ΘΕΟΛΟΓΙΚΑ

Να συνειδητοποιήσουμε πως η επί γης ζωή μας δε θα μείνει άκριτη, αλλά θα δώσουμε λόγο για ό, τι κάναμε και για ό, τι δεν κάναμε με τη βιωτή μας, αφού θα αποδώσουμε «περί αυτού λόγον εν ημέρα κρίσεως». Το υπέρτατο θείο δώρο της ελευθερίας του ανθρώπου είναι συνάμα ευλογία και κατάρα, σωτηρία και καταστροφή, διότι αφήνεται ο άνθρωπος να επιλέξει αυτός τη χρήση της ελευθερίας του, για το καλό ή το κακό.

Μᾶς βά­ζει δη­λα­δή στὸν ἀ­γῶ­να στα­δια­κά, για­τί γνω­ρί­ζει τὴν εὐ­πά­θειά μας καὶ προ­βλέ­πει τὴν πνευ­μα­τι­κή μας ἀ­δυ­να­μί­α. Πα­ράλ­λη­λα γιὰ νὰ κα­τα­λά­βου­με τὸ πραγ­μα­τι­κό νό­η­μα τῆς Με­γά­λης Σα­ρα­κο­στῆς, μᾶς θυ­μί­ζει ὅ­τι ὁ Χρι­στια­νός δεν πρέ­πει νὰ ἀ­πέ­χει μό­νον ἀ­πό με­ρι­κά φα­γη­τά, ἀλ­λά νὰ βι­ώ­νει καὶ πνευ­μα­τι­κά τὸν Χρι­στι­α­νι­σμό, ποὺ δὲν εἶ­ναι τί­πο­τα ἄλ­λο, πα­ρά μό­νον Θρη­σκεί­α ἀ­γά­πης

Ο λόγος που το καθιέρωσε η Εκκλησία μας, παρ’ ότι κάθε Σάββατο είναι αφιερωμένο στους κεκοιμημένους, είναι ο εξής: Επειδή πολλοί κατά καιρούς απέθαναν μικροί ή στην ξενιτιά ή στη θάλασσα ή στα όρη και τους κρημνούς ή και μερικοί, λόγω πτώχειας, δεν αξιώθηκαν των διατεταγμένων μνημοσυνών, «οι θείοι Πατέρες φιλανθρώπως κινούμενοι θέσπισαν το μνημόσυνο αυτό υπέρ πάντων των άπ’ αιώνος εύσεβώς τελευτησάντων Χριστιανών».

Μέγα χάσμα ανοίχτηκε ανάμεσά τους (Εφ.2,13). Η αγία Γραφή αναφέρει συμβολικά πως οι πρωτόπλαστοι διώχτηκαν από τον κήπο της Εδέμ και δύο αγγελικά όντα τάχθηκαν να φυλάγουν με πύρινες ρομφαίες την πύλη του, για να μην μπορούν να την παραβιάσουν αυτοί. Το ατέλειωτο δράμα του ανθρωπίνου γένους άρχισε!

Δεν σας προβληματίζει το γεγονός ότι το δεκαμελές, διορισμένο από την Κυβέρνηση, Δ.Σ. του Ραδιοφωνικού Ιδρύματος Κύπρου αποφάσισε, ερήμην του κυπριακού λαού, να προβάλει τις σκοτεινές δαιμονικές δυνάμεις ως καλλιτεχνικό δήθεν προϊόν και να εκπροσωπήσει τον πολιτισμό και την παιδεία του τόπου μας;

Καὶ ΄δῶ βλέπει κανεὶς τὴν εὐσπλαχνία τοῦ Θεοῦ. Γυρίζει τὸ κουμπὶ μέχρι τὸ πέντε, δὲν τὸ γυρίζει παρὰ πάνω, θὰ μποροῦσε νὰ πάει μέχρι τὸ δώδεκα καὶ δὲν θά ἔμενε τίποτα ὄρθιο. Γυρίζει τὸ κουμπί, μέχρι ἐκεῖ ποὺ θὰ ὠφελήσει.

Όσο αμαρτωλοί κι αν είμαστε, μόλις στραφούμε με μετάνοια και πόθο προς τον Κύριο, η θύρα της καρδιάς μας ανοίγει σ’ Εκείνον. Η εσωτερική ακαθαρσία ξεχύνεται έξω, για να παραχωρήσει τη θέση της στην καθαρότητα, την αρετή, τον ίδιο το Σωτήρα, τον μεγάλο Επισκέπτη της ψυχής, τον κομιστή της χαράς, του φωτός, του ελέους.

Επιτρέπεται μετά την Θεία Λειτουργία να περνούν (οι πιστοί) με την σειρά να προσεύχονται. Είναι κάτι αυτό, αλλά δείχνει έναν προτεσταντικό τρόπο, που εκείνοι οι άνθρωποι μόνον στην προσευχή αρκούνταν και δεν μετέχουν στα Άγια Μυστήρια της Εκκλησίας μας. Όμως δεν μπορεί ο πιστός άνθρωπος να μένει μακριά από την Αγία Τράπεζα, μακριά από την…..

Σύνθημά μας είναι: καμία υποχώρηση όταν υποσκάπτονται τα πάτρια θέσμια που αναφέρονται στα θεμέλια της οικογένειας, στο ήθος και το περιεχόμενο της ορθόδοξης πίστεως και στα της εθνικής και κρατικής μας υπόστασης δίκαια.

Τρία εἶναι, κατὰ τοὺς Πατέρες, τὰ κύρια πνευματικὰ ὅπλα, ποὺ καταπολεμοῦν τὰ ἀντίστοιχα κυρίαρχα πάθη: τὸ ὅπλο τῆς νηστείας ποὺ καταπολεμάει τὴν φιληδονία, τὸ ὅπλο τῆς προσευχῆς ποὺ κατανικάει τὴν ὑπερηφανεία (ἥτις ἐστὶ φιλοδοξία) καὶ τὸ ὅπλο τοῦ ἐλέους ἢ μᾶλλον τῆς φιλαδελφίας, ποὺ ἀντιμάχεται τὴν φιλοχρηματία.

Κατάλαβες τώρα; Μετράει το μέσα μας, η στάση μας. Το αν θα είσαι ένας σημαντικός άνθρωπος δεν έχει να κάνει με το παρουσιαστικό σου, αλλά με το τι έχεις μέσα στην ψυχή σου! Αν η ψυχή σου είναι καθαρή θα πετάξεις προς τον Θεό, δεν έχει σημασία το έξω αλλά το μέσα!

Η μετάνοια λοιπόν είναι η θύρα, από την οποία οσάκις ο άνθρωπος εισέλθη, θα εύρη την μεγάλη του σωτηρία… Το εμπόδιο για να φθάσουμε στο εξομολογητήρι είναι η υπερηφάνεια και ο εγωισμός. Πώς θα πω τα αμαρτήματά μου; Πιάνει τον άνθρωπο μια ντροπή∙ αλλά την ντροπή πρέπει να την έχουμε, όταν πρόκειται να αμαρτήσουμε. Τότε θα μας φυλάξη, για να μη κάνουμε αμαρτίες. Όταν όμως..

Γι’ αυτό κι εγώ μέσα από την αγάπη που τρέφω για σας, αποφάσισα να υποδείξω σ’ αυτόν το λόγο αυτά: Αδελφοί μου χριστιανοί, θα πρέπει για πέντε λόγους να πηγαίνουμε στο Ναό του Θεού, στην Εκκλησία του Χριστού: α) από ανάγκη,  β) από επιθυμία, γ) συνεχώς, δ) με καθαρότητα, και ε) από ιερό χρέος.

Είναι προφανές ότι η ενασχόληση με τη θεολογία δεν είναι κάτι το αυτονόητο ή ακαδημαϊκό, όπως άρχισε να ευτελίζεται τα τελευταία χρόνια με το διάβασμα δύο, τριών θρησκευτικών βιβλίων και τις διαδικτυακές ενημερώσεις εκάστου. Θα επαναλάβουμε μάλιστα και ένα ακόμη αυτονόητο: χρειάζεται πρώτιστα και κύρια (η θεολογία) την αγιοπνευματική εμπειρία.

Μόνον ο Θεός κρίνει δίκαια, γιατί μόνον Αυτός γνωρίζει τις καρδιές των ανθρώπων. Εμείς, επειδή δεν ξέρουμε την δίκαιη κρίση του θεού, κρίνουμε «κατ’ όψιν», εξωτερικά, και γι’ αυτό πέφτουμε έξω και αδικούμε τον άλλον. Η ανθρώπινη κρίση μας δηλαδή είναι μια μεγάλη αδικία. Είδες τι είπε ο Χριστός: «Μη κρίνετε κατ’ όψιν, αλλά την δικαίαν κρίσιν κρίνατε». Θέλει πολλή προσοχή ποτέ δεν μπορούμε να γνωρίζουμε πώς ακριβώς έχουν τα πράγματα.

Ἐμεῖς τί λέμε; Προσευχόμαστε γιά τόν ἄλλο. Ὑπάρχει κάτι βαθύτερο πού κάνει ὁ Θεός. Τά πάντα μπορεῖ νά κάνει. Ἐμεῖς φτάνουμε στά ὅρια. Ἄν δέν γίνεται ὁ λόγος μας τίποτε, ὄχι γιά νά σταματήσουμε, θά καταλήξουμε στό ἀκραῖο καί παιδαγωγικό ἐκφραστικό μέγεθος πού λέγεται προσευχή.

Η αγία μας Εκκλησία προσέδωσε στο Τριώδιο στοιχεία τέτοια που να δημιουργούν κατάνυξη και εγρήγορση στους πιστούς. Οι αναμνήσεις των γεγονότων στα οποία είναι αφιερωμένες οι Κυριακές αυτής της περιόδου, τα ευαγγελικά αναγνώσματα, οι ύμνοι και τα τιμώμενα πρόσωπα της Εκκλησίας μας έχουν συντεθεί κατάλληλα ώστε να επιτελούν σπουδαίο παιδαγωγικό ρόλο στην πνευματική πορεία των πιστών.

Ἀρχίζει σήμερα, ἀδελφοὶ μου, ἡ περίοδος τοῦ Τριωδίου, τὴν ὁποίαν κάθε πιστὸς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας περιμένει μὲ ἰδιαίτερη χαρά καὶ νοσταλγία, γιατί μέσα σ’αὐτήν, ἀνανεώνει τὰ βιώματα τοῦ Ὀρθοδόξου Χριστιανοῦ ποὺ εἶναι ἡ νηστεία, ἡ ἐγκράτεια, ἡ μετάνοια καὶ ἡ πνευματική χαρμολύπη.

Ὅλη ἡ ὀρθόδοξη πίστη μας, καλοί μου χριστιανοί, στηρίζεται στὴν Ἀνάσταση τοῦ Κυρίου μας. Ὁ Χριστός, μὲ τὴν Ἀνάστασή του, κατάργησε τὸν θάνατο καὶ δὲν ὑφίσταται πλέον, ἀλλὰ εἶναι μία στιγμιαία μετάβαση στὴν ἄλλη ζωή, τὴν αἰώνιο.

Γιὰ νὰ εἴμαστε εἰλικρινεῖς, ἡ καθημερινότητα τῶν καιρῶν μας, μὲ τὰ καταπληκτικὰ καὶ ἐν πολλοῖς προκλητικὰ γεγονότα ποὺ τὴν «διανθίζουν», εἶναι πολὺ ἑλκυστική, ἀφοῦ μᾶς προσφέρεται ἄμεσα ἀπὸ τὰ μέσα πληροφόρησης τοῦ κόσμου καὶ μᾶς τραβᾶ τὸ ἐνδιαφέρον καὶ τὴν προσοχή.

Ὁ ἄνθρωπος ποὺ ἔχει τὴν αὐτενέργητη εὐχή, δὲν προσπαθεῖ νὰ πῆ τὴν εὐχή, ἀλλά, χωρὶς νὰ καταβάλλη καμμιὰ προσπάθεια, ἡ εὐχὴ λέγεται μέσα του ἀπὸ μόνη της. Ἀκόμη καὶ στὸν ὕπνο λέει τὴν εὐχὴ καί, ὅταν ξυπνάη, συνεχίζει ἡ εὐχή… «Ἐγὼ καθεύδω καὶ ἡ καρδία μου ἀγρυπνεῖ» (Ἆσμα Ἀσμάτων) 

…ὅπου βρεθῆς, νὰ λὲς τὴν εὐχὴ μὲ τὸν νοῦ καὶ μὲ τὴν καρδιά σου, ζητώντας τὸ ἔλεος τοῦ Καλοῦ Θεοῦ γιὰ τὸν ἑαυτό σου, γιὰ ὅλους τοὺς ζῶντες καὶ γιὰ ὅλους τοὺς κεκοιμημένους. Κι ὅταν κουράζεσαι ἀπὸ τὴν εὐχή, νὰ ψάλλης δυνατὰ τὸ ἀργὸ «Κύριε ἐλέησον» ἢ ἕνα τροπάριο

Πολλοί Πατέρες και Διδάσκαλοι των τελευταίων ετών, με αφορμή τόσο την αποχριστιανοποίηση της Πολιτείας, όσο και την υποδούλωση της Εκκλησίας σε αυτήν, εξέφρασαν την άποψη πως η επαναεπιστροφή της τελευταίας στις Κατακόμβες θα είναι αναπόφευκτη.

“Νὰ λοιπόν, αὐτὸ τὸ ὁποῖο ἔλειπε, ἰδοὺ ποὺ μᾶς τὸ χάρισε ἀλλὰ καὶ ἀδιαλείπτως μᾶς τὸ χαρίζει διὰ μέσου τῆς ἁγίας κοινωνίας τῶν μυστηρίων, ἀφοῦ μᾶς χαρίζει δὶ` αὐτῆς ὅσα πλούτη καὶ ἀγαθὰ ἔχει τὸ πανάγιό του σῶμα καὶ τὸ τίμιό του αἷμα καὶ ὅσα ἀξιοβράβευτα καὶ ὅσες ἀρετὲς ἔχει ἡ θεωθεῖσα ψυχή του καὶ ὅσες φυσικὲς τελειότητες ἔχει ἡ θεότητά του…”

Η πίστη του ανθρώπου – Γέροντας Γρηγόριος Παπασωτηρίου

Ζοῦμε πραγματικά, καί μέ τόν πιό ἔντονο τρόπο, ἕναν τεράστιο παραλογισμό, μία ἀνισορροπία, μία ἀντιστροφή καί μία διαστροφή τῶν πάντων. …Ἀμφισβητεῖται καί ἀντιστρέφεται καί αὐτό τό ἴδιο τό αὐτονόητο, ἡ κοινή λογική, τό ἀντικειμενικά ἰσχύον καί τό κοινῶς ἀποδεκτό.

Όταν δεις εκείνον που σε στενοχωρεί ή όταν έρθουν στο νου σου όσα σου είπε ή σου έκανε και σε στενοχώρησε, να τα ξεχάσεις όλα αυτά. Κι αν τα θυμηθείς, να τα ρίχνεις στον πειρασμό. Αντίθετα, ψάξε και βρες κάτι καλό που μπορεί να είπε ή να έκανε κάποτε. Και αν έχεις αυτά στο μυαλό σου, γρήγορα θα νικήσεις την εχθρότητα.

Στις μέρες μας, επικρατεί μία τάση πνευματικής παρακμής. Αρκετοί χριστιανοί έχουν παρεκτραπεί από την πίστη τους στον αληθινό Θεό και η ομολογία πίστεως σπανίζει. Το ποσοστό χριστιανών στις Η.Π.Α. και άλλες χώρες της Δύσης, μειώνεται σταθερά.

Βλέπεις; Δεν λέει μόνο, συγχώρεσε το κακό του άλλου, αλλά μην το έχεις ούτε στη σκέψη σου, μη το συλλογίζεσαι, άφησε όλη την οργή, εξαφάνισε την πληγή. Νομίζεις, βεβαίως, ότι με την εκδικητικότητα τιμωρείς εκείνον που σε έβλαψε. Γιατί εσύ ο ίδιος σαν άλλο δήμιο εγκατέστησες μέσα σου το θυμό και καταξεσκίζεις τα ίδια σου τα σπλάχνα.

Είναι γεγονός οι πατέρες ορίζουν κατά την ώρα που διαβάζεται στην Εκκλησία ο εξάψαλμος, να μη κάνουμε καμιά κίνηση, να μη μιλούμε, να μη κουνηθούμε από τη θέση μας, ούτε να βήξουμε που λέει ο λόγος, και να είμαστε πολύ προσεκτικοί, γιατί είναι η ώρα κατά την οποία η Εκκλησία μάς θυμίζει την…

Όπως φαίνεται, αγάπησε μίαν άλλην γυναίκα μοντέρνα, που λέγεται Παπική Εκκλησία, διότι η Ορθόδοξος Μητέρα μας δεν του κάμνει καμμίαν εντύπωσι, επειδή είναι πολύ σεμνή. Αυτή η αγάπη, που ακούσθηκε από την Πόλι, βρήκε απήχησι σε πολλά παιδιά του, που την ζούν εις τας πόλεις.

…Ἐπειδὴ θὰ γίνουν ὁπωσδήποτε πειρασμοὶ στὴν Ἐκκλησία καὶ σὲ μᾶς ὅλους, διότι αὐτὰ εἶναι καὶ προφητευμένα καὶ τὰ βλέπουμε νὰ ἔρχονται, ἐμεῖς πρέπει νὰ προετοιμαζόμαστε πνευματικά, γιὰ νὰ ἀντιμετωπίσουμε τοὺς πειρασμοὺς αὐτούς. Καὶ πῶς πρέπει νὰ προετοιμαζόμαστε;

Ομιλία Αρχιμανδρίτου π. Αντωνίου Στυλιανάκη για την Εορτή των 3 Μεγάλων Ιεραρχών 30.01.21