Μετὰ τὴ μάχη ὁ Μπότσαρης, μὲ τὰ ἀπομεινάρια τοῦ ἐκστρατευτικοῦ σώματος ὑποχώρησε στο Μεσολόγγι μαζι μὲ τὸν Μαυροκορδάτο ἐγκαταλείποντας τοὺς Σουλιῶτες στὴν τύχη τους. Στὶς 2 τοῦ Σεπτέμβρη 750 Σουλιῶτες καὶ γυναικόπαιδα ἀποχαιρέταγαν γιὰ ὕστατη φορὰ τὸ Σούλι.
¨Κάθε χρόνο τέτοια ημέρα, ξαναψέλνονται τα τροπάρια, ξαναϋψώνεται η προσευχή, το ίδιο λιβάνι καίγεται, η χιλιοειπωμένη ακολουθία αναβρύζει και η φωνή κρατιέται καθαρόηχη, κατανυχτική, λειτουργική,¨ όπως είπε χαρακτηριστικά ο Κωστής Παλαμάς.
Μετὰ τὴν Ἅλωση ὁ Πατριάρχης κληρονόμησε μαζὶ μὲ τὰ σύμβολα καὶ τὰ προνόμια τοῦ βυζαντινοῦ αὐτοκράτορα καὶ τὸ ἔμβλημα τοῦ δικέφαλου ἀετοῦ, τὸ ὁποῖο μεταβλήθηκε ἔκτοτε σὲ ἐκκλησιαστικὸ ἔμβλημα.
Γεωργίου Παρούτογλου φιλολόγου – ἱστορικοῦ Τά τραγικά γιά τόν Ἑλληνισμό τῆς Μικρᾶς Ἀσίας καί τόν Πόντο γεγονότα, ὁδήγησαν τό […]
“Βαράτε. Είμαι Έλληνας Παπάς. Πεθαίνω για το Χριστό και την Πατρίδα” (π. Ιωακείμ Λιόλιας) – Η Εκκλησία μας είναι πάντα ένα διαρκές παρόν, όπως και ο Θείος Ιδρυτής της. Και σαν Στρατευομένη που είναι, ένα καθήκον έχει: Να θυσιάζεται… Κι αυτό έκαμε στο μεγάλο ΕΠΟΣ της ΔΕΚΑΕΤΙΑΣ τού ΣΑΡΑΝΤΑ. Κι αυτό εξακολουθεί να κάνει, όταν το απαιτούν οι περιστάσεις.
Χρήστου Μαλτέζου δρ. χημικοῦ Ἡ πόλις πού ἀρχικά ὠνομάζετο Κοκκινιά, δημιουργήθηκε μετά τήν καταστροφή τοῦ 1922 ἀπό τούς Ἕλληνες τῆς […]
Μετὰ τὸν ἀπαγχονισμὸν τοῦ Πατριάρχου Γρηγορίου τοῦ Ε’ τὸ 1821, ἐστάλη ἐκ μέρους τῆς συντεχνίας τῶν Χαλκέων ὁ τότε γραμματεὺς αὐτῶν Γεώργιος Τρανταπούρης ἐκ Χορτοκοπίου εἰς τὴν Ἐπαρχίαν Βαζελῶνος, διὰ νὰ εἰδοποιήση τοὺς ἡγουμένους τῶν τριῶν Μονῶν, ὅτι ἐξερράγη ἑλληνικὴ Ἐπανάστασις εἰς τὴν Κάτω Ἑλλάδα.
ΔΕΟΣ καταλαμβάνει όποιον διαβάσει μία επιστολή του Νεομάρτυρος της Ρωμηοσύνης Κυβερνήτου Ιωάννου Καποδίστρια, προς τον μόνιμο στρατιωτικό Ιερέα (Αρχιμ. Ιωακείμ Φυνδανάκη )
Αντικρύζεις εκεί έναν ολόκληρο Πρωθυπουργό να γίνεται παράλληλα και Γέρων-Στάρετς, της πίστεώς μας.
Εἶναι γνωστὸ ὅτι ὁ Ἑλληνισμὸς τῆς Κωνσταντινούπολης, τῆς Ἴμβρου καὶ Τενέδου, ἔζησε καὶ ὑπέστη τὴ Μικρασιατικὴ Καταστροφή, ὄχι τὸ 1922, ἀλλὰ σὲ ὅλο τὸ ἑπόμενο διάστημα τοῦ 20οῦ αἰώνα, μὲ κορύφωση τὰ Σεπτεμβριανὰ τοῦ 1955.
Οἱ συχνές ἐπιδρομές τῶν πειρατῶν ἀποσκοποῦσαν στήν λεηλασία τῶν παραλίων οἰκισμῶν, τήν ἀπαγωγή ποιμνίων, ὅπλων, πλοίων, καί τήν σύλληψη σημαντικοῦ ἀριθμοῦ αἰχμαλώτων, οἱ ὁποίοι θά μποροῦσαν νά ἀνταλλαχθοῦν μέ λύτρα.
Θὰ ξεκινήσω κάπως ἀπότομα. Ἔχουμε ἤδη μπεῖ στὴν Ἀλβανία, ὁπότε μᾶς διηγεῖται ἡ ξεναγός μας τὸ ἑξῆς:
Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, ἐκτιμώντας τὴ φυσικὴ ἀνθρώπινη ροπὴ πρὸς τὴ μίμηση, μᾶς καλεῖ νὰ τὸν μιμηθοῦμε: «Μιμηταί μου γίνεσθε, καθὼς κἀγὼ Χριστοῦ» (Α΄ Κορινθ. ια΄ 1). Ἔχουμε ἀνάγκη ἀπὸ ἰνδάλματα καὶ ἥρωες, ἀναζητοῦμε πρότυπα, γιὰ νὰ τὰ θαυμάζουμε, νὰ τὰ ἀντιγράφουμε, νὰ τὰ ἀκολουθοῦμε.
Καὶ ἀκόμη καὶ ἐκείνους ὁποὺ ἔρχονται ἀπὸ τὴν Εὐρώπην. Ὅτι οἱ λόγοι τοὺς ῥέουσι ἀπὸ τὰ χείλη τοὺς γλυκύτεροι ἀπὸ τὸ μέλι. Μὰ ἀλλοίμονον, αὐτοὶ ἀπαραλλάκτως εἶναι ἐκεῖνοι διὰ τοὺς ὁποίους ὁ προφήτης λέγει τάδε: ὅτι οὐκ ἔστιν ἐν τῷ στόματι αὐτῶν ἀλήθεια, ἡ καρδία αὐτῶν ματαία.
Άγιος Παΐσιος ὁ Ἁγιορείτης: «Εἶναι ἐπιτακτικὴ ἀνάγκη προβολῆς ἑνὸς ἰδανικοῦ προτύπου πρὸς μίμηση γιὰ τοὺς πολιτικοὺς ἡγέτες, ἀλλὰ καὶ γιὰ ὑποβοήθηση τοῦ λαοῦ νὰ ἀποκτήση ὀρθὰ πολιτικὰ κριτήρια στὴν ἐπιλογὴ τῶν κυβερνητῶν τοῦ Ἔθνους μας».
Ὁ τελευταῖος γραικυλισμὸς ὡς νόσημα τῆς ἑλληνικῆς διανόησης ἀπορρέει ἀπὸ ἕνα παλαιὸ σύμπτωμα μειονεξίας ἀπέναντι στὴ Δύση, συνοδευόμενο μὲ αἴσθημα προκατάληψης κατὰ τοῦ Βυζαντίου, ἕνεκα παντελοῦς ἀγνοίας τῆς ἑλληνορθόδοξης θέασης τοῦ κόσμου.
Τὴν ἐποχὴ τοῦ Ἰουστινιανοῦ τὸν 6ο αἰ. οἱ νόμοι συντάσσονται στὴν ἑλληνικὴ καὶ τὸν 7ο αἰ. ἡ ἑλληνικὴ ἔχει ἐπικρατήσει ὡς ἡ κατεξοχὴν ἐπίσημη γλῶσσα τοῦ κράτους. Στὴν ἑλληνικὴ γλῶσσα καὶ παιδεία στηρίχθηκε ἡ πνευματικὴ δημιουργία τοῦ Βυζαντίου. Αὐτὴ ἔδωσε τὰ ἐκφραστικὰ μέσα, γιὰ νὰ ἀποδώσει ἡ χριστιανικὴ διδασκαλία τὰ δικά της νοήματα καὶ τὶς δικές της ἀλήθειες.
Ἡ Ὀρθόδοξη Ἀνατολὴ μένοντας πιστή, παρὰ τὶς ἱστορικὲς περιπέτειές της (ἀραβοκρατία, λατινοκρατία, τουρκοκρατία) στὴν ἀρχαία ἐκκλησιαστικὴ παράδοση, ἔγινε μετὰ τὸ σχίσμα ὁ κύριος κατακτητικὸς στόχος τῆς Δύσεως, καὶ κυρίως τῆς Παλαιᾶς Ρώμης.
Ὁ Ἀριστοτέλης στὰ Πολιτικά του παρατηρεῖ ὅτι οἱ ἄνθρωποι ἔχουν τὴν ἔμφυτη ἐπιθυμία νὰ συνυπάρχουν μὲ τοὺς ἄλλους ἀνθρώπους. Στὶς μεταπτωτικὲς ὅμως κοινωνίες αὐτὴ ἡ συνύπαρξη δὲν εἶναι καθόλου αὐτονόητη· ἡ ἰδιοτέλεια, ἡ πλεονεξία, τὸ μῖσος, ἡ ὀργή, ὁ φθόνος ὑποσκάπτουν τὴν εὐταξία.
Καὶ στοὺς ἄλλους τομεῖς τοῦ πνευματικοῦ μας πολιτισμοῦ, ἰδιαίτερα ὅμως στὴ σφαίρα τῆς Φιλοσοφίας, ἡ Παιδεία μας -πρέπει νὰ τὸ ὁμολογήσομε- πάσχει ἀπὸ ἕνα εἶδος πρεσβυωπίας: στέκεται προσηλωμένη στὰ πολὺ μακρινά, στοὺς κλασσικοὺς χρόνους τῆς Ἑλληνικῆς ἀρχαιότητας, καὶ τὰ κοντινὰ δὲν τὰ βλέπει, οὔτε τὰ λογαριάζει.
Τὰ περὶ τοῦ Καποδίστρια στοιχεῖα, ἐκ τῶν ὁποίων δύναται νὰ πλασθῆ ἡ εἰκὼν τῆς μεγάλης μορφῆς του, εἶναι διάχυτα καὶ εἰς τοὺς δώδεκα τόμους τοῦ ἔργου τούτου. Ἀπὸ τότε ποὺ ἔσυρε πρῶτος τὸν χορὸν εἰς τὴν Λευκάδα, μὲ τοὺς ἀρχηγοὺς τῶν παλληκαριῶν τῆς Ἑλλάδος …
Ἕνας ξεχωριστὸς ἄνθρωπος, τοῦ ὁποίου ἡ μορφή, ἡ δράση καὶ ἡ διδασκαλία σημάδεψαν τὰ δύσκολα χρόνια τῆς μακραίωνης Ὀθωμανικῆς δουλείας εἶναι ὁ ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός, ὁ Ἱερομάρτυρας, Ἰσαπόστολος καὶ χωρὶς ὑπερβολὴ ὁ γενάρχης τοῦ νέου Ἑλληνισμοῦ.
Ἡ ἑλληνική, μιὰ ἀπὸ τὶς πέντε χιλιάδες περίπου γλῶσσες ποὺ μιλιοῦνται σήμερα στὸν κόσμο, κατέχει ἕνα μοναδικὸ χαρακτηριστικό. Εἶναι ἡ μόνη ζωντανὴ γλῶσσα τῆς ὁποίας μπορεῖ κανεὶς νὰ παρακολουθήσει τὴν ἐξέλιξη ἐπὶ τριανταεπτὰ αἰῶνες.
Οἱ Ἀρχαῖοι Μακεδόνες, ὅπως παραδέχονται σοβαροὶ καὶ ἀντικειμενικοὶ ἱστορικοὶ ἐρευνητές, ἦταν μία ἀπὸ τὶς ἀρχαιότερες ἑλληνικὲς φυλές, μὲ ἰδιαίτερη γλωσσική, διαλεκτολογικὴ συγγένεια πρὸς τοὺς Αἰολεῖς καὶ Δωριεῖς.
Πρὶν ἀπὸ μερικὲς ἑβδομάδες ἐπισκέφθηκα ἕνα τυπογραφεῖο, γιὰ μία ἔρευνα κόστους ἐκτυπώσεως τῆς ἱστορίας τοῦ χωριοῦ μου. Σ᾿ ἕνα πάγκο ὑπῆρχαν πεταμένες σελίδες ἀπὸ διάφορα περιοδικὰ καὶ βιβλία, ποὺ εἶχαν τυπωθεῖ πρόσφατα. Στὰ χέρια μου βρέθηκαν δύο ἀπὸ αὐτὲς ἀπὸ κάποιο βιβλίο, ἀγνώστου τίτλου καὶ συγγραφέα.
Ὁ Νικόλαος Γ. Πολίτης, ὁ Γενάρχης τῆς Ἑλληνικῆς Λαογραφίας δικαίως συναριθμεῖται ἀνάμεσα στοὺς κορυφαίους διανοητὲς τοῦ Νέου Ἑλληνισμοῦ. Τόσο ἡ πρωτοποριακὴ σὲ ποσὸν καὶ ποιὸν ἐπιστημονική του παραγωγή, ὅσο καὶ ἡ πολύμορφη καὶ θαυμαστὴ κοινωνικήν του δράση ἐπιμαρτυροῦν τοῦ λόγου τὸ ἀσφαλές.
Ὁρισμένοι Χαλκιδικεῖς εἶχαν ἰδιαίτερες σχέσεις μὲ τὴν μακεδονικὴ αὐλή, ὅπως ὁ Νικόμαχος ἀπὸ τὰ Στάγειρα, ὁ πατέρας τοῦ Ἀριστοτέλη, ὁ φίλος, σύμβουλος καὶ ἀρχίατρος τοῦ Ἀμύντα Β΄, γι’ αὐτὸ ἔζησε ἐπὶ ἔτη στὴν μακεδονικὴ αὐλή.
πὼς χρέος … εἶναι νὰ λάβετε ὁποιαδήποτε πρόνοιαν καὶ διὰ τὸ καταδυναστευόμενον Ἑλληνικὸν Ἔθνος παρὰ τῆς Ὀθωμανικῆς ἐξουσίας, τὸ ὁποῖον ὑποφέρει τόσους αἰῶνας τὸν τυραννικὸν Ὀθωμανικὸν ζυγὸν καὶ τὸ ὁποῖον διακινδυνεύει νὰ πέσῃ εἰς τὴν τελευταίαν ἐξόντωσιν καὶ τὸν μηδενισμόν, ὅθεν δὲν μοῦ φαίνεται δίκαιον τὸ νὰ ἀδιαφορήσουν οἱ Βασιλεῖς
Ἡ περιφέρεια τῶν Σκοπίων (ἀρχ. Δαρδανία) καὶ οἱ περιοχὲς τῶν ἀρχαίων Πενεστῶν βορείως τῆς Ἀχρίδας (ἄρχ. Λυχνιδὸς) δὲν ὑπῆρξαν ποτὲ τμήματα τοῦ ἀρχαίου ἑλληνικοῦ Μακεδονικοῦ κράτους …
H μάχη στα Δερβενάκια: Μία από τις σημαντικότερες μάχες του αγώνα της Ανεξαρτησίας, στην οποία διαφάνηκε η στρατηγική ιδιοφυΐα του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη.
Οἱ πρῶτες ἀναφορὲς γιὰ τὸ ὄνομα Μακεδονία γίνονται στὴν Παλαιὰ Διαθήκη μὲ τὸ ὅραμα τοῦ προφήτη Δανιήλ, ὅπου προφητεύει διακόσια χρόνια πρὶν γεννηθεῖ ὁ Μ. Ἀλέξανδρος τὶς νῖκες κατὰ τῶν Μήδων καὶ τῶν Περσῶν, μὲ τὴν παραβολικὴ παράσταση τῆς νίκης τοῦ τράγου κατὰ τοῦ κριοῦ.
Τό ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου «Πρός τούς νέους, ὅπως ἄν ἐξ ἑλληνικῶν ὠφελοῖντο λόγων», εἶναι ὁμιλία πού ἐκφωνήθηκε ἐνώπιον νέων οἱ ὁποῖοι εἶχαν πρόθεση να ἱερωθοῦν ἤ νὰ ἀσκητεύσουν. Δέν ἀποτελεῖ πραγματεία τῆς ὁποίας τά κίνητρα ἦταν θεωρητικά, ἀλλά ὁμιλία γιά πρακτικούς λόγους.
Φεγγαράκι μου λαμπρὸ
Φέγγε με νὰ περπατῶ,
Νὰ πηγαίνω στὸ σχολειό,
Νὰ μαθαίνω γράμματα,
Γράμματα, σπουδάγματα,
Τοῦ Θεοῦ τὰ πράγματα.
Στὴ βυζαντινὴ παιδεία ἡ Ἐκκλησία κατεῖχε σημαντικὸ ρόλο. Τὰ πρῶτα γράμματα τὰ μικρὰ παιδιὰ τὰ μάθαιναν σὲ σχολεῖα ποὺ διατηροῦσε ἡ Ἐκκλησία (ἀνάγνωση, γραφή, γραμματική, ψαλμούς, μουσική, ἱερὰ ἱστορία).