Γωνιά της Γλώσσας 134 – Γεωργίου Ἰ. Βιλλιώτη: Θεὸς σχωρέσει ἢ Θεὸς σχωρέσοι;

Γεωργίου Ἰ. Βιλλιώτη

Θεὸς σχωρέσει ἢ Θεὸς σχωρέσοι;

 

Ἡ συγχώρηση εἶναι ἐκ τῶν ὧν οὐκ ἄνευ στὴν ζωὴ ἑνὸς χριστιανοῦ. «Συγχωρέστε με καὶ συγχωρεμένοι νὰ εἶναι ὅσοι νομίζουν ὅτι μὲ λύπησαν» εἶχε γράψει ὁ ἅγιος Παΐσιος. Ἡ συγχώρηση εἶναι διττή: ζητᾶμε συγχώρηση τόσο ἀπὸ τὸν Θεό, ὅσο καὶ ἀπὸ τὸν συνάνθρωπό μας. Εἶναι συνηθισμένη ἡ εὐχὴ «Θεὸς σχωρέσοι». Τὸ οι ξενίζει τοὺς ἀναγνῶστες. Καὶ ὅμως αὐτὴ εἶναι ἡ ορθὴ γραφή, ἀφοῦ τὸ ρῆμα βρίσκεται στὴν εὐκτικὴ ἔγκλιση ποὺ δηλώνει εὐχή: ὁ Θεὸς ἂς τὸν συγχωρήσῃ. Ἡ εὐχὴ ποὺ λέμε στὶς κηδεῖες καὶ τὰ μνημόσυνα: «Θεός σχωρέσ’ τον» προῆλθε ἀπὸ αὐτὴν τὴν φράση: Θεὸς σχωρέσοι. Στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικὰ ἡ εὐκτικὴ μέλλοντα δὲν ἔχει εὐχετικὴ σημασία (κυρίως χρησιμοποιεῖται ὡς εὐκτικὴ τοῦ πλαγίου λόγου), ὅμως ἡ χρήση εἶναι μεταγενέστερη ἢ τῆς καθαρεύουσας (πρβ. Θεὸς φυλάξοι). 

ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΟΛΑ ΤΑ ΑΡΘΡΑ ΤΗΣ ΓΩΝΙΑΣ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ