Γωνιά της Γλώσσας 149 – Γεωργίου Ἰ. Βιλλιώτη: Λέξεις αἰχμῆς

Γεωργίου Ἰ. Βιλλιώτη

Λέξεις αἰχμῆς

 

αἰχμὴ ἦταν ἡ ἄκρη δόρατος ἢ λόγχης. Ὁ συμπολεμιστὴς λεγόταν ὅμαιχμος,  τὸ μέρος ἀνάμεσα σὲ δύο αἰχμές, δηλαδὴ ἀντίθετα στρατόπεδα ἦταν τὸ μεταίχμιο,  (σήμερα: τὸ διαχωριστικὸ σημεῖο ἀνάμεσα σὲ δύο ἀντίθετες καταστάσεις), αὐτὸς ποὺ συλλαμβάνεται (ἁλίσκεται) μὲ τὴν ἀπειλὴ τῆς αἰχμῆς τοῦ δόρατος εἶναι ὁ αἰχμάλωτος. Τὸ ἐργαλεῖο ποὺ ἡ ἄκρη του εἶναι ὀξεῖα ὀνομάζεται ὀξύαιχμο· ὀξύαιχμη εἶναι καὶ ἡ μομφὴ ἢ κριτική, ὅταν ἐνοχλῇ μὲ τὴν καυστικότητά της. Ἴδια σημασία ἔχει καὶ ὁ δορύαιχμος: δορύαιχμη κατηγορία· ὁ Ἑλύτης στὸ «Ἄξιόν ἐστι» ἀναφέρεται στὶς δορύαιχμες λέξεις: «Ἄξιον ἐστί το πρὶν τῆς ὀπτασίας/ ἀχερούσιο σάλπισμα καὶ πύρινη ὤχρα/ τὸ καιούμενο ποίημα καὶ ἠχεῖο θανάτου/ οἱ δορύαιχμες λέξεις καὶ αὐτοκτόνες».