Η Κρατική Αρχή Επιθεώρησης Γεωργίας και Τροφίμων (SAFIA) της Τσεχίας, σε συνεργασία με το Τελωνείο της Κεντρικής Βοημίας, κατέσχεσε μια αποστολή 12.714 κιλών φιστικιών (PISTACHIO JUMBO) καταγωγής Ιράν, για τα οποία η εργαστηριακή ανάλυση σε διαπιστευμένο εργαστήριο έδειξε περίπου πενταπλάσια υπέρβαση του μέγιστου ορίου για την παρουσία αφλατοξίνης B1 και του αθροίσματος των αφλατοξινών B1, B2, G1, G2.
Αν και γενικά οι Αρχές σπάνια δημοσιοποιούν λεπτομέρειες εάν τα προϊόντα δεν έχουν φτάσει στα ράφια, οι Αρχές της Τσεχίας έδωσαν όλα τα στοιχεία. Πρόκειται για μια παρτίδα με την ονομασία LOT: 795, ο εισαγωγέας της οποίας στην Τσεχική Δημοκρατία είναι η εταιρεία JH MACHINE sro, Nádražní 248, Chrastava 463 31. Ο προμηθευτής στη χώρα προέλευσης είναι η εταιρεία Kerman Dordaneh Pistachios Co. 4ο χλμ. Zangi Abad Road Kerman-Iran, Ιράν.
Το δείγμα ελήφθη από επιθεωρητές της CAFIA στο πλαίσιο εισαγωγών από τρίτες χώρες στο τελωνειακό σημείο ελέγχου για την Κεντρική Βοημική Περιφέρεια – Rudná, στις εγκαταστάσεις προσωρινής/τελωνειακής αποθήκης. Οι επιθεωρητές δέσμευσαν ολόκληρο το φορτίο πριν εισέλθει στην εγχώρια αγορά.
Οι αφλατοξίνες ανήκουν στην ομάδα των μυκοτοξινών, οι οποίες παράγονται ως προϊόν του μεταβολισμού των μυκήτων και ταξινομούνται ως καρκινογόνες ουσίες. Οι αφλατοξίνες μπορούν να εμφανιστούν σε τρόφιμα, όπως οι ξηροί καρποί, στους οποίους περιλαμβάνονται τα φιστίκια, ως αποτέλεσμα μόλυνσης από μούχλα. Οι εισαγωγές ξηρών καρπών από ορισμένες χώρες, όπως τα φιστίκια από το Ιράν, υπόκεινται σε ειδικό καθεστώς αυξημένου επίσημου ελέγχου στην Τσεχία. Οι Αρχές της χώρας ειδοποίηση για το εύρημα και το Ευρωπαϊκό Σύστημα Έγκαιρης Ειδοποίησης RASFF.
Η EFSA που επαναξιολόγησε τις αφλατοξίνες το 2020 διαπίστωσε πως οι ξηροί καρποί, τα προϊόντα ξηρών καρπών και οι σπόροι ήταν η συχνότερη κατηγορία προϊόντων που ήταν μολυσμένοι με αφλατοξίνες, με τα φιστίκια να βρίσκονται στην κορυφή της λίστας μολύνσεων από αφλατοξίνες, ενώ το σύστημα ταχείας προειδοποίησης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τα τρόφιμα και τις ζωοτροφές (RASEF) εκδίδει ετησίως διάφορες προειδοποιήσεις ή κοινοποιήσεις για τον εντοπισμό μολύνσεων αφλατοξίνης σε ξηρούς καρπούς που προέρχονται από διάφορες χώρες.
Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι δεν πρέπει να τρώμε ξηρούς καρπούς. Σε μια αξιολόγηση κινδύνου/οφέλους από το Ινστιτούτο Τροφίμων DTU της Δανίας οι ωφέλιμες πτυχές των ξηρών καρπών έχουν σταθμιστεί έναντι των επιβλαβών πτυχών και εδώ η ισορροπία δείχνει ότι τα ευεργετικά αποτελέσματα είναι μεγαλύτερα σε ξηρούς καρπούς όπως κάσιους, φιστίκια, αμύγδαλα, πεκάν, μακαντέμια και καρύδια. Αντίθετα, τα κελυφωτά φιστίκια και τα βραζιλιάνικα καρύδια μπορούν να περιέχουν πιο εύκολα αφλατοξίνες. Το μυκητιακό δηλητήριο αφλατοξίνη δεν είναι εμφανές, αλλά η ανάπτυξη της μούχλας μπορεί να έχει επηρεάσει την ανάπτυξη του ξηρού καρπού και επομένως οι παραμορφωμένοι ξηροί καρποί έχουν συχνά υψηλότερη περιεκτικότητα σε αφλατοξίνες.
*Το Cibum είναι εξειδικευμένο site ασφάλειας τροφίμων και απευθύνεται στον κλάδο και στους επαγγελματίες τροφίμων, όπως και σε συνειδητοποιημένους καταναλωτές. Το παρόν άρθρο έχει σκοπό να προσφέρει χρήσιμες πληροφορίες στους επιστήμονες τροφίμων και επαγγελματίες που σχεδιάζουν τα συστήματα και μέτρα ασφάλειας τροφίμων των επιχειρήσεων τροφίμων. Τα συμβάντα ασφάλειας τροφίμων σε τοπικό και παγκόσμιο επίπεδο αποτελούν πολύτιμα εισερχόμενα δεδομένα στην ανάλυση επικινδυνότητας της διαδικασίας διαχείρισης τροφίμων (HACCP) που υποχρεούται να συντάσσει και να διατηρεί βάση νόμου, κάθε επιχείρηση τροφίμων.