Τὰ Ἅγια Θεοφάνεια εἶναι μιὰ ἀπὸ τὶς μεγαλύτερες ἑορτὲς τῆς Χριστιανοσύνης. Κατ’ αὐτὴν ἑορτάζεται τὸ μεγάλο γεγονὸς τῆς Βαπτίσεως τοῦ Κυρίου στὰ ιορδάνεια νάματα καὶ ἡ θαυμαστὴ καὶ σπάνια φανέρωση τῆς Τριαδικῆς Θεότητος στὸν κόσμο.
Μεγάλη μερίδα του αγιολογίου της Εκκλησίας μας ανήκει στη ρωσική Ορθοδοξία, η οποία αποτέλεσε και αποτελεί μια ακένωτη πηγή ανάδειξης αγίων. Ένας από αυτούς είναι και ο άγιος Σεραφείμ του Σάρωφ, ο μεγάλος ασκητής και στάρετς.
Με τη χάρη του αγίου Τριαδικού Θεού εισερχόμαστε για μια ακόμη φορά στον νέο ενιαυτό της χρηστότητάς Του.
Η έλευση του Κυρίου μας Ιησού στον κόσμο αποτελεί μια από τις λιγοστές ανάπαυλες χαράς που δοκίμασε το ταλαίπωρο ανθρώπινο γένος στο διάβα της ιστορίας του.
Τη γαλήνια μορφή του μειλίχιου Χριστού θα πάρει το αστείο ξωτικό, το οποίο του έδωσαν το όνομα του Αγίου Βασιλείου (στη Δύση του Αγίου Νικολάου). Αυτός ο χαζοχαρούμενος «άγιος» κυριαρχεί όλες αυτές τις γιορτινές ημέρες, για να προωθείται η καταναλωτική μανία και να σκεπάζει την εικόνα του δι’ ημάς Ενανθρωπήσαντος Θεού.
Από μίσος τότε οι ειδωλολάτρες τραυμάτισαν θανάσιμα τον πατέρα της. Και όταν η Ευγενία επέστρεψε στη Ρώμη, επειδή δε θυσίαζε στα είδωλα, την αποκεφάλισαν, τερματίζοντας έτσι ένδοξα «τὸν καλὸν ἀγῶνα τῆς πίστεως» (Α’ προς Τιμόθεον, στ’ 12), μαζί με την επίγεια ζωή της.
Γνωρίζουν οι ίδιοι πολύ καλά πως η αρχή του τέλους των ψεύτικων παγανιστικών «θεών» υπήρξε η είσοδος στον κόσμο του Θεού Λόγου, του αληθινού Θεού. Αυτό βεβαιώνει η ιστορική αλήθεια και δεν επιδέχεται καμιά αμφισβήτηση. Γι’ αυτό και τους καταλαμβάνει δαιμονική μανία και ψυχοπαθολογικός οίστρος κατά τις άγιες εορτές της Εκκλησίας μας.
Ονομάζονται Αποστολικοί, διότι είναι οι άμεσοι διάδοχοι των Αποστόλων και ως εκ τούτου έλκουν την αυθεντικότητά τους από εκείνους. Ένας από αυτούς είναι και ο άγιος Ιγνάτιος ο Θεοφόρος. Μια πραγματικά μεγάλη πατερική μορφή και οικουμενικός διδάσκαλος της Εκκλησίας μας.
Οἱ ἅγιοι τῆς Ἐκκλησίας, ὡς εἰκόνες τοῦ Χριστοῦ, ὡς σώματα Χριστοῦ, εἶναι ὁ ἴδιος ὁ Χριστὸς παρατεινόμενος στοὺς αἰῶνες. Μιὰ τέτοια εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ καὶ ἁγιασμένο κύτταρο τοῦ ἁγίου Σώματός Τοῦ ὑπῆρξε καὶ ὁ Ἅγιος Διονύσιος Ζακύνθου.
Δὲν εἶχε ξανακούσει λόγια ἀγάπης πρὸς ὅλους, ἀκόμα καὶ πρὸς τοὺς ἐχθρούς. Εἶχε ζήσει μέσα στήν ἀγριότητα καὶ τὴ βία τῆς ρωμαϊκῆς ἐξουσίας καὶ στὴν ἐκδικητικὴ μανία τῆς εἰδωλολατρίας. Γιὰ πρώτη φορὰ εἶχε ἀκούσει γιὰ Θεὸ ἀγάπης καὶ οἰκτιρμῶν, σὲ ἀντίθεση μὲ τοὺς «θεοὺς» τῆς θρησκείας του, οἱ ὁποῖοι ἦταν συνώνυμοι μὲ τὸ μῖσος, τὴν ἐκδίκηση, τὴν ἀπάτη καὶ τὴ μισανθρωπία!
Γι’ αυτό απέφευγαν το θόρυβο της δημοσιότητας, αλλά όμως ήταν πασίγνωστοι για τη γεμάτη ελεημοσύνες ζωή τους. Εδώ θα πρέπει να διευκρινίσουμε πως οι Χριστιανοί ξεχώριζαν από τους ειδωλολάτρες, στην άσκηση ανυπόκριτης αγάπης για τους συνανθρώπους τους, προς φίλους και εχθρούς, προκαλώντας τον θαυμασμό των ειδωλολατρών, οι οποίοι ήξεραν μόνο να μισούν και να αντιμάχονται.
Καταγόταν από την Κύπρο. Γεννήθηκε στο χωριό Άσσια περί το 270, από αγρότες, απλοϊκούς και φτωχούς, αλλά ευσεβείς γονείς. Ο ίδιος δεν είχε την ευκαιρία να λάβει σπουδαία εκπαίδευση, παρά μόνο τη στοιχειώδη. Όμως οι γονείς του ενστάλαξαν στην ψυχή του την ευσέβεια.
Τα άφθαρτα λείψανα πάμπολλων αγίων της Εκκλησίας μας μαρτυρούν την παρουσία των ακτίστων ανεργιών του Θεού σ’ αυτούς, οι οποίοι υπήρξαν, με την πίστη τους και την αγία ζωή τους, σκεύη πολύτιμα της θείας χάριτος. Ένας από τους αγίους που αξιώθηκαν της αφθαρσίας είναι και ο άγιος Πατάπιος, του οποίου, το σεπτό σκήνωμα παραμένει άφθορο για χίλια επτακόσια χρόνια!
Ανάμεσα στους μεγάλους αγίους της Εκκλησίας μας σημαντική θέση κατέχουν οι μεγάλες ασκητικές και μοναχικές μορφές. Ένας από αυτούς είναι και ο άγιος Σάββας ο Ηγιασμένος.
Οι μεγάλοι Πατέρες της Εκκλησίας μας έβαλαν τη δική τους σφραγίδα ο καθένας στη διατύπωση της αποκαλυμμένης και σώζουσας αλήθειας. Είναι όντως θαυμαστό το γεγονός ότι ουδέποτε υπήρξε χρόνος στη δισχιλιόχρονη πορεία της Εκκλησίας μας να μην υπάρχουν Πατέρες και διδάσκαλοι, οι οποίοι εκφράζουν την αυτοσυνειδησία Της.
Ορισμένοι άγιοι της Εκκλησίας μας έχουν την προσωνυμία Μεγαλομάρτυρες, διότι υπέστησαν ιδιαίτερα σκληρά βασανιστήρια, κατά την ομολογία τους στο Χριστό και την άρνησή τους να ασπασθούν αλλότριους ψεύτικους «θεούς» και να θυσιάσουν στα άψυχα είδωλα. Ανάμεσα σ’ αυτούς συγκαταλέγεται η Μεγαλομάρτυς Βαρβάρα
Την άλλη μέρα, αφού κοινώνησε των Αχράντων Μυστηρίων, εμφανίστηκε στον Γάλλο, δηλώνοντάς του ότι ήταν έτοιμος για την μονομαχία. Όταν έφτασαν στον τόπο της μονομαχίας ο άθεος καταλήφτηκε από ξαφνική δειλία, φόβο και τρόμο, και έφυγε ντροπιασμένος, παρά τις αποδοκιμασίες των παραβρισκόμενων.
Οι άγιοι Απόστολοι κατέχουν την πρωτοκαθεδρία στο αγιολόγιο της Εκκλησίας μας, διότι αυτοί υπήρξαν οι άμεσοι διάδοχοι του Κυρίου και οι συνεχιστές του επί γης σωτηριώδους έργου Του. Αυτοί συνέπηξαν την Εκκλησία και την επεξέτειναν ως τα πέρατα του κόσμου και γι’ αυτό ομολογούμε στο «Σύμβολο της Πίστεως» πίστη σε «Αποστολική Εκκλησία». Ένας από αυτούς υπήρξε ο άγιος απόστολος Ανδρέας ο Πρωτόκλητος.
Ο ορθόδοξος μοναχισμός είναι συχνά συνδεδεμένος και με την ιεραποστολή της Εκκλησίας μας. Φλογεροί μοναχοί διέδωσαν τη σώζουσα χριστιανική διδασκαλία σε φυλές και λαούς, που δεν είχαν ακούσει το σωτήριο λόγο του Ευαγγελίου. Ένας τέτοιος φλογερός μοναχός ιεραπόστολος υπήρξε και ο άγιος Νίκων ο επονομαζόμενος «Μετανοείτε», από την προτροπή του για μετάνοια.
Στα πρώτα χριστιανικά χρόνια οι Χριστιανοί είχαν διεισδύσει σε όλα τα επαγγέλματα. Ιδιαίτερα μεγάλος αριθμός Χριστιανών βρισκόταν στο στρατό και πολλοί από αυτούς αναδείχτηκαν Μεγαλομάρτυρες, για την πίστη τους στο Χριστό. Ένα από αυτούς υπήρξε και ο άγιος Μεγαλομάρτυς Μερκούριος.
Οι γυναίκες μάρτυρες της Εκκλησίας μας είναι εξίσου ηρωίδες με τους άνδρες μάρτυρες, οι οποίες συναποτελούν την πιο εκλεκτή χορεία των αγίων. Το πρόβλημα της ισότητας των δύο φύλων, λύθηκε για την Εκκλησία μας στους αγίους Της, όπως και η σύμπλευση γνώσης και πίστης.
Ο Αμφιλόχιος είδε ένα όραμα, με το οποίο καλούνταν από το Θεό να ποιμάνει την χηρεύουσα επισκοπή. Ο ταπεινός ασκητής όμως δεν αποδέχτηκε αρχικά την θεϊκή πρόσκληση, φοβούμενος ότι ήταν δαιμονική παγίδα. Ακολούθησε και δεύτερη οπτασία, όπου ένας άγγελος του διαμήνυσε τη θεία βουλή και για να τον πείσει, τον οδήγησε στο ναό να συμπροσευχηθούν.
Έργο τους ήταν, με διωγμούς, να επιβάλλουν την παπική εξουσία και τις δυτικές κακοδοξίες στους ορθοδόξους πιστούς. Την εποχή αυτή αναδείχτηκαν αρκετοί άγιοι ομολογητές, οι οποίοι αντέδρασαν στην παπική βία και έδωσαν τη ζωή τους για την Ορθόδοξη Πίστη. Ένας από αυτούς είναι και ο άγιος Άνθιμος Μητροπολίτης Αθηνών και Ευρίπου, ο ομολογητής.
Η εορτή των Εισοδίων της Θεοτόκου είναι μια σημαντική θεομητορική εορτή, την οποία εορτάζουν με σεβασμό και λαμπρότητα οι ορθόδοξοι πιστοί σε όλο τον κόσμο. Καθιερώθηκε γύρω στον 6ο αιώνα στην Ιερουσαλήμ με βάση την αρχαία παράδοση της Εκκλησίας μας. Ο άγιος Σωφρόνιος Ιεροσολύμων (634-638) κάνει λόγο στα γραπτά του για την εορτή αυτή.
Ένας από τους εξισλαμισμένους χριστιανούς αγίους Νεομάρτυρες είναι και ο άγιος Νεομάρτυρας Κωνσταντίνος ο Υδραίος, ο οποίος πλήρωσε με το μαρτυρικό του θάνατο την απόφασή του να εγκαταλείψει το Ισλάμ και να επιστρέψει στην Εκκλησία.
Ο 4ος μ. Χ. αιώνας χαρακτηρίζεται ως ο «χρυσός αιώνας της Θεολογίας», χάρις στους μεγάλους Πατέρες της Εκκλησίας μας, οι οποίοι έζησαν και έδρασαν την συγκεκριμένη εκείνη χρονική περίοδο. Ένας από αυτούς ήταν και ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, ο οποίος συγκαταλέγεται στους κορυφαίους Πατέρες της Εκκλησίας μας και στους μεγάλους άνδρες της ιστορίας. Μάλιστα ανήκει στη χορεία των Τριών Ιεραρχών, μαζί με τον Μέγα Βασίλειο και τον Γρηγόριο το Θεολόγο
Έτσι ως πρώτο του μέλημα έθεσε την καταγραφή όλων των αναξιοπαθούντων ανθρώπων της Αλεξάνδρειας και των άλλων περιοχών της επισκοπικής του περιφέρειας. Ανάθεσε σε κληρικούς και οικονόμους να καταγράψουν όλους τους ζητιάνους, τις χήρες και τα ορφανά, τους εγκαταλειμμένους, τους οποίους αποκαλούσε «κυρίους και δεσπότες του», διακηρύσσοντας δημόσια πως όλους αυτούς μας τους στέλνει ο Θεός, οι οποίοι με την βοήθειά μας, μπορούν να μας ανοίξουν τη βασιλεία των ουρανών.
Ουδέποτε έλειψαν από την Εκκλησία μας οι άγιοι και αυτό είναι το μόνιμο θαύμα στη δισχιλιόχρονη ιστορική Της πορεία. Οι άγιοι, άνδρες και γυναίκες, είναι τα ορατά σημεία της λυτρωτικής ενέργειας του Αγίου Πνεύματος, το Οποίο αναγεννά τους ανθρώπους και τους καθιστά θεοειδείς υπάρξεις, εικόνες καθαρές του Τριαδικού Θεού, κατά χάριν θεουμένους.
Ανάμεσα στους πολλούς ευσεβείς αυτοκράτορες του Βυζαντίου ξεχωρίζει ο Ιωάννης Γ΄ Δούκας Βατάτζης, ο οποίος υπήρξε ένας από τους ενδοξότερους βασιλείς, και άγιος της Εκκλησίας μας και μάλιστα έχει την προσωνυμία του Ελεήμονος.
Άγιοι αναδείχτηκαν από όλες τις κοινωνικές τάξεις και τα επαγγέλματα. Πολλούς αγίους έδωσε και το επάγγελμα των εμπόρων, παρά το γεγονός ότι είναι συνδεδεμένο με την άδικη συχνά αντίληψη ότι το επάγγελμα του εμπόρου είναι συνώνυμο με την κλοπή. Ανάμεσα στους εμπόρους αγίους συγκαταλέγονται και οι Νεομάρτυρες Θεόδωρος, Λάμπρος και Ανώνυμος (δεν μας έχει διασωθεί το όνομά του), οι οποίοι μαρτύρησαν στο Βραχώρι (Αγρίνιο) στα 1786).
Με αδιάλειπτη προσευχή, νηστείες, αγρυπνίες και μελέτη των Ιερών Γραφών και των συγγραμμάτων των Πατέρων, καθαρίζεται και αγιάζεται. Μάλιστα δεν άργησαν να φανούν τα σημάδια αγιότητά του. Αξιώθηκε να έχει θείες οράσεις, ουράνιες αποκαλύψεις, προφητικό χάρισμα και να κάνει πολλά θαύματα, με τη θερμή προσευχή του.
Μια νύχτα του φανερώθηκε ο άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος και τον οδήγησε σε παρακείμενο ναό, αφιερωμένο στο όνομά του. Έμεινε εκεί όρθιος και ξυπόλυτος για έξι ολόκληρες ημέρες μπροστά στην εικόνα του αγίου, βυθισμένος σε ώριμες για την ηλικία του θεωρήσεις και προβληματισμούς.
Ο Κλεόπας μας είναι γνωστός από την γνωστή πορεία προς τους Εμμαούς, μαζί τον Λουκά, στους οποίους εμφανίστηκε ο αναστημένος Κύριος και διερμήνευσε τις Ιερές Γραφές σχετικά με το πάθος Του. Σύμφωνα με την διήγηση, την οποία διασώζει ο ευαγγελιστής Λουκάς (24ο κεφ. στιχ. 13-35). Οι δύο απόστολοι, εκ των εβδομήκοντα, μετέβαιναν για κάποια υπόθεσή τους, στην κώμη Εμμαούς.