ΘΕΟΛΟΓΙΚΑ

Σὲ ἕνα ἰδιαίτερο τραπέζι, «σὲ ἑστίαση πνευματικὴ εἰς τὸν Νυμφῶνα Του», μᾶς προσκαλεῖ ὁ Κύριος στὸν Ὄρθρο τῆς Μεγάλης Τρίτης, ποὺ ψάλλεται κατὰ τὸ ἑσπέρας τῆς Μεγάλης Δευτέρας.

Ὁμιλία του Μακαριστού Γέροντος (1927 – 2006) πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου. Ὄρθρος Μ. Δευτέρας – ημερομηνία πού διεξήχθη ἡ ὁμιλία: 19-04-81

Μὲ τὴν βοήθεια τοῦ Θεοῦ διανύσαμε ἤδη τὴν κύρια περίοδο τῆς Ἁγίας καὶ Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς. Τὸ Σάββατο τοῦ Λαζάρου καὶ ἡ Κυριακὴ τῶν Βαΐων ἀποτελοῦν τὸν «λαιμό», ποὺ συνδέει τὸν «κορμό» τοῦ Τριῳδίου μὲ τὴν «κεφαλή», τὴν Μεγάλη Ἑβδομάδα, τὴν Ἑβδομάδα τῶν Παθῶν, ποὺ θὰ μᾶς ὁδηγήσῃ στὴν κορύφωση, στὸν Σταυρὸ καὶ τελικὰ στὴν Ἀνάσταση τοῦ Κυρίου μας.

Ὁμιλία του Μακαριστού Γέροντος (1927 – 2006) πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.Κυριακή της Τυρινῆς ἑσπέρας
(Γεροντικόν)– ημερομηνία πού διεξήχθη ἡ ὁμιλία 25-02-01

Όλοι θα φύγουμε μια μέρα – Γέροντας Γαβριήλ

Πράγματι, τί σχέση μπορεῖ νὰ ἔχουν οἱ μέχρι τότε προσφερόμενες ζωοθυσίες, καὶ μάλιστα ἑκατόμβες, ἀκόμα καὶ οἱ ἀνθρωποθυσίες, ποὺ γίνονταν γιὰ τὸν ἐξευμενισμὸ τῶν διαφόρων «θεῶν», μὲ τὴν ζωηφόρο θυσία τοῦ Ἐσταυρωμένου Κυρίου, τοῦ μόνου ἀληθινοῦ Θεοῦ, ποὺ ἔγινε γιὰ τὴν δική μας λύτρωση ἀπὸ τὸ κράτος τῆς ἁμαρτίας καὶ τοῦ θανάτου;

Η Αγία μας Εκκλησία διανύουσα περίοδο νηστείας προβάλλει στους πιστούς παραδείγματα προς μίμηση. Η αναστήλωση των ιερών εικόνων, με το τέλος της εκατόχρονης και πλέον διαμάχης, η μνήμη του Γρηγορίου Παλαμά, η προσκύνηση του τιμίου Σταυρού, η μνήμη του Αγίου Ιωάννου της κλίμακος και η μνήμη της Οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας τιμώνται τις Κυριακές της Μεγάλης Τεσσαρακοστής.

Eισερχόμουν στον Πανάγιο Τάφο, προσευχόμουν γονατιστός κρατώντας τις δέσμες των λαμπάδων που, όπως και το καντήλι, άναβαν μόνα τους,

Οι μαθητές του όμως δεν μπορούσαν ακόμα να κατανοήσουν το μυστήριο του Σταυρού και της Ανάστασης. Δεν είχαν λάβει τη φωτιστική χάρη του Αγίου Πνεύματος. Σκέφτονταν ακόμα ανθρώπινα. Θεωρούσαν τη βασιλεία του Χριστού επίγεια. Αναλογίζονταν ποια θέση θα μπορούσαν να εξασφαλίσουν αυτοί σ’ αυτήν. Έτσι δυο απ’ αυτούς, ο Ιάκωβος και ο Ιωάννης, ζήτησαν από τον Χριστό επίσημες θέσεις και αξιώματα

Ὁ Ἅ­γιος Νι­κό­λα­ος ὁ Κα­βά­σι­λας πα­ρα­τη­ρεῖ ὅ­τι ἡ Θεί­α Κοι­νω­νί­α ἄν καὶ δί­δε­ται διὰ τοῦ σώ­μα­τος, ὅ­μως «εἰς τὴν οὐ­σί­αν πρῶ­τον χω­ρεῖ τῆς ψυ­χῆς καὶ διὰ τῆς ψυ­χῆς εὶς τὸ σῶ­μα δι­α­βαί­νει῾ Καὶ Ὁ Ἅ­γιος Ἰ­ω­άν­νης ὁ Δα­μα­σκη­νὸς ὑ­πο­γραμ­μί­ζει ὅ­τι κοι­νω­νόν­τας ἀ­πὸ τὸ ἅ­γιο πο­τή­ριο «κοι­νω­νοῦ­με μὲ τὸ Χρι­στὸ καὶ με­τέ­χου­με στὴ σάρ­κα του καὶ τὴν θε­ό­τη­τὰ του». Με­τέ­χου­με δηλαδὴ στὴ θεοποιὸ ἐνέργεια τῆς Θεϊκῆς Του οὐ­σί­ας.

Εἶναι, ὡστόσο, ἀξιοθαύμαστο ὅτι, παρ’ ὅλον ὅτι ὁ ὑμνογράφος ἐξαντλεῖ σχεδὸν τὶς ἀναφορές του στὴν φύση, προκειμένου νὰ ζωντανέψῃ καλύτερα τὴν εἰκόνα τῆς Θεοτόκου στὰ μάτια μας, ὁμολογεῖ ἐν τέλει ὅτι «ῥητορεύουσα οὐ σθένει γλῶσσα, Δέσποινα, ὑμνολογῆσαί σε».

Όσο ο άνθρωπος αγωνίζεται να αποκτήσει τα επίγεια, ποτέ δεν θα μπορέσει να κατανοήσει το πνεύμα της αγάπης του Θεού και γι’ αυτό η ασκητική πρόταση της Εκκλησίας μας λειτουργεί αφυπνιστικά, ώστε να δείξουμε την εμπιστοσύνη στον Θεό. Αυτό διαφαίνεται και στο αποστολικό ανάγνωσμα της ημέρας.

Η περίοδος του Τριωδίου και ιδιαίτερα της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, είναι για την Αγία μας Εκκλησία η ιερότερη χρονική διάρκεια του ενιαυτού. Είναι το νοητό στάδιο όπου ο κάθε πιστός καλείται να δώσει τον προσωπικό του αγώνα για την ψυχοσωματική του κάθαρση από τους ρίπους της αμαρτίας. Να βιώσει την ορθόδοξη πνευματικότητα….

Οι 40 ημέρες της Μ. Σαρακοστής και οι 3 εβδομάδες του Τριωδίου, που προηγούνται, είναι μέρες πνευματικής εκγύμνασης και ασκητικής πορείας για τους Χριστιανούς, καθώς στηρίζουν, πνευματικά, το ταξίδι τους στη θεάρεστη κάθαρση, που οδηγεί στη βίωση της Σταύρωσης του Χριστού και της Αγίας Του Αναστάσεως.

Άγιος Ιάκωβος Τσαλίκης: Tόν θέ­λω τόν Πα­ρά­δει­σο, αὐ­τός εἶ­ναι ὁ προ­ο­ρι­σμός μου, νά βρῶ μιά ἀ­κρί­τσα νά ἀ­ναπαύω­­μαι, νά μήν βα­σα­νί­ζω­μαι σέ ᾽κεῖ­νο τό αἰ­ώ­νιο πῦρ τῆς κο­λά­σε­ως καί τί­πο­τε ἄλ­λο δέν θέ­λω.
»Δι­ά­βα­σα λί­γο (κά­πο­τε), προ­σευ­χή­θη­κα καί πλά- για­σα, δέν κοι­μή­θη­κα. Καί με­τά ἄρ­χι­σα νά βλέ­πω αὐ­τά. Ἄρ­χι­σε ἡ ψυ­χή μου νά ἀ­νε­βαί­νη στά οὐ­ρά­νια νο­ε­ρῶς καί ἔ­βλε­πε τόν Πα­ρά­δει­σο πνευ­μα­τι­κά. Ξαφ­νι­κά βλέ­πω, ὄ­χι φαν­τά­σμα­τα καί τέ­τοι­α δαι­μο­νι­κά, βλέ­πω ὅ­τι βρί­σκο­μαι κά­που.

π.Εφραίμ Παναούσης

Η Εκκλησία της Ελλάδος, αν ευρεθή ενώπιον προτάσεως περί κοινού εορτασμού του Πάσχα ή οιασδήποτε άλλης εορτής μετά των ετεροδόξων, οφείλει να αρνηθή και συζήτησιν καν περί του θέματος. Τοιαύτη συζήτησις πρέπει να αποκλεισθή παντί σθένει και πάση θυσία, διότι αποτελεί ανατροπήν εκ των θεμελίων της Ορθοδόξου Δογματικής και ιδία της Εκκλησιολογίας.

Η εσπερινή ακολουθία της Μεγάλης Τρίτης είναι ιδιαίτερα προσφιλής στο λαό. Γιατί παρουσιάζει ζωηρά και παραστατικά την τραγικότητα της ζωής, της αμαρτίας, την ανείκαστη αγαθότητα και ευσπλαχνία του Θεού και την λυτρωτική δύναμη της μετάνοιας, που απαλλάσσει την ψυχή από το βάρος της αμαρτίας και της ενοχής.

Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης, στόν ὁποῖο ἡ Ἐκκλησία τιμητικά ἀφιερώνει τήν σημερινή τέταρτη Κυριακή τῶν Νηστειῶν, εἶναι ὁ συγγραφέας τοῦ βιβλίου τῆς «Κλίμακος», τῆς σκάλας δηλαδή τῶν διαδοχικῶν βαθμίδων μέχρι τήν ἄνοδο στόν ἀγωνοθέτη Χριστό.

Ο Ίδιος ο Χριστός στους λόγους του αναφέρει πρόσωπα και γεγονότα της Παλαιάς Διαθήκης. Το ίδιο γίνεται και από τους Αποστόλους Του και διαδόχους αυτών. Οι Πατέρες της Εκκλησίας, οι άγιοι, πολλές φορές στα γραφόμενά τους μιλούν για την άρρηκτη σχέση των δύο Διαθηκών. Η υμνολογία επίσης δανείζεται και από τις δύο αυτές γραπτές πηγές της Πίστης

Γιὰ νὰ παραστοῦμε μπροστὰ στὸν Βασιλέα καὶ Θεό μας, λέγει ὁ ἅγιος Ἰωάννης, δὲν πρέπει νὰ πᾶμε ἀπροετοίμαστοι. Βασικὴ προϋπόθεση γιὰ νὰ σταθοῦμε μπροστὰ στὸν Κύριο εἶναι νὰ ἔχουμε τὸν χιτώνα τῆς ψυχῆς ὑφασμένο ὁλόκληρο μὲ τὸ νῆμα τῆς ἀμνησικακίας. Ἀλλιῶς, δὲν θὰ ὠφεληθοῦμε τίποτε ἀπὸ τὴν προσευχή. Καὶ τὸ ὅλο ὕφος τῆς προσευχῆς ἂς εἶναι ἁπλό, ἀποίκιλο, ἀνεπιτήδευτο. Ὁ τελώνης καὶ ὁ ἄσωτος μὲ ἕνα καὶ μόνο λόγο συμφιλιώθηκαν μὲ τὸν Θεό.

Κατά τόν Ἀπ. Παῦλο «ἡ θλῖψις ὑπομονήν κατεργάζεται, ἡ δέ ὑπομονή δοκιμήν, ἡ δέ δοκιμή ἐλπίδα, ἡ δέ ἐλπίς οὐ καταισχύνει, ὅτι ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ ἐκκέχυται ἐν ταῖς καρδίαις ἡμῶν διά Πνεύματος Ἁγίου»( Ρωμ. 5, 5). Παρουσιάζει ἐδῶ ὁ Ἀπόστολος τήν ἀνελικτική πορεία τῆς ψυχῆς ἀπό τήν ἐργασία τῶν ἐντολῶν.

Ὁ ταλαίπωρος πατέρας, ἀφοῦ ἔχει ἐξαντλήσει κάθε ἀνθρώπινη προσπάθεια γιὰ τὴν θεραπεία τοῦ παιδιοῦ του καὶ δὲν ἔχει λάβει ἀπὸ πουθενὰ βοήθεια, ἀπευθύνεται τελευταῖα καὶ στὸν Χριστό, χωρὶς στὸ βάθος νὰ πιστεύῃ ὅτι Ἐκεῖνος μπορεῖ νὰ τὸν βοηθήσῃ: «εἴ τι δύνασαι», τοῦ λέει, ἐὰν μπορῇς ἐσὺ νὰ κάνῃς κάτι, ἐνῶ δὲν μπόρεσαν ὅλοι οἱ προηγούμενοι, οὔτε καὶ οἱ ἴδιοι σου οἱ μαθητές! (Μάρκ, θ’ 19).

Λοιπόν ἀγωνισθῶμεν· ἀκονίσωμεν τάς ψυχάς μας εἰς τό ἀκόνι τῆς ὑπομονῆς, ὅπως ἐκφέρωμεν ἔργον εὐάρεστον τῷ Θεῷ· θλίψεις, ἀρρώστειαι, στενοχωρίαι, πειρασμοί, οὐδέν τῶν τοιούτων θά χωρίσῃ ἡμᾶς ἀπό τῆς ἀγάπης τοῦ Χριστοῦ· διότι ἐκ τῶν προτέρων ἔχομεν διδαχθῆ καί λάβει γνῶσιν, ὅτι στενή καί τεθλιμμένη ἡ ὁδός, ἡ ὁδηγοῦσα τούς βαδίζοντας αὐτήν εἰς τήν ἄλυπον ζωήν.

Ἀνάμεσα στοὺς πολλοὺς καὶ θαυμαστοὺς χαιρετισμοὺς ποὺ ἀπευθύνει ὁ ὑμνογράφος στὴν Παναγία μας ἕνας ξεχωρίζει ἰδιαιτέρως γιὰ τὸν συμβολισμὸ καὶ τὴν σημασία του: «Χαῖρε, πόλις τοῦ Παμβασιλέως».

Άγιος Φιλάρετος Μόσχας | Η Φωνή Των Πατέρων

π. Αθανάσιος Μυτιληναίος ♰: Πώς θα μας κρίνει ο Θεός μεταξύ δισεκατομμυρίων ανθρώπων;

Από φονικό και έχθιστο μέσον εκτέλεσης κακούργων μεταβλήθηκε σε μέσον αγιασμού και νοητή ασπίδα προστασίας από τις επιβουλές του Εωσφόρου και των σκοτεινών πεσόντων αγγέλων του. Άλλοι τον παρομοιάζουν με ισχυρό κυματοθραύστη κατά των κλυδωνισμών της ζωής, που προκαλεί το κακό και η αμαρτία. Η σωματική κόπωση της νηστείας και η ψυχική νωχέλεια του πνευματικού αγώνα είναι δυο…

Μὲ τὴν φράση αὐτὴν ξεκινοῦν οἱ Γ’ Χαιρετισμοὶ στὴν Ὑπεραγία Θεοτόκο, τὴν Παναγία Μητέρα μας. Ὡς πρὸς τὸ περιεχόμενο, οἱ 12 Οἴκοι ἀπὸ τὸ Ν ἕως τὸ Ω, ἡ Γ’ δηλαδὴ καὶ ἡ Δ’ Στάση τῶν Χαιρετισμῶν, ἀναφέρονται στὸ κοσμοσωτήριο ἔργο τῆς Ἐνσαρκώσεως τοῦ Κυρίου καὶ στὴν μεγάλη βοήθεια ποὺ προσφέρει ἡ Θεοτόκος στὸ ἔργο αὐτό.

«Μεθ’ ημών ο Θεός» – Παρέα της Τρίτης, 26 Μαρτίου 2024

Η Εκκλησία τον προβάλλει και του δίνει τόσο εξέχουσα θέση στη Μεγάλη Σαρακοστή, γιατί δεν δίστασε να δώσει ομολογία πίστεως ενώπιον αρχών και εξουσιών Η Εκκλησία τοποθέτησε την μνήμη του, την δεύτερη Κυριακή της Σαρακοστής καθώς η συγκεκριμένη εορτή αποτελεί συνέχεια της Κυριακής της Ορθοδοξίας.

Πράγματι, ὁ Ἅγιος Γρηγόριος κατάφερε νὰ συνενώσῃ στὴν σκέψη καὶ στὸ ἔργο του ὅλη τὴν προηγούμενη πατερικὴ παράδοση, τῶν 14 αἰώνων τῆς Ὀρθοδοξίας μας, καὶ νὰ καταστῆ «πράξεως ὄργανον» καὶ «θεωρίας ἀκρότης». Ἄλλωστε, κατὰ τὴν ἔκφραση ἑνὸς ἄλλου Γρηγορίου (Θεολόγου), «Πρᾶξις ἐπίβασις θεωρίας», δηλαδὴ ἡ πρακτικὴ ἄσκηση ἀποτελεῖ τὴν βάση γιὰ τὴν θε-ωρία, τὴν ἐμπειρία δηλαδὴ καὶ τὴν γνώση τοῦ Θεοῦ.

Ο άγιος Γρηγόριος καταπολέμησε την αιρετική διδασκαλία της δυτικής χριστιανοσύνης, η οποία με το ορθολογιστικό-σχολαστικιστικό πνεύμα της αποφαινόταν, ότι δεν μπορεί να υπάρξει καμμιά πραγματική-οντολογική ένωση με τον Θεό, επειδή η ουσία του είναι αμέθεκτη και απρόσιτη (απλησίαστη).