Ἅγιος εἶναι μόνον ὁ Θεός. «Εἷς Ἅγιος, εἷς Κύριος, Ἰησοῦς Χριστός», ψάλλουμε στήν Θ. Λειτουργία στήν ἔναρξη τοῦ Κοινωνικοῦ. Ἅγιος ὅμως καλεῖται νά γίνη καί ὁ κάθε ἄνθρωπος. Αὐτό πού γιά τόν Θεό εἶναι φυσική κατάσταση, καλεῖται μέ τήν χάρη τοῦ Θεοῦ καί τόν προσωπικό του ἀγῶνα νά γίνη καί ὁ ἄνθρωπος. Διάχυτη εἶναι στά βιβλία τῆς Παλαιᾶς καί τῆς Καινῆς Διαθήκης ἡ πρόσκληση τοῦ Θεοῦ πρός τόν ἄνθρωπο: «ἅγιοι ἔσεσθε, ὅτι ἅγιος εἰμι ἐγώ κύριος ὁ Θεός ὑμῶν» (Λευϊτ. 11, 44) καί «ἅγιοι γίνεσθε, ὅτι ἐγώ ἅγιος εἰμί» (Α΄ Πέτρ. 1, 16).
Στήν πρόσκληση αὐτή τοῦ Θεοῦ ἀνταποκρίθηκαν ἄνθρωποι σέ ὅλες τίς ἐποχές. Δέν γεννήθηκαν ἅγιοι. Ἔγιναν ἅγιοι. Ἡ ἁγιότητα δέν εἶναι γνώρισμα μιᾶς ἐποχῆς ἤ ἑνός τόπου, ὅπως γιά παράδειγμα οἱ ἀσκητές τῆς ἐρήμου τοῦ 4ου αἰ. στήν Αἴγυπτο. Ὁ Θεός σέ κάθε ἐποχή καί τόπο ἀνέδειξε Ἁγίους Του. Ὡς στοργικός Πατέρας οὐδέποτε ἐγκατέλειψε τόν ἄνθρωπο, ἀλλά πάντοτε παραμένει δίπλα του. Στήν ἐποχή μας πού, περισσότερο ἀπό κάθε ἄλλη, ἔχει ἀνάγκη προτύπων λόγῳ τῆς γενικευμένης ἀποστασίας, ἀνέδειξε μεγάλες μορφές, ὅπως τοῦ ἁγίου Παϊσίου τοῦ Ἁγιορείτη, τοῦ ἁγίου Πορφυρίου τοῦ Καυσοκαλυβίτη, τοῦ ἁγίου Ἰακώβου Τσαλίκη, τοῦ ἁγίου Ἀμφιλοχίου τῆς Πάτμου καί πλῆθος ἄλλων γνωστῶν καί ἀγνώστων ἀνδρῶν καί γυναικῶν, πού ἀγωνίστηκαν σκληρά κατά τοῦ παλαιοῦ ἑαυτοῦ τους καί ἀξιώθηκαν νά γίνουν «σκεύη ἐκλογῆς» τοῦ Θεοῦ. Νά ἀποκτήσουν, δηλαδή, ἀρετές καί χαρίσματα καί νά ἀναδειχτοῦν φωτεινά πρότυπα καί ὁδοδεῖκτες τοῦ λαοῦ τοῦ Θεοῦ.
Καί ἄν ἡ Δύση παράγη μηχανές, ἡ Ὀρθοδοξία ἀναδεικνύει Ἁγίους. Ἡ Ἐκκλησία μας εἶναι Ἐκκλησία Ἁγίων. Οἱ Ἅγιοι εἶναι οἰκουμενικές προσωπικότητες, πού ἀκτινοβολοῦν ὄχι μόνο στό περιβάλλον πού ἔζησαν, ἀλλά ἀποτελοῦν τό καύχημα καί τό στήριγμα τῶν πιστῶν ὅλης τῆς οἰκουμένης. Ὁ βίος τους ἀποτελεῖ ἀστείρευτη πηγή ἔμπνευσης καί δύναμης καί μᾶς δείχνει μέ τόν πιό εὔγλωττο καί ζωντανό τρόπο ὅτι ἡ ἁγιότητα εἶναι χάρισμα καί δῶρο τοῦ Θεοῦ πού δίνεται καί στίς μέρες μας, καί στόν εἰκοστό πρῶτο αἰῶνα.
Οἱ Ἅγιοι εἶναι οἱ φίλοι μας καί οἱ πρεσβευτές μας πρός τόν Κύριο. Σ’ αὐτούς ἀπευθυνόμαστε γιά τά μικρά καί τά μεγάλα προβλήματά μας. Αὐτούς ἐπικαλούμαστε στίς δύσκολες ὧρες τῆς ζωῆς μας. Οἱ πατέρες μας ἀπευθυνόμενοι στούς Ἁγίους μιλοῦσαν μέ τέτοια οἰκειότητα, ὅπως μιλᾶμε στούς φίλους μας, «ὡς εἴ τις λαλεῖ πρός τόν ἑαυτοῦ φίλον», ὅπως λέγει ἡ Γραφή. Στήν Ἐκκλησία εἶναι τά φωτεινά παραδείγματα, τά πρότυπά μας. Οἱ Ἅγιοι ἀναγνωρίζουν τούς Ἁγίους, ἀναπαύονται σ’ αὐτούς καί ἀναδεικνύουν Ἁγίους. Ἀποτελοῦν τό βιωμένο Εὐαγγέλιο τοῦ Χριστοῦ στούς αἰῶνες. Εἶναι «ἐπίγειοι ἄγγελοι καί οὐράνιοι ἄνθρωποι». Μᾶς δείχνουν τόν ἀγγελικό βίο καί παράγουν ἀληθινό, πνευματικό πολιτισμό. Μέ τήν πολιτεία καί τήν μέχρι θυσίας ἀγάπη τους γιά τόν Θεό καί τόν συνάνθρωπο ὕμνησαν, δόξασαν, μεγάλυναν τό ὄνομα τοῦ Θεοῦ στόν κόσμο.
Τόπος ἄθλησής τους δέν εἶναι μόνον τά μοναστήρια, οἱ σκῆτες, τά ἔρημα μέρη, τά σπήλαια, τά δάση, τά ὄρη καί οἱ ὀπές τῆς γῆς. Ἀρκετοί ἀπό τούς Ἁγίους τῆς ἐποχῆς μας ἔζησαν καί χαριτώθηκαν μέ ὑπομονή μέσα στόν κόσμο, στήν βουή καί τόν θόρυβο τῶν μεγαλουπόλεων.
Οἱ Ἅγιοι μᾶς καλοῦν νά γίνουμε μιμητές τους. «Παρακαλῶ οὖν ὑμᾶς ἀδελφοί», μᾶς προτρέπει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, «μιμηταί μου γίνεσθε, καθώς κἀγώ Χριστοῦ» (Α΄ Κορ. 11, 1). Ὅλοι μας φέρουμε τό ὄνομα κάποιου Ἁγίου. Ὅλοι μας καλούμαστε νά προχωρήσουμε ἕνα βῆμα μπροστά. Νά πάρουμε ἐλπίδα καί θάρρος. Νά ἐμπνευσθοῦμε ἀπό τό παράδειγμά τους. Νά μή μείνουμε ἁπλοί θεατές ἤ θαυμαστές. Ἡ ἁγιότητα ὡς πρόσκληση τοῦ Θεοῦ ἀπευθύνεται πρός ὅλους μας καί ὁ καλύτερος τρόπος νά τιμήσουμε τούς Ἁγίους μας εἶναι νά τούς μιμηθοῦμε, διότι ὅπως ἐπισημαίνει ὁ ἱερός Χρυσόστομος «Τιμή μάρτυρος, μίμησις μάρτυρος».
Στίς σελίδες τοῦ παρόντος τεύχους παρουσιάζουμε πολύ συνοπτικά στοιχεῖα ἀπό τόν βίο, τήν διδασκαλία καί τά χαρίσματα συγχρόνων Ἁγίων. Τῶν Ἁγίων τοῦ αἰῶνα μας, πού συνδέονται μέ τόν Ἑλλαδικό χῶρο. Μέ τήν παρουσίαση αὐτή, δίνεται ἀφορμή γιά μιά πρώτη γνωριμία τῶν ἀναγνωστῶν μέ τούς Ἁγίους τῆς ἐποχῆς μας, πού δυστυχῶς ἀρκετοί ἀπό αὐτούς μᾶς εἶναι ἐντελῶς ἄγνωστοι. Λόγῳ τοῦ περιορισμένου χώρου δέν εἶναι δυνατόν νά συμπεριλάβουμε ὅλους τούς ἐπίσημα ἀνακηρυγμένους Ἁγίους σέ ἕνα τεῦχος. Γιά τόν λόγο αὐτό θά ἀκολουθήση καί δεύτερο τεῦχος – ἀφιέρωμα. Νά ἔχουμε τήν εὐχή καί τήν εὐλογία τῶν Ἁγίων στήν ζωή μας!
ΠΕΡΟΔΙΚΟ Ε.ΡΩ. ΤΕΥΧΟΣ 42