ΓΩΝΙΑ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ

Γωνιά της Γλώσσας 15 – Ηχητικό : “Ἡ φράση τῆς ἡμέρας” – «Ἀνθ΄ ἡμῶν Γουλιμὴς»

Δύο χρόνια μετὰ τὴν πολυσυζητημένη πτώχευση τοῦ 1893 στὶς ἐκλογὲς 1895 ὁ Χαρίλαος Τρικούπης, ὄχι μόνον ἡττήθηκε ἀπὸ τὸν Θεόδωρο Δηλιγιάννη, ἀλλὰ δὲν ἐξελέγη οὔτε βουλευτής. Στὴν θέση του ἐξελέγη ὁ Μιλτιάδης Γουλιμής…..

Γωνιά της Γλώσσας 13 – Ηχητικό : “Τὸ σχῆμα λόγου τῆς ἡμέρας” – «Ἀναστροφὴ ἢ ὑπερβατὸ ἢ ὑπέρθεση»

Ποιότητα στὸν ρητορικὸ λόγο προσδίδουν τὰ σχήματα λόγου, ὅλες αὐτὲς οἱ εὐφυεῖς, οἱ χαριτωμένες καὶ ἰδιαίτερα ἀγαπητὲς στὸν κόσμο ἐκφράσεις κατὰ τὸν Ἀριστοτέλη.

Γωνιά της Γλώσσας 12β – Ηχητικό : “Τὸ λάθος τῆς ἡμέρας” – «Ἡ Παναγία μετέστει στοὺς οὐρανούς»

Ἡ Παναγία μετέστει στοὺς οὐρανούς. Πολλοὶ δὲν θὰ βροῦν τὸ λάθος, ἔχοντας κατὰ νοῦν τὸν ὀρθογραφικὸ κανόνα ποὺ θέλει ὅλα τὰ ρήματα νὰ ἔχουν κατάληξη τὸ ΕΙ. Ὑπάρχουν ὅμως περιπτώσεις ποὺ τὰ ρήματα δὲν γράφονται μὲ ΕΙ.

Γωνιά της Γλώσσας 12 – Ηχητικό : “Ἡ λατινικὴ λέξη τῆς ἡμέρας” – “Πληβεῖοι”

Πληβεῖοι ἦταν ὅλοι οἱ νεώτεροι κάτοικοι τῆς Ρώμης καὶ τῶν γύρω περιοχῶν. Ὅταν οἱ Ρωμαῖοι καταλάμβαναν μιὰ πόλη, ὑποχρέωναν τοὺς κατοίκους της νὰ μετοικήσουν κοντὰ στὴν Ρώμη. Δὲν εἶχαν κανένα δεσμὸ μὲ τοὺς πατρικίους καὶ τοὺς πελάτες, δηλαδὴ τὶς ἀνώτερες κοινωνικὲς τάξεις· γι’ αὐτὸ…

Γωνιά της Γλώσσας 11 – Ηχητικό : “Ἡ ορθογραφία τῆς ἡμέρας” – “μάννα ἐξ οὐρανοῦ ἢ μάνα ἐξ οὐρανοῦ;”

Τὸ σωστὸ εἶναι τὸ πρῶτο. Πρόκειται γιὰ τὴν τροφὴ ποὺ ἔριξε ὁ Θεὸς στοὺς Ἑβραίους ἀπὸ τὸν οὐρανό, κατὰ τὴν ἔξοδό τους ἀπὸ τὴν Αἴγυπτο, καθὼς περνοῦσαν τὴν ἔρημο τοῦ Σινᾶ. Μάννα μεταφορικὰ εἶναι καθετὶ πολύτιμο, ζωτικό: Ὁ ἅγιος Εὐστάθιος Θεσσαλονίκης ἔγραφε: «μάννα ῥητορείας ἐκεῖθεν ἔβρεξεν»

Γωνιά της Γλώσσας 10 – Ηχητικό : “Ἡ παρετυμολογία τῆς ἡμέρας” – “Παναγία ἡ Καταπολιανή”

Ἡ Παναγία ἡ Ἑκατονταπυλιανὴ εἶναι στὴν πραγματικότητα ἡ Παναγία ἡ Καταπολιανή, δηλαδὴ ποὺ βρίσκεται στὴν κάτω πόλη

Γωνιά της Γλώσσας 7 – Ηχητικό : “Ἡ λέξη τῆς ἡμέρας” – «ἁβρότητα»

Συμπεριφέρεται μὲ ἁβρότητα καὶ ἔχει κερδίσει τὴν ἐκτίμηση ὅλων. Εἶναι γνωστὴ ἡ ἑπτανησιώτικη καὶ ἡ γαλατικὴ ἁβρότητα. Διακρινόταν γιὰ τοὺς ἁβροὺς τρόπους του.

Γωνιά της Γλώσσας 6 – Ηχητικό : “Ἡ φράση τῆς ἡμέρας” – «χάσαμε τὰ ἀβγὰ καὶ τὰ πασχάλια»

Ὅταν βρισκόμαστε σὲ κατάσταση πλήρους σύγχυσης λέμε: «χάσαμε τὰ ἀβγὰ καὶ τὰ πασχάλια». Πασχάλιος εἶναι αὐτὸς ποὺ σχετίζεται μὲ τὸ Πάσχα· τὸ ἐπίθετο οὐσιαστικοποιήθηκε σὲ Πασχάλιον, ὁ πίνακας δηλαδὴ ὅπου σημειώνονται οἱ ἡμερομηνίες τῶν κινητῶν χριστιανικῶν ἑορτῶν..

Γωνιά της Γλώσσας 5α – Ηχητικό : “Ἡ εὐχὴ τῶν ἡμερῶν” – Εἶναι ἐσφαλμένη ἡ εὐχὴ «Καλὴ Παναγιά»;

Πολλὰ λέγονται καὶ γράφονται αὐτὲς τὶς ἡμέρες γιὰ τὴν μυριόστομη εὐχὴ «Καλὴ Παναγιά». Νοηματικὰ δὲν στέκεται λένε κάποιοι· εἶναι πλεονασμὸς κάποιοι ἄλλοι· εἶναι νεώτερη εὐχή, ἄρα μὴ ἀποδεκτή, σύμφωνα μὲ ἄλλους. Τὸ νὰ πῇς -μᾶς λένε- ὅτι ἡ Παναγία  εἶναι καλὴ εἶναι λάθος. Γιὰ νὰ μὴν μακρηγοροῦμε ἡ εὐχὴ «Καλὴ Παναγιὰ» εἶναι νοηματικὰ καὶ θεολογικὰ σωστή

Γωνιά της Γλώσσας 5 – Ηχητικό : “Ἅγια τῶν ἁγίων” – Ἡ ἐκκλησιαστικὴ φράση τῆς ἡμέρας

Ἅγια τῶν ἁγίων. Ἀπὸ τὴν Ἁγία Γραφὴ (Ἔξοδος 26,33) γνωρίζουμε ὅτι τὰ Ἅγια τῶν Ἁγίων βρίσκονταν στὸ ἐσώτερο ἱερὸ τῆς Σκηνῆς τοῦ Μαρτυρίου

Γωνιά της Γλώσσας 3 – Ηχητικό : “ἀβελτηρία” – Ἡ λέξη τῆς ἡμέρας

ἀβελτηρία: νωθρότητα τοῦ νοῦ, μωρία, διανοητικὴ νωθρότητα, ἀνεπάρκεια (ΣΥΝ βραδύνοια, ὀλιγόνοια, κουφόνοια, βλακεία, κουταμάρα, ΑΝΤ ὀξύνοια, ἐξυπνάδα, εὐφυΐα, εὐστροφία, ταχύνοια)

Γωνιά της Γλώσσας 4 – Ηχητικό : “Ἁβδηριτισμὸς” – Ἠ μετωνυμία τῆς ἡμέρας

Ἡ ἀρχαία πόλη Ἄβδηρα τῆς Θράκης, σύμφωνα μὲ τὴ μυθολογία, ἱδρύθηκε ἀπὸ τὸν Ἡρακλῆ, γιὰ νὰ τιμηθῇ ἡ μνήμη τοῦ συντρόφου του Ἄβδηρου, ὁ ὁποῖος κατασπαράχθηκε ἀπὸ τὰ ἄλογα τοῦ Διομήδη. (Ἡροδότου Ἱστορίαι, 1, 168). Ἡ ἀφροσύνη τῶν Ἀβδηριτῶν ἦταν παροιμιώδης μὲ ἀποτέλεσμα ὁ ἀβδηρίτης κατέστη συνώνυμο τοῦ ἀνόητου.

Δελτίο Τύπου Ενωμένης Ρωμηοσύνης στην Μυτιλήνη – «1ο Θερινὸ σχολεῖο» γιὰ μαθητὲς ἀπὸ τὴν Πόλη

Σὲ συνεννόηση μὲ τὸ Ζωγράφειο Λύκειο Κωνσταντινούπολης, ἡ Ἑνωμένη Ρωμιοσύνη Μυτιλήνης ὀργανώνει τὸ «1ο Θερινὸ σχολεῖο» γιὰ μαθητὲς ἀπὸ τὴν Πόλη στὰ πλαίσια ἐξοικείωσης μὲ τὴν Ἑλληνικὴ Γλῶσσα, Παράδοση καὶ Πολιτισμό. Ἡ διάρκεια τοῦ σχολείου εἶναι 15 μέρες,ἀπό τὶς 15 Ἰουλίου ἕως 30  Ἰουλίου.

Γωνιά της Γλώσσας 2 – Ηχητικό : “Ύποπτος” – Ἡ ἐτυμολογία τῆς ἡμέρας

Ἡ λέξη «ὕποπτος» προέρχεται ἀπὸ τὸ μέλλοντα τοῦ ρήματος «ὁρῶ» ὑπόψομαι, ἄρα εἶναι αὐτὸν ποὺ βλέπει (ὄψομαι) κάποιος κάτω (ὑπό) ἀπὸ τὰ φρύδια, δηλαδὴ αὐτὸς ποὺ ἀντιμετωπίζεται μὲ καχυποψία ἢ φθόνο

Γωνιά της Γλώσσας 1 – Ηχητικό : δολοφονία χαρακτήρα – Η λέξη της Ημέρας

Ἀκούσαμε βουλευτή, ποὺ κάθεται στὰ δεξιὰ ἕδρανα καὶ δὴ δικηγόρο, νὰ λέῃ: «ἐπιχειρήθηκε δολοφονία χαρακτῆρα μου». Δὲν ξέρω ἂν ἐπιχειρήθηκε δολοφονία χαρακτῆρος καὶ ὄχι χαρακτῆρα τοῦ συγκεκριμένου βουλευτῆ, σίγουρα ὅμως ὁ ἐν λόγῳ βουλευτὴς «δολοφόνησε» τὴν γνωστὴ φράση

Η Αξία της Ελληνικής Γλώσσας – ΠΟΙΟΤΙΚΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ

Ἀκοῦμε συχνὰ «μεγάλο πρόβλημα», «μικρὸ πρόβλημα», «σπουδαῖο ζήτημα», «μεγάλο ζήτημα» λὲς καὶ δὲν ὑπάρχουν ἄλλα ἐπίθετα στὰ ἑλληνικὰ γιὰ νὰ συνδυαστοῦν μὲ τὶς λέξεις πρόβλημα καὶ ζήτημα.

Τι σημαίνει η ελληνική γλώσσα λίγοι από μας το γνωρίζουν

Η Ελληνική με την μαθηματική δομή της είναι η γλώσσα της πληροφορικής και της νέας γενιάς των εξελιγμένων υπολογιστών, διότι μόνο σ’ αυτήν δεν υπάρχουν όρια.
(Μπιλ Γκέιτς, Microsoft)

Αρχαία ελληνικά, ραπ, Γκαίτε, και η επιβίωση του Πλάτωνα: Ο σπουδαίος Γερμανός φιλόλογος Χανς Άιντενάιερ υμνεί την αρχαία γλώσσα

Χωρίς αρχαία ελληνικά δεν θα υπήρχε ο Γκαίτε. Ο Μέγας Φρειδερίκος τα έκανε υποχρεωτικά στην Πρωσία για να μάθουν οι μαθητές την γλώσσα αλλά και το ήθος της αρχαίας παιδείας. Και έτσι υπάρχει η σχέση της γερμανικής λογοτεχνίας και γλώσσας με τα ελληνικά ανά τους αιώνες.

Ἡ διαχρονικὴ ἑλληνικὴ γλῶσσα καὶ ἡ συνεχὴς κακοποίησή της

Σοφία Μπεκρῆ, φιλόλογος – θεολόγος:
Ἡ 9η Φεβρουαρίου, μνήμη τοῦ ἐθνικοῦ μσς ποιητῆ, Διονυσίου Σολωμοῦ, ἔχει ὁριστῆ ὡς Ἡμέρα Ἑλληνικῆς Γλώσσας. Ὅπως κατὰ τὴν ἑορτὴ ἑνὸς Ἁγίου λέμε «μνήμη Ἁγίου, μίμησις Ἁγίου», ἔτσι καὶ κατὰ τὴν ἡμέρα ποὺ καθιερώθηκε νὰ ἑορτάζῃ ἡ γλώσσα μας, ἐὰν θέλωμε πραγματικὰ νὰ τὴν ἑορτάσωμε, ἂς ποῦμε «μνήμη γλώσσας, μίμησις τῶν τρόπων της», καθ’ ὅσον ἡ γλώσσα –καὶ μάλιστα ἡ ἑλληνική, «ἡ μητέρα τῶν γλωσσῶν»- εἶναι φορέας ἀξιῶν, ἰδεωδῶν, προτύπων, ἐν τέλει πολιτισμοῦ, τρόπου καὶ στάσεως ζωῆς.

H Συλλογή BIBLIOTHECA GRAECA του Σάκου Οικονομόπουλου

Παρόλο που ευρύτατα στρώματα του παγκόσμιου πληθυσμού έχουν ακούσει για την αρχαία Ελλάδα, πάρα πολλοί την έχουν επισκεφθεί, και πολλά από τα ονόματα των αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων ακούγονται γνώριμα, λίγοι ξέρουν από που προέρχονται, πότε έζησαν και τί είναι αυτό που έγραψαν και παραμένει ακόμα ως αντικείμενο σπουδών ή……

Ρωμέικα: Τα αρχαία ελληνικά που ομιλούνται ακόμη και σήμερα στη βορειοανατολική Τουρκία

Με καθοριστικό κριτήριο τη θρησκεία, επετράπη στους ελληνόφωνους μουσουλμάνους να παραμείνουν στη μικρασιατική πατρίδα τους, αλλά οι ελληνόφωνοι χριστιανοί έπρεπε να εγκαταλείψουν τον Πόντο, εξηγώντας έτσι γιατί η Ελληνική επιβιώνει μόνο σε μικρούς θύλακες σε αυτήν την περιοχή.

Ἀνακαλύπτω τὶς ρίζες τῶν λέξεων – Από την Εκκλησιαστική Παρακαταθήκη

Ὅταν προσπαθοῦμε νὰ αὐτοσυγκρατηθοῦμε καὶ νὰ μὴν ἐκστομίσουμε βρισιά, ἀπρεπῆ λόγο ἢ κατηγορία ἐναντίον κάποιου λέμε τὴ φράση: «θοῦ, Κύριε, φυλακὴν τῷ στόματί μου»

Ἀνακαλύπτω τὶς ρίζες τῶν λέξεων

Ὁρισμένοι γλωσσοδίφες ἀπὸ ὑπερβάλλοντα ζῆλο γιὰ τὴ γλῶσσα μας ἐπιδίδονται σὲ ἕνα κυνήγι λαθῶν ποὺ καὶ νόημα δὲν ἔχει, ἀλλὰ καὶ τὰ λάθη ποὺ ἀνακαλύπτουν δὲν εἶναι πολλὲς φορὲς λάθη.

Ἀνακαλύπτω τὶς ρίζες τῶν λέξεων – ΑΛΗΘΕΥΟΝΤΕΣ ΕΝ ΓΛΩΣΣΗ

Ὅπως τοῦ κανοναρχεῖς, ψέλνει. Ἡ φράση αὐτὴ λέγεται γιὰ τοὺς ἀνθρώπους ποὺ δὲν ἔχουν δική τους γνώμη, ποὺ δὲν ἀναλαμβάνουν πρωτοβουλίες καὶ ὑπακούουν ἄκριτα: Εἶναι ἄνθρωπος ἄβουλος..

Ἀνακαλύπτω τὶς ρίζες τῶν λέξεων – Ἀπὸ τὴν ἐκκλησιαστικὴ παρακαταθήκη

Ὅπως τοῦ κανοναρχεῖς, ψέλνει. Ἡ φράση αὐτὴ λέγεται γιὰ τοὺς ἀνθρώπους ποὺ δὲν ἔχουν δική τους γνώμη, ποὺ δὲν ἀναλαμβάνουν πρωτοβουλίες καὶ ὑπακούουν ἄκριτα: Εἶναι ἄνθρωπος ἄβουλος..

Σελίδες