Οι Νηπτικοί Πατέρες της Εκκλησίας μας, όπως ο όσιος Πέτρος ο Δαμασκηνός, αναφέροντας την αρετή της σωφροσύνης, μνημονεύουν δύο ακραίες καταστάσεις που συνδέονται με αυτήν, την ηλιθιότητα και την ακολασία!
Ας τα πάρουμε, όμως, από την αρχή. Από την φρόνηση ως αρετή.
Κατά τους Νηπτικούς Πατέρες της Εκκλησίας, η φρόνηση είναι η αρετή που δίνει τη δυνατότητα να γνωρίζει ο άνθρωπος τι πρέπει να πράττει και τι όχι και γεννάται εκ του λογικού μέρους της ψυχής.
Ομοίως, η σωφροσύνη είναι η αρετή που διατηρεί σώο το φρόνημα του χριστιανού και τον βοηθά να διακρίνει τι αρέσει στον Θεό, ώστε να πράττει τα θεάρεστα.
Η φρόνηση ισορροπεί μεταξύ των άκρων της υπερφροσύνης που ανεβάζει τον άνθρωπο σε δυσθεώρητα και επικίνδυνα ύψη και της αφροσύνης που τον καταβαραθρώνει. Η σωφροσύνη, κατά τον Όσιο Πέτρο Δαμασκηνό, συνεργάζεται με την φρόνηση, προέρχεται εκ του επιθυμητικού της ψυχής και ισορροπεί κι αυτή μεταξύ της ακολασίας και της ηλιθιότητας!
Όλες αυτές οι αρετές, όμως, πρέπει να βρίσκονται πάντα σε αγαστή συνεργασία και καλλιεργούμενες να τίθενται στην υπηρεσία του Θεού για την σωτηρία της ψυχής του ανθρώπου.
Θα αναρωτηθείτε ίσως γιατί γράφονται όλα αυτά.
Την απάντηση ψάξτε την στην ιστοσελίδα in.gr (3/2/22) όπου δημοσιεύεται το γεγονός της “αυθαίρετης” συμμετοχής μαθητών Δημοτικού Σχολείου της Κρήτης στη Θεία Μετάληψη!!!
“Χαίρε βάθος αμέτρητον ανθρωπίνοις λογισμοίς”!
Δε θα υποκύψω στην ανάγκη θεολογικής τοποθετήσεως γιατί είναι τόσο “τρελό” όλο αυτό με την φρενίτιδα που διακατέχει πολλούς με την υποτιθέμενη πιθανή μόλυνση με κορονοϊό από αυτό το ίδιο το Σώμα και το Αίμα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού. Διότι οι άνθρωποι αυτοί, όχι μόνο δεν πιστεύουν το Μυστήριο αλλά και βάλλουν κατ’ αυτού, κατ’ εμέ με επίγνωση και πιθανόν και υστερόβουλα. Και αναφέρομαι και στους γονείς που επιδεικνύουν ενδεχομένως υποκριτική σχολαστικότητα στην πιο ιερή πράξη της πίστεώς μας. Δεν εξανίστανται διότι ανήκουν σε άλλο θρήσκευμα ή χριστιανικό δόγμα, δεν αντιδρούν γιατί δεν επιθυμούν, γενικώς, την συμμετοχή των παιδιών τους στο μέγιστο αυτό Μυστήριο, κάτι που θα γνώριζαν προφανώς τα παιδιά τους εκ των προτέρων και θα το απέφευγαν, αλλά ανησυχούν γιατί έγινε όπως αναφέρει το δημοσίευμα “σε καιρό πανδημίας”, υπονοώντας σαφώς τον φόβο μετάδοσης του κορονοϊού από την Θεία Κοινωνία.
Να ρωτήσω κάτι;
Τα παιδιά τους οι γονείς, όλοι οι γονείς, δεν θα έπρεπε να τα ερμηνεύουν να μη φιλούν τις φιλενάδες τους “εν καιρώ πανδημίας” για τον ίδιο λόγο; Έγινε ποτέ αυτό θέμα προς διερεύνηση; Ή μήπως οι γονείς κοιμούνται, όπως έλεγε ο άγιος Παΐσιος, με τα τσαρούχια τους;
Σας φαίνεται υπερβολική η ερώτηση; Ψάξτε παρακαλώ λίγο στο διαδίκτυο και θα βρείτε στατιστικές που δίνουν ως έναρξη των ολοκληρωμένων σχέσεων μεταξύ των παιδιών τα 11 χρόνια τους με ένα μικρό ποσοστό να προβαίνει σε έκτρωση μόλις στα 12! Και το εμβόλιο κατά του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας στα κορίτσια προβλέπεται από τα 12 (!!!) θεωρώντας υπαρκτό τον κίνδυνο των πολλαπλών συντρόφων. Στα 12; Ναι, στα 12! Αλλά, φαίνεται, ο λεγάμενος και η λεγάμενη δε μολύνουν. Μόνο ο Χριστός μολύνει τους “αμόλυντους”!
Για δε τους εκπαιδευτικούς που πλαισιώνουν το τοπικό γραφείο Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, τι να υποστηρίξει κανείς; Θα μου πείτε ότι αφού έγινε η καταγγελία δεν θα έπρεπε να τοποθετηθούν;
Ναι, αλλά με τόση ζέση πια; Έτσι κάνουν με όλες τις καταγγελίες; Αφού το ξέρουν και το ξέρουμε ότι τα κομματικά συμφέροντα, εκτός των αντικειμενικών προσόντων που υπάρχουν αλλά σε ελάχιστο ποσοστό, συνήθως κυριαρχούν και συχνά θάβονται στα “αρχεία” σωρεία παραβάσεων και καταγγελιών. Ελάτε τώρα, μεταξύ μας;
Οπότε, ας προσέξουν πόσο βαθιά θα τους ορίσουν οι προϊστάμενοί τους να βυθίσουν το μαχαίρι μήπως και άθελά τους βάψουν στην κυριολεξία τα χέρια τους στο Αίμα του Αρνίου, όπερ εστί βαρύτατη βλασφημία!
Αφήνω, κατά την κρίση μου, και ένα περιθώριο εσκεμμένης ενέργειας πολλών εμπλεκομένων για να ανακινηθεί το θέμα μήπως και τελειώνουν κάποιοι με την ποινικοποίηση του Μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας “εν καιρώ πανδημίας” και για την προστασία της “δημόσιας υγείας”, βεβαίως βεβαίως, του Θεμιστοκλέους ή μη!
Αν δε είναι ακριβές το ρεπορτάζ, το πιο αστείο της υπόθεσης είναι ότι η Πρωτοβάθμια εγκαλεί και τον ιερέα-λειτουργό γιατί μετέλαβε τα παιδιά χωρίς την άδεια των γονέων τους!!! Ναι. Μετά το εκκλησιαστικό ” covid pass”, πάμε και για το “Holy Communion Pass”! Τι κατάντια Θεέ μου!
Και πριν “αλέκτωρ λαλήσαι”, ήρθε και το άλλο συμβάν και πάλι σε σχολικό περιβάλλον. Καθηγητής απέβαλε από μουσικό σχολείο μαθητή που φορούσε φούστα!
Και κινείται γη και ουρανός για να αναδειχθεί για μια ακόμη φορά το πολυπολιτισμικό, δημοκρατικό, πλουραλιστικό, πολύχρωμο σχολείο στην πατρίδα μας. Το οποίο όμως μετατρέπεται παράλληλα σε βαθιά αντιχριστιανικό, αντιδημοκρατικό, προπαγανδιστικό, νεοταξικό.
Μόνο μια κουβέντα. Δε θα κουράσω. Ερωτώ. Φθάσαμε στον Φεβρουάριο του 2022 για να βγει ο έφηβος αυτός από “την ντουλάπα”, όπως λένε οι σχετικοί, ή αισθάνθηκε την καινοφανή και πρωτοφανή στα επιστημονικά χρονικά “δυσφορία φύλου”; Τον Σεπτέμβριο δεν το έβλεπε έτσι και τον Φεβρουάριο ξεσπάθωσε.
Συγγνώμη, εγώ αλληθωρίζω ή όντως υπάρχει εκ μέρους των νεοταξιτών-επανακκινητών μια περίεργη επιλογή του καιρού που θα αναδειχθεί κάθε θέμα ώστε να πιεστεί με το στανιό μια ολόκληρη κοινωνία να δεχθεί το διαφορετικό;
Ό, τι και να πει κανείς όμως δεν βγαίνει κάτι γιατί ο χρόνος κυλά και η σαπίλα εφορμά. Ύπουλα και συστηματικά.
Εκείνο που προέχει είναι να γίνει κατανοητή η γενεσιουργός αιτία όλων αυτών των φαινομένων και να αναδειχθούν οι όποιες λύσεις στα κοινωνικά μας, φαινομενικά αδιέξοδα.
Αυτός είναι και ο λόγος που έγινε η παραπάνω πατερική τοποθέτηση.
Έχουμε χάσει ως πρόσωπα, εξαγορασμένα με το Σώμα και το Αίμα του Κυρίου μας, και ως λαός τον κοινωνικό και ηθικό μας προσανατολισμό.
Χάσαμε την φρόνηση, την σωφροσύνη, την διάκριση. Δεν μπορούμε πια να εντοπίσουμε και καλλιεργήσουμε τις υψοποιούς αρετές από τα χαμερπή εξοντωτικά για τα πρόσωπα και τις προσωπικότητες, πάθη μας. Μπερδέψαμε το καλό με το κακό. Σχετικοποιήσαμε τον αιώνιο λόγο του Θεού. Και έτσι καταντήσαμε να φλυαρούμε ακατάσχετα ξεχνώντας ότι είμαστε σκύβαλα αλαλάζοντα που μπορούν να γίνουν σκόνη “εν μιά του καιρού ροπή”.
Από δούλοι Θεού, αφεντάδες του Πονηρού. Από άρχοντες νοικοκυραίοι της ψυχής μας, πόρνοι και ασελγείς του θεοποιημένου ως ειδώλου σώματός μας. Κι επειδή τα πολλά λόγια είναι φτώχια, ας δούμε το γιατί των φαινομένων της εποχής μας μέσα από την διδασκαλία ενός μεγάλου Οσίου της Εκκλησίας μας. Του αγ. Ισαάκ του Σύρου, όπως παρουσιάζεται, μέσω ερωταποκρίσεων, στο βιβλίο “Θεία Ανάβασις” των εκδόσεων “Ι. Ησυχαστήριον Κοιμήσεως της Θεοτόκου-Κατουνάκια Αγ. Όρος 2011.
Επιλέγουμε κάποιες ερωταποκρίσεις που σχετίζονται με το νου, τους λογισμούς, τη σοφία, τη γνώση και την υποτιμημένη από εμάς πρόνοια του Θεού σε σχέση πάντα με την πανδημία αλλά και τον ηθικό ξεπεσμό που “βαπτίστηκε” αυθαιρέτως και αφελώς “πρόοδος”, “δικαίωμα”, “διαφορετικότητα” και κατέστη αντικείμενο επιστημονικής έρευνας και κατοχύρωσης.
-Τι είναι ακαθαρσία στο Νου;
-Η ψευδής γνώσις, η άγνοια, οι εμπαθείς λογισμοί, η συγκατάθεση στην αμαρτία.
-Τι στερείται ο Νους, όταν δεν είναι υγιής;
-Στερείται την ενέργεια της γνώσεως.
-Τι αποτέλεσμα έχει αυτό;
-Να μη διακρίνη την διαφορά των πνευματικών έργων.
-Τι γεννά το φως της διανοίας;
-Την πίστιν.
-Τι προκαλεί η σύγχυσις της διανοίας;
-Σκότωσις της ψυχής και η σκότωσις προξενεί την θόλωσιν.
-Τι αφαιρεί η σύγχυσις των λογισμών;
-Την ειρήνη των λογισμών, την γεύσιν των εννοιών, την κατανόησιν των στίχων.
-Τι προκύπτει εκ της καλής τάξεως;
-Η ειρήνη εις την διάνοιαν.
-Τι γεννάται από αυτήν;
-Το φως εις την ψυχήν.
-Πότε φωτίζεται η διάνοια;
-Όταν υπάρχει τάξις και μέτρον εις την πολιτείαν (ενν. στη ζωή).
-Διατί;
-Διότι φεύγει η σύγχυσις.
-Τι εμποδίζει η εντροπή και ο φόβος του Θεού;
-Εμποδίζει την διάνοιαν από του να ρέπη ασκόπως μετεωριζόμενη.
-Τι επιφέρει η έλλειψις του φόβου εις την διάνοιαν;
-Την μεταβολήν και την αλλοίωσιν.
-Ποιός είναι ο αληθινά φιλόσοφος;
-Εκείνος που αληθινά ασπάζεται την σοφία τογ Θεού.
-Ποία εκ των δύο είναι ανωτέρα, η σοφία του κόσμου ή η σοφία του πνεύματος;
-Η σοφία του πνεύματος.
-Διατί;
-Διότι εις την σοφίαν του Πνεύματος η Σιωπή κυριεύει την ψυχήν. Απ εναντίας εις την σοφίαν του κόσμου η Πολυλογία κυριεύει την ψυχήν.
-Τι γεννά η σοφία του Πνεύματος;
-Την ταπεινοφροσύνην, την πραότητα και την ειρήνην εις όλους τους λογισμούς και ησυχάζουν τα μέλη του σώματος από την ταραχήν και την αταξίαν της ακολασίας.
-Τι γεννά η κοσμική σοφία;
-Την υπερηφάνειαν, την ταραχήν του Νοός και λογισμούς διαφόρους και αδιηγήτους, την αναίδειαν των αισθήσεων και την έπαρσιν.
-Έχει η σοφία τέλος;
-Όχι, διότι η Σοφία είναι αυτός ο Θεός.
-Ποία είναι η φυσική γνώσις;
-Η γνώσις η οποία αντιλαμβάνεται τα φαινόμενα πράγματα διά των σωματικών αισθήσεων.
-Τι είναι γενικώς η ανθρωπίνη γνώσις;
-Είναι πτωχή και ελλιπής, καν πλουσία φαίνεται.
-Είναι κατηγορημένη η ανθρώπινη γνώσις;
-Όχι, αλλά η πίστις είναι υψηλοτέρα αυτής.
-Η γνώσις της έξω σοφίας μπορεί να βοηθήσει σε περιστατικά της ψυχής;
-Μερικές φορές ναι, σε δύσκολες όμως περιπτώσεις ουδεμίαν βοήθειαν μπορεί να προσφέρη.
-Διατί;
-Διότι έχει την ασθένειαν.
-Μας ωφελεί η κοσμική γνώσις εις την πνευματικήν ζωήν;
-Πολλές φορές όχι.
-Τι πρέπει να κάνωμεν;
-Να απαρνηθούμε την κοσμικήν γνώσιν, διά να αποκτήσωμεν την πνευματικήν.
-Υπάρχει άνθρωπος που να μην είναι υπό την θείαν Πρόνοιαν;
-Όχι.
-Πότε κυρίως φανερώνεται η πρόνοια του Θεού;
-Εις μεγάλους πειρασμούς.
-Διατί;
-Δια να διεγείρη ο Θεός τους αγωνιστάς εις ανδρείαν και γενναιότητα.
-Γνωρίζεις παραδείγματα;
-π.χ. τον Ιώβ, τον Ιησού του Ναυή, τους 3 παίδας, τον Απόστολον Πέτρον, τους 40 μάρτυρες.
-Τι εξάπτει η παρηγορία; (ενν. της πρόνοιας του Θεού)
-Την προς τον Θεόν αγάπην.
-Ωφελεί η πεποίθησις της καρδίας προς τον Κύριον;
-Βεβαίως.
-Διατί;
-Διότι προσφέρει θάρρος εις την καρδίαν και αδίστακτον πίστιν εις την πρόνοιαν του Θεού!!!
Το συμπέρασμα που βγαίνει εκ του ασφαλούς από τα θεόπνευστα κείμενα του Οσ. Ισαάκ του Σύρου είναι ότι εν τω εγωϊσμό μας, δεχθήκαμε τις προσβολές και πνευματικά τοξικές παρενέργειες των παθών της ψυχής μας όπως η υπερφροσύνη, η ηλιθιότης, η αφροσύνη, η ακολασία, η θεοποίηση της κοσμικής γνώσης, η νοησιαρχία, η αδιακρισία, η φιλαυτία και αλαζονεία, η αμφισβήτηση της πρόνοιας του Θεού, με αποτέλεσμα να σκοτισθεί ο νους μας ο οποίος κατά τους ησυχαστές Πατέρες όπως ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, είναι αυτός που ορίζει και τις αισθήσεις μας αφού μάλιστα “νους ορά και νους ακούει”! Ο σκοτασμός αυτός μας στερεί την επικοινωνία μας με τον Θεό και δυσκολεύει τον πιο βασικό τρόπο επικοινωνίας μαζί Του που είναι η προσευχή. Ο νους μας μένει μετέωρος στη διάχυσή του στα κοσμικά πράγματα και δεν συμμαζεύεται εύκολα στα βάθη της καρδιάς απ’ όπου μπορεί να κράξει “αββά ο πατήρ”.
Έτσι, αποξενωθήκαμε από τον οικείο χώρο της ασκήσεώς μας, αλλοιώθηκε το πρόσωπό μας, σχετικοποιήθηκε η πνευματική διάστασή μας και η σύγχυση της διάνοιάς μας οδήγησε σε παράλογες επιδιώξεις ως είναι λόγου χάριν οι διαφορετικότητες, τα ανθρώπινα δικαιώματα, η σχετικοποίηση της πρόνοιας του Θεού, οι πολιτικές, οι διχόνοιες, οι διαχωρισμοί, η “ανθρωποφαγία”, η απολυτοποίηση της πεπερασμένης επιστήμης, η σύγχυση των γλωσσών και επιστημών.
Οι Άγιοι Πατέρες της Εκκλησίας μας όμως εκτός από την ανάλυση της σημερινής πραγματικότητας, υποδεικνύουν και την ενδεικνυόμενη λύση. Την οδό δια της μετανοίας. Μας προτείνουν την επιστροφή στην φυσική μας θέση. Των δούλων του Θεού που αγωνίζονται τώρα να μην χάσουν τον Παράδεισο και αργότερα, με τη χάρη του Αγίου Πνεύματος να μην λυπήσουν τον Πλάστη και Δημιουργό τους.
5/2/22