Την Μεγάλην Δευτέραν του 1821, τρεις ώρας μετά το μεσονύκτιον, ότε άπαντες οι εν τω πατριαρχείω εκοιμώντο ύπνον βαθύν, ο αοίδιμος πατριάρχης Γρηγόριος κατέβαινε την κλίμακα,
Όχι τα σπίτια, όχι τα δένδρα να μας κάψεις, αλλά και πέτρα πάνω στην πέτρα να μην αφήσεις, όσοι Ελληνες μείνουν, ακόμη και ένας μονάχα, πάντα θα πολεμούμε για τον τόπο μας, στους κάμπους ή και στα βουνά για την ελευθερία μας. Μην ελπίζεις λοιπόν πως θα ξαναγίνουμε δούλοι και πως τη γη μας θα την κάμεις δική σου. Βγάλ ’το απ’ το νου σου!»
Τό τραγούδι τώρα πιά ἕνας θρῆνος. Τό 1803, εἶναι ἡ χρονιά τῆς συντέλειας. Τό Σούλι μέ τίς τόσες θυσίες καί τούς ἀκόμη περισσότερους ἡρωϊσμούς, πέφτει ὕστερα ἀπό προδοσία.
Όπως είναι γνωστό στους αιώνες της τουρκοκρατίας η χερσόνησος της Χαλκιδικής, με τον ορεινό και δασώδη όγκο του Χολομώντα, αποτέλεσε, όπως και άλλες παρόμοιες ελληνικές περιοχές, ένα καταφύγιο και άσυλο των καταδιωγμένων πληθυσμών των πεδιάδων.
Ο πόθος της Λευτεριάς «αναστάτωνε» από τους πρώτους χρόνους μετά την Άλωση της Πόλης τις καρδιές των Ρωμιών με αποτέλεσμα πολλές φορές να προσπαθήσουν κατά τη διάρκεια της τουρκοκρατίας να φέρουν εις πέρας το ποθούμενο! Τα νερά του Αιγαίου αποτέλεσαν πολλές φορές το πεδίο των μαχών με τους επαναστατημένους Έλληνες να διαπρέπουν χάρη στο φρόνημα θυσίας και φιλοπατρίας!
Σ’ αυτήν τη μάχη του κόλλησαν το προσωνύμιο «Τουρκοφάγος», διότι όπως τον αντίκρισαν μέσα στα αίματα, έμοιαζε με σαρκοφάγο ζώο. Όταν τελείωσε η μάχη, οι πολεμιστές άρχισαν να μοιράζουν τα λάφυρα. Αναζήτησαν τον στρατηγό τους, τον Νικηταρά. Αυτός είχε αποτραβηχτεί να ξεκουραστεί. Τον ρώτησαν τι θέλει κι αυτός τους είπε: «Δεν θέλω τίποτα. Θέλω να δω την πατρίδα μου λεύτερη». Με το ζόρι του χάρισαν ένα άλογο μεγαλόσωμο και ένα σπαθί.
Ἡ ἁρμόδια ἀρχὴ ἡ ὁποία χορηγοῦσε θέσεις ἐπαιτείας, εἶχε ὁρίσει μία ὁρισμένη μέρα στὸν ἥρωα, μία θέση, μία μέρα τῆς Ἑβδομάδας κοντὰ στὴν ἐκκλησία τῆς Εὐαγγελιστρίας καὶ τοῦ ἐπέτρεπε (!) νὰ ἐπαιτεῖ κάθε Παρασκευή.
Ἦταν 23 Σεπτεμβρίου, ἡμέρα Παρασκευή.
Εκδήλωση με θέμα: “Η Παριανή ηρωίδα Μαντώ Μαυρογένους και η προσφορά της στον Αγώνα του 1821”.
Εορτάζοντας φέτος τα 200 χρόνια από την έναρξη της Επανάστασης του 1821, ας αναλογιζόμαστε όχι μόνο τις νίκες των προγόνων μας, για τις οποίες ασφαλώς αισθανόμαστε εθνική υπερηφάνεια.
Μετὰ τὴν καταστροφὴ τῶν Ψαρῶν ὁ ἐχθρικὸς στόλος εἶχε ἀποσυρθεῖ στὴν Μυτιλήνη καὶ διέμεινε ἐκεῖ γιὰ περίπου ἕνα μήνα. Ὁ φόβος τῶν Ἑλλήνων ἦταν μεγάλος, ὅτι μετὰ ἀπὸ αὐτὸ θὰ κινδύνευε καὶ ἡ Σάμος.
Τον επόμενο χρόνο, ο Πανουργιάς συνέπραξε στη διακοπή του εφοδιασμού της στρατιάς του Δράμαλη, συντελώντας έτσι στην καταστροφή του που επακολούθησε στα Δερβενάκια. Τον Ιανουάριο του 1822, ευρισκόμενος στην Κόρινθο, πληροφορήθηκε ότι οι πολιορκούμενοι Τούρκοι στον Ακροκόρινθο ζήτησαν να παραδοθούν σ’ αυτόν
«Σ’ ένα περιηγητικό κείμενο της διάσημης το 19ο αι. συγγραφέως Dora d’ Istria, βρήκα την ιστορία μιας γυναίκας οπλαρχηγού, που πολέμησε ντυμένη άνδρας στη Δυτική Μακεδονία και συμμετείχε στην αντίσταση των αγωνιστών στην Κασσάνδρα».
Το 1822 η ελληνική επανάσταση βρίσκεται στο δεύτερο έτος της, αλλά παρά τις μεγάλες και σημαντικές νίκες της, οι οποίες οφείλονταν κατά κύριο λόγο στην στρατιωτική ιδιοφυΐα του στρατηγού Θεόδωρου Κολοκοτρώνη δεν έχει καταφέρει ακόμα να εδραιωθεί, διότι όπως αναφέρει και ο Φωτάκος υπήρχαν ακόμα σημαντικά φρούρια όπως…
Μετά την ήττα του στη Βέργα από τους Μανιάτες, ο Ιμπραήμ αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την προσπάθεια του και να κινηθεί προς την Τριπολιτσά, έχοντας στη διάθεση του πολυάριθμο στράτευμα. Τόση ήταν η δύναμη του στρατού αυτού ώστε όσοι Έλληνες φύλαγαν τα στενά μεταξύ Μεσσηνίας και Κεντρικής Πελοποννήσου, έχοντας επικεφαλής δύο σπουδαίους οπλαρχηγούς, τον Πλαπούτα και τον Γενναίο Κολοκοτρώνη..
Και όλα αυτά γιατί ο Έλληνας προσπάθησε να κρατήσει την ορθόδοξη Πίστη του,τη Γλώσσα του την Ελληνική και τα αρχαία ήθη και έθιμα.
Η μάχη στο Μέγα Σπήλαιο Αχαΐας ήταν πολεμικό επεισόδιο του Ελληνικού εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα του 1821, γεγονός που έλαβε χώρα κατά την εκστρατεία του Ιμπραήμ της Αιγύπτου σε βάρος των χριστιανικών πληθυσμών της Πελοποννήσου το καλοκαίρι του -κρίσιμου για την επανάσταση- έτους 1827
Τό μεγάλο δράμα πού συγκλόνισε τό πανελλήνιο καί συγκίνησε τούς πολιτισμένους λαούς, εἶναι ἀπό τά ἄφταστα παραδείγματα ἡρωισμοῦ καί θυσίας καί συμβολίζει τό ἀνεξάντλητο καί ἀκατάπαυστο ἀγωνιστικό πάθος τῆς φυλῆς.
Από τις ηρωικότερες μορφές της Ελληνικής Επανάστασης
Ο Λυκούργος Λογοθέτης (1772-1850), ηγέτης της Σάμου κατά την Επανάσταση του 1821, είναι, όπως γράφει ο Ακαδημαϊκός Μιχαήλ Σακελλαρίου (1912-2014), «μια όχι μόνο από τις πιο σημαντικές φυσιογνωμίες του Αγώνα, αλλά και μοναδική από ορισμένες απόψεις».
Άμα εισήλθον αυτοί μέσα, ηκούσθη ο κρότος των αλυσίδων των δεσμών του στρατηγού, όστις βεβαίως με την απροσδόκητον ταύτην επίσκεψιν θα εσηκώθη. Τον ήκουσα να λέγει προς αυτούς : « Ωρέ ξέρω καλά ποιος σας έστειλε σας εδώ και γιατί ήρθατε τέτοια ώρα εδώ μέσα. Δε μ’ λύνετε τόνα χέρι να σας δείξω ποιος είμαι και πως με λένε; Αυταίς εδώ τις σαπιοκοιλιαίς δεν τις συνερίζομαι, μα συ μωρέ Γιάννη (Μαμούρης), γιατί;»
Το κίνημα «Αφήστε με να ζήσω!», δεν θα μπορούσε να μην ασχοληθεί με το μεγαλύτερο γεγονός του Ελληνισμού, στη σύγχρονη ιστορία, την Ελληνική Επανάσταση του 1821 και τα 200 χρόνια από αυτή
Όταν ο Κολοκοτρώνης αποφυλακίστηκε από το μοναστήρι της Ύδρας και ανέλαβε πάλι την ηγεσία των Ελλήνων στον πόλεμο κατά του Ιμπραήμ, κάλεσε με έγγραφό του τον «Γεωργάκη τον Τζάκονα» να τεθεί υπό τις διαταγές του, πράγμα που έγινε καθώς ήτανε πάντα ο πιστός στον Γέρο του Μοριά καπετάνιος.
Στο Αγιολόγιο της Ορθόδοξης Εκκλησίας, σημαντική θέση κατέχουν οι Νεομάρτυρες. Οι Άγιοι που έδωσαν τη ζωή τους, στους τελευταίους αιώνες, για την πίστη στο Χριστό και στην Εκκλησία Του, κατά τη διάρκεια της πολύχρονης Οθωμανικής αυτοκρατορίας αλλά και της Μικρασιατικής Καταστροφής
Μετά τον θάνατο του Χ. Βιλαέτη στο Λαντζόι και μέχρι την έναρξη της Πολιορκίας του Λάλα, τον Μάιο του 1821, ο μόνος υπολογίσιμος αγωνιστής για τους Λαλαίους Τούρκους στην περιφέρειά τους ήταν ο Γιώργης Γιαννιάς, από την Προστοβίτσα (σημερινή Δροσιά) της Τριταίας Αχαϊας, στο όρος Ωλενός
Ἡ στρατηγικὴ ἐπιτυχία τῆς μάχης ἦταν μεγάλη. Ἐμπόδισε τὴν κάθοδο τοῦ Ὀμὲρ Βρυώνη στὴν Πελοπόννησο καὶ διευκόλυνε τὴ νίκη στὸ Βαλτέτσι ποὺ ἐμψύχωσε τὴν ἐπανάσταση.
Διορισμός Επιτροπής, προς παραλαβήν μεγάλου κανονίου εκ της Μονής Διονυσίου , εις κατατρόπωσιν των εχθρών.
Ἄν ποτὲ τοῦτος ὁ δύσμοιρος τόπος ἀναδείξει πέντε-δέκα νεοέλληνες, σίγουρα ὁ Μακρυγιάννης θὰ καταταχθεῖ ἀνάμεσά τους. Ὁ ρουμελιώτης στρατηγὸς ἀποτελεῖ τὴν ἐνσάρκωση τοῦ ρωμηοῦ σὲ τοῦτον τὸν τόπο. Πρόκειται γιὰ μία ἀπὸ τὶς ἁγνότερες καὶ ἠρωικότερες μορφὲς ποὺ συνετέλεσαν στὸ «θαῦμα» τοῦ ΄21, προσωπικότητα ἀνιδιοτελῆ, ἑλληνορθόδοξη, μὲ ἔκδηλη τὴν λαικὴ εὐλάβεια.
Ο Ιάκωβος Μάγερ (Ζυρίχη 1798 – Μεσολόγγι 11 Απριλίου 1836) είναι εκ των ηρώων της Ιεράς Πόλεως του Μεσολογγίου, μαζί με τους Ρωγών Ιωσήφ και Χρήστο Καψάλη, για τους οποίους είχαμε γράψει πέρυσι την ίδια ημέρα. Η προσφορά του κατά την πολιορκία ήταν ουσιαστική.
Τότε παρενέβη ο Κιοσέ Μεχμέτ του επισημαίνει ότι ο αγώνας του είναι άσκοπος και του ζητά να αλλαξοπιστήσει, αλλιώς θα τον παλουκώσουν! Ο Διάκος σύμφωνα με την παράδοση απαντά: « Οι χριστιανοί όλοι σηκώθηκαν στα άρματα για να ξεσκλαβωθούν. Έχει και άλλους σαν και μένα ο τόπος μου. Ούτε σε υπηρετώ, ούτε σε ωφελώ και αν σε υπηρετήσω».
Πολέμαρχος Γεώργιος Καραϊσκάκης, ο ήρωας πρωταγωνιστής του 1821
Ενώ η κατάσταση γινόταν κρισιμότερη πρότειναν στον Διάκο να διαφύγει, αυτός όμως απάντησε “ο Διάκος δεν φεύγει” και δεν εγκατέλειψε την θέση του.
Οἱ ἀγωνιστές τῆς ἐπαναστάσεως τοῦ 1821 δέν ἦσαν ἅγιοι, ἀλλά ἄνθρωποι. Δέν πρέπει νά τούς συγκρίνουμε μέ τά κριτήρια τοῦ δικοῦ μας κοινωνικοῦ καθωσπρεπισμοῦ, γιατί ἔζησαν σέ ἕναν τελείως διαφορετικό κόσμο. Ἡ συνολική ὅμως προσφορά τους ὑπερκάλυψε τά σφάλματά τους, τά ὁποῖα δέν πρέπει νά ἀποκρύβονται. Στήν ἱστορική μνήμη ἔμειναν ὡς οἱ ἐλευθερωτές τῆς Ἑλλάδος