ιζ΄. Ἐφ᾿ ὅσον ὁ Χριστός εἶναι τό φῶς τοῦ κόσμου, ἐκεῖνοι ὅπου δέν Τόν βλέπουν, ὅπου δέν Τόν πιστεύουν, ὅλοι βεβαιότατα εἶναι τυφλοί. Καθώς τό ἐναντίον πορεύονται εἰς τό φῶς ὅλοι ἐκεῖνοι, ὅπου ἀγωνίζονται νά κάμνουν τάς ἐντολάς τοῦ Χριστοῦ· αὐτοί τόν Χριστόν ὁμολογοῦν καί ὡς Θεόν προσκυνοῦν καί λατρεύουν. Καί ἐκεῖνος ὅπου ὁμολογεῖ καί ἔχει τόν Χριστόν Κύριον καί Θεόν του, ἐνδυναμώνεται μέ τήν δύναμιν τῆς ἐπικλήσεως τοῦ ὀνόματός Του εἰς τό νά κάμνῃ καί τό θέλημά Του. Εἰ δέ καί δέν ἐνδυναμώνεται, φανερόν εἶναι ὅτι ὁμολογεῖ τόν Χριστόν μέ μόνον τό στόμα, ἐνῶ μέ τήν καρδίαν του εἶναι μακράν ἀπό Αὐτόν.
ιη΄. Ἡ εὐχή, ὅσον μᾶς ἑνώνει μέ τόν Χριστόν, τόσον μᾶς ξεχωρίζει ἀπό τόν διάβολον. Καί ὄχι μόνον ἀπό τόν διάβολον ἀλλά καί ἀπό τό φρόνημα τοῦ κόσμου, ὅπου γεννᾶ καί συντηρεῖ τά πάθη.
ιθ΄. Ὁ σατανᾶς τῆς εὐχῆς εἶναι ἡ ἀκηδεία· ὁ σατανᾶς τοῦ σατανᾶ εἶναι ὁ πόθος τῆς εὐχῆς, ἡ ζέσις τῆς καρδίας. “Τῷ πνεύματι ζέοντες” λέγει ὁ Ἀπόστολος, “τῷ Κυρίῳ δουλεύοντες” (Ρωμ. 12,11). Αὐτή ἡ ζέσις τραβᾶ καί κρατεῖ τήν χάριν εἰς τόν εὐχόμενον καί γίνεται εἰς αὐτόν φῶς καί χαρά καί παραμυθία ἀνεκδιήγητος, εἰς δέ τούς δαίμονας πῦρ καί πικρία καί καταδίωξις. Αὐτή ἡ χάρις ὅταν ἔλθῃ περιμαζεύει τόν νοῦν ἀπό τήν περιπλάνησιν καί τόν γλυκαίνει εἰς τήν ἐνθύμησιν τοῦ Θεοῦ, ἰατρεύοντάς τον ἀπό ὅλους τούς πονηρούς καί ἀκαθάρτους λογισμούς.
κ΄. Εἰς τά χείλη ἡ εὐχή; Ἐκεῖ καί ἡ χάρις. Πλήν ἀπό τά χείλη πρέπει νά περάσῃ εἰς τόν νοῦν νά κατέβῃ εἰς τήν καρδίαν. Καί τοῦτο θέλει κόπον καί χρόνον πολύν.
κα΄. Πρέπει νά κοπιάσῃ ἡ γλῶσσα, ξεπληρώνοντας ὅλας τάς ἀργολογίας καί πτώσεις της, καί νά γίνῃ συνήθεια, διότι χωρίς κόπον καί ἄσκησιν συνήθεια δέν γίνεται, καί νά φανῇ ἡ ταπείνωσις, διά νά ἔλθῃ ἡ χάρις. Κατόπιν ἀνοίγει ὁ δρόμος. Κολλᾶ εἰς τήν ἀναπνοήν ἡ εὐχή καί ὁ νοῦς ξυπνᾶ καί τήν παρακολουθεῖ. Καί γίνεται σύν τῷ χρόνῳ ἐλάφρυνσις ἀπό τά πάθη, κοπάζουν οἱ λογισμοί, γαληνεύει ἡ καρδία.
κβ΄. Μήν ἀποκάμῃς φέρνοντας ὀπίσω τόν νοῦν ὅσας φοράς καί ἄν φύγῃ. Θά ἴδῃ τήν προθυμίαν καί τόν κόπον σου ὁ Θεός καί θά στείλῃ τήν χάριν Του νά τόν συμμαζεύσῃ. Ὅταν εἶναι ἡ χάρις, ὅλα γίνονται μέ χαράν, χωρίς κόπον.
κγ΄. Μέ τήν εὐχήν, ἀπό τήν μίαν χαράν εἰς τήν ἄλλην· χωρίς εὐχήν, πτῶσις εἰς τήν πτῶσιν, θλίψις εἰς τήν θλίψιν καί βαρύς ὁ ἔλεγχος τῆς συνειδήσεως. Ἐν ὀλίγοις, ὀλίγος κόπος καί πόνος μέ τήν εὐχήν, πολύ χαροποιόν πένθος, κατάνυξις καί δάκρυα καί ἡ γλυκύτης τῆς παρουσίας τοῦ Θεοῦ, ὁ ἁγνότατος φόβος Του, ὅπου καθαρίζει καί ἁγνίζει νοῦν καί καρδίαν.
κδ΄ Ἀνάγκη νά καθαρισθῇ ἡ καρδία διά νά φωτίζεται ἐκεῖθεν καί ὁ νοῦς ἀπό τούς καθαρούς λογισμούς ὅπου ἀντανακλῶνται ἄνωθεν πρός αὐτόν.
κε΄. Καθώς εἶναι ἀδύνατον νά μή σκοντάπτῃ ἐκεῖνος ὅπου περιπατεῖ νύκτα, ἔτσι εἶναι ἀδύνατον νά μήν ἁμαρτάνῃ ἐκεῖνος ὅπου δέν εἶδεν ἀκόμη τό θεῖον φῶς.
κς΄. Εἰς τήν Βασιλείαν τοῦ Θεοῦ δέν εἰσέρχονται ἀμετανόητοι, ἀλλά ἁμαρτωλοί διά μετανοίας καί δακρύων μεταποιούμενοι. Τίποτε δέν βοηθεῖ τόν ἄνθρωπον νά πολεμήσῃ, νά νικήσῃ τά πάθη τόσον, ὅσον ἡ ἀδιάλειπτος νοερά προσευχή.
κζ΄. Εἰς τόν καιρόν τοῦ πειρασμοῦ τῆς ἀκηδείας, πού ἀτονοῦν ὁ νοῦς, ἡ γλῶσσα, τά δάκτυλα εἰς τό κομποσχοίνι, παρακαλῶ τήν ἀγάπην σου, μή παραιτηθῇς. Κάμε ἀκόμη ὀλίγην προσπάθειαν νά ἴδῃ τήν προαίρεσίν σου ὁ Θεός νά σέ ἐνδυναμώσῃ. Κάτι θέλει ἀκόμη ἀπό ἐσέ ὁ Θεός καί ἀφήνει τήν ὥραν αὐτήν τοῦ πειρασμοῦ νά το συνεισφέρῃς, διότι γνωρίζει, καί σύ γνωρίζεις, ὅτι ἠμπορεῖς.
κη΄. Συμβαίνει ἀπό καιροῦ εἰς καιρόν χωρίς ἀφορμήν ἰδικήν σου νά συστέλλεται ἡ χάρις, ὡσάν ὁ Θεός νά σοῦ λέγῃ: “Καλά εἶναι ὅλα αὐτά τά ἰδικά σου, ἀλλά μή νομίσῃς ὅτι τά πάντα ἐξαρτῶνται ἀπό ἐσέ. Ὅποτε κρίνω ἐγώ, θά ἔρχωμαι καί θά φεύγω· νά σέ διδάξω τελείαν ἐκκοπήν τοῦ θελήματος καί ὑπομονήν· νά μάθῃς καλά τό μάθημα τῆς ταπεινώσεως”.
κθ΄. Ὅθεν βίασε τόν ἑαυτόν σου, ὅσον ἠμπορεῖς, εἰς τήν καθωρισμένην σου ὥραν· κάμε τό χρέος σου, νά ἔχῃς χρεώστην τόν Θεόν. Καί ἄν δέν λάβῃς χάριν, ἑτοιμάζεις τόν ἑαυτόν σου διά τήν ἄλλην ἤ τήν παράλλην φοράν. Πάντως σύντομα ἤ ἀργότερα θά λάβῃς· εἶναι ἀδύνατον νά μή λάβῃς. Μάλιστα ἔχει συνήθειαν ὁ Θεός, ὅταν Αὐτός ἀναβάλλῃ, νά δίδῃ πολύ περισσότερα.
λ΄. Κατά τό ὄργωμα τῆς εὐχῆς, τό πότισμα τῶν δακρύων καί τό ξεβοτάνισμα τῶν λογισμῶν ἀποδίδει ὁ ἀγρός τῆς καρδίας.
λα΄. Οἱ προχωρημένοι εἰς τήν εὐχήν μία πληροφορίαν ἀναμφίβολα ἔχουν, ὅτι, παρ᾿ ὅλον τόν κόπον τοῦ ἀνθρώπου, ἡ προσευχή εἶναι ἔργον τῆς χάριτος.
λβ΄. Ὁ Ἅγιος Συμεών τό λέγει καθαρά ὅτι κανείς δέν δύναται νά δοξολογήσῃ τόν Θεόν ἀπό λόγου του, ἀλλά ἡ χάρις τοῦ Χριστοῦ ὅπου ἐκατοίκησεν εἰς αὐτόν, αὐτή δοξολογεῖ καί ὑμνεῖ τόν Θεόν καί προσεύχεται μέσα εἰς αὐτόν.
λγ΄. Καί σημεῖον πώς ἐπεσκέφθη ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ τήν ψυχήν εἶναι νά προσεύχεται μέ φόβον καί εὐλάβειαν καί νά στέκεται μέ εὐταξίαν ἔχοντας πολλήν καί μεγάλην προσοχήν εἰς ἐκεῖνα ὅπου προσεύχεται.
λδ΄. Ἡ προσοχή πρέπει νά εἶναι τοιουτοτρόπως δεμένη μέ τήν προσευχήν καί ἀχώριστος, καθώς εἶναι τό σῶμα δεμένον μέ την ψυχήν καί ἀχώριστον.
ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΕΦΡΑΙΜ
ΚΑΘΗΓΟΥΜΕΝΟΥ
ΙΕΡΑΣ ΜΟΝΗΣ ΦΙΛΟΘΕΟΥ
ΠΑΤΡΙΚΑΙ ΝΟΥΘΕΣΙΑΙ
ΕΚΔΟΣΙΣ: ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΦΙΛΟΘΕΟΥ
ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ
ΔΙΑΒΆΣΤΕ ΤΑ Σταχυολογήματα Περί Νοερᾶς Προσευχῆς – Α’ ΜΕΡΟΣ