Η παράδοση αναφέρει ότι η ιερότητα του χώρου αρχίζει με την παρουσία (εύρεση) της εικόνας της Κοίμησης της Θεοτόκου σε κόγχη του βράχου. Η εικόνα αυτή κρύφτηκε εδώ πιθανότατα την εποχή της εικονομαχίας 726-842 μ.Χ. Λέγεται μάλιστα ότι βρέθηκε από ένα γεωργό που έβλεπε σαν όραμα φλόγα καντηλιού τα βράδια.
Παύλος Μητροπολίτης Σιατίστης
Μητροπολίτης Σισανίου και Σιατίστης Παύλος: Παναγία, η Μητέρα όλου του Κόσμου
Η Μονή της Χώρας, το σημαντικότερο βυζαντινό μνημείο από την εποχή των Παλαιολόγων στην Κωνσταντινούπολη, από σήμερα Δευτέρα 6 Μαΐου επαναλειτουργεί ως τζαμί, με απόφαση Ερντογάν.
Άγιος Παΐσιος ο Αγιορείτης
Ἀνάμεσα στοὺς πολλοὺς καὶ θαυμαστοὺς χαιρετισμοὺς ποὺ ἀπευθύνει ὁ ὑμνογράφος στὴν Παναγία μας ἕνας ξεχωρίζει ἰδιαιτέρως γιὰ τὸν συμβολισμὸ καὶ τὴν σημασία του: «Χαῖρε, πόλις τοῦ Παμβασιλέως».
Ψυχωφέλιμος λόγος Γέροντος Παρθενίου Καθηγουμένου Μονής Αγίου Παύλου
Μὲ τὴν φράση αὐτὴν ξεκινοῦν οἱ Γ’ Χαιρετισμοὶ στὴν Ὑπεραγία Θεοτόκο, τὴν Παναγία Μητέρα μας. Ὡς πρὸς τὸ περιεχόμενο, οἱ 12 Οἴκοι ἀπὸ τὸ Ν ἕως τὸ Ω, ἡ Γ’ δηλαδὴ καὶ ἡ Δ’ Στάση τῶν Χαιρετισμῶν, ἀναφέρονται στὸ κοσμοσωτήριο ἔργο τῆς Ἐνσαρκώσεως τοῦ Κυρίου καὶ στὴν μεγάλη βοήθεια ποὺ προσφέρει ἡ Θεοτόκος στὸ ἔργο αὐτό.
«Λιμὴν ἡμῖν γενοῦ θαλαττεύσουσι, καὶ ὁρμητήριον, ἐν τῷ πελάγει τῶν θλίψεων καὶ τῶν σκανδάλων πάντων τοῦ πολεμήτορος». Μὲ τὰ λόγια αὐτὰ ἀπευθύνεται ὁ ὑμνογράφος τοῦ Κανόνος τῶν Χαιρετισμῶν στὴν Ὑπεραγία Θεοτόκο (3ο τροπάριο ΣΤ’ ὠδῆς) καὶ τὴν προσκαλεῖ καὶ τὴν παρακαλεῖ νὰ γίνῃ τὸ λιμάνι μας καὶ τὸ ὁρμητήριό μας, τὸ ἀσφαλές μας καταφύγιο στὶς θλίψεις καὶ στὶς συμφορὲς τοῦ βίου μας.
Μέσα στὴν πένθιμη περίοδο τῆς Ἁγίας καὶ Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς προβάλλει ἡ χαρμόσυνη Ἀκολουθία τῶν Χαιρετισμῶν στὴν ὑπεραγία Θεοτόκο.
Όχι τα σπίτια, όχι τα δένδρα να μας κάψεις, αλλά και πέτρα πάνω στην πέτρα να μην αφήσεις, όσοι Ελληνες μείνουν, ακόμη και ένας μονάχα, πάντα θα πολεμούμε για τον τόπο μας, στους κάμπους ή και στα βουνά για την ελευθερία μας. Μην ελπίζεις λοιπόν πως θα ξαναγίνουμε δούλοι και πως τη γη μας θα την κάμεις δική σου. Βγάλ ’το απ’ το νου σου!»
Παναγία η χαρά των θλιβομένων
Στην επένδυση της εικόνας της Παναγίας που συνδέεται από παλιά με το μοναστήρι, γνωστής με την επωνυμία «La Beata Vergine delle Grazie», η οποία έχει μεταφερθεί στην Ιταλία και σήμερα κοσμεί το ναό του San Samuele στη Βενετία, η Παναγία αναφέρεται ως «Μήτηρ Θεού η Αρτοκωστά». Στην επιγραφή της επιδιόρθωσης της Μονής του 1424/25 αναφέρεται επίσης με το όνομα: «Αρτοκωστά».
Από τα βυζαντινά χρόνια υπήρχε στον τόπο τούτο ανδρικό Μοναστήρι, απομεινάρι του οποίου είναι το εκκλησάκι της Ζωοδόχου Πηγής, του 14ου αιώνα, στο οποίο κατά την παράδοση βρέθηκε η Θαυματουργός εικόνα του Ευαγγελισμού, μικρή σε μέγεθος και λαϊκής τέχνης. Το Μοναστήρι αυτό καταστράφηκε από τους Τούρκους και οι μοναχοί έγιναν ομολογητές και μάρτυρες της πίστεως.
Η Αγία Ζώνη της Θεοτόκου .
Μητροπολίτης Λεμεσού Αθανάσιος
Εκεί, όπως αναφέρεται στο ιστορικό της Μονής, «λάμπει ως πολύφωτος σελήνη, σαν άριστος κυβερνήτης και σοφός οικονόμος το διακυβερνά», φυλάσσοντας από κάθε προσβολή και επήρρεια τους ασκομένους σε αυτό οσίους πατέρες, αλλά και όσους προστρέχουν σ εκείνη με πίστη, ζητώντας την βοήθεια της.
Εκατοντάδες είναι τα κείμενα, τα ποιήματα και οι μελέτες που γράφτηκαν για την Παναγιά μας. Μεταξύ αυτών είναι και του κληρικού Κωνσταντίνου Οικονόμου του εξ Οικονόμων (1780-1857), μιας σημαντικής εκκλησιαστικής προσωπικότητας…
Μεγάλη υπήρξε η προσφορά της Ιεράς Μονής, τόσο η πνευματική όσο και η κοινωνική, κατά τους αγώνες για την απελευθέρωση από τους Τούρκους και κατά τους πρόσφατους Εθνικούς αγώνες. Η Ιερά Μονή λειτουργούσε έως το 1970 ως ανδρώα, έκτοτε μετατράπηκε σε γυναικεία και παραμένει έως σήμερα.
Σύμφωνα με την παράδοση αιώνων κτήτορες του ναού της Παναγίας της Εκατονταπυλιανής, είναι οι Άγιος Κωνσταντίνος και Αγία Ελένη. Η σημερινή μορφή του ναού αποτελεί την ιουστινιάνεια εκδοχή του, όπως τον αποκατέστησε στα χρόνια μεταξύ 1959-1966 ο αρχαιολόγος Αναστάσιος Ορλάνδος
Από το προπατορικό αμάρτημα απαλλάχτηκε η Παναγία κατά τη στιγμή του Ευαγγελισμού, ενώ εμείς καθαριζόμαστε από αυτό με το βάπτισμά μας. Μέχρι τότε η Παναγία είχε κατορθώσει, με τη δική της θέληση σε συνεργασία με τη χάρη του Θεού, να παραμείνει αναμάρτητη. Δεν αμάρτησε ποτέ ούτε στον λογισμό της. Ήταν κατά θέληση αναμάρτητη, επειδή το πάλεψε, όχι εκ φύσεως. Είναι ο μόνος άνθρωπος που το κατάφερε αυτό.
Η Παναγία υποδέχθηκε στην κοιλία της τον Θεάνθρωπο. Ο Χριστός την υποδέχεται στον Ουρανό.
Τίμησαν οι Απόστολοι την Μητέρα του Κυρίου, και γεμάτοι θαυμασμό είδαν την τρίτη ημέρα το σώμα της να λείπει από τον τάφο της Γεθσημανή.
Άκουσε τότε την Παναγία να λέει: “Υιέ και Θεέ μου, δίδαξέ τον δούλο σου, πώς να σωθεί” και να απαντά αμέσως ο Χριστός: “Ας αναχωρήσει από τη μονή και ας ησυχάσει μόνος του”. Πράγματι ο όσιος διέπρεψε στον ησυχαστικό βίο και δοξάσθηκε με το χάρισμα της θαυματουργίας. Η εικόνα που “επήκουσε” τη δέησή του βρίσκεται στο ιερό βήμα του Καθολικού της μονής.
Αφορμή για το κτίσιμο της Μονής, όπως διασώζει η παράδοση είναι η εύρεση της εικόνας με τη μορφή της Υπεραγίας Θεοτόκου. Το όνομα της μονής φημολογείται πως το πήρε επειδή τα πρώτα κτίσματα αποτελούσαν ένα φυσικό οχυρό-κάστρο και χρησίμευε (μαζί με το Αγγελόκαστρο στην γειτονική Κρήνη) ως προμαχώνας της τότε κατοικημένης περιοχής.
Η παράδοση θέλει τους κατοίκους του Ελληνικού (παλιά ονομασία Λοζέτσι) να βρίσκουν την εικόνα της Παναγίας κοντά στο χωριό στο βράχο “Τσούκα” και να χτίζουν ένα εξωκλήσι προς τιμήν της. Όμως η εικόνα κάθε βράδυ έφευγε απο το εξωκλήσι και πήγαινε στην σημερινή θέση, όπου τελικά χτίστηκε και το μοναστήρι.
Όταν πήρε την εικόνα και τη μετέφερε στη στάνη του, αυτή εξαφανίστηκε και ο βοσκός την ξαναβρήκε στη σπηλιά, όπου και κτίστηκε η Μονή. Λένε ότι η ίδια εικόνα κατά περιόδους, ιδιαίτερα τον δεκαπενταύγουστο και τις άλλες θεομητορικές εορτές, επανεμφανίζεται στους πιστούς και κατά μυστηριώδη τρόπο πάλι χάνεται.
Τέλος, σήμα κατατεθέν της Παλιανής είναι η ιερή Μυρτιά, ένα αιωνόβιο δέντρο το οποίο εορτάζει 24 Σεπτεμβρίου. Μέσα στον περιπεπλεγμένο κορμό της Αγίας Μυρτιάς, όπως λέγεται, πιστεύεται ότι είναι κρυμμένη η εικόνα της Παναγίας της Μυρτιδιώτισσας.
Ο δρόμος μας οδήγησε στον γειτονικό Μουτουλλά και συγκεκριμένα στο εκκλησάκι της Παναγίας του Μουτουλλά, ένα σημαντικό μνημείο από την περίοδο της Φραγκοκρατίας στην Κύπρο που βρίσκεται σε ύψωμα στη νότια πλευρά του χωριού.
«ΦΥΛΑΤΤΕΙΝ 1821-ΙΣΟΒΙΩΣ ΦΥΛΑΤΤΕΙΝ» . “Τά σχολεία δεν είναι απλώς τόποι προσκτήσεως γνώσεων, αλλά κυρίως φροντιστήρια ηθικής, χριστιανικής και εθνικής αγωγής.” Ι. Καποδίστριας
Το 1915 ο αθηναϊκός τύπος δημοσίευσε ποικίλα θαύματα που συντελέστηκαν από την εικόνα της Μεγαλόχαρης, η όποια είχε μεταφερθεί στην Αθήνα.
Πόσο πολύ πληγώνεται η καρδιά του Χριστού και της Παναγίας, όταν συνεχώς ακούνε τις βλασφημίες. Αυτό μπορώ να πω ότι είναι το μεγαλύτερο αμάρτημα, γιατί αναφέρεται κατευθείαν στον Χριστό μας ή στην Παναγία μας. Γέροντας Εφραίμ της Αριζόνας (1928-2019✞)
Συγκέντρωσε την προσοχή του και γεμάτος φόβο κατάλαβε ότι η φωνή προερχόταν από την εικόνα της Θεομήτορος. Με ευλάβεια τέντωσε το αυτί του για να ακούσει. Άκουσε τότε τη φωνή της Παναγίας να λέει: «Μην ανοίξετε σήμερα την πύλη της Μονής, αλλά αφού ανεβείτε στα τείχη, να διώξετε τους πειρατές».
Αποφθέγματα Αγίων για την Υπεραγία Θεοτόκο