Του Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου
Η Παράδοση των Ελλήνων, δηλαδή τα ζωτικά στοιχεία της ύπαρξης και του πολιτισμού τους (θρησκεία, γλώσσα, ιστορία, γνώση, έργα, ήθη, έθιμα, αξίες, πρότυπα, ιδιαίτερος τρόπος ζωής) μεταβιβάζεται από Γενιά σε Γενιά και έτσι εξασφαλίζεται η ταυτότητα, η συνοχή και η συνέχεια του Έθνους μας, καθώς και η παρουσία Του στο παγκόσμιο γίγνεσθαι. Αυτής της Παράδοσης κάποιοι είναι δεδηλωμένοι εχθροί και επιζητούν να την καταστρέψουν. Το γεγονός είναι ότι οι πλείστοι σημαντικοί εκπρόσωποι του Πολιτισμού μας έχουν εκφραστεί για την αξία της και υπέρ της διατήρησης της. Αναφέρουμε παραδείγματα:
Ο σημαντικός ζωγράφος του 20ού αιώνα Ν. Χατζηκυριάκος Γκίκας στο βιβλίο του «Ανίχνευση της Ελληνικότητας» (Εκδ. «Ευθύνη») σημειώνει πως οι σκέψεις που γράφει σε αυτό είναι για την Ελλάδα, αφού γεννήθηκε Έλληνας. Και προσθέτει: « Το να διαφύγει κανείς από τα φυλετικά του γνωρίσματα ούτε επιθυμητό είναι, ούτε εύκολο… Ο κοσμοπολιτικός χαρακτήρας της εποχής μας, μας επιτρέπει, αλήθεια, κάτι τέτοιες ελαστικότητες και ακροβασίες, που εν μέρει, μόνον, είναι θεμιτές. Αλλά αυτός, ακριβώς, ο όρος του “κοσμοπολίτη” φέρνει στο νου μάλλον εξωτερικά και, οπωσδήποτε, ρηχά γνωρίσματα… Κανείς δεν μπορεί να καυχηθή ότι έχει τελείως ξεριζωθή. Και στην περίπτωση που κάποιος άσημος το κατόρθωσε, τα αποτελέσματα στη ζωή και στην τέχνη είναι πέρα για πέρα αρνητικά και στείρα».
Ο εκλεκτός λογοτέχνης και δικηγόρος Γιώργος Θεοτοκάς στο βιβλίο του «Πνευματική Πορεία» (Εκδ. «Εστίας») καταλήγει στο συμπέρασμα πως για κάθε Έλληνα «το καλύτερο που έχει να κάμει είναι να ζητήσει να συνδεθεί ξανά με τη θρησκευτική παράδοση του, η οποία συνυφάνθηκε, πολλούς αιώνες, με τη ζωή του λαού του, με τον εθνικό του χαρακτήρα, με τη νοοτροπία του, τα ήθη του, τη μνήμη των πατέρων του. Εκεί, στο δικό του πνευματικό κλίμα, ο καθένας θα ισορροπήσει καλύτερα, θα βρει πιο σταθερές, πιο πλήρεις λύσεις των προβλημάτων που τον βασανίζουν…Θα βγει από το πνευματικό χάος, θα ελευθερωθεί από το άγχος του μηδενός».
Ο εξέχων δημοσιογράφος και θεατράνθρωπος Αιμίλιος Χουρμούζιος στο βιβλίο του «Η περιπέτεια μιας γενεάς» («Οι Εκδ. των Φίλων») δηλώνει αισιόδοξος. Θεωρεί ότι «υπάρχουν όλες οι προϋποθέσεις για τη σύνθεση μιας νεοελληνικής πνευματικής παραδόσεως αφού και οι εθνικές αρετές βοηθούν σε τούτο, αλλά και το βαρύ απόθεμα μιας μακρινής, έστω, πάντοτε όμως ζωντανής στη νεώτερη ελληνική συνείδηση πνευματικής κληρονομίας». Για τους ξενομανείς όμως παρατηρεί:
«Το να δεχόμαστε τις ξένες αξίες ολέτοιμες, πακεταρισμένες από το εξωτερικό με την ιδέα πως οι αξίες αυτές, επειδή προέρχονται από χώρες πολιτιστικά περισσότερο προηγμένες από τη δική μας, είναι, γι’ αυτό και μόνο, ηθικά ανώτερες, αποτελεί λάθος βαρύ με εκφυλιστικές συνέπειες για τον εθνικό χαρακτήρα. Είναι μια επικίνδυνη αυταπάτη, η οποία…παρακίνησε σε μια δουλική μίμηση των ξένων προτύπων και είχε ως μοιραίο επακόλουθο έναν άλλοτε κωμικό, άλλοτε απεχθή, αλλά πάντοτε στείρο μαϊμουδισμό…».