Υβριδικός πόλεμος και χειραγώγηση με τα «μέσα κοινωνικής δικτύωσης»

Γράφει ο Γρηγόρης Τσουκαλάς

Στην πραγματικότητα, οι Υβριδικοί Πόλεμοι συνδυάζουν τη καταστροφική και αιματηρή σύγκρουση μεταξύ κρατών με τον φανατισμό, την σκληρότητα και την παρατεταμένη ένταση του ανορθόδοξου  πολέμου. Φαίνεται ότι δεν υπάρχουν σαφή όρια πολέμου και ειρήνης ή συμβατικού και ανορθόδοξου πολέμου στο Υβριδικό τοπίο.

«Οι υβριδικές επιθέσεις απευθύνονται στην καρδιά της εθνικής κυριαρχίας, της ασφάλειας και της άμυνας μιας χώρας, βάλλουν τους θεσμούς, τις υποδομές, την ανάπτυξη, τη σταθερότητα και την κοινωνική συνοχή, επιδιώκοντας την εσωτερική αποσταθεροποίηση. Για την επιτυχή αντιμετώπισή τους, απαιτείται διαρκής προσαρμογή των επιλογών αντίδρασης στη μεταβαλλόμενη φύση των απειλών, καινοτόμος σκέψη, συνεκτική αποτρεπτική δράση, καθώς επίσης διάθεση κατάλληλων μηχανισμών και δομών για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας του κοινωνικοοικονομικού και αμυντικού συστήματος».

Χαρακτηριστικό των απειλών αυτών είναι πως παρουσιάζουν εξαιρετική οργάνωση και οι στόχοι τους ποικίλουν, από τον εκβιασμό κρατών ή θεσμών, στη δημιουργία βλαβών σε κύριες υποδομές (χρηματοπιστωτικό σύστημα), ακόμη και στη ψυχολογία των πολιτών ενός κράτους. Με κάποιες από αυτές ερχόμαστε καθημερινά αντιμέτωποι (fake news, προπαγάνδα) και άλλες μας απασχολούν κατά καιρούς (κυβερνοεπιθέσεις, σαμποτάζ, προσφυγική κρίση), για να καταστεί μια απειλή ως υβριδική προϋποθέτει να είναι πολυδιάστατη, να μπορεί δηλαδή να πλήξει πολλούς τομείς.

Οι τομείς αυτοί μπορεί να είναι ο οικονομικός, ο πολιτικός, ο ψυχολογικός, ο στρατιωτικός κ.ά.. Στην ολοκληρωμένη τους μορφή, εμπεριέχονται όλοι οι τομείς.

Τέλος, δημιουργεί ένα θολό σημείο μεταξύ της κατάστασης του πολέμου και της ειρήνης. Είδος απειλής είναι οι απειλές με χρήση της τεχνολογίας, οι οποίες χωρίζονται σε δύο βασικές κατηγορίες, τα γνήσια και τα μη γνήσια κυβερνοεγκλήματα. Τα γνήσια κυβερνοεγκλήματα είναι τα εγκλήματα των οποίων η διεξαγωγή βασίζεται στη χρήση του  διαδικτύου. Τέτοια εγκλήματα είναι οι υποκλοπές δεδομένων και η δημιουργία βλάβης σε κρίσιμες υποδομές.

Τον τελευταίο χρόνο εξαιτίας της υγειονομικής κρίσης και της μεταφοράς πολλών υπηρεσιών και καθημερινών αναγκών στον κυβερνοχώρο. Τα κυβερνοεγκλήματα παρουσιάζουν έξαρση. Το διαδίκτυο και τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης αποτελούν ένα εξαιρετικό μέσο παρατήρησης και ερμηνείας της ανθρώπινης συμπεριφοράς, παράλληλα όμως και ένα μέσο χειραγώγησης. Για όσους επιθυμούν να το χρησιμοποιήσουν κακοπροαίρετα, προσφέρει απροσωπία και δυνατότητα επίδρασης σε πολλούς αποδέκτες. Προσπάθεια δημιουργίας σύγχυσης και ασάφειας σχετικά με την προέλευση, τη φύση και τον πραγματικό στόχο της απειλής. Δυσκολία να αναγνωριστεί η  Απειλή ως Υβριδική Απειλή μέχρι να εκδηλωθεί πλήρως, με τις επιβλαβείς επιπτώσεις της  που θα έχουν ήδη αρχίσει να εκδηλώνονται από νωρίς και μειώνοντας έτσι την ικανότητα του στόχου να υπερασπιστεί έγκαιρα τον εαυτό του. ακόμη και μεμονωμένα άτομα μπορούν να θεωρηθούν σαν υπεύθυνοι δημιουργίας Υβριδικών Απειλών.

Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τα γραπτά του Sun Tzu για τη νίκη σε πολέμους χωρίς να δίνονται μάχες ήταν το πραγματικό κίνητρο και η αναμόχλευση. Η αντίληψη αυτή περιλαμβάνει σαφώς νομικές, ψυχολογικές και ενημερωτικές δραστηριότητες εκτός πολέμου, ενώ ταυτόχρονα οικοδομεί εθνική Ισχύ, αυξάνει τις συμβατικές στρατιωτικές δυνατότητες και επεκτείνει τη στρατιωτική του εμβέλεια. Πρέπει να θεωρηθεί ως Υβριδικός διότι δεν πραγματοποιείται από ένοπλους στρατιώτες αλλά από άοπλους πολίτες.

militaire