You speak Greek, you just don’ t know it. Πρόκειται γιὰ τίτλο βιβλίου ποὺ περιλαμβάνει χιλίαδες ἑλληνικὲς λέξεις ποὺ χρησιμοποιοῦν οἱ ἀγγλόφωνοι καὶ δὲν τὸ γνωρίζουν.
Ἡ Πανδώρα ἦταν ἡ πρώτη θνητὴ γυναῖκα, τὴν ὁποία ἔπλασε ὁ θεὸς Ἥφαιστος ἀπὸ πηλὸ μὲ ἐντολὴ τοῦ Δία
Τὸ ὑγρὸ στοιχεῖο διαδραμάτισε καταλυτικὸ ρόλο στὴν διαμόρφωση τοῦ ἑλληνικοῦ πολιτισμοῦ μὲ ἀποτέλεσμα ἑκατοντάδες λέξεις νὰ σχετίζωνται μὲ αὐτό
Ποιός δέν ἔχει ἀκούσει τήν παύλεια ρήση «ὁ τεθνεώς δεδικαίωται;».
Τὸ «χόρτο» προέρχονται ἀπὸ τὴν ἀρχαία λέξη «χόρτος» ποὺ μᾶς εἶναι οἰκεῖο ἀπὸ τὸ ὑπέροχο χωρίο τοῦ 102ου Ψαλμοῦ τοῦ Δαβὶδ: «ἄνθρωπος, ὡσεὶ χόρτος αἱ ἡμέραι αὐτοῦ· ὡσεὶ ἄνθος τοῦ ἀγροῦ, οὕτως ἐξανθήσει»
Ὁ Δράκων ἦταν Ἀθηναῖος νομοθέτης. Ὑπῆρξε ὁ πρῶτος δημιουργὸς τοῦ γραπτοῦ πολιτικοῦ καὶ ποινικοῦ κώδικα τῆς πόλης. Ἡ νομοθεσία τοῦ Δράκοντα ἀποτέλεσε σταθμὸ στὴν ζωὴ τῆς ἀρχαίας Ἀθήνας καὶ συνετέλεσε..
Τὸ ρῆμα δέρκομαι σημαίνει ὄχι τόσο τὴν λειτουργία τοῦ ματιοῦ ὅσο τὴν λάμψη του, ποὺ ἀντιλαμβάνεται κάποιος ἄλλος· γι’ αὐτὸ καὶ τὸ παράγωγο του, ὁ δράκων, τὸ φίδι, ὀνομάζεται ἔτσι
Δύο χρόνια μετὰ τὴν πολυσυζητημένη πτώχευση τοῦ 1893 στὶς ἐκλογὲς 1895 ὁ Χαρίλαος Τρικούπης, ὄχι μόνον ἡττήθηκε ἀπὸ τὸν Θεόδωρο Δηλιγιάννη, ἀλλὰ δὲν ἐξελέγη οὔτε βουλευτής. Στὴν θέση του ἐξελέγη ὁ Μιλτιάδης Γουλιμής…..
ἀδαὴς εἶναι αὐτὸς ποὺ δὲν ἔχει καθόλου γνώσεις ἢ ἐμπειρία σὲ ἕναν συγκεκριμένο τομέα ἢ σχετικὰ μὲ ἕνὰ θέμα
Ποιότητα στὸν ρητορικὸ λόγο προσδίδουν τὰ σχήματα λόγου, ὅλες αὐτὲς οἱ εὐφυεῖς, οἱ χαριτωμένες καὶ ἰδιαίτερα ἀγαπητὲς στὸν κόσμο ἐκφράσεις κατὰ τὸν Ἀριστοτέλη.
Ἡ Παναγία μετέστει στοὺς οὐρανούς. Πολλοὶ δὲν θὰ βροῦν τὸ λάθος, ἔχοντας κατὰ νοῦν τὸν ὀρθογραφικὸ κανόνα ποὺ θέλει ὅλα τὰ ρήματα νὰ ἔχουν κατάληξη τὸ ΕΙ. Ὑπάρχουν ὅμως περιπτώσεις ποὺ τὰ ρήματα δὲν γράφονται μὲ ΕΙ.
Πληβεῖοι ἦταν ὅλοι οἱ νεώτεροι κάτοικοι τῆς Ρώμης καὶ τῶν γύρω περιοχῶν. Ὅταν οἱ Ρωμαῖοι καταλάμβαναν μιὰ πόλη, ὑποχρέωναν τοὺς κατοίκους της νὰ μετοικήσουν κοντὰ στὴν Ρώμη. Δὲν εἶχαν κανένα δεσμὸ μὲ τοὺς πατρικίους καὶ τοὺς πελάτες, δηλαδὴ τὶς ἀνώτερες κοινωνικὲς τάξεις· γι’ αὐτὸ…
Τὸ σωστὸ εἶναι τὸ πρῶτο. Πρόκειται γιὰ τὴν τροφὴ ποὺ ἔριξε ὁ Θεὸς στοὺς Ἑβραίους ἀπὸ τὸν οὐρανό, κατὰ τὴν ἔξοδό τους ἀπὸ τὴν Αἴγυπτο, καθὼς περνοῦσαν τὴν ἔρημο τοῦ Σινᾶ. Μάννα μεταφορικὰ εἶναι καθετὶ πολύτιμο, ζωτικό: Ὁ ἅγιος Εὐστάθιος Θεσσαλονίκης ἔγραφε: «μάννα ῥητορείας ἐκεῖθεν ἔβρεξεν»
Ἡ Παναγία ἡ Ἑκατονταπυλιανὴ εἶναι στὴν πραγματικότητα ἡ Παναγία ἡ Καταπολιανή, δηλαδὴ ποὺ βρίσκεται στὴν κάτω πόλη
Λιβανωτὸ εἶναι ἡ κολακεία, τὸ ὑπερβολικὸ ἐγκώμιο σὲ κάποιον.
Ἕνας πιστὸς εὐχήθηκε στὸν μακαριστὸ π. Ἰωὴλ Γιαννακόπουλο:
Συμπεριφέρεται μὲ ἁβρότητα καὶ ἔχει κερδίσει τὴν ἐκτίμηση ὅλων. Εἶναι γνωστὴ ἡ ἑπτανησιώτικη καὶ ἡ γαλατικὴ ἁβρότητα. Διακρινόταν γιὰ τοὺς ἁβροὺς τρόπους του.
Ὅταν βρισκόμαστε σὲ κατάσταση πλήρους σύγχυσης λέμε: «χάσαμε τὰ ἀβγὰ καὶ τὰ πασχάλια». Πασχάλιος εἶναι αὐτὸς ποὺ σχετίζεται μὲ τὸ Πάσχα· τὸ ἐπίθετο οὐσιαστικοποιήθηκε σὲ Πασχάλιον, ὁ πίνακας δηλαδὴ ὅπου σημειώνονται οἱ ἡμερομηνίες τῶν κινητῶν χριστιανικῶν ἑορτῶν..
Πολλὰ λέγονται καὶ γράφονται αὐτὲς τὶς ἡμέρες γιὰ τὴν μυριόστομη εὐχὴ «Καλὴ Παναγιά». Νοηματικὰ δὲν στέκεται λένε κάποιοι· εἶναι πλεονασμὸς κάποιοι ἄλλοι· εἶναι νεώτερη εὐχή, ἄρα μὴ ἀποδεκτή, σύμφωνα μὲ ἄλλους. Τὸ νὰ πῇς -μᾶς λένε- ὅτι ἡ Παναγία εἶναι καλὴ εἶναι λάθος. Γιὰ νὰ μὴν μακρηγοροῦμε ἡ εὐχὴ «Καλὴ Παναγιὰ» εἶναι νοηματικὰ καὶ θεολογικὰ σωστή
Ἅγια τῶν ἁγίων. Ἀπὸ τὴν Ἁγία Γραφὴ (Ἔξοδος 26,33) γνωρίζουμε ὅτι τὰ Ἅγια τῶν Ἁγίων βρίσκονταν στὸ ἐσώτερο ἱερὸ τῆς Σκηνῆς τοῦ Μαρτυρίου
ἀβελτηρία: νωθρότητα τοῦ νοῦ, μωρία, διανοητικὴ νωθρότητα, ἀνεπάρκεια (ΣΥΝ βραδύνοια, ὀλιγόνοια, κουφόνοια, βλακεία, κουταμάρα, ΑΝΤ ὀξύνοια, ἐξυπνάδα, εὐφυΐα, εὐστροφία, ταχύνοια)
Ἡ ἀρχαία πόλη Ἄβδηρα τῆς Θράκης, σύμφωνα μὲ τὴ μυθολογία, ἱδρύθηκε ἀπὸ τὸν Ἡρακλῆ, γιὰ νὰ τιμηθῇ ἡ μνήμη τοῦ συντρόφου του Ἄβδηρου, ὁ ὁποῖος κατασπαράχθηκε ἀπὸ τὰ ἄλογα τοῦ Διομήδη. (Ἡροδότου Ἱστορίαι, 1, 168). Ἡ ἀφροσύνη τῶν Ἀβδηριτῶν ἦταν παροιμιώδης μὲ ἀποτέλεσμα ὁ ἀβδηρίτης κατέστη συνώνυμο τοῦ ἀνόητου.
Ἡ λέξη «ὕποπτος» προέρχεται ἀπὸ τὸ μέλλοντα τοῦ ρήματος «ὁρῶ» ὑπόψομαι, ἄρα εἶναι αὐτὸν ποὺ βλέπει (ὄψομαι) κάποιος κάτω (ὑπό) ἀπὸ τὰ φρύδια, δηλαδὴ αὐτὸς ποὺ ἀντιμετωπίζεται μὲ καχυποψία ἢ φθόνο
Ἀκούσαμε βουλευτή, ποὺ κάθεται στὰ δεξιὰ ἕδρανα καὶ δὴ δικηγόρο, νὰ λέῃ: «ἐπιχειρήθηκε δολοφονία χαρακτῆρα μου». Δὲν ξέρω ἂν ἐπιχειρήθηκε δολοφονία χαρακτῆρος καὶ ὄχι χαρακτῆρα τοῦ συγκεκριμένου βουλευτῆ, σίγουρα ὅμως ὁ ἐν λόγῳ βουλευτὴς «δολοφόνησε» τὴν γνωστὴ φράση
Εἶναι ἀπολύτως εὔλογο ποὺ αὐτὲς τὶς ἅγιες ἡμέρες ὁ νοῦς μας, ἡ καρδιά μας, ὅλο μας τὸ «εἶναι» εἶναι στραμμένα στὰ ἅγια, σωτήρια ΠΑΘΗ τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος ἡμῶν ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ. Ἡ σημερινὴ ἡμέρα, ἡ Μεγάλη Παρασκευή, συγκινεῖ ἀκόμα καὶ τοὺς χλιαροὺς τῇ πίστει. Ἡ Μεγάλη Παρασκευή κατέστη συνώνυμο τῆς θλίψεως καὶ τοῦ πόνου.
Τὸ τροπάριο αὐτὸ ψάλλουμε σὲ ἦχο πλάγιο τοῦ δευτέρου τὴ Μεγάλη Πέμπτη τὸ βράδυ, ὅταν γίνεται ἡ ἔξοδος τοῦ Ἐσταυρωμένου. Ὅπως θὰ διαπιστώσουμε ἀπὸ τὴν σύντομη ἑρμηνευτικὴ προσέγγιση, ποὺ μὲ τὴν βοήθεια τοῦ ζωοποιοῦ Σταυροῦ θὰ ἐπιχειρήσουμε, ὅλες οἱ λέξεις εἶναι οἰκεῖες στοὺς Ἕλληνες. Δὲν χρειάζεται νὰ συζητᾶμε γιὰ μετάφραση τῶν λειτουργικῶν κειμένων στὴν νεοελληνικὴ γλῶσσα.
«Μυσταγωγῶν σου, Κύριε, τοὺς μαθητάς, ἐδἰδασκες λέγων· Ὦ φίλοι, ὁρᾶτε, μηδεὶς ὑμᾶς χωρίσει μου φόβος· εἰ γὰρ πάσχω, ἀλλ’ ὑπὲρ τοῦ κόσμου. Μὴ οὖν σκανδαλίζεσθε ἐν ἐμοί· οὐ γὰρ ἦλθον διακονηθῆναι, ἀλλὰ διακονῆσαι καὶ δοῦναι τὴν ψυχήν μου λύτρον ὑπὲρ τοῦ κόσμου.
Ἡ ἁγία Μαρία ἡ Μαγδαληνὴ καὶ ἁγία Κασσιανὴ κατέχουν τὰ πρωτεῖα στὴν ἀμαύρωση τῆς τιμῆς καὶ τῆς ὑστεροφημίας τους ἀπὸ τοὺς μεταγενέστερους. Οἱ περισσότεροι, ἀκόμα καὶ σήμερα, νομίζουν ὅτι ἦταν πόρνες. Ἡ ἁγία Μαρία ἡ Μαγδαληνὴ ἦταν δαιμονισμένη καὶ ὄχι πόρνη, καὶ ἡ ἁγία Κασσιανὴ ἔγραψε τὸ ὁμώνυμο τροπάριο ποὺ ἀναφέρεται στὴν πόρνη ἡ ὁποία ἄλειψε μὲ μύρο τὸν Κύριο.
Κατὰ τὶς τρεῖς πρῶτες ἡμέρες τῆς Μεγάλης Ἑβδομάδος ψάλλεται μετὰ τὰ στιχηρὰ τῶν αἴνων καὶ τὰ ἀπόστιχα τὸ ἐξαποστειλάριο: «Τὸν νυμφῶνά σου βλέπω, Σωτήρ μου, κεκοσμημένον καὶ ἔνδυμα οὐκ ἔχω, ἵνα εἰσέλθω ἐν αὐτῷ· λάμπρυνόν μου τὴν στολὴν τῆς ψυχῆς, φωτοδότα, καὶ σῶσόν με». Ἤδη στὸν προφήτη Ὠσηὲ παρουσιάζεται ἡ σχέση τοῦ Θεοῦ μὲ τὸν ἄνθρωπο ὡς γάμος.
Εἰσοδεύουμε σήμερα στὴν Μεγάλη Ἑβδομάδα. Στὸν Ὄρθρο τῆς Μεγάλης Δευτέρας ποὺ ψάλλεται τὴν Κυριακὴ τῶν Βαΐων τὸ βράδυ ξεχωριστὴ θέση καταλαμβάνει τὸ κατανυκτικώτατο τροπάριο «Ἰδοὺ ὁ Νυμφίος ἔρχεται» ἐμπνευσμένο ἀπὸ τὴν παραβολὴ τῶν δέκα παρθένων.
ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΟΣ ΚΟΡΩΝΟΪΟΣ : Κατακλείοντες θὰ σχολιάσουμε τὸ ὕφος καὶ τὴν γλῶσσα τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ κορωνοϊοῦ. Νομίζω ὅτι ὁ γλωσσικὸς σχολιασμὸς δὲν ἐμπίπτει στὶς ἀπαγορεύσεις ποὺ ἐπέβαλε στὴν ἐλευθερία τοῦ λόγου ἡ Διαρκὴς Ἱερὰ «Σύνοδος» (1η Ἀπριλίου 2020). Εἰρήσθω ἐν παρόδῳ δὲν νομιμοποιεῖται ἕνα ἐκκλησιαστικὸ ὄργανο νὰ ἐπιβάλῃ ἀπαγορεύσεις στοὺς πολῖτες. Βάλαμε τὴν λέξη «Σύνοδο» ἐντὸς εἰσαγωγικῶν, διότι δὲν πρόκειται γιὰ σύνοδο, ἀλλὰ γιὰ τηλεδιάσκεψη. Ἡ σύνοδος προϋποθέτει τὴν φυσικὴ παρουσία τῶν συμμετεχόντων.
Ὁ Ἡγούμενος τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Βατοπαιδίου εἶπε μὲ ἀφορμὴ τὸν κορωνοϊό: «Διότι αὐτὴ ἡ δοκιμασία δὲν εἶναι τυχαία, τὴν ἐπέτρεψε ὁ Θεός, εἶναι σημεῖο τῶν καιρῶν γιατί ἀκριβῶς ὑπερπλεόνασε ἡ ἁμαρτία τόσο πολύ, ὥστε πρέπει νὰ τὴ φυλακίσῃ κανεὶς ὥστε νὰ μὴν ἐπεκταθῇ. Οἱ ἄνθρωποι σήμερα εἶναι τόσο αἰχμάλωτοι στὴν ἁμαρτία ποὺ τὴ θεωροῦν ὡς ἰδανικὸ τρόπο ζωῆς.