ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΑ ΚΥΡΗΓΜΑΤΑ

Ομιλία Σεβ. Μητρ. κ., Αθανασίου την Κυριακή 26 Ιανουαρίου 2025 στον ενοριακό Ι.Ν. Αγίου Νικολάου (Γεράνεια) Σιάτιστας με αφορμή και την τέλεση μνημοσύνου στον μακαριστό εφημέριο π. Βασίλειο Βασιλείου.

π. Ἀθανασίου Μυτιληναίου: Χρήσιμες προτροπές τοῦ Ἀπ. Παύλου

Ὁμιλία του Μακαριστού Γέροντος (1927 – 2006) πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου. Τῶν Βαΐων (Φιλιπ. 4, 4-9) – ημερομηνία πού διεξήχθη ἡ ὁμιλία: 08-04-01

Ἡ θριαμβευτική εἴσοδος στήν ἱερουσαλήμ δέν κράτησε πολύ. Τό ἴδιο πλῆθος πού ἔψαλλε «εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος», ἔκραζε λίγες μέρες ἀργότερα «σταύρωσον, σταύρωσον αὐτόν». Ἡ σταθερότητα στήν πίστη ἀπαιτεῖ ἄσκηση καί χρόνο.

Ὁ Ἅ­γιος Νι­κό­λα­ος ὁ Κα­βά­σι­λας πα­ρα­τη­ρεῖ ὅ­τι ἡ Θεί­α Κοι­νω­νί­α ἄν καὶ δί­δε­ται διὰ τοῦ σώ­μα­τος, ὅ­μως «εἰς τὴν οὐ­σί­αν πρῶ­τον χω­ρεῖ τῆς ψυ­χῆς καὶ διὰ τῆς ψυ­χῆς εὶς τὸ σῶ­μα δι­α­βαί­νει῾ Καὶ Ὁ Ἅ­γιος Ἰ­ω­άν­νης ὁ Δα­μα­σκη­νὸς ὑ­πο­γραμ­μί­ζει ὅ­τι κοι­νω­νόν­τας ἀ­πὸ τὸ ἅ­γιο πο­τή­ριο «κοι­νω­νοῦ­με μὲ τὸ Χρι­στὸ καὶ με­τέ­χου­με στὴ σάρ­κα του καὶ τὴν θε­ό­τη­τὰ του». Με­τέ­χου­με δηλαδὴ στὴ θεοποιὸ ἐνέργεια τῆς Θεϊκῆς Του οὐ­σί­ας.

Γιά τόν λόγο αὐτό ὁ Ἀπ. Παῦλος ζητᾶ ἀπό τούς ποιμένες νά προσέχουν πρῶτα τόν ἑαυτό τους καί μετά τό ποίμνιο. Τό «πρόσεχε σεαυτῷ» τῆς Ἁγίας Γραφῆς ἀντιδιαστέλλεται συνήθως μέ τό «γνῶθι σαυτόν» τῶν ἀρχαίων Ἑλλήνων συγγραφέων. Τό «προσέχετε ἑαυτοῖς» τοῦ σημερινού ἀποστολικοῦ ἀναγνώσμα-τος τονίζει τήν ἀνάγκη γιά νήψη καί ἐργασία τῶν ἐντολῶν. Νήψη εἶναι ἐκείνη ἡ κατάσταση τῆς ψυχῆς ὅπου ὁ νοῦς εἶναι στραμμένος στόν ἐσωτερικό ἄνθρωπο.

Καθώς διανύουμε τήν περίοδο μετά τήν Ἀνάσταση, ἡ Ἐκκλησία λουσμένη στό φῶς τῆς Ἀνάστασης ψάλλει: «Νῦν πάντα πεπλήρωται φωτός…». Οἱ συνέπειες τῆς Ἀνάστασης ἐπέρχονται σέ ὅλους τούς ἀνθρώπους. Τό γεγονός τῆς Ἀνάστασης ἀφορᾶ ὅλους τούς ἀνθρώπους

Ὁ Ἅγιος Διονύσιος ὁ Ἁρεοπαγίτης στά συγγράμματά του περί οὐρανίου ἱεραρχίας καί περί ἐκκλησιαστικῆς ἱεραρχίας κάνει λόγο γιά ἕνα ἱεραρχικά δομημένο σύμπαν ὅπου ἡ θεία χάρις κατέρχεται ἀρχικά στά ἀνώτερα στρώματα καί διά μέσου αὐτῶν διαβιβάζεται στίς κατώτερες τάξεις. Αὐτὀ ἰσχύει γιά τά τάγματα τῶν ἀσωμάτων δυνάμεων ἀλλά καί γιά τήν γήινη ἐκκλησιαστική ἱεραρχία. 

Καθώς πλησιάζουν οἱ μέρες τοῦ Πάθους κι ἐμεῖς συνεχίζουμε τόν πνευματικό ἀγώνα τῆς νηστείας καί καταπολέμησης τῶν παθῶν, μνημονεύουμε τοῦ αἵματος τοῦ Χριστοῦ. Ὁ Κύριος προσέφερε «ἑαυτόν ἄμωμον τῷ Θεῷ» ( Ἑβρ. 6, 14), διά τοῦ ἰδίου αἵματος.  Τό αἷμα  αὐτό, κατά τόν Ἀπ. Παῦλο, θά καθαρίσει τήν συνείδησή μας ἀπό τά νεκρά ἔργα τῆς ἁμαρτίας.

Γιά ἕνα τέτοιο Ἀρχιερέα ὁμιλεῖ ὁ Ἀπόστολος σήμερα, «πεπειραμένον δέ κατά πάντα καθ’ ὁμοιότητα χωρίς ἁμαρτίας». Ὁ Χριστός, ὡς ἔχων διπλό ὁμοούσιο, συμπαθεῖ τήν φύση μας. Αὐτό ἄς μᾶς δώσει δύναμη γιά τό ὑπόλοιπο τῆς Μεγ. Τεσσαρακοστῆς.

Ἡ πίστη σύμφωνα μέ τόν Ἀπ. Παῦλο εἶναι «ἐλπιζομένων ὑπόστασις, πραγμάτων ἔλεγχος οὐ βλεπομένων». Αὐτή ἡ βεβαιότητα γιά τά μή βλεπόμενα καί ἡ πεποίθηση γιά τά ἐλπιζόμενα εἶναι ἡ ἐσωτερική φωνή πού βεβαιώνει τόν πιστό γιά τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καί τήν πρόνοιά του. Ἡ σωτηρία μας εἶναι προσφορά τοῦ Θεοῦ («Θεοῦ τό δῶρον» Ἐφ. 2, 8), πού, ὅμως, ἀποδεχόμαστε διά τῆς πίστεως.

Προετοιμαζόμενοι γιά τήν εἴσοδό μας στό στάδιο τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς πρέπει νά εἴμαστε ἐνήμεροι γιά τίς μεθοδεῖες τοῦ πονηροῦ, δηλαδή τούς πειρασμούς ἀπό τά δεξιά καί ἀπό τά ἀριστερά. Στήν ἀρχή ὁ μισόκαλος μᾶς πολεμᾶ νά μήν κάνουμε τό καλό κι ὅταν ἀποτύχει, μᾶς ἐκπειράζει νά μήν τό κάνουμε καλά και ἔτσι νά χάσουμε τόν μισθό μας.

Ἀδελφοί μου. Τὰ χαρίσματα εἶναι σὰν τὴν βρύση. Πηγάζει τὸ νερό ἀπό κάποια δεξαμενή. Τὸ νερό τρέχει ἀνάλογα μὲ τὸ πόσο ἀνοίγεις τὴν βρύση. Μπορεῖ νὰ τρέχει ἄφθονα, νὰ τρέχει λίγο, στάλα-στάλα ἤ νὰ κλείσει ἐντελῶς. Ἐδῶ βρίσκεται ἡ συνεργία τοῦ ἀνθρώπου στὴν αὔξηση ἤ μείωση τοῦ δικοῦ του χαρίσματος στὴ σχέση μὲ τὴν ψυχική σωτηρία ἤ μὲ τὴν κόλαση ἐκεῖνου ποὺ ἔχει τὸ χάρισμα. Ὁ Ἅγιος Μάξιμος ὁ ὁμολογιτής λέει ὅτι..

Ἀρχίζει σήμερα, ἀδελφοὶ μου, ἡ περίοδος τοῦ Τριωδίου, τὴν ὁποίαν κάθε πιστὸς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας περιμένει μὲ ἰδιαίτερη χαρά καὶ νοσταλγία, γιατί μέσα σ’αὐτήν, ἀνανεώνει τὰ βιώματα τοῦ Ὀρθοδόξου Χριστιανοῦ ποὺ εἶναι ἡ νηστεία, ἡ ἐγκράτεια, ἡ μετάνοια καὶ ἡ πνευματική χαρμολύπη.

Δι­ό­τι ἡ μὲν σω­μα­τι­κὴ γυ­μνα­στι­κὴ καὶ ἐ­ξά­σκη­ση γιὰ λί­γο χρό­νο καὶ σὲ μι­κρὰ ζη­τή­μα­τα εἶ­ναι ὠ­φέ­λι­μος, γιὰ τὸ λό­γο ἀ­να­φέ­ρε­ται μό­νο στὸ φθαρ­τὸ σῶ­μα. Ἡ εὐ­σέ­βεια ὅ­μως εἶ­ναι ὠ­φέ­λι­μη σὲ ὅ­λα, στὴ ψυ­χὴ καὶ στὸ σῶ­μα, δι­ὸ­τι ὑ­πό­σχε­ται καὶ προ­σφέ­ρει ἀ­γα­θὰ, γιὰ τὴν πα­ροῦ­σα καὶ μέλ­λου­σα ζω­ὴ.

Κάθε παρέκκλιση ἀπὸ αὐτὰ τὰ κριτήρια θὰ πρέπει νὰ μᾶς προβληματίζει, γιατὶ ἐνέχει τὸν κίνδυνο νὰ μᾶς ὁδηγήσει σὲ αἰρέσεις. Ἡ ἱστορία τῆς Ἐκκλησία μας εἶναι γεμάτη ἀπὸ τέτοια παραδείγματα. Πολλοὶ ἀξιωματοῦχοι μέσα στὸ σῶμα τῆς Ἐκκλησίας προβάλλουν τὴν πεποίθησή των ὅτι ἐκπροσωποῦν ἤ ἀντιπροσωπεύουν τὸν Θεὸν ἀπὶ τῆς γῆς καὶ ὅτι ἡ ἄποψή τους ἤ ἡ ἀντιληψή τους εἶναι αὐτὴ καὶ μόνο ποὺ ἐκφράζει τὶς βουλὲς τοῦ Θεοῦ στὶς πνευματικὲς σχέσεις τῶν πιστῶν μαζί Του.