Στήν Ὀρθοδοξία ἔχουμε ἀκριβῶς τήν ἀντίθετη κατεύθυνση. Δέν ἐπιχειρεῖ ὁ ἄνθρωπος μέ τίς ἀτομικές του δυνάμεις νά ἀνακαλύψει τόν Θεό. Ἀντίθετα, ὁ ἴδιος ὁ Θεός ἀποκαλύπτεται στόν ἄνθρωπο. Ὁ Ἴδιος ὁ Θεός, ὁ Υἱός καί Λόγος τοῦ Θεοῦ, γίνεται ἄνθρωπος, τέλειος ἄνθρωπος καί τέλειος Θεός.
Ἔλεγε ὁ Ἅγιος Παΐσιος ὁ Ἁγιορείτης: «Ἐγώ τά πάθη τά βλέπω σάν δυνάμεις τῆς ψυχῆς. *Ὁ Θεός δέν δίνει ἐλαττώματα, ἀλλά δυνάμεις. Ὅταν, ὅμως, δέν ἀξιοποιοῦμε αὐτές τίς δυνάμεις γιά τό καλό, ἔρχεται τό ταγκαλάκι καί τίς ἐκμεταλλεύεται καί αὐτές γίνονται πάθη, καί ὕστερα γκρινιάζουμε, τά βάζουμε μέ τόν Θεό. Ἐνῷ, ἐάν τίς ἀξιοποιήσουμε, στρέφοντάς τες ἐναντίον τοῦ κακοῦ, μᾶς βοηθοῦν στόν πνευματικό ἀγῶνα»…
Ὁ ἄνθρωπος εἶναι τρεπτός. Μπορεῖ νά ἀνέλθει μέχρι τήν ἕνωσή του μέ τόν Θεό («ἠλάττωσας αὐτόν βραχύ παρ΄ἀγγέλοις»), μπορεῖ, ὅμως, νά κατέλθει μέχρι τήν πλήρη ἐξαχρείωση, νά ὁμοιωθεῖ μέ τούς δαίμονες καί νά γίνει χειρότερος τῶν ζώων…
Φιλοκαλικοί Περίπατοι: Νους και Διάνοια