Για τις τελευταίες εξελίξεις στον πόλεμο Ρωσίας – Ουκρανίας μίλησε ο αντιστράτηγος ε.α. και πρόεδρος του ΕΛ.Ι.Σ.ΜΕ. (Ελληνικό Ινστιτούτο Στρατηγικών Μελετών – www.elisme.gr) κ. Ιωάννης Μπαλτζώης. Η σύγκρουση μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας έχει αναδείξει μια σειρά από κρίσιμα ζητήματα στη γεωπολιτική σκηνή. Η ανάλυση των τελευταίων εξελίξεων αποκαλύπτει ότι η Ουκρανία αντιμετωπίζει σοβαρές προκλήσεις, τόσο σε επίπεδο στρατιωτικής ισχύος όσο και σε ανθρώπινους πόρους. Η έλλειψη προσωπικού και οπλισμού καθιστά τον ουκρανικό στρατό ευάλωτο στις ρωσικές επιθέσεις, ενώ η Δύση προσπαθεί απεγνωσμένα να υποστηρίξει την Ουκρανία, θεωρώντας ότι το ΝΑΤΟ δεν μπορεί να χάσει. Η ιστορική ανάλυση δείχνει ότι η Ρωσία έχει αποδείξει την ανθεκτικότητά της απέναντι σε εξωτερικές επιθέσεις κατά τη διάρκεια των τελευταίων χιλιετιών. Το απέραντο γεωγραφικό της μέγεθος προσφέρουν στρατηγικά πλεονεκτήματα.
Αυτή η γεωγραφική διάσταση καθιστά τη Ρωσία δύσκολη στη διαχείριση και την κατάκτηση, ενώ η αραιοκατοικημένη φύση της προσφέρει μεγαλύτερες πιθανότητες επιβίωσης σε περίπτωση πυρηνικού πολέμου. Τα σενάρια πυρηνικού πολέμου προκαλούν ανησυχία, ιδιαίτερα με τις προσομοιώσεις που δείχνουν ότι εκατομμύρια ζωές θα χαθούν σε λίγα μόλις λεπτά. Οι προειδοποιήσεις από τη Ρωσία για την πιθανή χρήση τακτικών πυρηνικών όπλων, τόσο στην Ουκρανία όσο και σε άλλες χώρες που συμμετέχουν στη σύγκρουση, υπογραμμίζουν την επικινδυνότητα της κατάστασης. Οι εντάσεις έχουν αυξηθεί, με τη Ρωσία να καταδεικνύει στρατιωτική ετοιμότητα και να ενεργοποιεί το πυρηνικό της οπλοστάσιο. Η συμμετοχή της Δύσης, μέσω του ΝΑΤΟ και άλλων συμμαχικών δυνάμεων, έχει επιφέρει περαιτέρω επιπλοκές. Οι δηλώσεις του Προέδρου Μακρόν και άλλων δυτικών ηγετών για ενίσχυση της στρατιωτικής βοήθειας προς την Ουκρανία έχουν προκαλέσει αντιδράσεις από τη Ρωσία, η οποία θεωρεί ότι δεν υπάρχουν πλέον κόκκινες γραμμές.
Η Ρωσία έχει καταστήσει σαφές ότι όλοι οι ξένοι στρατιώτες και εκπαιδευτές είναι νόμιμοι στόχοι. Η διεθνής κοινότητα φαίνεται διχασμένη, με ορισμένες χώρες όπως η Βουλγαρία και η Ουγγαρία να αποστασιοποιούνται από τις στρατιωτικές επιχειρήσεις και να ζητούν προσοχή. Η κατάσταση αυτή αντικατοπτρίζει την ποικιλόμορφη προσέγγιση των κρατών μελών του ΝΑΤΟ και την αβεβαιότητα για το μέλλον των στρατιωτικών εμπλοκών στην περιοχή. Οι δηλώσεις από υψηλόβαθμους αξιωματούχους, όπως ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, υπογραμμίζουν την ανάγκη για συνεχή υποστήριξη της Ουκρανίας, προκαλώντας περαιτέρω διχογνωμίες. Η Ουκρανία, ως πείραμα ή πληρεξούσιος των Ηνωμένων Πολιτειών, έχει υποστεί ανυπολόγιστες καταστροφές. Η χώρα αντιμετωπίζει μια βαθιά δημογραφική κρίση και η ανασυγκρότηση της οικονομίας και της κοινωνίας φαίνεται μακρινή. Οι στρατηγικές επιλογές της Δύσης και της Ρωσίας θα καθορίσουν το μέλλον της περιοχής, ενώ η διεθνής κοινότητα πρέπει να παραμείνει σε εγρήγορση για να αποτρέψει μια περαιτέρω κλιμάκωση. Ολοκληρώνοντας, η γεωπολιτική αυτή κρίση απαιτεί μια ισορροπημένη και στρατηγική προσέγγιση από όλους τους εμπλεκόμενους.
Η ιστορική γνώση και η κατανόηση της δυναμικής της γεωγραφίας είναι κρίσιμες για τη λήψη αποφάσεων που θα μπορούσαν να επηρεάσουν την παγκόσμια ασφάλεια και σταθερότητα. Οι ηγέτες πρέπει να αναγνωρίσουν τις ιστορικές ευθύνες τους και να εργαστούν προς την κατεύθυνση της ειρήνης και της αποφυγής μιας καταστροφικής κλιμάκωσης.