Της Sarah Knapton, Science editor, 15 Φεβρουαρίου 2022
Η «δύναμη πυρός» του Twitter προώθησε την ιδέα ότι, το να προστατεύονται οι ευάλωτοι, ενώ ταυτόχρονα αυξάνεται η φυσική ανοσία του πληθυσμού, ήταν ανήθικο, επεσήμανε ένας ειδικός.
Μία μελέτη έδειξε ότι οι επιστήμονες που εναντιώθηκαν στο lockdown αντιμετωπίστηκαν ως τύποι με περιθωριακές ιδέες, διότι εκείνοι που ζητούσαν δρακόντεια μέτρα και περιορισμούς είχαν περισσότερους οπαδούς.
Ο καθηγητής Ιωάννης Ιωαννίδης, του πανεπιστημίου Stanford, ειδικός στην επιστήμη των δεδομένων (data science) και την αξιοπιστία της έρευνας, μελέτησε το επιστημονικό κύρος των συγγραφέων που υπέγραψαν τη «Δήλωση του Great Barrington» (Great Declaration – GBD) σε σύγκριση με εκείνων που υπέγραψαν το λεγόμενο «John Snow Memorandum».
H πρωτοβουλία GBD αναγνώρισε την ανάγκη προστασίας των ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού, επιτρέποντας παράλληλα να αυξηθεί η φυσική ανοσία για τον υπόλοιπο πληθυσμό, ώστε ν’ αποφευχθεί ένα συνολικό δυσβάστακτο κόστος για την κοινωνία, την παιδεία και τη δημόσια υγεία.
Απεναντίας, το Μνημόνιο John Snow (JSM) υποστήριξε ότι μία τέτοια στρατηγική, για την ανοσία της αγέλης, ήταν ανήθικη.
Διαμόρφωση του αφηγήματος
Ο καθηγητής Ιωαννίδης είπε ότι θέλησε να ερευνήσει το «κυρίαρχο αφήγημα», ότι δηλαδή η Δήλωση Great Barrington αποτελούσε μια άποψη μειοψηφίας κάποιων εμπειρογνωμόνων και βρήκε πως η «δύναμη πυρός» του Twitter βοήθησε ουσιαστικά να διαμορφωθεί ο προσανατολισμός του δημόσιου διαλόγου.
Σε άρθρο του δημοσιευμένο στο BMJ Open Research, επισημαίνει ότι και οι δύο επιστολές υπογράφονται από ειδήμονες μεγάλης επιρροής, εντούτοις οι συγγραφείς του John Snow Memorandum είχαν εξαιρετικά μεγαλύτερη απήχηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (social media), γεγονός που δημιουργούσε την εντύπωση ότι η άποψή τους είχε ισχυρότερη υποστήριξη.
Μέχρι τον Νοέμβριο του 2021, μόλις τέσσερις από τους βασικούς υπογράφοντες του GBD ξεπερνούσαν τους 50000 «ακόλουθους» στο Twitter, σε σύγκριση με 14 κεντρικούς συγγραφείς του JSM αντίστοιχης δημοφιλίας.
Ο καθηγητής Ιωαννίδης κατέληξε στο συμπέρασμα ότι : «Τόσο η Δήλωση του Great Barrington όσο και το Μνημόνιο John Snow συμπεριλαμβάνουν πολλούς κορυφαίους επιστήμονες, όμως το JSM έχει πολύ πιο ισχυρή παρουσία στα Μέσα κοινωνικής δικτύωσης και αυτό μπορεί να δημιούργησε την εντύπωση ότι πρόκειται για το κυρίαρχο αφήγημα.
Όχι ισχνή μειοψηφία!
Σαφώς, η αναφορά του GBD δεν είναι μια περιθωριακή θέση κάποιας μειοψηφίας, σε σύγκριση με του JSM, όπως πολλά Μ.Μ.Ε. και μέσα κοινωνικής δικτύωσης υπαινίσσονται.
Αν επιστήμονες εγνωσμένου κύρους μπορούν να έχουν μια ισχυρή παρουσία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, διακινώντας μαζικά ακριβείς πληροφορίες στα μέλη που τα ακολουθούν, το αποτέλεσμα μπορεί να είναι εξαιρετικά ωφέλιμο. Αντίθετα, αν και αυτοί οι επιστήμονες επηρεάζονται από τα ίδια γενικά προβλήματα (παραπληροφόρηση, εμπάθεια, ανεπάρκεια και έλλειψη εγκράτειας, μεταξύ άλλων) στην επικοινωνία τους με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, οι επιπτώσεις μπορεί να είναι αρνητικές.
Ο κ. Ιωαννίδης είπε, επίσης, πως οι υπογράφοντες το JSM είχαν συμβάλλει συχνά στην εξύβριση συγγραφέων του GBD μέσω των tweets που έγραφαν και άλλων δημοσίως αναγνώσιμων μηνυμάτων τους.
«Δεν με εκπλήσσει διόλου αυτό!» σχολίασε ο Angus Dalgleish, καθηγητής ογκολογίας στο πανεπιστημιακό νοσοκομείο St,George του Λονδίνου, ένας εκ των υπογραφόντων τη δήλωση GBD. «Ασφαλώς είναι πρόβλημα, το οποίο δεν θα έπρεπε να υπάρχει. Προσωπικά, έχω συνειδητά αποφύγει να χρησιμοποιώ λογαριασμούς στα μέσα δικτύωσης και το Twitter, αρχικά λόγω της διαρροής δεδομένων που συμβαίνει, μετά όμως επειδή συνειδητοποίησα ότι αυτός δεν είναι τρόπος να κάνεις επιστήμη, ούτε να επηρεάζεις την πολιτική».
https://www.telegraph.co.uk/news/2022/02/15/lockdown-debate-skewed-sceptical-scientists-shunned-social-media/
(μετάφραση: Χαρά Λιαναντωνάκη)