Ἕνα ὁδοιπορικό ὀδύνης καί θριάμβου!
Α΄
Ὁ δρόμος χωματένιος, στενός, ἀνηφορικός. Δεξιά καί ἀριστερά τά δέντρα λυγίζουν στό πέρασμά τους. Τά βήματά τους ἀκολουθοῦν τίς πατημασιές Ἐκείνου, πού εἶναι ὁ Διδάσκαλός τους. Ἡ συντροφιά τῶν μαθητῶν εἶναι μικρή. Δέν συζητᾶνε, μόνο ἀκοῦνε. Ἀκοῦνε μέ λαχτάρα τήν κάθε λέξη. Σέ ὑποβλητική σιγή, μέ πρόσωπα συγκεντρωμένα ἡ ὑπερκόσμια φωνή Τοῦ Διδασκάλου, τούς προειδοποιεῖ:
«Ἰδού ἀναβαίνομεν εἰς Ἱεροσόλυμα καί παραδοθήσεται ὁ υἱός τοῦ ἀνθρώπου…. καί τῇ Τρίτη ἡμέρᾳ ἀναστήσεται» (Μάτθ. κ΄ 17 – 19)
Εἶναι ὁ λόγος πού προμηνύει τή Μεγάλη Θυσία, τόν φρικτό Σταυρό, τό ἑκούσιον Πάθος, ἀλλά καί τόν μεγαλειώδη Του θρίαμβο. Ἡ Θυσία τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ, γεγονός μοναδικό στήν πανανθρώπινη Ἱστορία. Ἡ Σταύρωσή Του καί ὁ Σταυρός σημεῖο ἀντιλεγόμενο μέσα στούς αἰῶνες. Καί σήμερα, τό πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ καί ὁ Σταυρός Του σηκώνουν θύελλες καί χωρίζουν σέ ἀντιμαχόμενα στρατόπεδα τούς ἀνθρώπους.
Ἡ Ἐκκλησία μας ἀνοίγει τίς πύλες της στή Μ. Ἑβδομάδα. Ἄς ἀφουγκραστοῦμε τά βαθυστόχαστα λόγια τῶν Εὐαγγελίων, τῶν ὕμνων, τῶν αἴνων, παρακολουθώντας τίς θαυμάσιες καί κατανυκτικές ἀκολουθίες τῆς Μ. Ἑβδομάδας.
Ἄς κατανυχθοῦμε, ἄς ἀνοίξουμε τά βάθη τῆς ψυχῆς μας, ἐκεῖ πού κρύβονται ὅλα τά ἀνθρώπινα πάθη μας, γιά νά διεισδύσει τό θεϊκό φῶς, νά φωτιστοῦν ἔτσι οἱ σκοτεινές γωνιές της, ἐκεῖ ὅπου τό σκοτάδι γίνεται ὅλο καί πυκνότερο. Ἡ μεγάλη θυσία τοῦ Θεανθρώπου, πού μᾶς δίνει ξανά τήν εὐκαιρία, νά καθαρίσουμε καί «λαμπρύνουμε τήν στολήν της ψυχῆς» μας.
Β΄
«Ἰδού ἀναβαίνομεν εἰς Ἱεροσόλυμα». Σέ αὐτό τό ὁδοιπορικό, ποιά πρόσωπα θά συναντήσουμε, σέ συνάρτηση πάντα μέ τό κορυφαῖο πρόσωπο τοῦ θείου δράματος, τόν Κύριο Ἰησοῦ, πού ἑκουσίως πορεύεται πρός τό πάθος; Ποιά μηνύματα θά πάρουμε; Θά ἀκούσουμέ τούς υἱούς Ζεβεδαίου νά ζητᾶνε τά πρωτεῖα. «…δός ἡμῖν ἵνα εἷς ἐκ δεξιῶν σου καί εἷς ἐξ εὐωνύμων σου καθήσωμεν ἐν τῇ δόξῃ σου». Καί ἡ ἀπάντηση τοῦ Ἰησοῦ:
«Οὐκ οἴδατε τί αἰτεῖσθε… ὅς ἐάν θέλῃ ὑμῶν γενέσθαι πρῶτος, ἔσται πάντων δοῦλος….» (Μάρκ. ι 37-38, 43 – 45)
Ἡ δόξα καί τό ἀληθινό μεγαλεῖο ἔγκεινται, ὄχι στήν πρωτοκαθεδρία, στήν κοσμικότητα, στήν ἀλαζονεία, στή λάμψη, ἀλλά στήν ταπεινή δακονία τοῦ πλησίον, στήν ἐπίγνωση τῆς ἀθλιότητας τοῦ ἑαυτοῦ μας.
Θά συναντήσουμε στό σπίτι τοῦ Λαζάρου, στή Βηθανία, τήν ἀδελφή του, Μαρία. (Ἰωάν. ιβ΄ 1-3) Ἀγγελική μορφή. Θυμίαμα εὐγνωμοσύνης, ἡ καρδιά της.
Δίπλα, ὁ Ἰούδας διαμαρτύρεται «διατί τοῦτο τό μύρον οὐκ ἐπράθη τριακοσίων δηναρίων καί ἐδόθη πτωχοῖς; (Ἰωάνν. ιβ΄ 5). Ἡ ὕλη καί τό πνεῦμα. Ἡ προσκόλληση στό χρῆμα ἀπό τή μία, καί ἡ ἁγνή ἀγάπη στόν Ἰησοῦ ἀπό τήν ἄλλη. Αὐτή εἶναι μιά μεγάλη μάχη πού δίνεται μέσα στή δική μας καρδιά.
Θά συναντήσουμε, ἀκόμη, τήν ἁμαρτωλή γυναίκα, πού μέ ἀσταμάτητα δάκρυα μετανοίας ἀδειάζει τό πολύτιμο νάρδο (μύρο) στά πόδια τοῦ Ἰησοῦ (Μάρκ. ιδ΄ 3). Ξεχύνονται γύρω ἀρώματα λουλουδιῶν, ἐνῶ τά χείλη της δίνουν τή σφραγίδα τῆς βαθιᾶς μετάνοιάς της. Ἡ μετάνοια εἶναι ἡ μόνη ἄξια νά σταθεῖ μπροστά στόν Ἐσταυρωμένο. Εἶναι ἐκεῖνο πού ἀνοίγει τήν πύλη τοῦ Παραδείσου.
Στόν κῆπο τῆς Γεσθημανῆ θά συναντήσουμε τόν Ἰησοῦ μέ τούς μαθητές Του. Σέ κάποια στιγμή, παίρνει μαζί Του «τόν Πέτρον καί Ἰάκωβον καί Ἰωάννην…. Καί ἤρξαντο ἀδημονεῖν καί λέγειν αὐτοῖς…. Μείνατε ὧδε καί γρηγορεῖτε. Καί ὅμως, δέν τά κατάφεραν παρ’ ὅλο πού ὁ Κύριος τούς παρακάλεσε, στή δύσκολη ἐκείνη ὥρα, νά Τοῦ συμπαρασταθοῦν μέ τήν προσευχή τους. Τούς κατέλαβε ὁ νυσταγμὀς, ὑπέκυψαν στήν ἀνθρώπινη ἀδυναμία γιά νά ἀκούσουν μετ’ ὀλίγον, τήν πονεμένη φωνή τοῦ Διδασκάλου τους:
«Οὐκ ἰσχύσατε μίαν ὥρα γρηγορῆσαι». (Μάρκ. ιδ΄ 32-38)
Ἐνῶ ὁ ἴδιος, «γενόμενος ἐν ἀγωνία, ἐκτενέστερον προσηύχετο» (Λουκ. κβ΄ 44) Ἡ ἐσωτερική θύελλα κόπασε πάνω στό βράχο τῆς προσευχῆς. Ἄφησε ἔτσι ὁ Ἰησοῦς σέ ὅλους μας ὅπλο ἀκατανίκητο, τήν προσευχή, ἀσπίδα, μοναδική προστασία.
Θά συναντήσουμε τόν δοῦλο τοῦ Ἀρχιερέα (Ἰωάν. ἰη΄ 22-23), πού γιά νά εἶναι ἀρεστός στό ἀφεντικό του, σηκώνει τό ἀνίερο χέρι του νά ραπίσει Ἐκεῖνον, πού θεράπευε τά παράλυτα χέρια. Καί ὁ Ἰησοῦς, μπροστά στήν ἀνθρώπινη αὐτή κατάπτωση καί πόρωση, δέν ἀνταποδίδει τό ράπισμα, δέν τόν διασύρει. Συντρίβει τή θρασύτητα ἤρεμα μέ ἀξιοπρέπεια.
Θά συναντήσουμε τόν Πέτρο, δραματική μορφή. Πέρασε καί αὐτός τό δικό του πάθος. Ἐδοκιμάσθη ἡ πίστη του στόν Ἰησοῦ, πικρά, «πρίν ἀλέκτορα φωνῆσαι» ἀπό μία παιδίσκη, στήν αὐλή τοῦ Ἀρχιερέα.
Ἀλίμονο, ἀρνήθηκε Αὐτόν γιά τόν ὁποῖον εἶχε ὁμολογήσει, «σύ εἶ ὁ Χριστός, ὁ υἱός τοῦ Θεοῦ τοῦ ζῶντος». Ὁ Πέτρος, ὁ πιστός μαθητής, ὁ ἀποφασιστικός, πού περπάτησε πάνω στά κύματα, τρομοκρατήθηκε μπροστά στή δούλη – παιδίσκη! Ἔγινε ἕνα μέ τούς ὑπηρέτες τοῦ Ἀρχιερέα. Παγωμένος, στεκόταν κοντά στή φωτιά γιά νά ζεσταθεῖ ἀπό τή φωτιά πού εἶχαν ἀνάψει οἱ ἐχθροί τοῦ Ἰησοῦ. Ὁ φλογερός μαθητής, χωρίς τό «Φῶς τῆς ζωῆς» νά τόν θερμαίνει, εἶχε φθάσει στό χεῖλος τῆς ἀβύσσου. Τί τόν χώριζε ἀπό τόν Ἰούδα; Μία δρασκελιά, ἀλλά ὅταν ὁ Κύριος ἐνέβλεψε τῷ Πέτρω καί ὑπεμνήσθη ὁ Πέτρος τοῦ λόγους τοῦ Κυρίου, ὡς εἶπεν αὐτῶ, ὅτι πρίν ἀλέκτορα φωνῆσαι, ἀπαρνήση μέ τρίς», τότε, «ἐξελθών ἔκλαυσε πικρῶς». (Λούκ. κβ΄ 54 – 62) Μέ μάτια γεμάτα καυτά δάκρυα, ἄνοιξε τήν καρδιά του σέ εἰλικρινῆ συντριβή καί μετάνοια, σέ θερμή ἱκεσία καί προσευχή. Σώθηκε ἔτσι καί ἀποκαταστάθηκε στή θέση τοῦ Κορυφαίου!
Θά συναντήσουμε τόν Πιλάτο, στό Πραιτώριο, πού ἐνῶ ἡ ψυχή του ἀναζητάει τήν ἀλήθεια, καί ρωτάει τόν Ἰησοῦ, «τί ἐστίν ἀλήθεια» (Ἰωάν. ιη΄ 38), ὅμως, ἡ ἐπιθυμία του νά ἀρέσει καί στούς ἀνθρώπους, τόν ὁδήγησε στούς ἔνοχους συμβιβασμούς. Ἐνῶ ἀκούει τή φωνή τῆς ἀλήθειας «περί δικαίου ἐκείνου», ὑπακούει, τελικά, στή φωνή τοῦ ὄχλου «περί ἐκείνου». (Ἰωάν. ιθ΄ 16)
Ἀκόμη, βουβές ἀπό τόν πόνο ἀλλά «ὄρθιες» μέ γενναιότητα ψυχῆς, στέκονταν «παρά τῷ σταυρῷ τοῦ Ἰησοῦ ἡ μήτηρ αὐτοῦ καί ἡ ἀδελφή της μητρός αὐτοῦ Μαρία ἡ τοῦ Κλωπᾶ καί Μαρία ἡ Μαγδαληνή». (Ἰωάν. ιθ΄ 25) Μέ τή μεγαλειώδη αὐτή στάση τους, μᾶς στέλνουν μηνύματα καρτερίας, ψυχικῆς ἀντοχῆς, πιστότητας πρός τόν Κύριον, πού, ὅμως, μόνο ἡ θερμή ἀγάπη πρός Αὐτόν μπορεῖ νά τά ἐξασφαλίσει, σέ μᾶς, ὅπως ἀκριβῶς συνέβη καί μέ τήν Παναγία Μητέρα Του καί τίς ὑπόλοιπες ἀφοσιωμένες μαθήτριές Του.
Θά συναντήσουμε καί μία ἄλλη μορφή. Εἶναι ὁ «εὐσχήμων βουλευτής», ὁ Ἰωσήφ ἀπό Ἀριμαθαίας. (Ἰωάν. ἴθ΄ 38) Αὐτός τόλμησε νά ζητήσει ἀπό τόν Πιλάτο τό σῶμα τοῦ Ἰησοῦ καί νά τό ἐνταφιάσει μέ ὅλες τίς τιμές. Ἀσυμβίβαστος μέ τίς φωνές τῶν ἀνθρώπων. Ἀκολουθεῖ θαρρετά μόνο τήν προσταγή τῆς συνείδησής του. Καί ὁ Ἰωσήφ, ὁ εὐσχήμων βουλευτής, καταγράφεται ὡς μία θαυμάσια μορφή, πού δείχνει τό δρόμο τοῦ ψυχικοῦ μεγαλείου.
Γ΄
«Ἰδού ἀναβαίνομεν εἰς Ἱεροσόλυμα». Πόσα πρόσωπα συναντοῦμε σέ αὐτό τό ὁδοιπορικό! Πρόσωπα τραγικά, ἀλλά καί πρόσωπα ἀφοσιωμένα στόν Διδάσκαλο. Πρόσωπα, πού τοποθετοῦνται ἀπέναντι στόν Θεάνθρωπο Ἰησοῦ, τό καθένα ἀνάλογα μέ τή δική του ἐπιλογή καί εὐθύνη! Εἶναι ἐκεῖνα, πού ἀγάπησαν ὑπερβολικά τό χρῆμα. Ἐκεῖνα, πού προτίμησαν νά ἀρέσουν πιότερο στούς ἀνθρώπους. Ἐκεῖνα, πού δέν τόλμησαν νά δηλώσουν τήν πίστη τους, ἀλλά καί ἐκεῖνα πού μέ τήν ἀνθρωπιά τους, τό θάρρος τους, τή σεμνότητά τους, μέ τήν ἀφοσίωσή τους στόν Κύριο, μέ τήν ἀγάπη τους, τή μετάνοιά τους, δείχνουν πόσο ὡραῖες ψυχές εἶναι! Εἶναι οἱ ἄνθρωποι πού, ἀνεβαίνοντας τήν ἀνηφόρα τῆς ζωῆς, ἀγωνίζονται νά φθάσουν στήν κορυφή, στήν Ἀνάσταση!
Φυσικά, τά συγκλονιστικά καί καίρια μηνύματα τά παίρνουμε μέσα ἀπό τά σεπτά πάθη τοῦ Κυρίου μας. Μηνύματα καί μαθήματα ἀγάπης, διακονίας, ταπείνωσης, γενναιότητας, συγχωρητικότητας, πραότητας, μακροθυμίας, προσευχῆς, θυσίας.
Δευτερευόντως, ὅμως, μποροῦμε νά διδαχθοῦμε καί ἀπό τή στάση τῶν προσώπων, πού προαναφέραμε, τόσο ἀπό τή θετική ὅσο καί ἀπό τήν ἀρνητική τους συμπεριφορά ἀπέναντι στόν ἑκουσίως πρός τό Πάθος πορευόμενον Σωτήρα καί Λυτρωτή μας.
Δ΄
«Ἰδού ἀναβαίνομεν….» Ὁ Ἰησοῦς ζητάει ἀπ’ αὐτούς πού βρίσκονταν κοντά Του νά προσέξουν. Νά προσέξουν μήν τυχόν ὁ ἐνθουσιασμός καί ὁ ζῆλος τους δέν τούς ἀφήσει νά κατάλαβουν ὅτι φτάνουν πιά στήν πόλη τοῦ μαρτυρίου Του καί τῆς μαρτυρίας Του.
«Ἰδού», ἄς προσέξουμε, ἡ κάθε μιά μας, ὁ κάθε πιστός, ὅλοι μας, μήπως καί ἐμεῖς τήν ὥρα τῶν κόπων, τῶν θλίψεων, τῶν δοκιμασιῶν, τῶν θυσιῶν, ἐγκαταλείψουμε τήν πορεία μας μαζί μέ τόν Χριστό.
«Ἰδού». Τώρα πού βρισκόμαστε σέ δύσκολη, τυχόν, ὥρα καί μᾶς κυκλώνει ὁ πειρασμός, πρῶτα ἄς κοιτάξουμε τό πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ, τό Σταυρό Του καί μετά νά ἀντιδράσουμε, νά ἐλέγξουμε τίς κινήσεις τῆς καρδιᾶς μας. Νά κατευθύνουμε τό λογισμό μας, τά συναισθήματά μας, τά λόγια καί τίς πράξεις μας σύμφωνα μέ τή δική Του προτροπή, τό δικό Του θέλημα. Ἔχοντας, πάντα τήν ἐπίγνωση τῆς δικῆς μας ὀλιγοπιστίας καί τῆς πνευματικῆς μας ἀνεπάρκειας.
Καί παράλληλα, «ἰδού», ἡ ἄβυσσος τῆς ἀγάπης, τοῦ ἐλέους καί τῆς Χάρης, πού χαρίζεται, μέ τό ἑκούσιο Πάθος τοῦ Κυρίου καί Θεοῦ μας, στόν κάθε ἄνθρωπο, πού Τόν πιστεύει, τόν ἀγαπᾶ καί προσπαθεῖ νά βαδίζει ἐπί τά ἴχνη Του!
Ε΄
Κύριε, γέμισε ἡ ζωή μας πόνο, θλίψεις, φόβο.
Ἡ ὀλιγοπιστία νεκρώνει τήν καρδιά μας.
Ἡ θέλησή μας παραλύει.
Τό ἀνέσπερο φῶς Σου χάνεται ἀπό τά μάτια μας.
Πόσες μικρότητες θολώνουν τή σκέψη μας, μολύνουν τήν ψυχή μας!
Ἐσύ ἀνέβηκες στό Σταυρό γιά χάρη μας. Σέ εὐγνωμονοῦμε!
Κάνε, Κύριε, νά μείνουμε κάτω ἀπό τό Σταυρό Σου.
Νά σταυρώσουμε τά πάθη μας.
Νά μετανοήσουμε.
Νά μείνουμε κοντά Σου, γιά πάντα. Ἰδιαίτερα, στίς ὧρες τοῦ πόνου καί τῆς δοκιμασίας.
Νά φθάσουμε μαζί Σου στήν Ἀνάσταση.
Νά βοηθήσουμε μέ τή βιοτή μας καί τούς ἀρνητές Σου, νά αἰσθανθοῦν τί χάνουν μακριά ἀπό Σένα.
Ἀμήν.
Βιβλιογραφία
«Σκηνές ἀπό τό Πάθος», Κων. Κούρκουλα.
«Ζωή», Σεπτ. 2006
ΚΥΚΛΟΙ ΜΗΤΕΡΩΝ «Ο ΑΠΟΣΤOΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣ»