Το σημαντικότατο, συγκινητικότατο και διδακτικότατο γεγονός της αλείψεως του Κυρίου με πολύτιμο μύρο από την αμαρτωλή γυναίκα διασώζουν με μικρές παραλλαγές και οι τέσσερις ευαγγελιστές. Ο Ματθαίος (26,6-13), ο Μάρκος (14,3-9) και ο Ιωάννης (12,1-8) ομιλούν για την ίδια γυναίκα, την Μαρία, την αδελφή του Λαζάρου, η οποία, όπως αναφέραμε, από ευγνωμοσύνη για την….
«Τη αγία και μεγάλη Τρίτη της των δέκα παρθένων παραβολής, της εκ του ιερού Ευαγγελίου, μνείαν ποιούμεθα». Αυτό είναι το συναξάρι της δεύτερης ημέρας της Μεγάλης Εβδομάδος. Ο Νυμφίος της Εκκλησίας και της ψυχής μας, «ο ωραίος κάλλει παρά πάντας βροτούς», οδεύει προς το εκούσιο Πάθος Του, καλώντας….
Την πρώτη ημέρα της Μεγάλης Εβδομάδος τιμάμε μια μεγάλη προσωπικότητα της Παλαιάς Διαθήκης, τον Ιωσήφ τον Πάγκαλο, το γιο του Ιακώβ, τον οποίο πούλησαν, εξαιτίας μεγάλου φθόνου, τα αδέλφια του ως δούλο στην Αίγυπτο (Γεν. κεφ.37-50). Η πολύπαθη ιστορία του μας είναι λίγο πολύ γνωστή. Η φιλήδονη γυναίκα του Πεντεφρή, αυλικού του Φαραώ, αφού…
Για μια ακόμα φορά, με τη χάρη του Θεού, οδεύουμε στην Αγία και Μεγάλη Εβδομάδα, στην ιερότερη εορτολογική περίοδο του έτους. Για μια ακόμη φορά θα ακολουθήσουμε τα ίχνη του Νυμφίου της Εκκλησίας μας Χριστού και θα γίνουμε συνοδοιπόροι του Θείου Πάθους Του. Σύμφωνα με τον ιερό υμνογράφο, καλούμαστε όπως «συμπορευθώμεν αυτώ και συσταυρωθώμεν και νεκρωθώμεν δι’ αυτόν ταις του βίου ηδοναίς ίνα και συζήσωμεν αυτώ».
Οι γυναίκες Μάρτυρες της αρχαίας Εκκλησίας, υπήρξαν το ίδιο ηρωικές με τους άνδρες. Επέδειξαν στους άδικους διώκτες τους ένα άλλο ήθος, πρωτόγνωρο για τον αρχαίο προχριστιανικό κόσμο, τον ηρωισμό, την ομολογία της πίστης στο Χριστό και την ανεξικακία προς τους τυράννους τους.
Η μεγάλη εορτή του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου είναι για την Εκκλησία μας κορυφαίος εορτολογικός σταθμός του ενιαυτού, διότι αποτελεί την απαρχή όλων των εορτών του εκκλησιαστικού έτους. Το ίδιο αποτελεί και απαρχή όλων των σωτηριωδών γεγονότων, τα οποία έγιναν για την απολύτρωση του ανθρωπίνου γένους.
Ως ο κατ’ εξοχήν «άνθρωπος του Θεού», αξιώθηκε να χαρακτηρισθεί μόνον ένας άγιος, ο άγιος Αλέξιος. Κι’ αυτό διότι, όπως θα δούμε στη συνέχεια, αποτέλεσε γνήσιος τύπος του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, του αιωνίου προτύπου ανθρώπου.
Η αττική γη ανέδειξε, σε όλες τις ιστορικές περιόδους, μια πλειάδα αγίων, οι οποίοι λαμπρύνουν το αγιολογικό στερέωμα της Εκκλησίας μας. Ένας από αυτούς είναι και ο Όσιος Λαυρέντιος από τα Μέγαρα, κτήτορας της Ιεράς και Σεβασμίας Μονής Φανερωμένης Σαλαμίνας.
Ουδέποτε υπήρξε στην Εκκλησία απουσία πατερικών μορφών. Όπως σε κάθε εποχή, και στους σύγχρονους χρόνους αναδείχνονται Πατέρες και διδάσκαλοι. Μια τέτοια σύγχρονη πατερική μορφή υπήρξε και ο Σέρβος νεοφανής άγιος Νικόλαος (Βελιμίροβιτς), επίσκοπος Ζίτσης και Αχρίδος, ο οποίος έλαβε την προσωνυμία «ο Σέρβος Χρυσόστομος»
Η τέταρτη Κυριακή του Τριωδίου, η Κυριακή της Τυρινής όπως ονομάζεται, είναι αφιερωμένη στην ενθύμηση της εξόδου των Πρωτοπλάστων από τον παράδεισο της τρυφής. Στην πικρή ανάμνηση του πιο τραγικού γεγονός της ανθρώπινης ιστορίας.
Η μεγάλη εικονομαχική έριδα στο Βυζάντιο (726-842) ανέδειξε μεγάλους Πατέρες και ομολογητές, οι οποίοι έδωσαν τιτάνιους αγώνες για την υπεράσπιση της ορθοδόξου πίστεως. Ένας από αυτούς είναι και ο άγιος Ταράσιος, Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως ο Ομολογητής, ο οποίος έβαλε τη δική του σφραγίδα στην διάσωση της σώζουσας ορθόδοξης πίστης την ταραγμένη εκείνη εποχή.
Η παρουσία των Πατέρων του ταραγμένου 4ου μ. Χ. αιώνα είναι πολύ σημαντική, διότι κατόρθωσαν να αναδείξουν την Εκκλησία του Χριστού, μέσα από την ιστορική εκείνη καμπή, ως το νέο πνευματικό σχήμα της ανθρωπότητας, το οποίο διαδέχτηκε τον καταρρέοντα εθνισμό.
Με την ανάμνηση της Μεγάλης Κρίσεως, με την ανάγνωση της σχετικής ευαγγελικής περικοπής, και με τη σχετική υμνολογία της ημέρας, μπορούμε να συναισθανθούμε τη μεγάλη ευθύνη μας απέναντι στον ευαγγελικό νόμο, του οποίου η τήρηση είναι προϋπόθεση για την προσωπική μας κρίση.
Οι άγιοι Πατέρες όρισαν τη δεύτερη Κυριακή του Τριωδίου να είναι αφιερωμένη στην καταπληκτική και διδακτική παραβολή του ασώτου υιού (Λουκ.15,13-32). Σκοπός τους ήταν να τονισθεί στους πιστούς η απύθμενη αγάπη του Θεού προς τον άνθρωπο και το πλούσιο έλεος της συγχώρεσης, που δίνει στους μετανοούντες ανθρώπους.
Με τη χάρη και την ευσπλαχνία του Αγίου Θεού φθάσαμε για μια ακόμα φορά στο άγιο Τριώδιο, στην ιερότερη και κατανυκτικότερη εορτολογική περίοδο του εκκλησιαστικού έτους. Η μακρά αυτή περίοδος, η οποία αρχίζει την Κυριακή του Τελώνου και του Φαρισαίου και τελειώνει το Μεγάλο Σάββατο…
Κάποιοι κακοήθεις και ανιστόρητοι, θέλουν να περιορίσουν τη χριστιανική πίστη της αρχαίας Εκκλησίας στους φτωχούς και τους δούλους. Όμως έρχεται η ιστορία και τα συναξάρια της Εκκλησίας μας για να τους διαψεύσουν οικτρά. Τη νέα πίστη είχαν υιοθετήσει άνθρωποι από όλες τις κοινωνικές τάξεις και τα επαγγέλματα. Μια από αυτές ήταν οι στρατιωτικοί.
Ἡ ἁγιότητα τοῦ Ευθυμίου συνετέλεσε τὰ μέγιστα γιὰ τὴν μεταστροφὴ πολλῶν αἱρετικῶν στὴ σώζουσα ἀληθινὴ ὀρθόδοξη πίστη, καθ’ ὅτι, στὴν εὐρύτερη περιοχὴ ὑπῆρχαν πολυπληθεῖς κοινότητες αἱρετικῶν, Μανιχαίων, Νεστοριανών καὶ Ευτυχιανών, οἱ ὁποῖοι ἀπέρριπταν τὴν Γ’ καὶ Δ’ Οἰκουμενικὲς Συνόδους. Ἀκούγοντας τὰ κηρύγματα τοῦ ἁγίου Ευθυμίου καὶ αἰσθανόμενοι τὴν ἁγιότητά του, ἐγκατέλειπαν τὶς πλάνες τους καὶ ἐπέστρεφαν στὴν Ὀρθοδοξία.
Ἐλάχιστοι ἄνθρωποι ἀξιώθηκαν νὰ λάβουν τὸν τίτλο τοῦ «Μεγάλου» στὴν ἱστορία τῆς ἀνθρωπότητας, διότι αὐτὸ προϋποθέτει νὰ ὑπάρξει κάποιος ὑπέρμετρα σπουδαῖος καὶ νὰ προσφέρει ὑπέρτατες καὶ μοναδικὲς ὑπηρεσίες σὲ αὐτή. Ἕνας ἀπὸ αὐτοὺς εἶναι καὶ ὁ Μέγας Ἀθανάσιος, ὁ ὁποῖος ἐκτὸς ἀπὸ τὸν τίτλου τοῦ «Μεγάλου» του ἀποδόθηκε καὶ ὁ μοναδικὸς τίτλος «Στῦλος τῆς Ὀρθοδοξίας».
Οἱ ἀλεξανδρινοὶ Πατέρες ἔβαλαν καὶ ἐκεῖνοι τὴ δική τους σφραγῖδα στὴν ἀνάπτυξη τῆς Θεολογίας τῆς Ἐκκλησίας μας. Μὲ κέντρο ἀνάπτυξης τῶν θεολογικῶν σπουδῶν τὴν περίφημη Κατηχητικὴ Σχολή, ἡ Ἐκκλησία τῆς Αλεξάνδρειας ἀνέδειξε μεγάλες μορφές. Μιὰ ἀπὸ αὐτὲς εἶναι καὶ ὁ ἅγιος Κύριλλος ἀρχιεπίσκοπος Ἀλεξανδρείας, ὁ κορυφαῖος δογματικὸς θεολόγος καὶ ὑπερασπιστὴς τῆς Ὀρθοδοξίας.
Μάλιστα η αδελφή του Λέοντα Τολστόι είχε πει πως «δύο σύγχρονοι ρώσοι έγραψαν τόσα πολλά. Ο αδελφός μου Λέων και ο επίσκοπος Θεοφάνης. Με τη διαφορά πως ο ένας έγραψε για την απώλεια της ψυχής και ο άλλος για τη σωτηρία της».
Οι Καππαδόκες Πατέρες είναι οι θεμελιωτές της Θεολογίας της Εκκλησίας μας, διότι κατόρθωσαν να διατυπώσουν με ακρίβεια το ορθόδοξο δόγμα, το οποίο είναι συνώνυμο με τη σωτηρία μας. Ένας από αυτούς υπήρξε ο άγιος Γρηγόριος Επίσκοπος Νύσσης, μια πραγματικά μεγάλη εκκλησιαστική φυσιογνωμία του 4ου μ. Χ. αιώνος…
Ἡ μοναχὲς γυναῖκες τῆς Ἐκκλησίας μας ἀποτελοῦν ἀξιοθαύμαστα παραδείγματα εὐσέβειας γιὰ τοὺς πιστούς. Πρόκοψαν στὴν ἀρετὴ καὶ στὴν ἁγιότητα, ὅπως καὶ οἱ ἄνδρες μοναχοί. Ἕνα τέτοιο λαμπρὸ παράδειγμα ἀρετῆς καὶ ἁγιότητας ὑπῆρξε ἡ ἁγία Συγκλητική.
Οἱ ἅγιοι τῆς Ἐκκλησίας, ὡς εἰκόνες τοῦ Χριστοῦ, ὡς σώματα Χριστοῦ, εἶναι ὁ ἴδιος ὁ Χριστὸς παρατεινόμενος στοὺς αἰῶνες. Μιὰ τέτοια εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ καὶ ἁγιασμένο κύτταρο τοῦ ἁγίου Σώματός Τοῦ ὑπῆρξε καὶ ὁ Ἅγιος Διονύσιος Ζακύνθου.
Ἡ Θεοφανώ δὲν ἔχει ἄλλο στήριγμα ἀπὸ τὸ Θεὸ καὶ τὴν Παναγία. Ὧρες ὁλόκληρες ἔμεινε κλεισμένη στὸ δωμάτιό της προσευχόμενη. Ἡ θερμὴ προσευχή την γαληνεύει καὶ τὴ δίνει κουράγιο νὰ ζήσει. Παράλληλα ἄρχισε νὰ διαφαίνεται καὶ ἡ ἁγιότητά της. Σώζει θαυματουργικὰ ἕνα ἑτοιμοθάνατο κορίτσι.
Οἱ ἱερομάρτυρες ἀποτελοῦν μιὰ εἰδικὴ τάξη στὸ αγιολόγιο τῆς Ἐκκλησίας μας. Εἶναι οἱ ἱερεῖς, οἱ ὁποῖοι ὑποβλήθηκαν σὲ βασανιστήρια καὶ μαρτύρησαν γιὰ τὸ Χριστό. Ἕνας ἀπὸ αὐτοὺς εἶναι καὶ ὁ ἅγιος Ἱερομάρτυς Ἐλευθέριος.
Οἱ Μάρτυρες τῆς Ἐκκλησίας μας ἀποτελοῦν μέγα νέφος. Κανεὶς δὲν γνωρίζει τὸν πραγματικό τους ἀριθμό, πολλῷ,πολλῶ δὲ μᾶλλον ὅλα τὰ ὀνόματά του. Μᾶς διασώθηκαν τὰ ὀνόματα καὶ τὸ μαρτύριο τους μέρος αὐτῶν. Ἕνας ἀπὸ αὐτοὺς τοὺς καλλίνικους Μάρτυρες εἶναι καὶ ὁ ἅγιος Θύρσων, ὁ ὁποῖος ἔχυσε τὰ αἷμα του γιὰ τὸ Χριστό.
Τά ἄφθαρτα λείψανα πάμπολλων ἁγίων τῆς Ἐκκλησίας μας μαρτυροῦν τήν παρουσία τῶν ἀκτίστων ἀνεργιῶν τοῦ Θεοῦ σ’ αὐτούς, οἱ ὁποῖοι ὑπῆρξαν, μέ τήν πίστη τους καί τήν ἁγία ζωή τους, σκεύη πολύτιμα τῆς θείας χάριτος. Ἕνας ἀπό τούς ἁγίους πού ἀξιώθηκαν τῆς ἀφθαρσίας εἶναι καί ὁ ἅγιος Πατάπιος, τοῦ ὁποίου τό σεπτό σκήνωμα παραμένει ἄφθορο γιά χίλια ἑπτακόσια χρόνια!
Η Δυτική Εκκλησία, όσο ήταν ορθόδοξη, είχε αναδείξει μεγάλες πατερικές μορφές, εφάμιλλους των αγίων Πατέρων της Ανατολής. Επειδή μιλούσαν την λατινική γλώσσα, τους ονομάζουμε Λατίνους Πατέρες. Ένας από αυτούς υπήρξε ο άγιος Αμβρόσιος επίσκοπος Μεδιολάνων, του σημερινού Μιλάνου της Ιταλίας.
Μια από τις αντιπροσωπευτικότερες μορφές ιδανικών επισκόπων Της είναι και ο λαοφιλής άγιος Νικόλαος, επίσκοπος Μύρων της Λυκίας (Μ. Ασίας), του οποίου την ιερή μνήμη τιμά εξόχως η Εκκλησία μας στις 6 Δεκεμβρίου.
Μια πλειάδα ηρώων ανδρών και γυναικών αντάλλαξαν τη ζωή τους με το μαρτύριο και το θάνατο για την αγάπη του Χριστού. Ένας από αυτούς υπήρξε και ο άγιος Νεομάρτυς Νικόλαος ο Καραμάνος από τη Σμύρνη.
Οι μεγάλοι Πατέρες της Εκκλησίας μας έβαλαν τη δική τους σφραγίδα ο καθένας στη διατύπωση της αποκαλυμμένης και σώζουσας αλήθειας. Είναι όντως θαυμαστό το γεγονός ότι ουδέποτε υπήρξε χρόνος στη δισχιλιόχρονη πορεία της Εκκλησίας μας να μην υπάρχουν Πατέρες και διδάσκαλοι, οι οποίοι εκφράζουν την αυτοσυνειδησία Της.
Φλογεροί μοναχοί διέδωσαν τη σώζουσα χριστιανική διδασκαλία σε φυλές και λαούς, που δεν είχαν ακούσει το σωτήριο λόγο του Ευαγγελίου. Ένας τέτοιος φλογερός μοναχός ιεραπόστολος υπήρξε και ο άγιος Νίκων ο επονομαζόμενος «Μετανοείτε», από την προτροπή του για μετάνοια.
Ὁ 4ος μ.Χ. αἰῶνας χαρακτηρίζεται ὡς ὁ «χρυσὸς αἰῶνας τῆς Θεολογίας», χάρις στοὺς μεγάλους Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας, οἱ ὁποῖοι ἔζησαν καὶ ἔδρασαν τὴν συγκεκριμένη ἐκείνη χρονικὴ περίοδο. Ἕνας ἀπὸ αὐτοὺς ἦταν καὶ ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, ὁ ὁποῖος συγκαταλέγεται στοὺς κορυφαίους Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας καὶ στοὺς μεγάλους ἄνδρες τῆς ἱστορίας.