Τη λεγόμενη «Βασιλικόστρατα». Το δρομολόγιο αυτό ακολούθησε σύμφωνο με την παράδοση και ο αυτοκράτορας Κων/νος Πωγωνάτος (668-685 μ. Χ.) επιστρέφοντας από τη Σικελία στην Κωνσταντινούπολη και ιδρύοντας κατά τη διαδρομή του μερικά από τα πιο αξιόλογα μοναστήρια όπως της Μολυβδοσκέπαστης στην Κόνιτσα και της Βοτσάς στο Ζαγόρι.
Άλλη αχειροποίητη εικόνα θεωρείται η εικόνα της Παναγίας Προδρομίτισσας (19ος αι.) που βρίσκεται στη ρουμάνικη σκήτη του Τιμίου Προδρόμου στο Άγιο Όρος. Η σκήτη έχει μορφή κοινοβιακού συγκροτήματος και ανήκει στην κυρίαρχη μονή της Μεγίστης Λαύρας (963). Μέχρι το 1854 στη θέση της ήταν το κελί του Τιμίου Προδρόμου με μοναχούς καταγόμενους από τη Χίο. Η Ιερά Μονή Μεγίστης Λαύρας επέτρεψε τη μετατροπή του κελιού σε σκήτη.
Συντηρούσε το σχολείο του χωριού και γιάτρευε τους ψυχικά ασθενείς με το περίφημο κούτσουρο της Παναγιάς. Το μοναστήρι ήταν κέντρο όλων των πολιτισμικών και κοινωνικών εκδηλώσεων της Λάκκας Σουλίου, γιαυτό και το πανηγύρι του 15αύγουστου είχε και έχει μεγάλη σημασία για τους κατοίκους της περιοχής αλλά και για τους ξενιτεμένους.
Μονή των βράχων» η Αγία Ελεούσα του Μπεζενίκου στη νότια πλευρά του χωριού, αθέατη και προφυλαγμένη μέσα στο κοίλωμα του βουνού και περικυκλωμένη από τα πεύκα του Μαινάλου, υπήρξε καταφύγιο στους δύσκολους καιρούς, ιδιαίτερα στα χρόνια του Αγώνα και την περίοδο της επιδρομής του Ιμπραήμ στην Πελοπόννησο (1826)
Στην Τοπική Κοινότητα Παλιουρής του Δήμου Ζίστας και προς τη βόρεια πλευρά του λόφου βρίσκεται το μοναστήρι της Παλιουρής, αφιερωμένο στο Γενέσιο της Θεοτόκου. Η Μονή βρίσκετε στο 30ο χλμ. της εθνικής οδού Ιωαννίνων – Ηγουμενίτσας. Η πρόσβαση στο μοναστήρι είναι εύκολη, αφού ο δρόμος που οδηγεί σε αυτό είναι ασφαλτοστρωμένος σε όλο το μήκος του (400 μ).
Ο Άγιος Παΐσιος, όταν ήθελε να πάει να προσευχηθεί στην Παναγία, έκοβε λίγα αγριολούλουδα έξω από την καλύβη του και τα πήγαινε στην Εικόνα Της. «Πώς να πάω με άδεια χέρια να Την παρακαλέσω;», έλεγε.
«Αυτά που θέλετε να πείτε στα παιδιά σας, να τα λέτε με την προσευχή σας.Τα παιδιά δεν ακούν με τα αυτιά, μόνο όταν έρχεται η Θεία Χάρις που τα φωτίζει, τότε ακούνε αυτά που θέλουμε να τους πούμε. Όταν θέλετε να πείτε κάτι στα παιδιά σας, πέστε το στην Παναγία κι αυτή θα ενεργήσει.Η προσευχή σας αυτή θα γίνει ζωογόνος πνοή, πνευματικό χάδι, που χαϊδεύει, αγκαλιάζει, έλκει τα παιδιά…»
Η γιορτή της Παναγίας μας, της μεγάλης μάνας των Χριστιανών, γεμίζει συγκίνηση ειλικρινή τους Έλληνες. Συγκίνηση ιδίως στα δεινά που βρίσκουν την Πατρίδα μας και την Εκκλησία μας, γιατί μας υπενθυμίζει ότι έχουμε κάποια που πάντοτε μας αγαπά, πάντοτε μας θυμάται, πάντα μας τιμά με την πρεσβεία της, και ας μην την αξίζουμε εμείς.
Τον καθένα από μας τον βασανίζει το ερώτημα: τι θα γίνει με μας και τι μας περιμένει μετά το θάνατο; Μία σαφή απάντηση σ’ αυτό το ερώτημα μόνοι μας δεν μπορούμε να την βρούμε. Αλλά η Αγία Γραφή και πρώτα απ’ όλα ο λόγος του Κυρίου μας Ιησού Χριστού μας αποκαλύπτουν αυτό το μυστικό.
Η Παναγία κατέχει ξεχωριστή θέση στην Ορθόδοξη Εκκλησία. Βρίσκεται πάνω από όλους τους Αγίους. Είναι αμέσως μετά τον τριαδικό Θεό. Η Πρώτη μετά τον Ένα, τον Χριστό. Ο πρώτος τέλειος άνθρωπος μετά τον Θεάνθρωπο Χριστό. Στο πρόσωπο της κατεδείχθη ότι «Θεός ανθρώπω μείγνυται», αφού αξιώθηκε να κυοφορήσει με υπερφυσικούς όρους τον απρόσιτο και ασώματο Θεό.
Γιορτάζουμε καί φέτος τή μεγάλη γιορτή τῆς Κοιμήσεως τῆς Παναγίας μας. Ἡ Ἁγία ὅλων τῶν Ἁγίων, ἡ Μητέρα τοῦ Κυρίου […]
Τὸ κάλλος τῆς Παναγίας, δὲν εἶναι κάλλος σαρκικό, ἀλλὰ πνευματικό, γιατί ἐκεῖ ποὺ ὑπάρχει ὁ πόνος κι ἡ ἁγιότητα, ὑπάρχει μονάχα κάλλος πνευματικό. Τὸ σαρκικὸ κάλλος φέρνει τὴ σαρκικὴ ἔξαψη, ἐνῶ τὸ πνευματικὸ κάλλος φέρνει κατάνυξη, σεβασμὸ κι ἁγνὴ ἀγάπη.
Η Κυρία Θεοτόκος κατά τον έξω χαρακτήρα και ήθος του σώματος ήτο σεμνή και σεβάσμια κατά πάντα, ολίγα και απαραίτητα λαλούσα, ήτο ογλήγορος εις το υπακούειν και ευπροσήγορος, ετίμα όλους και επροσκύνει, είχε το μέγεθος του σώματος μέσον και σύμμετρον, δεν επαρουσιάζετο εις κάθε άνθρωπον, ήτο μακράν από τόν γέλωτα και έξω από κάθε ταραχήν και θυμόν.
Μέσα στο καθένα απ’ αυτά βρίσκεται το παληό και σεβάσμιο εικόνισμά της με το μελαχροινό και χρυσοκέρινο πρόσωπό της, που το βρέχουνε ολοένα τα δάκρυα του βασανισμένου λαού μας, γιατί δεν έχουμε άλλη να μας βοηθήσει, παρεκτός από την Παναγία, «άλλην γαρ ουκ έχομεν αμαρτωλοί προς Θεόν εν κινδύνοις και θλίψεσιν αεί μεσιτείαν, οι κατακαμπτόμενοι υπό πταισμάτων πολλών».
Όταν ήµουν στην Μονή Φιλοθέου, µια φορά, αµέσως µετά την αγρυπνία της Παναγίας µε έστειλε ένας Προιστάµενος να πάω ένα γραµµα στην Μονή Ιβήρων. Ύστερα έπρεπε να πάω κάτω στον αρσανά της µονής και να περιµένω ένα γεροντάκι που θα ερχόταν µε το καραβάκι, για να το συνοδεύσω στο µοναστήρι µας – απόσταση µιαµιση ώρα µε τα πόδια.
Ω Δέσποινα μας Παναγία
γλυκιά Μητέρα του Χριστού
Σύ που χαρίζεις ευλογία
μέσ’ στην ψυχή κάθε πιστού
Ομιλία του πατρός Γεωργίου Μεταλληνού, με θέμα “Η Παναγία μας και η άσκσηση”, πραγματοποιήθηκε στις 20 Νοεμβρίου του 1997.
Από τη θέση εκείνη, του ιερού, ο γέρο-Ηλιόδωρος, κάθε μέρα όταν αρχίναγε ο ψάλτης το «Αινούμεν, ευλογούμεν και προσκυνούμεν τον Κύριον», έβλεπε με τα μάτια της ψυχής, σαν όραμα, μια μαυροφορεμένη, μεγαλόπρεπη γυναίκα, που τη συνόδευαν δύο Άγγελοι με ολόχρυσο θυμιατό στο χέρι και θυμίαζε το ναό. Περνούσε σε από τα στασίδια των μοναχών και θυμίαζε μέχρι που τελείωνε η «Τιμιωτέρα» και η εννάτη ωδή.
Εἶμαι εὐχαριστημένος… Ἀντιστάθηκα στὶς πιὸ μεγάλες καὶ γοητευτικὲς προτάσεις… Θὰ εἶχα προχωρήσει κατὰ χίλια βήματα στὴ σταδιοδρομία μου, ἀλλὰ ἔξω ἀπὸ τὶς ἀρχές μου, ἀπὸ τὴν ἀτμόσφαιρά μας. Δὲν τὸ θέλησα καὶ οὔτε θὰ τὸ θελήσω ποτέ… Ἐλπίζω στὴ θεϊκὴ προστασία.
Κείνο που΄λεγε στους Ρωμαίους ο Απόστολος των Εθνών, ο Μέγας Παύλος: «Ουδέ του τρέχοντος, ουδέ του θέλοντος,
αλλά του ελεούντος Θεού…» . Και στην ίδια μεριά, (κάπου πιο πριν ή πιο μετά, που να θυμάμαι;) μας ρωτάει για να αναρωτηθούμε και να το επιβεβαιώσουμε όλο τούτο το σκεφτικό: «Ει ο Θεός μεθ΄ημών, τις καθ΄ημών;»
Ἐγώ ὅλως μηχανικῶς ἔλαβον θέσιν ἡμιγονυπετῆ, ἵνα ἀσπασθῶ τήν δεξιάν της. Ἐκ τῆς συγκινήσεως οἱ ὀφθαλμοί μου ἐδάκρυζον, οἱ πόδες καί τά χείλη μου ἔτρεμον ἐπί πολλήν ὥραν. Ἤκουσα νά ὁμιλῆ: «Εἶμαι ἡ Παναγία. Μή φοβᾶσαι, παιδί μου. Ἐγώ ἐνεφανίσθην νά σοῦ εἰπῶ τρεῖς λόγους, τούς ὁποίους νά μή λησμονήσῃς.
Ἡ Παναγία μας εἶναι τὸ πιὸ τιμημένο πρόσωπο στὴν Ἐκκλησία μας, ἀφοῦ συνεργάστηκε στὸ σχέδιο τῆς ἐνανθρώπισης τοῦ Θεοῦ καὶ ἔφερε στὸν κόσμο τὸν Σωτήρα καὶ Λυτρωτὴ μας Χριστό.
Διηγοῦνται παλαιοί Ἁγιορεῖτες ὅτι κάποτε στή Νέα Σκήτη ὑπῆρχε ἕνας εὐλαβής καί ἀγωνιστής μοναχός. Ἀλλά μή γνωρίζοντας ἐργόχειρο, ζοῦσε ἀπό εὐλογίες (ἐλεημοσύνες). Ὁπότε μία φορά τοῦ παρουσιάστηκε ἡ Παναγία καί τοῦ λέγει:
Διηγήθηκε ἡ Μεσολογγίτισσα Γεωργία Μωραΐτου: «Τό ἔτος 1918 ἔπεσε θανατηφόρα γρίππη στό Μεσολόγγι. Παρ᾽ ὅλες τίς φιλότιμες προσπάθειες τῶν γιατρῶν, ὁ ἕνας μετά τόν ἄλλον κολλοῦσαν γρίππη καί μετά ἀπό λίγες μέρες πέθαιναν ἐξαντλημένοι.
Πόσο δίκαιο είχε ο μακαριστός αγιορείτης ιερομόναχος Αθανάσιος Ιβηρίτης που απευθυνόμενος στον λόγιο μοναχό Θεόκλητο Διονυσιάτη, κλαίγοντας έγραφε αναφερόμενος στα δάκρυα που χύνονται στην θαυματουργή εικόνα της Παναγίας Πορταΐτισσας: «Τα ωραιότερα γράμματα θα εγράφοντο με δάκρυα, αν ήταν μαύρα ως μελάνη…».
Η σημαντικότερη εορτή του θέρου, γνωστή και ως το Πάσχα του καλοκαιριού, εορτάζουμε το δεκαπενταύγουστο. Ο λαός μας σύσσωμος και με τις εκδηλώσεις του τιμά την άγια αυτή ημέρα, απ΄ άκρου είς άκρο του Ελληνισμού.
Ἀνάφερε, λοιπόν, ταῦτα καὶ ἐγγράφως εἰς τὸν Διοικητήν σου, ἳνα μὴ πτοηθῆ πρὸ οὐδενὸς κωλύματος, καθότι ὑπὸ τὴν προστασίαν Μου ὁ Ἑλληνικὸς Στρατὸς θὰ νικήση!
Δεν είναι η Παναγία μία απλή γυναίκα, ούτε όμως και μία θεότητα, είναι μία ξεχωριστή ύπαρξη την οποία διάλεξε ο Θεός να γίνει μητέρα Του και κατ’ επέκταση, μητέρα της οικουμένης. Στην περίοδο των Χριστουγέννων που σιγά σιγά οδεύουμε, ο θεολογικός λόγος στρέφεται δικαίως γύρω από το Πρόσωπο του Θεανθρώπου Ιησού Χριστού.
Η ενορία Αγίας Παρασκευής Πλατάνης Εδέσσης εορτάζει την ιερά εικόνα της Θεοτόκου της «Ιεροσολυμίτισσας» στις 25 και 26 Οκτωβρίου.
Ἑξαιρετικὴ τιμὴ ἀπονέμει ἡ ἐκκλησία μας στὴν Θεοτόκο. Αὐτὸ φαίνεται καὶ ἀπὸ τὸ ὅτι τὴν ὀνομαζει Παναγία. Ἀλλὰ ἐνῷ οἱ ἥρωες τῆς πίστεως ἔχουν τὴν ὀνομασία ἅγιος (ἅγιος Δημήτριος, ἅγιος Νικόλαος…καὶ οἱ γυναῖκες ἁγία Βαρβάρα, ἁγία Αἰκατερίνη…), τὴν κυρία Θεοτόκο τὴ λέμε Παναγία!
Πρὶν ἀπὸ μερικὲς ἑβδομάδες ἐπισκέφθηκα ἕνα τυπογραφεῖο, γιὰ μία ἔρευνα κόστους ἐκτυπώσεως τῆς ἱστορίας τοῦ χωριοῦ μου. Σ᾿ ἕνα πάγκο ὑπῆρχαν πεταμένες σελίδες ἀπὸ διάφορα περιοδικὰ καὶ βιβλία, ποὺ εἶχαν τυπωθεῖ πρόσφατα. Στὰ χέρια μου βρέθηκαν δύο ἀπὸ αὐτὲς ἀπὸ κάποιο βιβλίο, ἀγνώστου τίτλου καὶ συγγραφέα.
Ὅλοι ἔχουμε ἀνάγκη ἀπό τήν ἀγκαλιά καί στοργή τῆς μάννας μας, περισσότερο ἀπό παλάτια καί μεγάλους θησαυρούς. Ἡ ἀγκαλιά της μᾶς μεταδίδει πνοή καί ζωή. Ἀλλά ἀκόμη πιό πολύ, ἔχουμε ἀνάγκη ἀπό τή σκέπη καί τήν ἀγκαλιά τῆς μεγάλης Μητέρας μας· αὐτή τήν ἴδια ἀγκαλιά πού κράτησε μέσα της τόν Θεό μας …
Φέτος καί ἡ κοινωνία πληγωμένη παρά ποτέ, σχεδόν «καμένη», ἀναζητᾶ τήν Παρουσία τῆς Παναγίας. Τήν ἐπικαλεῖται ἰδιαιτέρως, καί ἐκείνη θά κάνει αὐτό ποῦ ἔκανε καί κάνει πάντα, θά πλησιάσει ὡς «θρηνωδοῦσα», ὡς «παρηγορήτρια», ὡς «Γιάτρισσα», ὡς «ἡ πάντων χαρά», καί ὡς ἡ μόνη των ἀνθρώπων ἐλπίδα!