«Η Ελληνική γλώσσα δεν συγκρίνεται με την αγγλική ή γαλλική γλώσσα… είναι το αγκωνάρι του πολιτισμού μας και η μητρική γλώσσα του Δυτικού πολιτισμού», δηλώνει σε συνέντευξή του ο Καναδός καθηγητής Νεοελληνικής Φιλολογίας στο πανεπιστήμιο του Μόντρεαλ, Ζακ Μπουσάρ, μέλος της Βασιλικής Εταιρείας Καναδά.
Συνεδρίασε στα γραφεία της Δημοκρατικής Ένωσης Εθνικής Ελληνικής Μειονότητας στους Αγίους Σαράντα, η η Επιτροπή Παιδείας και Πολιτισμού του Γενικού Συμβουλίου σε συνεργασία με τους Προέδρους των Παραρτημάτων και τη συμμετοχή ειδικών με προσφορά και εμπειρία στα θέματα εκπαίδευσης, αναφέρει σε ανακοίνωσή της…
Άγιος Παΐσιος: «Τότε θα καταλάβουν οι δικοί μας την αξία που έχουν τα Αρχαία Ελληνικά, αφού πρώτα γίνουν ρεζίλι, και θα πουν: “Για δες η Εκκλησία που κρατούσε τα Αρχαία!”»
Ὁ Ἅγιος Κοσμᾶς ἤθελε νὰ διδάσκεται ἡ ἑλληνικὴ γλώσσα, στὴν ὁποία εἶναι γραμμένο τὸ Εὐαγγέλιο, ὅπως ἔλεγε. Γι’ αὐτὸ καὶ ἤθελε νὰ μάθουν ὅλα τὰ παιδιὰ Ἑλληνικὰ καὶ ἵδρυσε, Ἑλληνικὰ Σχολεῖα. Διότι γνώριζε ὅτι, ἂν σταματήσουν «νὰ μαθαίνουν Ἑλληνικὰ μέσω τῶν Ἑλληνικῶν σχολείων», θὰ ἀποκοποῦν ἀπὸ τὶς ρίζες τους, δηλαδὴ ἀπὸ τὸ Ἔθνος τους. Γιατί χωρὶς Παιδεία θὰ χάσουν καὶ Θρησκεία καὶ Πατρίδα.
Ἀρχαῖα Ἑλληνικά: εἶναι ἐκπαιδευτικὸ πρόβλημα ἢ εἶναι ἀποτέλεσμα πολιτικῶν ἐκπαιδευτικῶν ἀποφάσεων; Ἀπάντηση σὲ αὐτὸ ἔχουμε ὄχι μόνο ἀπὸ τὰ ἀναλυτικὰ προγράμματα σὲ ὅλες τὶς βαθμίδες τῆς ἐκπαίδευσης, ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τὰ διδακτικὰ ἐγχειρίδια, ἡ δὲ δικαιολογία γιὰ τὸν βαθμὸ δυσκολίας τῶν ἀρχαίων γιὰ μᾶς τουλάχιστον τοὺς Ἕλληνες εἶναι ἀβάσιμη, ἀφοῦ διαβάζοντας ἢ μεταφράζοντας τὰ ἀρχαῖα παραμένουμε στὴν ἴδια γλῶσσα, στὴν γλῶσσα ποὺ ζεῖ 2500 χρόνια.
Στόχοι και γενικές αρχές της Διοίκησης Ολικής Ποιότητας (ΔΟΠ) Με τον όρο ποιότητα, εννοούμε «το σύνολο των θετικών ιδιοτήτων ενός πράγματος», το οποίο σχετίζεται με την ικανοποίηση των αναγκών του πελάτη. Η Διοίκηση Ολικής Ποιότητας (Δ.Ο.Π.) είναι μια νέα φιλοσοφία μάνατζμεντ
Αὐτοί οἱ στίχοι τοῦ Ὀδυσσέα Ἐλύτη στό «Ἄξιόν Ἐστι» μέ τούς ὁποίους θέλει ἴσως νά ὁρίση τούς ἐπί κεφαλῆς τῆς λογοτεχνίας μας καί πνευματικούς του προγόνους, τοποθετοῦν τόν Παπαδιαμάντη στήν πρώτη θέση στά νεοελληνικά γράμματα, θέση στήν ὁποία τόν τοποθέτησε ἡ ἴδια ἡ ἐποχή του…
Τί σχέση μπορεῖ νὰ ἔχῃ τὸ μόριο ὡς μὲ τὴ Δημοκρατία καὶ τὴν φιλοσοφία; Τὸ μόριο ὡς μὲ τοὺς πολλαπλοὺς συντακτικοὺς ρόλους δηλώνει τὴν ὑποκειμενικὴ κρίση, τὴν πιθανότητα, τὴν ἐπιφύλαξη τοῦ ὁμιλητῆ γιὰ ὅσα λέει. Στὶς εἰδικὲς προτάσεις τὸ ὡς δηλώνει ὑποκειμενικὴ γνώμη ἢ πρόφαση ἢ δοξασία: «Πολλάκις ἐθαύμασα τίσι ποτὲ λόγοις Ἀθηναίους ἔπεισαν οἱ γραψάμενοι Σωκράτην ὡς ἄξιος εἴη θανάτου τῇ πόλει»·
Ὁ Διονύσιος Σολωμός ἀπό πολύ νεαρή ἡλικία πίστεψε ὅτι οἱ ποικίλες ἐκφάνσεις τῆς παραδόσεως τοῦ ἑλληνικοῦ λαοῦ ἔχουν ἀξία καί ὅτι πάνω σ᾿ αὐτές ὀφείλει νά στηριχθῆ ἡ παιδεία καί πνευματική καλλιέργεια τοῦ Γένους του. Ἡ λαϊκή δημιουργία καί κυρίως στήν ἔκφρασή της ὡς δημοτικό τραγούδι, σμίγουν στήν ψυχή τοῦ Σολωμοῦ μέ τήν συναισθηματική του ζωή, τήν θρησκευτική του παράδοση καί τήν μητρική του γλῶσσα καί προσφέρουν τό πλῆθος τῶν ὑπέροχων στίχων, οἱ ὁποῖοι κυρίως δίνουν φωνή σέ ὅ,τι ἀνώτερο καί ὑψηλό λάτρεψαν καί ὑπηρέτησαν οἱ πολυάριθμοι ἀγωνιστές τῆς φυλῆς του.
Ὡσεὶ λίθου βολήν. Στὸ Κατὰ Λουκᾶν (κβ΄39-41) διαβάζουμε: «Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, ἐξελθὼν ὁ Ἰησοῦς ἐπορεύθη κατὰ τὸ ἔθος εἰς […]
Ὁ παραπικρασμός («πικρία», «στενοχώρια») ἐκ τοῦ παραπικραίνω, «πικραίνω, παροργίζω» εἶναι ἡ πικρία, ἡ στενοχώρια. Ἀπαντᾶται γιὰ πρώτη φορὰ στὴν Πρὸς Ἑβραίους ἐπιστολὴ τοῦ Ἀποστόλου Παύλου (3, 7-11): «Διό, καθὼς λέγει τὸ Πνεῦμα τὸ ῞Αγιον· σήμερον ἐὰν τῆς φωνῆς αὐτοῦ ἀκούσητε, μὴ σκληρύνητε τὰς καρδίας ὑμῶν ὡς ἐν τῷ παραπικρασμῷ, κατὰ τὴν ἡμέραν τοῦ πειρασμοῦ ἐν τῇ ἐρήμῳ, οὗ ἐπείρασάν με οἱ πατέρες ὑμῶν, ἐδοκίμασάν με, καὶ εἶδον τὰ ἔργα μου τεσσαράκοντα ἔτη…
Ἡ νεοελληνική μας γλῶσσα βρίθει ἀπὸ λόγιους τύπους. Ἡ ἄγνοια ὅμως τῆς λόγιας γλωσσικῆς μας παράδοσης δυσκολεύει τοὺς ὁμιλητές. Τὰ ἐπίθετα ποὺ συστηματικὰ κακοπαθοῦν εἶναι τὰ ἀρχαῖα σιγμόληκτα σὲ -ης, -ης, ες. Χρειάζεται προσοχὴ στὴ γενικὴ ἑνικοῦ (-ους) καὶ στὴν ὀνομαστικὴ τοῦ οὐδετέρου (-ες).
Η Ημερίδα διοργανώθηκε από το Γραφείο Εκπαίδευσης Γιοχάνεσμπουργκ και τη Σχολή Σαχέτι υπό την αιγίδα του Γενικού Προξενείου και με τη στήριξη της Ελληνικής Ομοσπονδίας Ν. Αφρικής για τον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας Ελληνικής Γλώσσας.
Σὲ παλαιότερα κυρίως κείμενα, τῆς καθαρεύουσας, ἀλλὰ καὶ τῆς δημοτικῆς, συναντᾶμε τοὺς τύπους: ἀγαθώτερος, σοφώτερος. Ξενίζει αὐτὴ ἡ γραφὴ στὸν σημερινὸ ἀναγνώστη ποὺ ἔμαθε στὸ σχολεῖο ὅτι ὁ συγκριτικὸς βαθμὸς τῶν παραθετικῶν γράφεται πάντοτε μὲ ο…
Ἡ ὁμηρικὴ λέξη ἑωσφόρος (Ἦμος δ’ ἑωσφόρος εἶσι φόως ἐρέων ἐπὶ γαῖαν, Ψ, 226) συναντᾶται μόνον ἅπαξ στὴν Ἁγία Γραφή, στὸν Προφήτη Ἡσαΐα (14,12). Στὸ χωρίο αὐτὸ μονολογεῖ ὁ μονάρχης τῆς Βαβυλῶνος ποὺ ἔχει θεοποιήσει τὸν ἑαυτόν του: «πῶς ἐξέπεσεν…
Εκδηλώσεις για τον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας Ελληνικής Γλώσσας (9 Φεβρουαρίου) θα πραγματοποιηθούν στις ελληνικές κοινότητες της Διασποράς, σε αλλοδαπά […]
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας (9 Φεβρουαρίου), και με τη βοήθεια των social media, η Παγκόσμια Συντονιστική Επιτροπή Ποντιακής Νεολαίας και το Τμήμα Ελληνικής Φιλολογίας και Μετάφρασης του Κρατικού Πανεπιστημίου Μαριούπολης αποφάσισαν να θέσουν μια… πρόκληση σε όσους ζουν εκτός Ελλάδας.
Αδιάσπαστο κομμάτι της κλασικής παιδείας είναι η διδασκαλία των αρχαίων ελληνικών. Παράλληλα, τα αρχαία ελληνικά είναι χρήσιμα και σε κλάδους των θετικών επιστημών, καθώς χρησιμοποιούνται στην ορολογία της ιατρικής, της χημείας, της φυσικής και των μαθηματικών.
Παίζει ἐν οὐ παικτοῖς. Μὲ τὴ φράση αὐτὴ ἐννοοῦμε ὅτι παίζει κάποιος μὲ πράγματα σημαντικά, ἀστειεύεται ἐκεῖ ποὺ δὲν πρέπει, κάνει ἀνοησίες σὲ χῶρο ὅπου δὲν ὑπάρχουν παιδιά, φέρεται ἐπιπόλαια σὲ περιστάσεις οἱ ὁποῖες ἀπαιτοῦν σοβαρότητα.
Μεριμνᾷς καὶ τυρβάζῃ περὶ πολλά. Πασίχρηστη φράση προερχόμενη ἀπὸ τὸ κατὰ Λουκᾶν εὐαγγέλιο: «Ἐγένετο δὲ ἐν τῷ πορεύεσθαι αὐτοὺς καὶ αὐτὸς εἰσῆλθεν εἰς κώμην τινά. γυνὴ δέ τις ὀνόματι Μάρθα ὑπεδέξατο αὐτὸν εἰς τὸν οἶκον αὐτῆς. καὶ τῇδε ἦν ἀδελφὴ καλουμένη Μαρία, ἣ καὶ παρακαθίσασα παρὰ τοὺς πόδας τοῦ Ἰησοῦ ἤκουε τὸν λόγον αὐτοῦ. ἡ δὲ Μάρθα περιεσπᾶτο περὶ πολλὴν διακονίαν· ἐπιστᾶσα δὲ εἶπε·
Οὐκ οἶδα τὸν ἄνθρωπον». Γνωστὴ φράση ἀπὸ τὸ κατὰ Ματθαῖον Εὐαγγέλιον (Ματθ.26,74). Ὁ Κύριος δικάζεται ἀπὸ ἄδικους κριτὲς καὶ ὁ Ἀπόστολος Πέτρος περιμένει ἔξω στὴν αὐλὴ γιὰ νὰ δῇ τὸ τέλος. Κάποιοι ἀπὸ τοὺς παρισταμένους τὸν ἀναγνώρισαν καὶ ὁ Πέτρος ἠρνεῖτο ἐπίμονα ὅτι εἶναι μαθητὴς τοῦ Χριστοῦ.
Διγλωσσία» σύμφωνα μέ διάφορα λεξικά τῆς ἑλληνικῆς γλώσσας, εἶναι τό νά μιλάη ἕνα ἄτομο ἤ ἕνα ἔθνος δύο γλῶσσες ἤ νά χρησιμοποιῆ ἄλλη μορφή γλώσσας στόν προφορικό καί ἄλλη στόν γραπτό λόγο. Μεταφορικά σημαίνει τήν ὑποκριτική χρήση ἀπό ἕνα ἄτομο, ἕνα ὀργανισμό κ.λπ., δύο ἀπόψεων ἀνάλογα μέ τό συμφέρον του (1)
«Ἀρκετοὶ ὑπουργοὶ τῆς Κυβέρνησης παρεβρέθηκαν στὸ Προεδρικὸ Μέγαρο…». Ἄν μᾶς ἀρέσῃ ἡ ἀκρίβεια θὰ πρέπῃ νὰ ἀντικαταστήσουμε τὸ ρῆμα παρεβρέθηκαν μὲ τὸ παρέστησαν. Τὸ παραβρίσκομαι ἢ καλύτερα τὸ παρευρίσκομαι δηλώνει τὸ παρεπόμενο, τὸ τυχαῖο
Ἐσχάτως ἐν μέσῃ καί βαθυτάτῃ κρίσει, βρεθήκαμε οἱ Νεοέλληνες ἐνώπιον ἑνός νέου προβλήματος. Κάποιες φωνές, μέσα ἀπό τήν Ἐκκλησία, ζητοῦν ἐπιμόνως καί ἐπειγόντως νά τελῆται ἡ θεία Λειτουργία στήν καθομιλουμένη γλῶσσα. Πιστεύουν μᾶλλον πώς ἄν αὐτό συμβῆ, θά γεμίσουν οἱ ναοί ἀπό κόσμο καί ἰδιαίτερα ἀπό νέους ἀνθρώπους.
Ἡ φράση «τὰ τεκταινόμενα στὴ Βουλή» εἶναι σωστή; Ἀνάλογα τί θέλει νὰ πῇ κανείς. Τὸ ρῆμα τεκταίνομαι (στὸν μεσοπαθητικὸ Παρατατικὸ ἀπαντοῦν μόνο δύο τύποι: γ΄ πρόσ. ἐτεκταίνετο, ἐτεκταίνοντο) λέγεται γιὰ ἐνέργειες, προσπάθειες ποὺ γίνονται κακόβουλα:
Μᾶς καλεῖ ὅμως νὰ διαφυλάξουμε τὶς ἀξίες ποὺ μᾶς παρέδωσαν οἱ πρόγονοί μας. Ἀνάμεσα σὲ αὐτὲς ξεχωρίζει ἡ γλῶσσα ποὺ ὀφείλουμε ὄχι μόνο νὰ τὴ σεβόμαστε καὶ νὰ τὴ μελετᾶμε, ἀλλὰ καὶ νὰ τὴν ἐμπλουτίζουμε πρὸς ὠφέλεια καὶ τέρψη ἡμῶν καὶ τῶν κατοπινῶν. Ἡ γλῶσσα εἶναι σταυρός, πολύτιμο φυλαχτό, βάλσαμο καὶ ἁγιονέρι. Εἶναι ἡ ἀληθινὴ πατρίδα μας. Ἂν αὐτὴ χαθεῖ, χάνεται καὶ ὁ λαὸς μαζί της.
εβαρημένος ἢ βεβαρυμένος; Ὁ βεβαρημένος εἶναι μετοχὴ μεσοπαθητικοῦ Παρακειμένου τοῦ ρήματος βαρῶ, ἀρχαιοελληνικὸ ρῆμα ποὺ σήμαινε «πιέζω μὲ τὸ βάρος μου»· σήμερα χρησιμοποιεῖται μὲ διαφορετικὴ σημασία· λέμε «βαροῦν τὶς καμπάνες», ἤτοι χτυποῦν.
Ἐνανθρωπῶ ἢ ἐνανθρωπίζω; Ἐνανθρωπῶ ἢ ἐνανθρωπίζω; Ἀπὸ τὸ τρίτο ἄρθρο τοῦ Συμβόλου τῆς Πίστεως εἶναι οἰκεία τοῖς πᾶσι ἡ μετοχὴ «ἐνθρωπήσας»: Τὸν δι’ ἡμᾶς τοὺς ἀνθρώπους καὶ διὰ τὴν ἡμετέραν σωτηρίαν κατελθόντα ἐκ τῶν οὐρανῶν καὶ σαρκωθέντα ἐκ Πνεύματος Ἁγίου καὶ Μαρίας τῆς Παρθένου καὶ ἐνανθρωπήσαντα. Πῶς γράφεται;
Κελλὶ ἢ κελί; Ὁ ὁδοστρωτῆρας τῆς ἁπλοποιήσεως προσπαθεῖ νὰ ἐπιβάλλῃ τὴν ἀδικαιολόγητη ἐτυμολογικὰ γραφὴ μὲ ἕνα λ. Στὰ παλαιότερα κείμενα μὲ ἐλάχιστες ἐξαιρέσεις γράφεται μὲ δύο λ.
Ἀρτοδοχεῖο. Τὸ ἀρτοδοχεῖο εἶναι μεταλλικὸ δοχεῖο μὲ ὑποπόδιο μέχρι τὸ ἔδαφος ἐντὸς τοῦ ὁποίου τοποθετεῖται τὸ ἀντίδωρο.
Ἐκσεσημασμένος. Ἡ μετοχὴ ἐκσεσημασμένος-η-ο τοῦ ρήματος ἐκσημαίνω δὲν ὑπάρχει στὰ λεξικά. Σημαίνει πολὺ ἔντονος: ἐκσεσημασμένη ὑπογλυκαιμία, ἐκσεσημασμένη ταχυκαρδία, ἐκσεσημασμένο ἀμφοτερόπλευρο οἴδημα, ἐκσεσημασμένο ἐνδιαφέρον, ἐκσεσημασμένη περιέργεια.
Ὡς γνωστὸν εὐλογιὰ εἶναι ἡ βαρειὰ λοιμώδης νόσος μὲ ἐξανθήματα. Ἡ εὐλογιὰ εἶναι ἡ λέξη εὐλογία! Πῶς λοιπὸν μιὰ λέξη μὲ θετικὴ συνδήλωση χρησιμοποιήθηκε γιὰ νὰ δηλώσῃ μιὰ βαρειὰ πολυώδυνη ἀρρώστια; Κατὰ τὸν Μεσαίωνα οἱ πληθυσμοὶ μαστίζονταν ἀπὸ ἐπιδημίες αὐτῆς τῆς νόσου. Οἱ ἐπιδημίες αὐτὲς ἀποκλήθηκαν εὐφημιστικὰ εὐλογίες προκειμένου νὰ λειτουργήσῃ ἀποτρεπτικὰ γιὰ τὴ νόσο.
Μιὰ ὡραία λέξη ποὺ μπορεῖ νὰ χρησιμοποιηθῇ γὶα τὰ χόμπι εἶναι τὰ ἡδυπάρεργα. Τὴ βρῆκα στὸ ἱστολόγιο τοῦ ἀειμνήστου καθηγητῆ Κλασσικῆς Φιλολογίας Ἀνδρέα Παναγόπουλου. Εἶναι σύνθετη ἀπὸ τὸ ἐπίθετο ἡδὺς ποὺ σημαίνει εὐχάριστος (πρβλ. ἡδονή, ἡδύποτο) καὶ τὸ οὐσιαστικὸ πάρεργο, ἤτοι τὴν δευτερεύουσα ἀσχολία. Αὐτὸ ἀκριβῶς δὲν εἶναι τὸ χόμπι, μιὰ δευτερεύουσα ἀσχολία ποὺ γίνεται μὲ εὐχαρίστηση;