Ἀνακαλύπτω τὶς ρίζες τῶν λέξεων – Τιμαλφεῖς λέξεις

Πιθανὸν νὰ ἔχετε ἀκούσει τὴ φράση «ἄι στὸν κόρακα». Προέρχεται ἀπὸ τὴν ἀρχαία φράση «ἔρρε ἐς κόρακας», δηλαδὴ γκρεμοτσακίσου ἀπ΄ ἐμπρός μου. Ὑπῆρχε καὶ ἡ παρόμοια ὕβρις «βάλλ’ ἐς κόρακας», ἤτοι στὴν ὀργὴ τοῦ Θεοῦ. Καὶ τὶς δύο τὶς συναντᾶμε ἀρκετὰ συχνὰ στὸν Ἀριστοφάνη. Ἀπὸ τὰ «Σχόλια» στὸν «Πλοῦτο» τοῦ Ἀριστοφάνους μαθαίνουμε ὅτι ἡ ἀρὰ αὐτὴ προῆλθε ἀπὸ τὴν συνήθεια τῶν κοράκων νὰ συχνάζουν στὶς ἐρημιές. Τὸ ρῆμα ἀποσκορακίζω σημαίνει στέλνω κάποιον σὲ ἔρημο τόπο: «[ἐς κόρακας] εἰς ἐρημίαν, ὅπου οἱ κόρακες διατρίβουσιν. ἐκ τούτου ῥῆμα ἀποσκορακίζω” τὸ εἰς ἔρημον τόπον ἀποπέμπω. λέγεται δὲ ἐπὶ τῶν ἀφανιζομένων τὸ οὐκ ἐς κόρακας;” ἔστι δὲ παροιμία ἐπὶ κατάρας λεγομένη.   τόπος ἦν ἐν Ἀθήναις οὕτω καλούμενος, ἔν τινι κρημνῷ, ἐν ᾧ κόρακες ἐπήγνυντο <εἰς> φωλεούς» (M. Chantry, Scholia in Thesmophoriazusas, Ranas, Ecclesiazusas et Plutum [Scholia in Aristophanem 3.4b. Groningen: Bouma, 1996]: 1-293). «Ἐκ συναρπαγῆς» λοιπὸν ἀπὸ τὴν φράση ἐς κόρακας δημιουργήθηκε τὸ σκορακίζω «ἀποπέμπω κάποιον μὲ περιφρόνηση, τὸν ξαποστέλνω μὲ βρισιές·  (γενικὰ) συμπεριφέρομαι περιφρονητικὰ καὶ ὑβριστικά». Τὸ σύνθετο ἀποσκορακίζω σημαίνει σήμερα «διώχνω, πετῶ μακριά», τὸ ἀρχαῖο «ἀναθεματίζω, καταριέμαι, βλαστημῶ». Μποροῦμε λοιπὸν «ἀποσκορακίζω τοὺς πειρασμούς, τὸν ὑποκειμενισμό, τὴν ἐσωστρέφεια, τὸν φθόνο».

 

Δείτε ΕΔΩ τα προηγούμενα άρθρα

Ετικέτες - Σχετικά Θέματα