Γεωργίου Ι. Βιλλιώτη
φιλολόγου-θεολόγου
Ἡ κακόηχη λέξη γκλάμουρ ἔχει πιὰ μπεῖ στὴ ζωή μας. Ἡ δυτικότροπη ζωή μας ἄφησε τὰ σημάδια της στὴ γλῶσσα. Γκλάμουρ εἶναι ἡ αἴγλη ποὺ ἐκπέμπει ἕνα πρόσωπο ἀπὸ τὴν ἐξωτερική του ἐμφάνιση: χολιγουντιανό γκλάμουρ, τὸ γκλάμουρ τῆς πρωταγωνίστριας. Παρότι εὐαίσθητοι φιλόλογοι ἐπιμένουν νὰ τὴν ἀντικαθιστοῦν μὲ τὶς ἑλληνικές: αἴγλη, λάμψη, ἀκτινοβολία, γοητεία, θεωροῦμε ὅτι ἡ λέξη γκλάμουρ εἶναι ἀμερικανιὰ καὶ δὲν ἔχει ἑλληνικὸ ἰσοδύναμο. Ἐκφράζει μιὰ συγκεκριμένη ἀντίληψη γιὰ τὴ λάμψη ποὺ προκύπτει ἀπὸ τὴ δύναμη ποὺ χαρίζει στὸν ἄνθρωπο ἡ δημοσιότητα, ὁ πλοῦτος, ἡ ἐνδυμασία. Ἄς τὴν ἀφησουμε ἀμετάφραστη, γιὰ νὰ μᾶς θυμίζη τὴν ξενομανία μας. Ἔχει ὅμως ἐνδιαφέρον ἡ προέλευσή της. Τὸ γκλάμουρ (glamour) εἶναι σκωτσέζικη λέξη ποὺ πρωτοαπαντᾶται σὲ κείμενο ποὺ χρονολογεῖται τὸ 1720 καὶ σήμαινε τὴ γοητεία, τὴ μαγεία. Tὸ glamour μᾶς πάει πίσω στὸ grammar, ποὺ δὲν εἶναι ἄλλο ἀπὸ τὴν ἑλληνικὴ γραμματική. Πῶς ὅμως ἀπὸ τὴν γραμματικὴ φτάσαμε στὴ σημασία τῆς ἀκτινοβολίας; Grammar σήμαινε ἀρχικὰ τὴ γνώση τῶν μορφωμένων, ποὺ ἦταν εὐάριθμοι (λίγοι) ἐκείνη τὴν ἐποχή. Ἡ γνώση ἐθεωρεῖτο ἀπόκρυφη καὶ ἀσκοῦσε γοητεία. Σίγουρα θὰ προσέδιδε αἴγλη στοὺς λίγους ποὺ ἤξεραν τοὺς κανόνες τῆς γραμματικῆς. Καὶ σήμερα λίγοι εἶναι ἐκεῖνοι ποὺ τοὺς γνωρίζουν, ἀλλὰ μᾶλλον δὲν ἀσκοῦν τὴν ἴδια γοητεία. Ἄλλη μιὰ λέξη ποὺ ταξίδεψε ἀπὸ τὴν ἀρχαιότητα καὶ ἔφτασε μέχρι τὶς μέρες ἀλλοιωμένη, σχεδὸν ἀγνώριστη!