ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΓ΄ ΜΑΤΘΑΙΟΥ
Γέροντος Δωροθέου
Οἱ γεωργοί τοῦ ἀμπελῶνος(Ἱουδαῖοι) ἐφόνευσαν πρῶτα τούς ἀπεσταλμένους (Προφῆτες) καί τελικά καί τόν υἱόν τοῦ οἰκοδεσπότου, τόν κληρονόμο τῆς περιουσίας. Ἡ ἀχαριστία καί ἡ σκληροκαρδία τῶν γεωργῶν ὑπάρχει καί σήμερα πού ἔχει πληθυνθεῖ ἡ ἁμαρτία. Ὁ Θεός ἐκάλεσε τόν Ἰσραήλ πού ἀποδείχθηκε ἀνεπαρκής γιά τήν εὐλογία πού ἔλαβε. Μέ παρόμοιο τρόπο ὁ Θεός τείνει τό χέρι πρός πολλούς ἀνθρώπους οἱ ὁποῖοι δέν ἀποδέχονται τήν πρόσκληση. Πολλοί οἱ κλητοί, ὀλίγοι οἱ ἐκλεκτοί.
Ὁ Θεός, λοιπόν, φύτεψε ἕνα ἀμπέλι (τόν ἑβραϊκό λαό), ἔβαλε γύρω του ἕνα φράχτη (Μωσαϊκό Νόμο), ἔφτιαξε ἕνα πατητῆρι (θυσιαστήριο) καί οἰκοδόμησε ἕνα πύργο (Ναό). Ὁ Ἱερός Χρυσόστομος ἑρμηνεύοντας τήν παραβολή γράφει: «νόμον ἔδωκεν καί πόλιν ἀνέστησεν καί ναόν ὠκοδόμησε καί θυσιαστήριον κατεσκεύασε». Κατά τόν Ἅγιο Μάξιμο τό Ὁμολογητή ὁ Θεός ἔδωσε τρεῖς νόμους: τόν ἐσωτερικό δηλαδή τήν συνείδηση, τόν γραπτό Νόμο τοῦ Μωυσέως καί τέλος τόν Εὐαγγελικό Νόμο τῆς χάριτος, τό «ἀγαπᾶτε ἀλλήλους».
Ἡ πρόνοια τοῦ Θεοῦ ὑπάρχει σέ κάθε ἱστορική ἐποχή. Ὁ Θεός εἶναι παρῶν καί οὐσιώνει τόν κόσμο του, παράλληλα δέ μέ τίς ἄκτιστες ἐνέργειές του (συντηρητική καί προνοιακή) ἀπευθύνει πρόσκληση σέ κάθε γενιά. Ἀκόμη καί τήν ἀχαριστία τῶν Ἰουδαίων ἐχρησιμοποίησε («κρεῖτον γάρ προβλεψαμένου») προκειμένου νά ἀπευθύνει τό μήνυμα στά ἔθνη γιά νά σωθοῦν. Τό κρτήριο εἶναι πάντα ἡ σωτηρία τῶν ἀνθρώπων. Πολλές φορές τό σχέδιο τοῦ Θεοῦ εἶναι δυσδιάκριτο στούς ὀφθαλμούς τῶν ἀνθρώπων, εἶναι ὅμως πάντοτε ἕνα σχέδιο ἀγαθό. Ὁ Θεός χρησιμοποιεῖ ἀκόμη καί τίς πτώσεις μας γιά νά ποιήσει τό ἀγαθό.
Ὁ Ἱερός Χρυσόστομος γράφει: «πολλά ἀπό τῆς παραβολῆς αἰνίτεται ταύτης∙ τοῦ Θεοῦ τήν πρόνοιαν τήν εἰς αὐτούς ἄνωθεν γεγενημένην, τό ἐξ ἀρχῆς αὐτῶν φονικόν, τό μηδέν παραλειφθῆναι τῶν ἡκόντων εἰς ἐπιμέλειαν, τό τῶν προφητῶν σφαγεῖναι μή ἀποστραφῆναι αὐτούς, ἀλλά καί τόν υἱόν πέμψαι∙ τό καί τῆς Καινῆς καί τῆς Παλαιᾶς ἕνα καί τόν αὐτόν εἶναι Θεόν∙ τά μεγάλα αὐτοῦ τόν θάνατον κατορθῶσαι∙ τό τήν ἐσχάτην δίκην τοῦ σταυροῦ καί τοῦ τολμήματος αὐτῶν ὑπομένειν∙ τῶν ἐθνῶν τήν κλῆσιν, τῶν Ἰουδαίων τήν ἔκπτωσιν».
Ὁ Θεός δέν ἀπέτυχε ἤ δέν προέβλεψε τήν πτώση τῶν Πρωτοπλάστων ἤ τήν ἔκπτωση τῶν Ἰουδαίων ἀπό τήν θέση τοῦ περιούσιου λαοῦ. Στήν πρώτη περίπτωση εἶχε προεπινοούμενο σκοπό τήν κατά στάδια δημιουργία. Στήν περίπτωση τῶν Ἰουδαίων ἐχρησιμοποίησε τήν ἀνεπάρκειά τους γιά νά καλέσει τήν Ἐκκλησία τῶν ἐθνῶν νά γίνει τό σῶμα τοῦ Χριστοῦ. Ἁπό τόν Θεό πηγάζει ἀγαθότητα καί κάλλος. Εἶναι ἡ ὁμορφιά τοῦ κόσμου.
Μελετώντας τίς δράσεις τοῦ Θεοῦ μποροῦμε νά τοῦ ἀποδώσουμε ὁνόματα γιά κάθε μία ἄκτιστη ἐνέργειά του ὅπως μακρόθυμος, πολυέλεος, ἀληθινός. Τά ὀνόματα περιγράφουν ἐνέργειες, σύμφωνα μέ τήν καταφατική θεολογία, ἀλλά δέν προσδιορίζουν τήν οὐσία τοῦ Θεοῦ πού εἶναι ἀπρόσιτη. Ὅμως, κάθε φορά πού ἀνακαλύπτουμε τήν ἀπύθμενη ἀγάπη του πίσω ἀπό τήν ἁμαρτωλότητα καί τήν προδοσία μας, αἰσθανόμεθα ἐννεοί γιά τήν ἀγάπη του καί τόν προσεγγίζουμε, ἁμαρτωλοί ὄντες, μέ συντριβή γιά τήν στοργή του.
Ἡ ἐπιβεβαίωση τῆς ἀγάπης του εἶναι πρόσκληση στό φιλότιμό μας κατά τόν Ἅγιο Παΐσιο τόν Ἁγιορείτη. Ὁ ἑλληνικός λαός πού διακρίνεται γιά τήν φιλοτιμία του ἀναγνωρίζει τό ἔλεος καί τήν εὐεργεσία τοῦ Θεοῦ. Ἄν στούς ἀνθρώπους χρωστοῦμε εὐγνωμοσύνη γιά ἕνα καλό πού μᾶς ἔκαναν, στόν Θεό πόσο χρωστοῦμε γιά τήν σωτηρία μας; Ὁ Θεός «ἔτι ἡμῶν ἁμαρτωλῶν ὄντων» κατά τόν Ἀπόστολο Παῦλο ἔπαθε ὑπέρ ἡμῶν. Θά ἦταν ἀχαριστία νά μήν ἀναγνωρίζαμε «τό ἔλεος καί τήν εὐεργεσία» (λειτουργία τοῦ Μ. Βασιλείου).
Ὁ ἄνθρωπος στήν ἀναζήτηση τοῦ Θεοῦ ἔχει ἀνάγκη ἀπό ἕνα «φραγμό». Ἕνα νεαρό δενδράκι ἔχει ἀνάγκη ἑνός φραγμοῦ γιά νά μή φαγωθεῖ ἀπό τά ζῶα καί καταστραφεῖ. Ὁ φραγμός εἶναι ἡ τήρηση τῶν ἐντολῶν πού εἶναι μιά πράξη ὄχι καταναγκαστική ἀλλά ἀγάπης πρός τόν Κύριο («ὅποιος ἀγαπᾶ με τηρεῖ τάς ἐντολάς μου»). Ἡ τήρηση τῶν ἐντολῶν ἁγιάζει τόν ἄνθρωπο γιατί στούς λόγους τοῦ Κυρίου ὑπάρχει Πνεῦμα καί ὁ ἄνθρωπος ἀνάγεται στήν φυσική φιλοσοφία, ὅπου ἀναγνωρίζει τόν Θεό στήν κτίση. Ὁ Θεός δέν βρίσκεται στήν κτίση ἀλλά ἡ κτίση εἶναι «ἔμπλεως τοῦ Θεοῦ». Ἐκεῖνοι πού ὁρίζουν φραγμό στήν ζωή τους τίς θεῖες ἐντολές ἀξιώνονται μέ τήν ἄσκηση νά βιώσουν τό πνεῦμα τοῦ Νόμου, τήν προσωπική κοινωνία μέ τόν Θεό καί στήν περίοδο τῆς χάριτος πού διανύουμε τήν θέωση.
«Τί ἀνταποδώσωμεν τῶ Κυρίω περί πάντων ὦν ἀνταπέδωκεν ἡμῖν». Ἡ μόνη λέξη γιά τίς εὐεργεσίες εἶναι «εὐχαριστῶ». Γιαυτό ἡ κύρια προσευχή τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας εἶναι ἡ θεία Λειτουργία, ἡ θεία Εὐχαριστία. Ὅλη ἡ θεολογία περιλαμβάνεται στά λόγια: «ἑαυτούς καί ἀλλήλους καί πᾶσαν τήν ζωήν ἡμῶν Χριστῶ τῶ Θεῶ παραθώμεθα».
Γέροντος Δωροθέου
ΔΙΗΓΗΣΟΜΑΙ ΠΑΝΤΑ ΤΑ ΘΑΥΜΑΣΙΑ ΣΟΥ
ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ
στά κυριακάτικα Eὐαγγέλια