Η λέξη Ησυχασμός παράγεται από το ρήμα ησυχάζω που σημαίνει βρίσκομαι σε κατάσταση σιγής, ηρεμίας και αυτογνωσίας. Ο ησυχαστής μοναχός, αλλά και λαϊκός, πλημμυρισμένος από θείο έρωτα, προσπαθεί να αποβάλλει κάθε κοσμική ενασχόληση και σκέψη, αποζητά την ησυχία και επικεντρώνεται στη μνήμη του Θεού, λέγοντας αδιάλειπτα την νοερά προσευχή «Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησον με τον αμαρτωλό»…
Υπήρξε φλογερός θεολόγος, δεινός ρήτορας και υπέροχος φιλόσοφος. Η προσφορά του εις την Ορθοδοξία εκτιμάται ως εφάμιλλη αυτής των τριών Ιεραρχών. Ο Άγιος Γρηγόριος υπήρξε υπόδειγμα ασκήσεως και προσευχής καθώς με τα συγγράμματά του ανέλυσε το “Κύριε Ιησού ελέησον με τον αμαρτωλό” και έδειξε τον τρόπο να προσευχόμαστε συνεχώς και αδιαλείπτως. Πολλές επαναλάμβανε την ευχή “Κύριε φώτισόν μου το σκότος”.
Γέρων Εφραίμ: Η δύναμη της προσευχής «Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησον με»
Η μεγάλη αξία και σημασία της νοεράς προσευχής…!
Γέρων Σάββας Αριζονίτης: Περί νοεράς προσευχής
Ὁ ἄνθρωπος ποὺ ἔχει τὴν αὐτενέργητη εὐχή, δὲν προσπαθεῖ νὰ πῆ τὴν εὐχή, ἀλλά, χωρὶς νὰ καταβάλλη καμμιὰ προσπάθεια, ἡ εὐχὴ λέγεται μέσα του ἀπὸ μόνη της. Ἀκόμη καὶ στὸν ὕπνο λέει τὴν εὐχὴ καί, ὅταν ξυπνάη, συνεχίζει ἡ εὐχή… «Ἐγὼ καθεύδω καὶ ἡ καρδία μου ἀγρυπνεῖ» (Ἆσμα Ἀσμάτων)