Η μονή βρίσκεται στην περιοχή Φανερωμένη, στο ΒΔ τμήμα του νησιού. Κτήτορας της Μονής είναι ο Όσιος Λαυρέντιος, κατά κόσμο Λάμπρος Κανέλλος.
Ο Άγιος Λαυρέντιος ζούσε στα Μέγαρα Αττικής και ύστερα από την τριπλή και επίμονη εμφάνιση της Παναγίας ταξίδεψε προς το νησί της Σαλαμίνας για να βρει την εικόνα της. Ο Όσιος Λαυρέντιος διέσχισε τη θάλασσα πατώντας πάνω στην κάπα του, όπως του υπέδειξε η Παναγία. Στη συνέχεια μετέβει στα ερείπια παλαιότερου ναού, όπου και βρήκε την εικόνα της. Ακολούθως με τη βοήθεια των κατοίκων έχτισε την εκκλησία της Παναγίας Φανερωμένης, έγινε μοναχός και ίδρυσε εκεί ανδρόα μονή. Στο τέλος της ζωής του ασκήτευσε σε ένα μικρό σπιτάκι στο βουνό που σώζεται ακόμα. Στο εσωτερικό της εκκλησίας μπροστά από το ιερό βρίσκεται ο τάφος του Αγίου Λαυρεντίου και η Αγία Κάρα του.
Ο ναός είναι τρίκλητος, θολοσκέπαστος, βασιλικού ρυθμού με κεντρικό τρούλο και τέσσερις πολεμίστρες. Εσωτερικά διακοσμείται με αγιογραφίες του Αργίτη Γεωργίου Μάρκου και περιλαμβάνει πάνω από 3.500 παραστάσεις και προσωπογραφίες. Οι αγιογραφίες χρονολογούνται στο 1735. Οι πρόσφατες εργασίες συντήρησης που έγιναν υπό την αιγίδα του υπουργείου Παιδείας της Ιαπωνίας ανέδειξαν τις ιστορικές τοιχογραφίες.
Στο ναό του Αγίου Νικολάου μαζί με τον τάφο του Αγίου Λαυρεντίου βρίσκεται και η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Φανερωμένης.
Στο μουσείο της Μονής φυλάσσονται πλήθος περίτεχνων λειψανοθηκών, ελληνικά, ελληνοαραβικά και τούρκικα χειρόγραφα, μανουάλια βυζαντινοαραβικής τεχνοτροπίας και ξυλόγλυπτο προσκυνητάρι του 1744.
Σπουδαίο ρόλο έπαιξε η Μονή και κατά την επανάσταση του 1821, όπου λειτουργούσε είτε ως ορμητήριο είτε παρείχε προστασία σε γυναικόπαιδα και ηλικιωμένους. Ο τότε ηγούμενος της μονής Γρηγόριος υπήρξε μέλος της φιλικής εταιρίας. Στο μοναστήρι φιλοξενούνταν και συνεδρίαζαν αγωνιστές όπως ο Μακρυγιάννης, Τζαβέλας, Υψηλάντης, Κριεζώτης, Καραϊσκάκης. Στο εσωτερικό του ναού υπάρχει κ ο τάφος του οπλαρχηγού Ιωάννη Γκούρα.
Έναντι της μονής βρίσκεται το σπίτι του ποιητή Άγγελου Σικελιανού.
Η Μονή είναι γυναικεία από το 1922 και εορτάζει την 23η Αυγούστου.
Αναφορές
- www.salamina.gr
- http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CE%BF%CE%BD%CE%AE_%CE%A6%CE%B1%CE%BD%CE%B5%CF%81%CF%89%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CE%B7%CF%82_%CE%A3%CE%B1%CE%BB%CE%B1%CE%BC%CE%AF%CE%BD%CE%B1%CF%82
- http://monastiria.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=396&lang=es&Itemid=
- http://www.dogma.gr/default.php?pname=Article&art_id=4362&catid=3
- http://orthodox-world.pblogs.gr/2008/07/h-monh-ths-panagias-ths-fanerwmenhs-sthn-salamina.html
17/5/2015