ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ

Η ανάπτυξη της παραγωγικής υπαίθρου, είναι επιτακτική ανάγκη για τη βιωσιμότητα της ορεινής μας πατρίδας, όσο ποτέ άλλοτε.

Το σέλινο είναι ένα από τα πιο σημαντικά φαρμακευτικά βότανα καθώς και λαχανικό. Τα χρησιμοποιούμενα μέρη του βοτάνου στην φαρμακευτική είναι κυρίως οι σπόροι και τα φύλλα. Οι μίσχοι τρώγονται ως θρεπτικό λαχανικό μαζί με τα φύλλα. Το σέλινο περιέχει πτητικό έλαιο (λιμονένιο, φθαλίδες, β-σελινένιο), κουμαρίνες, φουρανοκουμαρίνες(βεργαπτένη), φλαβονοειδή( απιίνη), σίδηρο, ασβέστιο, μαγγάνιο,  φυτικές ίνες,  φώσφορο, βιταμίνες C, B1,B2 και Κ.

Το μακρινό 2001, αποφασίζει ότι θα αφήσει πίσω του την Αθήνα, θέλοντας να θέσει τις βάσεις, ώστε να δημιουργήσει τη δική του οικογένεια, μακριά από την μεγαλούπολη και παρέχοντας μία ποιοτική καθημερινότητα τόσο στον ίδιο, όσο και στην μελλοντική του οικογένεια.

Φωτογραφίες από τη ζωή της υπαίθρου…

Καθετοποίηση της παραγωγής και της επεξεργασίας των βοτάνων, προκειμένου να διατίθενται απευθείας στην αγορά πέτυχε μια επιχείρηση στην Χίο, προσβλέποντας στην προστιθέμενη αξία των προϊόντων της.

Η «καψάλα» είναι μια τόσο απλή μα συνάμα και τόσο παλιά συνταγή. Με τα πιο αρχέγονα υλικά, ζυμωτό ψωμί, ελαιόλαδο, αλάτι και ρίγανη. Μας θυμίζει έναν από τους πιο παλαιούς συνδυασμούς της Ελληνικής παράδοσης. Μιας χιλιόχρονης παράδοσης που είναι ακόμα ζωντανή και έχει τις ρίζες της στην περίοδο μετά το μάζεμα των ελιών…

Στην Ακριτική Ελλάδα, ο Βασίλης κρατάει το κοπάδι του με αγάπη και μεράκι απ’ τις προηγούμενες γενιές. Μέχρι να πέσει το χιόνι, τα γιδοπρόβατά του βόσκουν στα λιβάδια της πυκνής πλαγιάς παρέα με φύλακες του κοπαδιού,ελληνικούς ποιμενικούς σκύλους!

Βιοποικιλότητα στον Ελλαδικό χώρο. Από την αρχαιότητα έως σήμερα, στις περιοχές με λίμνες και ποτάμια της Μακεδονίας της Θράκης και της Θεσσαλίας επιβιώνουν ζώα ελευθέρας βοσκής, όπως η αυτόχθονη ράτσα των νεροβούβαλων.

Πλησιάζει η 15η Οκτωβρίου, και εγώ σκέφτομαι  πώς να σου πω και φέτος το ευχαριστώ, αγρότισσα μάνα της γενιάς μου. Όσα ευχαριστώ βέβαια  και να σου πούμε, το χρέος μας σε σένα μένει ανεξόφλητο∙ όχι επειδή εσύ το κρατάς γραμμένο στο δεφτέρι της καρδιάς σου∙ εκεί μόνο αγάπη είχες και έγνοια πώς να δώσεις στα παιδιά σου, όπως και κάθε μάνα.

Στο Καρπενήσι και στα βουνίσια χωριά της πανέμορφης Ευρυτανίας η ορεινή κτηνοτροφία πασχίζει κι εδώ να παραμείνει ακόμη ζωντανή

Αναβίωση ξεφλουδίσματος κοντόροκας μετά από 70 χρόνια με την πατόζα του Κοσμά. Πριν το 1950 και ίσως αργότερα, το ξεφλούδισμα του καλαμποκιού γινόταν με τα χέρια. Μαζεύονταν οι οικογένειες, φίλοι και γνωστοί και σε μια γιορτινή ατμόσφαιρα ολονυχτίς ξεφλούδιζαν/καθάριζαν το καλαμπόκι για το ψωμί της χρονιάς. Αργότερα ήρθαν οι μηχανές που αντικατέστησαν την ανθρώπινη εργασία.

Στο Τροβάτο Αγράφων, συναντήσαμε τον τσέλιγκα Βελισσάρη όπου αυτός και η οικογένειά του,μετακινούμενοι, ξεκαλοκαιριάζουν στη βουνίσια πατρίδα

Στα ορεινά χωριά των Αγράφων Ευρυτανίας ζει ο Μπάρπα Χρήστος, ένας άνθρωπος του μόχθου και των τεχνών που αποτελεί παράδειγμα και μίμηση για τη νέα γενιά. Δε χαλάει ποτέ χατίρι στα μικρά παιδιά, ακούραστος στο κυνήγι… και τα χέρια του κάνουν θαύματα, αφού μπορεί να φτιάξει τα πάντα, από κουτάλι μέχρι και βιολί…!

Στο Ξηρόμερο Αιτωλοακαρνανίας, ο Σταύρος που διατηρεί τη δική του φάρμα με γελάδια ντόπιας φυλής εδώ και πολλές δεκαετίες, μας μιλάει για το επάγγελμά του..

Ο μαϊντανός ή πετροσέλινο (αρχ.:Πετροσέλινον το ουλόφυλλον , λατινική ονομασία: Petroselinum crispum) είναι ένα μονοετές φυτό που φθάνει σε ύψος τα 30 εκατοστά. Έχει ζωηρόχρωμα πράσινα φύλλα, μικρά λευκά άνθη σε δέσμες και ραβδωτά σπέρματα. Ο μαϊντανός είναι φυτό ιθαγενές της Ευρώπης και της ανατολικής μεσογείου. Σήμερα καλλιεργείται σε όλο τον κόσμο ως θρεπτικό σαλατικό. Τα φύλλα συλλέγονται από την άνοιξη εως το φθινόπωρο και τα σπέρματα όταν ωριμάσουν.Τα χρησιμοποιούμενα μέρη του φυτού είναι τα φύλλα, η ρίζα και τα σπέρματα.

Ο πληθυσμός τους, μέσα σε λίγες δεκαετίες έχει συρρικνωθεί σε τέτοιο βαθμό ώστε το είδος να έχει βρεθεί στην κατηγορία των «κινδυνευόντων» ζώων της χώρας μας. Ο Γρηγόρης στο αγρόκτημά του, εδώ και 30 χρόνια, φροντίζει με στοργή κι αγάπη τα ελαφάκια του, κι εκείνα τον αποζημιώνουν με τη χάρη και την ομορφιά τους…

Ο σχίνος ή Μαστιχόδενδρο ή Πιστακία (λατινική ονομασία: Pistacia Lentiscus) είναι πολύκλαδο, πολυετές φυτό που μπορεί να φτάσει σε ύψος τα τρία μέτρα. Έχει μικρά ελλειπτικά και σκληρά φύλλα, κατακόκκινα λουλούδια και στρογγυλούς πορφυρούς καρπούς που ωριμάζοντας μαυρίζουν.

Το λεμόνι ή κίτριον η λεμονέα (λατινική ονομασία: citrus x limon) είναι από τα σπουδαιότερα και πολλαπλά χρησιμοποιούμενα για οικιακή χρήση φυσικά φάρμακα. Είναι καρπός της λεμονιάς που είναι μικρό αειθαλές δένδρο που φθάνει σε ύψος τα έξι μέτρα με έντονα πράσινα οδοντωτά φύλλα. Η λεμονιές πιστεύεται ότι είναι ιθαγενή δένδρα της Ινδίας. Καλλιεργήθηκαν στην Ευρώπη για πρώτη φορά τον 2ο μ.Χ. αιώνα και σήμερα φύονται στις μεσογειακές χώρες και σε όλα τα υποτροπικά κλίματα ανά τον κόσμο.      Αναπαράγεται με σπόρους κατά την διάρκεια της άνοιξης, προτιμά καλά αποστραγγισμένα εδάφη και άφθονο ήλιο.

Το αγριοράδικο ή πικραλίδα ή δανδελίων, (αρχ.: ταραξάκον το φαρμακευτικόν), λατινική ονομασία (Taraxacum officinale) είναι πολυετές φυτό που φτάνει σε ύψος τα 50 εκατοστά με χρυσσαφί άνθη, φύλλα που ξεκινούν από την βάση του και ανήκει στην οικογένεια των Αστερίδων. Είναι αυτοφυές στην Ασία και την Ευρώπη και σήμερα έχει μεταφερθεί από σπόρο στα περισσότερα μέρη του κόσμου.
Το αγριοράδικο είναι γνωστό και ως ζιζάνιο παρουσιάζοντας μια εκπληκτική σειρά ωφελειών για την υγεία. Τα χρησιμοποιούμενα μέρη του φυτού είναι τα φύλλα ,τα άνθη και η ρίζα. Μπορούμε τα το βρούμε οπουδήποτε στην Ελλάδα σε οποιοδήποτε υψόμετρο κυρίως σε υγρά εδάφη. Το βότανο ήταν γνωστό από την αρχαιότητα από όπου πιθανόν πήρε και το όνομά του (αρχ. Ταρραξος).

Η ρίγανη ή ορίγανον το κοινόν  (λατινική ονομασία origanum vulgare) είναι ένα πολυετές ευθυτενές βότανο που ανήκει στην οικογένεια των χειλανθών και μπορεί να φτάσει σε ύψος τα 80 εκατοστά. Έχει κοκκινωπούς βλαστούς , ελλειπτικού σχήματος φύλλα και δέσμες από ροζ άνθη.

Το κρεμμύδι ή Άλλιον το κρόμμυο (λατινική ονομασία Allium cepa) αποτελεί ένα από τα πιο γνωστά βρώσιμα και φαρμακευτικά φυτά εδώ και χιλιάδες χρόνια. Είναι βολβώδες πολυετές φυτό που μπορεί να φτάσει σε ύψος το ένα μέτρο. Έχει κούφιους μίσχους και άσπρα ή βυσσινί άνθη. Το κρεμμύδι , φυτό ιθαγενές του βορείου ημισφαιρίου, καλλιεργείται στην Μέση Ανατολή εδώ και χιλιάδες χρόνια. Στην Ελλάδα πιστεύεται πως το έφερε ο Μέγας Αλέξανδρος ο οποίος το έδινε στους άνδρες του για δύναμη και υγεία. Σήμερα καλλιεργείται σε όλο τον κόσμο ως λαχανικό. Το κρεμμύδι ανήκει στην ίδια οικογένεια με το σκόρδο γι αυτό και έχει κάποια κοινά συστατικά και ιδιότητες με το σκόρδο. Από το φυτό χρησιμοποιείται για θεραπευτική χρήση μόνο ο βολβός.

Η ζωή της ποιμενικής κτηνοτροφίας των Ελλήνων ήταν συνυφασμένη με την ζωή του αλόγου. Γαϊδουράκι, μουλάρι ή άλογο, ήταν το μέσο μετακίνησης και συνοδοιπόρος στην προσπάθεια εξερεύνησης καλύτερων συνθηκών ζωής, αχώριστος σύντροφος σε πολέμους και….

Το «Ενθύμιον», ένα λυρικό ντοκιμαντέρ, είναι μια ελεγεία στην Ήπειρο που χάνεται, αλλά και ένας ύμνος στην Ήπειρο που επιβιώνει. Ένα τραγούδι αγάπης για όσους έμειναν κοντά της, για όσους μεταναστεύσανε, για τους μουσικούς της και τη μοναδική της φύση. Στο «Ενθύμιον» μεταφερόμαστε στο Γιρομέρι (ή Γηρομέρι) Θεσπρωτίας τις ημέρες του Πάσχα…

Στα Όρη Βάλτου και στις κακοτράχαλες βουνοπλαγιές της Καλάνας, όσοι κτηνοτρόφοι έχουν ακόμα απομείνει,κρατούν την παράδοση, στολίζοντας από αρχαιοτάτων χρόνων με κάθε τρόπο τα κοπάδια τους. Για αυτούς, μοναδική συντροφιά τα ζώα τους, που γίνονται “οι μουσικοί των βουνών” σκορπώντας νότες και μελωδίες με τα ταιριασμένα κουδουνίσματά τους.

Η ορεινή κτηνοτροφία ανέθρεψε γενιές και γενιές και σήμερα εξαφανίζεται. Η ανάγκη για βιωσιμότητα της ορεινής πατρίδας και η υποστήριξη των νέων που επιθυμούν να μείνουν πίσω για να ασχοληθούν με την πατροπαράδοτη Ελλάδα είναι απαραίτητη όσο ποτέ.

Το δενδρολίβανο ή Αρισμαρί (Αρχαία ονομασία: απόσπληνος) ,  (Λατινική ονομασία: Rosmarinus officinalis L), είναι ένας πολυετής, αειθαλής θάμνος που φτάνει σε ύψος μέχρι τα δυο μέτρα και ανήκει στην οικογένεια των χειλανθών. Είναι φυτό ιθαγενές της μεσογείου και είναι αυτοφυές σε ολόκληρη την νότια Ευρώπη. Σήμερα το δενδρολίβανο καλλιεργείται σε ολόκληρο τον κόσμο ως καλλωπιστικό φυτό αλλά και για τις αρωματικές του ιδιότητες. Πολλαπλασιάζεται με μοσχεύματα ή με σπόρους την άνοιξη και οι κλώνοι με τα φύλλα συλλέγονται το καλοκαίρι αμέσως μετά την ανθοφορία. Η λατινική του ονομασία μεταφράζεται ως «δάκρυ της θάλασσας» και προκύκτει από την ικανότητα του φυτού να φύεται κοντά στην θάλασσα.

Το Θυμάρι ή Θύμος ο κοινός (λατινική ονομασία:Thymus Vulgaris) είναι αρωματικός θάμνος που φτάνει σε ύψος τα 40 εκατοστά με μικρά φύλλα και ροζ άνθη. Είναι ιθαγενές φυτό της νότιας Ευρώπης και καλλιεργείται εδώ και πάρα πολλά χρόνια σε όλο τον κόσμο. Το γνωστό σε μάς θυμάρι στην καλλιεργούμενη του μορφή προέρχεται από το άγριο θυμάρι ή μητέρα του θυμαριού (Thymus Sepryllum) όπως λέγεται. Ανήκει στην οικογένεια των χειλανθών και αναπαράγεται  την άνοιξη με σπόρους ή με διαχωρισμό ριζών. Τα χρησιμοποιούμενα μέρη του βοτάνου είναι τα υπέργεια και συλλέγονται προς το τέλος του καλοκαιριού. Τα άνθη είναι πολύ ελκυστικά για τις μέλισσες και το μέλι που παράγεται από αυτό είναι εξαιρετικής ποιότητας και έχει άρωμα θυμαριού.

Ο βασιλικός ή Ώκιμον το βασιλικόν (λατινική ονομασία: Ocimum basilicum ) είναι ένα έντονα αρωματικό πολυετές φυτό που φθάνει σε ύψος τα 50 εκατοστά και ανήκει στην οικογένεια των χειλανθών. Έχει γυαλιστερά οβάλ φύλλα, τετράγωνο βλαστό και μικρά άσπρα άνθη. Είναι ιθαγενές φυτό της Ινδίας αλλά σήμερα καλλιεργείται σε όλο τον κόσμο με πάνω από 150 διαφορετικές ποικιλίες , κυριως για το άρωμα  και το αιθέριο έλαιό του.

Η σιλυμαρίνη έχει φανεί ότι αυξάνει το ρυθμό αναγέννησης των κυττάρων του ήπατος, καθώς επιδρά στο ρυθμό πρωτεϊνοσύνθεσης. Η παραπάνω δράση φαίνεται πως βοηθά στην παραγωγή νέων κυττάρων σε περιπτώσεις ηπατίτιδας, αλκοολικής λιπώδους διήθησης, κίρρωσης αλλά και μη αλκοολικής λιπώδους διήθησης του ήπατος

Το σκόρδο ή Άλλιον το εδώδιμον (λατινική ονομασία Allium sativum) αποτελεί ένα από τα πιο γνωστά καλλιεργήσιμα φυτά εδώ και χιλιάδες χρόνια. Είναι μονοετές αλλά και πολυετές φυτό που ανήκει στο γένος Άλλιο και στην οικογένεια των Λειριοειδών ή Υακινθοειδών. Η πολλαπλή ευεργετική δράση του σκόρδου ήταν γνωστή από την αρχαιότητα.

Τό βαλσαμόχορτο ἤ σπαθόχορτο (ὑπερικόν τό διάτρητον) μέ λατινική ὀνομασία hypericum perforatum εἶναι πολυετές, ἀειθαλές φυτό μέ ὕψος πού φτάνει τά 80 ἑκατοστά καί ἄνθη μέ ἔντονο κίτρινο χρῶμα καί μαῦρες κουκκίδες καί ἀνήκει στά ἀγγειόσπερμα. Στήν ἀρχαία Ἑλλάδα ἦταν γνωστό μέ τό ὄνομα ὑπερικό ἐνῷ στήν ξένη βιβλιογραφία ἀναφέρεται ὡς St. Johns wort (βότανο τοῦ Ἁγίου Ἰωάννη τοῦ Προδρόμου)

Το σύμφυτο ή στεκούλι (λατινική ονομασία: symphytum officinalis) είναι πολυετές φυτό που μπορεί να φτάσει σε ύψος μέχρι το ένα μέτρο και ανήκει στην οικογένεια των βοραγιοειδών. Είναι αειθαλές με παχιά ανάγλυφα φύλλα και άνθη άσπρα ή μωβ που μοιάζουν με καμπανάκια. Είναι είναι ιθαγενές φυτό της Ευρώπης, καλλιεργείται σε όλες τις εύκρατες περιοχές του κόσμου συμπεριλαμβανόμενων και αυτών της ανατολικής Ασίας της Β.Αμερικής και Αυστραλίας. Ευδοκιμεί σε υγρά, βαλτώδη μέρη (λίμνες, ρεματιές κλπ).Τα χρησιμοποιούμενα μέρη του φυτού είναι οι ρίζες, τα άνθη και τα φύλλα.

Διαβαίνοντας την οδό του Φθινοπώρου πλέον και εφόσον έκλεισε η καλοκαιρινή περίοδος, σας παρουσιάζουμε τις δραστηριότητες της ΕΡΩ Καλύμνου, που με πρωταγωνιστή τον Αγροτικό Τομέα κατάφερε συν Θεώ να μας δώσει όμορφες και εποικοδομητικές εμπειρίες, μέσα από έναν πατροπαράδοτο τρόπο ζωής και γνώσης