ΛΑΜΠΡΟΥ Κ. ΣΚΟΝΤΖΟΥ Θεολόγου – Καθηγητού
Οἱ γυναῖκες μάρτυρες τῆς Ἐκκλησίας μας εἶναι ἐξίσου ἡρωίδες μέ τούς ἄνδρες μάρτυρες, οἱ ὁποῖες συναποτελοῦν τήν πιό ἐκλεκτή χορεία τῶν ἁγίων. Τό πρόβλημα τῆς ἰσότητας τῶν δύο φύλων λύθηκε γιά τήν Ἐκκλησία μας στούς ἁγίους Της, ὅπως καί ἡ σύμπλευση γνώσης καί πίστης.
Στίς κορυφαῖες γυναῖκες μάρτυρες τῆς Ἐκκλησίας μας ἀνήκει καί ἡ μεγαλομάρτυς ἁγία Αἰκατερίνη. Γεννήθηκε στήν Ἀλεξάνδρεια στά 294 μ.Χ. ἀπό εἰδωλολατρική οἰκογένεια καί ὀνομαζόταν Δωροθέα. Ὁ πατέρας της ὀνομαζόταν Κώνστας ἤ Κέστος καί ἦταν ἀριστοκράτης, φρόντισε δέ νά δώσει τήν μεγαλύτερη δυνατή μόρφωση στήν πανέμορφη καί εὐγενέστατη κόρη του. Σπούδασε στίς πιό ὀνομαστές ἐθνικές σχολές φιλοσοφία, ρητορική, ποίηση, μουσική, μαθηματικά, ἀστρονομία καί ἰατρική. Γνώριζε τόν Πλάτωνα, τόν Ἀριστοτέλη, τόν Βιργίλιο καί ὅλους τούς ποιητές. Ἐπίσης κατεῖχε τίς θεωρίες τῶν ἀρχαίων ἰατρῶν Ἀσκληπιοῦ, Γαληνοῦ καί Ἱπποκράτη. Ἦταν πανεπιστήμων! Κάποιοι μάλιστα τήν ταυτίζουν μέ τήν ἀλεξανδρινή φιλόσοφο Ὑπατία, λόγῳ ὁμοιότητας, ἡ ὁποία εἶχε βρεῖ τραγικό θάνατο, περί τό 440, σέ μία θρησκευτική διένεξη.
Ἀφοῦ ὁλοκλήρωσε τίς σπουδές της, ἔστρεψε τήν προσοχή της στήν χριστιανική διδασκαλία, ἡ ὁποία, παρ’ ὅλους τους διωγμούς, διαδιδόταν καί γινόταν πίστη τῶν κατοίκων τῆς Ἀλεξάνδρειας. Ἐντυπωσιάσθηκε ἀπό αὐτήν καί ζήτησε νά κατηχηθεῖ στήν νέα πίστη ἀπό κάποιον ἅγιο μοναχό. Βαπτίστηκε καί πῆρε τό ὄνομα Αἰκατερίνη.
Δέν φανέρωσε ἀρχικά τήν χριστιανική της ἰδιότητα στούς οἰκείους της, διότι βρισκόταν σέ ἔξαρση ὁ μεγάλος διωγμός τοῦ Μαξεντίου. Οἱ γονεῖς της τήν πίεζαν νά παντρευτεῖ ἕναν ἀπό τούς πάμπολλους πλούσιους νέους, καί ἀξιωματούχους, πού ζητοῦσαν νά τήν κάνουν γυναίκα τους. Ἐκεί-νη μέ εὐγένεια ἀπέκρουε τίς προτάσεις τους, διότι εἶχε πάρει τήν ἀπόφασή της νά γίνει νύμφη τοῦ Χριστοῦ!
Δέν ἄργησε νά γίνει γνωστή ἡ μεταστροφή της στόν Χριστιανισμό. Μέσα στήν δίνη τοῦ διωγμοῦ, θεώρησε καθῆκον της καί τιμή της νά ὁμολογήσει τήν πίστη της στόν Χριστό. Ἦταν δεκαοκτώ χρόνων, ἀλλά ἀρκετά ὥριμη γιά νά ὑποστεῖ τίς συνέπειες τῆς δημόσιας ὁμολογίας της. Τήν ἐποχή ἐκείνη ὁ αὐτοκράτορας Μαξέντιος ἔβγαλε διαταγή γιά καθολική θυσία στούς «θεούς» ἀπό ὅλους τούς ὑπηκόους. Ὅποιοι δέν θά ἐκτελοῦσαν τήν διαταγή του θά τιμωροῦνταν σκληρά καί παραδειγματικά. Ὁ ἴδιος ὁ αὐτοκράτορας θυσίασε ἑκατόν τριάντα ταύρους! Πλῆθος κόσμου ὑπάκουσε στήν βασιλική διαταγή, ὄχι ὅμως καί ἡ Αἰκατερίνη. Κατευθύνθηκε στό εἰδωλολατρικό «ἱερό» ὅπου τελοῦσε τήν μεγαλειώδη θυσία ὁ Μαξέντιος καί ζήτησε ἀπό τούς ἀκολούθους του νά μιλήσει σ’ αὐτόν. Μέ πρωτόγνωρο θάρρος ἤλεγξε τόν εἰδωλολάτρη αὐτοκράτορα, ὑπενθυμίζοντάς του πώς ἡ λατρεία τῶν ἄψυχων εἰδώλων καί δι’ αὐτῶν ἡ λατρεία τῶν δαιμόνων ἀνήκει στό σκοτεινό καί δεισιδαῖμον παρελθόν καί πώς καί οἱ ἀρχαῖοι σοφοί εἶχαν ἀσκήσει σκληρή κριτική στήν εἰδωλολατρία. Ταυτόχρονα ὁμολόγησε ἐνώπιόν του τήν πίστη της στόν Ἰησοῦ Χριστό, τόν ἀληθινό Θεό. Ὁ αὐτοκράτορας ζήτησε νά μάθει ποιά ἦταν αὐτή ἡ ὄμορφη καί ἀσεβής, κατά τήν κρίση του, κόρη. Οἱ ἀκόλουθοί του τοῦ εἶπαν ὅτι εἶναι ἡ κόρη τοῦ ἐπιφανοῦς ἀλεξανδρέα Κώνστα, ἡ ὁποία ἔγινε Χριστιανή. Ὁ αὐτοκράτορας ἔδωσε ἐντολή νά γίνει μία δημόσια συζήτηση μέ τούς πλέον διακεκριμένους φιλοσόφους καί ρήτορες τῆς Ἀλεξάνδρειας, διότι πίστευε πώς ἔτσι θά ξεφτίλιζε τούς Χριστιανούς καί θά θριάμβευε ἡ εἰδωλολατρία. Κάλεσε λοιπόν πενήντα ἀπό αὐτούς καί τήν Αἰκατερίνη νά ἐκ-θέσουν δημόσια τίς ἀπόψεις τους.
Ἡ Αἰκατερίνη προσευχήθηκε θερμά στόν Θεό νά τῆς δώσει σοφία, προ-κειμένου νά ὑπερισχύσει στήν συζήτηση, γιά τήν δόξα τήν δική Του καί τήν καταισχύνη τῶν διωκτῶν τῆς Ἐκκλησίας. Οἱ εἰδωλολάτρες ρήτορες γεμάτοι κομπασμό ἄρχισαν πρῶτοι νά παρουσιάζουν τήν ἀρχαία θρη-σκεία ὡς δῆθεν παράγοντα πολιτισμοῦ καί τούς «θεούς» ὡς δῆθεν εὐεργέτες τῶν ἀνθρώπων. Τελευταία μίλησε ἡ Αἰκατερίνη. Χρησιμοποιώντας τά ἔργα τοῦ Ὁμήρου, παρουσίασε τό ἔρεβος τῶν «θεῶν» τῆς ἀρχαίας θρη-σκείας, οἱ ὁποῖοι ἔπρατταν τίς χειρότερες κακουργίες καί τίς αἴσχιστες ἠ-θικές παρεκτροπές, ἤτοι: δολοφονίες, ἀπάτες, βιαιοπραγίες, γενοκτονίες, κλοπές, μοιχεῖες, πορνεῖες, αἱμομειξίες, παιδεραστίες, βιασμούς, κτηνοβα-σίες, φθόνους, δολοπλοκίες. Διακατέχονταν ἀπό ἀνομολόγητα πάθη, τά ὁποῖα οἱ ἄνθρωποι δέν μποροῦσαν νά διανοηθοῦν. Ἦταν ἀπίστευτα μι-σάνθρωποι, ζήλευαν καί μισοῦσαν θανάσιμα τούς ἀνθρώπους καί ὅταν εὕρισκαν εὐκαιρία τούς ἐξολόθρευαν. Τό μόνιμο μίσος τους γιά τούς ἀν-θρώπους καταλάγιαζε μέ τίς φρικτές ἀνθρωποθυσίες! Ἀναγκάζονταν οἱ ἄνθρωποι νά ἐκπορνεύουν ἀκόμη τά κορίτσια τους στά «ἱερά πορνεῖα» γιά χάρη τῶν «θεῶν»!
Οἱ εἰδωλολάτρες φιλόσοφοι ἔμειναν ἄφωνοι ἀπό τήν εὐγλωττία καί τά ἐπιχειρήματα τῆς νέας φιλοσόφου! Τό ἀποτέλεσμα ἦταν νά ἀναγνωρίσουν τήν ἥττα τους καί νά μεταστραφοῦν καί οἱ ἴδιοι στόν Χριστιανισμό! Τό γεγονός αὐτό ἐξόργισε τόν φανατικό εἰδωλολάτρη αὐτοκράτορα, ὁ ὁ-ποῖος ζήτησε τήν θανάτωσή τους διά τῆς πυρᾶς καί τόν ἀπάνθρωπο βασανισμό τῆς Αἰκατερίνης. Ἡ Ἁγία ὁδηγήθηκε σέ φρικτά βασανιστήρια, τά ὁποῖα δέν ἔκαμψαν τήν πίστη της. Βλέποντας ἡ σύζυγος τοῦ αὐτοκράτορα Φαυστίνα τόν ἡρωισμό τῆς μάρτυρος πίστεψε καί ἔγινε καί αὐτή Χριστιανή. Ὁ θηριώδης σύζυγός της τήν ἀποκεφάλισε καί τήν Ἁγία τήν παρέδωσε στούς δημίους νά τήν ἀποτελειώσουν στόν φοβερό τροχό, ὁ ὁποῖος διαμέ-λιζε ἀργά καί βασανιστικά τό σῶμα της, ἐνῷ ἡ ψυχή της πέταξε στά οὐράνια γιά νά συναντήσει τόν θεῖο Νυμφίο πού τόσο ἀγάπησε στήν ζωή της.
Τό σῶμα της τό παρέλαβαν οἱ Χριστιανοί καί τό ἐνταφίασαν μέ τιμές. Τό σεβάστηκαν οἱ αἰῶνες καί σήμερα ἀποτελεῖ πολύτιμο θησαυρό στήν ἱστο-ρική Μονή τοῦ Σινᾶ. Ἡ μνήμη της ἑορτάζεται στίς 25 Νοεμβρίου.
Ἡ ἁγία Αἰκατερίνη εἶναι ἕνα ἀπό τά ἁπτά παραδείγματα πώς ἡ γνώση καί ἡ ἐπιστήμη ὄχι μόνο δέν ἀντιτίθενται στήν χριστιανική πίστη, ἀλλά καταξιώνονται σ’ αὐτήν ὡς δῶρα τοῦ Θεοῦ στήν ἀνθρωπότητα