Αναστάσιου Παπαδόπουλου
Η ενορία του Αγίου Θεοφάνους Ξάνθης πραγματοποίησε εκδρομή στον Εύξεινο Πόντο, από 30 Αυγούστου έως 5 Σ/βρίου 2011. Αρχηγός της εκδρομής ήταν ο εφημέριός μας π. Πέτρος Κυριαζόπουλος. Συμμετείχαν δε σ’ αυτήν ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ.κ. Παντελεήμων, ο π. Αντώνιος, εφημέριος του ιερού ναού Αγίου Νικολάου, ο π. Βησσαρίων, εφημέριος του ιερού ναού Αγίου Δημητρίου Αυξεντίου και πλήθος ενοριτών.
1η ημέρα – 30-8-2011
Μετά από σύντομη στάση στα σύνορα για τον απαιτούμενο έλεγχο και την αγορά στο κατάστημα των αφορολογήτων ειδών, μπαίνουμε στο τουρκικό έδαφος, αφού χαιρετήσαμε τον έλληνα φρουρό στα σύνορά μας.
Ο καιρός ωραίος, μας συνοδεύουν οι ευχές του Μητροπολίτου μας, η πρόσχαρη φιλοξενία των κυριών του φιλοπτώχου ταμείου και η άψογη οδήγηση του πράκτορα-οδηγού μας. Η πρώτη στάση επί τουρκικού εδάφους έγινε στο ύψωμα, έξω από την πόλη της Ραιδεστού. Το κατάστημα ήταν κλειστό, γιατί οι Μουσουλμάνοι γιόρταζαν την πρώτη ημέρα του Μπαϊραμιού τους. αφού απολαύσαμε το υπέροχο τοπίο και τη ρυμοτομία της Ραιδεστού, συνεχίζουμε για την Κων/πολη, από όπου παραλάβαμε τον ξεναγό μας κ. Ανδρέα, ο οποίος μας συνόδευσε σ’ όλο το ταξίδι μας.
Άφιξη το βράδυ στη Σαφράμπολη. Τακτοποίηση στο ξενοδοχείο. Δείπνο με τουρκική και ελληνική μουσική. Αναφέρουμε ότι οι Τούρκοι γιόρταζαν το Μπαϊράμι τους με τούρκο τραγουδιστή και ορχήστρα. Για χάρη μας τραγούδησαν και αρκετά ελληνικά τραγούδια. Χόρευαν Έλληνες και Τούρκοι και το γλέντι συνεχίστηκε ως αργά…
2η ημέρα – 31-8-2011
Μετά το πρωινό στο ξενοδοχείο πραγματοποιήσαμε ξενάγηση στην παρακείμενη ελληνική συνοικία με πολλές ανακαινισμένες κατοικίες, που μετατράπηκαν σε πανσιόν και μουσεία. Συγκίνηση μας προκάλεσε η Εκκλησία του Αγίου Στεφάνου, που μετατράπηκε σε τζαμί και η εντός του προπυλίου εκκλησιαστική σχολή, όπου διακρίνονται σε εντοιχισμένη πλάκα δύο σταυροί. Η παραδοσιακή αγορά, ο διατηρητέος οικισμός με τα 150 σπίτια με πέτρινο ισόγειο και δύο ορόφους με ξύλινα δοκάρια αποτελούν δείγματα της ιδιότυπης οθωμανικής αρχιτεκτονικής του 19ου αιώνα.
Η κωμόπολη των 35.000 κατοίκων ονομαζόταν ʺΘεοδωρούποληʺ στα βυζαντινά χρόνια. Η μετονομασία της, όπως και η οικονομική της ανάπτυξη, οφείλεται στο φυτό κρόκος, με χρωστική ουσία, που λέγεται «σαφράν».
Μετά από μια μεγάλη διαδρομή ανάμεσα σε εύφορη πεδιάδα, γεμάτη ορυζώνες, φτάσαμε το βράδυ στη Σαμψούντα, όπου καθίσαμε στο ξενοδοχείο μας.
3η ημέρα – 1-9-2011
Επίσκεψη στην ελληνική συνοικία, όπου υπήρχε ο Ι. Ν. της Αγίας Τριάδος με τα ελληνικά σχολεία, δύο εκ των οποίων διατηρούνται σε καλή κατάσταση και χρησιμοποιούνται. Περιήγηση στην πόλη και καταλήγουμε στην πλατεία ωρολογίου, όπου συγκεντρώθηκαν οι Έλληνες προτού εγκαταλείψουν την πόλη και τις περιουσίες τους. Επίσκεψη στο Αρχαιολογικό-Εθνογραφικό Μουσείο της πόλης. Στο λιμάνι διατηρείται το καράβι, που έφερε τον Κεμάλ Αταττούρκ και υπάρχει αναπαράσταση της υποδοχής του στην πόλη. Αναχωρούμε κατά μήκος των ακτών του Ευξείνου Πόντου, όπου η ομορφιά του τοπίου μας μαγεύει. Οι Μουσουλμάνοι γιορτάζουν τη θρησκευτική τους γιορτή κατακλύζοντας τα πάρκα και τις ακτές με τις πολύχρωμες φορεσιές τους.
Φτάνουμε στην πόλη Ορντού (αρχαία Κοτύωρα) και με λαχτάρα δρασκελίζουμε τα σκαλοπάτια του λόφου, που μας οδηγούν στο Μητροπολιτικό Ναό της Υπαπαντής. Σήμερα είναι πολιτιστικό κέντρο. Ο χώρος του Αγίου Βήματος μετατράπηκε σε θεατρική σκηνή. Παντού όμως αποπνέει η Ορθοδοξία. Στο Νότιο μέρος του Ναού υπάρχει αδιάψευστος μάρτυς ένα παράθυρο σε σχήμα Σταυρού. Εγχάρακτος σταυρός υπάρχει και στην είσοδο της αυλής του Ναού. Τα χείλη σιγοψάλλουν, η καρδιά ριγεί και δεν θέλουμε να αποχωρισθούμε τον χώρο, που για αιώνες λάτρευαν οι ομοεθνείς μας τον τριαδικό Θεό. Στην έξοδο από τον Ναό μας περιμένει μια έκπληξη. Τούρκοι νεόνυμφοι φωτογραφίζονται με φόντο τον Ιερό Ναό. Δίπλα στην Εκκλησία τα ερείπια της Ψωμειάδου Σχολής. Ακολουθεί γεύμα σε μια θαυμάσια τοποθεσία στις πλαγιές του Μπόζτεπε με θέα τη θάλασσα και την πόλη. Αργά το βράδυ καταλύουμε στο ξενοδοχείο στην Τραπεζούντα.
4η ημέρα – 2-9-2011
Η εκδρομή-προσκύνημά μας φτάνει στην κορύφωσή της. Νωρίς ξεκινούμε για την ορεινή περιοχή της Ματσούκας με τα περίφημα μοναστήρια της. Προορισμός μας το μοναστήρι της Παναγιάς Σουμελά. Η θέα της περιοχής μας κόβει την ανάσα. Ο καιρός βροχερός. Η ομίχλη μας αποκαλύπτει το φαράγγι του ποταμού Πυξίτη και τη δασώδη χαράδρα. Ο δρόμος στενός, μας οδηγεί στη ρίζα του βράχου. Η μετάβαση γίνεται με μικρά βάν. Ακολουθεί πεζοπορία 45́ σε ανηφορικό μονοπάτι, για να φτάσουμε στον επταόροφο κατεστραμμένο ξενώνα του μοναστηριού. Πορεύονται μαζί μας πλήθος από Μουσουλμάνους. Οι φωτογραφικές μηχανές παίρνουν φωτιά. Θέλουμε να απαθανατίσουμε τα πάντα.
Φτάνοντας σ’ ένα πλάτωμα του μοναστηριού αναπέμπουμε δέηση, παράκληση και τρισάγιο. Το μοσχοθυμίαμα ευωδιάζει τον τόπο. Τα αγιοκέρια φεγγοβολούν. Όλα μαζί με τις ψυχές μας προσεύχονται. Οι επισκέπτες Μουσουλμάνοι ζητούν και αυτοί να ανάψουν κεριά και παρακολουθούν με κατάνυξη. Τί να αισθάνονται άραγε; Να είναι η ευλάβεια του κρυπτοχριστιανού ή η περιέργεια του αλλοθρήσκου; Άβυσσος η ψυχή του ανθρώπου! Ανεβαίνουμε στο Ναό της Παναγίας, μέσα σε σπηλιά, με υπέροχες τοιχογραφίες. Δίπλα το αγίασμα. Αδύνατο να το προσεγγίσουμε.
Κατάμεστοι από ιερό δέος, παίρνουμε το μονοπάτι της επιστροφής. Ξεδιψάμε με το γάργαρο νερό της κρυστάλλινης πηγής. Απέναντί μας το παρεκκλήσι της Αγίας Βαρβάρας, όπου για χρόνια έκρυβε αμύθητους θησαυρούς του μοναστηριού. Τα βανάκια μας επιστρέφουν στο τουριστικό περίπτερο με τα εστιατόρια και τα μαγαζιά. Η φωνή του μουεζίνη μας προσγειώνει στην πραγματικότητα. Έλληνα ξέχνα τί είχες. Δάκρυα αναβλύζουν από τα μάτια μας. Ένας ντόπιος λυράρης από τα Σούρμενα μας τα στεγνώνει. Είναι ο Πανίκος, που γνώριζαν κάποιοι ταξιδιώτες από την Καβάλα. Επιστροφή με συμπυκνωμένα συναισθήματα.
5η ημέρα – 3-9-2011
Επίσκεψη υπό βροχή στο Ναό της Αγίας Σοφίας στην Τραπεζούντα. Εξωτερικά ο ναός είναι σταυροειδής εγγεγραμμένος με τρούλο. Χτίστηκε από τον Αυτοκράτορα Μανουήλ Ά́ τον Κομνηνό. Αφού μετατράπηκε σε τζαμί, σήμερα είναι μουσείο.
Η κομψή νεοκλασική θερινή κατοικία του τραπεζίτη Κ. Καπαγιαννίδη, χτισμένη το 1906, είναι ο επόμενός μας σταθμός. Σ’ όλη την περιοχή δεσπόζουν εξοχικά σπίτια επιφανών οικογενειών της Τραπεζούντας. Κατηφορίζουμε στο κέντρο της Τραπεζούντας. Επισκεπτόμαστε το Ναό του πολιούχου της, Αγίου Ευγενίου. Σήμερα τζαμί κι αυτό. Οι Τούρκοι πρόθυμοι να μας ξεναγήσουν.
Στη συνέχεια η Παναγία η Χρυσικέφαλος μας περιμένει. Η ξενάγηση γίνεται από έξω, γιατί είναι η ώρα της μεσημεριανής προσευχής των Μουσουλμάνων. Ήταν ο μητροπολιτικός ως το 1461. εδώ γίνονταν οι στέψεις και οι επίσημες ταφές των μεγάλων Κομνηνών. Σώζονται στη γύρω περιοχή ερείπια από τα τείχη των Κομνηνών και αρκετά από τα αρχοντικά των Ελλήνων. Νεοκλασικά σπίτια με κίονες και αετώματα μένουν εγκαταλειμμένα στο έλεος του χρόνου.
Εχθές είχαμε την ευκαιρία να επισκεφθούμε το μουσείο της Τραπεζούντας, την πρώην οικία του Κ. Θεοφύλακτου και να θαυμάσουμε εξωτερικά το φροντιστήριο της Τραπεζούντας, το μεγαλύτερο σχολείο της Ανατολής.
Το απόγευμα, μετά από μια καταπληκτική παραθαλάσσια διαδρομή, φτάνουμε στην πόλη της Κερασούντας. Επισκεπτόμαστε το Ναό του Αγίου Νικολάου, με εξαίσια εκθέματα. Κι εδώ ο Παντοκράτορας του τρούλου διακηρύσσει Ορθοδοξία και Ελληνισμό. Ανάμεσα στα εκθέματα και η καμπάνα της Εκκλησίας. Στο προαύλιο χριστιανικά νεκροταφεία. Κατάκοποι φτάνουμε στο ξενοδοχείο.
6η ημέρα – 4-9-2011
Φτάνουμε στην Αμάσεια. Μια πόλη-μουσείο, με 80.000 κατοίκους, κτισμένη στις όχθες του ποταμού Ίρη. Στην περιήγησή μας βλέπουμε την πλατεία, όπου απαγχονίστηκαν το Σ/βριο του 1921, 174 προύχοντες Πόντιοι. Πάνω από την πόλη στο βουνό δεσπόζουν δύο κάστρα, ενώ στην πλαγιά του βουνού υπάρχουν λαξευμένοι οι τάφοι των βασιλέων Μιθριδατών. Η Αμάσεια είναι η πατρίδα του γεωγράφου Στράβωνα και αξίζει να αναφερθεί ότι ο τελευταίος επίσκοπός της υπήρξε ο Γερμανός Καραβαγγέλης. Το βράδυ καταλύσαμε σ’ ένα ξενοδοχείο στην πλαγιά του βουνού με θέα τη φωταγωγημένη Αμάσεια.
7η ημέρα – 5-9-2011
Με καταπληκτικές εντυπώσεις για όσα είδαμε και ακούσαμε και αφού διανύσαμε περίπου 1.400 χιλιόμετρα, γυρίσαμε στην πόλη μας. Δόξα στο Θεό!