“Ἀλλά τό ἔργον τοῦτο οὐκ ἔστι μιᾶς ἡμέρας ἤ δύο, ἀλλά χρόνου πολλοῦ καί καιροῦ, παρατηρεῖ ὁ θεῖος Χρυσόστομος· πολλοῦ γάρ ἀγῶνος καί χρόνου χρεία, ὅπως ἐκβληθῇ ὁ ἐχθρός καί ἐνοικήσῃ ὁ Χριστός…. Σχολάσατε τοίνυν καί παραμείνατε Κυρίῳ τῷ Θεῷ ἡμῶν, ἕως οὗ οἰκτειρήσῃ ἡμᾶς· καί μηδέν ἕτερον ζητεῖτε ἤ μόνον ἔλεος παρά τοῦ Κυρίου τῆς δόξης· ζητοῦντες δέ ἔλεος ἐν ταπεινῇ καί ἐλεεινῇ καρδίᾳ ζητεῖτε· καί βοᾶτε ἀπό πρωίας ἕως ἑσπέρας, εἰ δυνατόν καί ὅλην τήν νύκτα, τό Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησόν με· καί βιάσασθε τόν νοῦν ὑμῶν εἰς τό ἔργον τοῦτο ἕως θανάτου”.
Παρόμοιες συμβουλές δίνουν ὅλοι οἱ Πατέρες μας, καθένας μέ τόν τρόπο του καί μέ τά λόγια του, πάντως μέ τήν ἐμπειρία τοῦ πολέμου καί τῆς νίκης ἐναντίον τοῦ ἐχθροῦ, τόν ὁποῖο κυριολεκτικά ἐκνευρίζει καί τελείως ἀποδυναμώνει ἡ συνεχής ἀδιάλειπτος νοερά προσευχή.
“Ἀδελφοί, τόν Χριστόν ἀεί ἀναπνέετε”, παροτρύνει ὁ καθηγητής τῆς ἐρήμου Μέγας Ἀντώνιος.
“Ἀεί μνημόνευε τοῦ Θεοῦ, καί οὐρανός ἡ διάνοιά σου γίνεται”, ἀποφαίνεται ὁ ὅσιος Νεῖλος ὁ Σοφός.
Ὅσον ἐπιμένει ὁ εὐχόμενος, τόσο καθαρίζεται ἡ καρδιά, τόσο φωτίζεται ὁ νοῦς, τόσο ἀγαθύνεται ἡ διάθεσι, τόσο ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ ἁπλώνει τή χαρά καί τήν παρουσία της μέσα στόν κατ᾿ εἰκόνα Θεοῦ ἄνθρωπο, χάριν τοῦ ὁποίου ὁ Θεάνθρωπος Ἰησοῦς ἐκάλυψε ὅλες τίς διαστάσεις τοῦ οὐρανοῦ καί τῆς γῆς διά τῆς ἀρετῆς καί τοῦ πάθους καί τῆς ἑαυτοῦ Ἀναστάσεως.
Ἀπό ἐδῶ προγεύεται τῶν ἀγαθῶν τῆς οὐρανίου Βασιλείας ἐκεῖνος ὅπου θά μαράνη τή γεύση του, θά συστείλη τίς αἰσθήσεις του ἀπό ὅλα τά τερπνά τοῦ κόσμου καί θά σταθῆ ἀνδρείως μέχρι τέλους ἔναντι τῶν ἐπηρειῶν τοῦ κοσμοκράτορος. Γαλήνη λογισμῶν, εἰρήνη καρδιᾶς, γλυκύρροα δάκρυα, ἁρπαγή νοός, γνῶσι μυστηρίων, ἀγάπης ὑπερβολή, θεωρία Θεοῦ, τελείωσι “κατά τό ἐνδεχόμενον τῇ ἀνθρωπίνῃ φύσει”. Ὅλα αὐτά μέ ἕνα συστηματικό, διαρκῆ, ἐπίμονο, ἀνυποχώρητο ἀγῶνα διά τῆς νοερᾶς προσευχῆς.
Ἀλλά προκειμένου νά εἰσακουσθῆ ἡ ἀδιάλειπτος αὐτή νοερά ἀδολεσχία ἀπαιτεῖται ἀπό μέρους τοῦ προσευχομένου καί ἡ παράλληλη βοηθητική ἐκπλήρωσι τῶν μοναχικῶν καί χριστιανικῶν ἐν γένει ὅρων τῆς πνευματικῆς ζωῆς.
Προκειμένου περί τοῦ ὑποτακτικοῦ Μοναχοῦ ἀπαρασάλευτη ἀπαιτεῖται ἡ ὑπακοή στόν Γέροντα, τόν ὁρατό τύπο τῆς ζωῆς τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ. Προκειμένου δέ περί ὅλων τῶν Χριστιανῶν, ρύθμισι τῆς ζωῆς των κατά τίς ὑποδείξεις τῶν πνευματικῶν των πατέρων καί ὑπακοή στούς Κανόνες τῆς Μιᾶς Ἁγίας Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, γιά νά μή πλανᾶται ἕκαστος κατά τήν ἰδίαν ὁδόν τῶν ἐπιθυμιῶν καί τῶν θελημάτων του, καθώς συνιστᾶ νά προσέχωμε ἡ Ἁγία Γραφή.
Ἀναφέρεται στό Γεροντικό πολύ ἁπλῆ καί πολύ περιεκτική ἡ γνώμη τοῦ ἀββᾶ Μίνωος: “Ἡ ὑπακοή ἀντί ὑπακοῆς ἐστιν· εἴ τις ὑπακούει τῷ Θεῷ, ὁ Θεός ὑπακούει αὐτόν”. Καί ὁ ἀββᾶς Ἡσαΐας διευκρινίζει ἐκτενέστερα: “Ἀδύνατον γάρ ἐστι τόν Θεόν μή εἰσακοῦσαι τοῦ ἀνθρώπου, ἐάν μή παρακούσῃ ὁ ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ· οὐκ ἔστι γάρ μακράν ἀπό τοῦ ἀνθρώπου, ἀλλά τά θελήματα ἡμῶν οὐκ ἐᾷ αὐτόν ἀκοῦσαι”.
Τά θελήματά μας δέν ἀφήνουν νά εἰσακουσθῆ ἡ προσευχή μας.
Ἐάν προσεύχεσαι καί δέν εἰσακούεσαι, πρόσεχε μήπως παρακούης.
Ἐάν προσεύχεσαι τή νύκτα καί δέν προσέχης τή ζωή σου τήν ἡμέρα εἶναι σάν νά χτίζης καί νά χαλᾶς συγχρόνως.
Ἐάν ἀδιαφορῆς στά μικρά, θά παραχωρηθῆ ὁπωσδήποτε νά πέσης στά μεγάλα. Πρόσεχε σεαυτῷ.
Δέν εἶναι δυνατόν νά στέλνη διαπαντός ὁ Θεός τή χάρι Του στήν καρδιά ἐκείνη πού δέν θέτει φραγμό στίς ἐπιθυμίες της καί στή διάνοια ἐκείνη πού δέν λέει νά περιμαζευθῆ ἀπό τήν ἄσκοπη περιπλάνησί της. Δίνει ὁ Θεός στήν ἀρχή τή χάρι Του γιά νά μᾶς βοηθήση, νά μᾶς διεγείρη, νά γλυκάνη τά αἰσθητήρια τῆς ψυχῆς μας, νά μᾶς προσελκύση· ἀλλ᾿ ἐάν δέν συγκοπιάσωμε καί ἐμεῖς, ἡ χάρι θά συσταλῆ ἀνενέργητη. Ἐκ τοῦ τρώγειν ἔρχεται ἡ ὄρεξι καί ἐκ τοῦ προσεύχεσθαι γεννᾶται ἡ προσευχή.
ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΕΦΡΑΙΜ
ΚΑΘΗΓΟΥΜΕΝΟΥ
ΙΕΡΑΣ ΜΟΝΗΣ ΦΙΛΟΘΕΟΥ
ΠΑΤΡΙΚΑΙ ΝΟΥΘΕΣΙΑΙ
ΕΚΔΟΣΙΣ: ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΦΙΛΟΘΕΟΥ
ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ