμβολίζει τα σπάργανα του Ιησού στην φάτνη είναι οι ηπειρώτικες τηγανίτες στην αναμμένη φωτιά της κύριας κατοικίας.
Με το σημερινό αφιέρωμα στον σημαντικό ποιητή του 20ού αιώνα Νικηφόρο Βρεττάκο (1912-1991) συμπληρώνεται η σειρά των κειμένων για τα 200 χρόνια από την Επανάσταση του 1821. Την αρχίσαμε στις 14 Μαρτίου του 2020, με αφιέρωμα στον Ιωάννη Καποδίστρια και γράψαμε για εβδομήντα, στρατιωτικούς ήρωες, δασκάλους του Γένους, ιστορικούς.
Το μουσικό σχήμα αποτελείται από τέσσερις κοπέλες που μεγάλωσαν στην Αθήνα και συνδέονται με συγγενικούς δεσμούς, αλλά τις ενώνει και η αγάπη τους για τη μουσική, τον χορό και το τραγούδι. Η κυρίαρχη παρουσία των φωνών στα πολυφωνικά σύνολα ήταν αυτή που τις οδήγησε να δημιουργήσουν το Άσμα Cordis.
Ριζίτικο Κρήτης από το μουσικό σχήμα Άσμα Cordis. Απόσπασμα από την 3η Συνάντηση Νέων Συγκροτημάτων Παραδοσιακής Μουσικής “Της Τριανταφυλλιάς τα Φύλλα” που έγινε στις 16 & 17 Οκτωβρίου 2021 στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος.
Η εκπομπή «Το Αλάτι της Γης» μας φέρνει σε επαφή με τη μουσική και χορευτική παράδοση της Σαμοθράκης με το τέταρτο επεισόδιό της με τίτλο: «Τραγούδια και χοροί από τη Σαμοθράκη» το οποίο μεταδόθηκε την Κυριακή 5 Δεκεμβρίου 2021
Ο Ανδρέας Χατζηδήμου διαβάζει κλασικά διηγήματα…
Η χειροποίητη κατασκευή μουσικών οργάνων έρχεται απ την αρχαιότητα και φτάνει ως τις μέρες μας. Οι αρχαίοι Έλληνες, κατέτασσαν τα μουσικά όργανα σε τρεις βασικές κατηγορίες…