Γωνιά της Γλώσσας 95 – Γεωργίου Ἰ. Βιλλιώτη: Ἡ ἀφιλόξενη θάλασσα

Γεωργίου Ἰ. Βιλλιώτη

Ἡ ἀφιλόξενη θάλασσα

Πρόγραμμα Αναπαραγωγής Ήχου

Ἡ λέξη πόντος (ἀπὸ τὸ θέμα ποντ– =περνῶ) δήλωνε τὸ θαλάσσιο πέρασμα (πβ. Ἑλλή-σποντος). Οἱ Πόντιοι κατάγονται ἀπὸ τὸν Πόντο, τὴν νότια ἀκτὴ τοῦ Εὔξεινου Πόντου. Εὔξεινος σημαίνει φιλόξενος. Γνωρίζουμε ὅμως ὅτι μόνο φιλόξενος δὲν ἦταν. Πολλοὶ ναυτικοὶ εἶχαν πνιγῆ στὴν ἀφιλόξενη αὐτὴν θάλασσα, ποὺ ὀνομάζεται καὶ Μαύρη θάλασσα. Γιατί ὅμως τὸν εἶπαν «Εὔξεινο Πόντο», καὶ ὄχι ἄξενο; Ὑπάρχει ἕνα σχῆμα λόγου ποὺ λέγεται εὐφημισμός, δηλαδὴ χρησιμοποιεῖται μιὰ θετικὴ λέξη γιὰ νὰ ἀποδώσῃ μιὰ ἀρνητικὴ σημασία μὲ σκοπὸ νὰ ξορκιστῇ τὸ κακό. Ὁ πόντος μᾶς ἔδωσε τὰ ποντοπόρα πλοῖα καὶ τὸν ποντικὸ μῦ, δηλαδὴ τὸν ποντικὸ τῆς θάλασσας.