Σβίλλιας Θ. Διονύσης
Ο Μουσολίνι ζηλεύοντας τις αρχικές νίκες των Γερμανών στην Ευρώπη, θέλησε και αυτός να δείξει το μέγεθος των Ιταλικών Ενόπλων δυνάμεων, ρίχνοντας τους εναντίον ενός μικρού και εύκολου αντιπάλου όπως υπολόγιζε. Έτσι το φθινόπωρο του 1940 επιτέθηκε στην χώρα μας. Ήταν πια αρχές Μαρτίου του 1941 όταν θέλοντας να παρακολουθήσει από κοντά τις πολεμικές επιχειρήσεις και την αναμενόμενη νίκη των μεγαλόπρεπων ιταλικών δυνάμεων εναντίον των λίγων και όχι πολύ καλά εξοπλισμένων Ελλήνων, ο Μουσολίνι έφτασε στην Αλβανία. Η Αλβανία είχε επιτρέψει την διάβαση των ιταλικών δυνάμεων από το έδαφος της ώστε αυτές να επιτεθούν στην χώρα μας.
Οι Ιταλοί ετοιμαζόντουσαν να εξαπολύσουν την μεγάλη και πολυδιαφημισμένη εαρινή επίθεση τους ρίχνοντας τελικά 12 μεραρχίες τους πλήρως εξοπλισμένες επάνω σε 6 ελληνικές κουρασμένες από τις μάχες και ελλιπώς εξοπλισμένες.
Η επίθεση ξεκίνησε στις 9 Μαρτίου του 1941. Οι Έλληνες στρατιώτες αμύνονταν του ιερού ελληνικού εδάφους με νύχια και με δόντια εναντίον του πολυάριθμου εχθρού.
Έξω από την περιοχή Κλεισούρα και περίπου 20 χλμ βόρεια, υπήρχε ένα ύψωμα στο οποίο έμελλε να προστεθούν μερικές ακόμη χρυσές σελίδες ανδρείας, θάρρους και θυσίας για την χώρα μας και το στρατό μας. Το ύψωμα το ήθελαν οι Ιταλοί για να μπορούν να ελέγχουν τις γύρω περιοχές, δρόμους και φυσικά να μπορούν να καθοδηγούν το πυροβολικό τους με επιτυχία εναντίον των Ελλήνων. Καθώς ξημέρωνε η 9η Μαρτίου, οι Ιταλοί άρχισαν να βομβαρδίζουν το ύψωμα και τους εκεί Έλληνες μαχητές με πυροβόλα, όλμους και αεροπορία. Σ’ εκείνο το ύψωμα είχαν ταμπουρωθεί οι μαχητές του 5ου Συντάγματος της 1ης μεραρχίας του ελληνικού στρατού με Θεσσαλούς στρατιώτες καταγόμενους κυρίως από την Καρδίτσα και τα Τρίκαλα.
Επί 7 ημερόνυχτα οι Ιταλοί βομβάρδιζαν τον λόφο και κάνανε συνεχείς επιθέσεις. Οι Έλληνες αγέρωχοι σαν άλλοι Σπαρτιάτες έμεναν στην θέση τους, αμύνονταν και σε κάποιες περιπτώσεις που κατάφεραν οι Ιταλοί να πλησιάσουν, η τρομερή κραυγή «αέρα» που δονούσε όλο το ύψωνα έκανε τους Ιταλούς να κουτρουβαλάνε στις πλαγιές για να ξεφύγουν από τις οι Ελληνικές ξιφολόγχες.
Το ύψωμα που μέχρι πριν την επίθεση ήταν γεμάτο με δέντρα, μετά τον πολυήμερο και σκληρότατο αγώνα είχε μείνει γυμνό από βλάστηση, τα καταφύγια και τα οχυρώματα είχαν καταστραφεί αλλά οι Έλληνες στρατιώτες στήνανε εκ νέου τα τρομερά όπλα τους μέσα στις τεράστιες τρύπες που είχαν ανοίξει οι Ιταλικές οβίδες και βόμβες.
Μέχρι τις 19 Μαρτίου οι Ιταλοί είχαν κάνει 18 μεγάλες επιθέσεις εναντίον του υψώματος αλλά …μάταια. Οι Έλληνες στρατιώτες έστεκαν επάνω στο ύψωμα όπως οι βράχοι στον αέρα. Τίποτε δεν τους κούναγε, τίποτε δεν τους φόβιζε. Οι τόσες μέρες πεινασμένοι στρατιώτες δεν ζητούν ψωμί αλλά χειροβομβίδες για να «κεράσουν» τους επίδοξους κατακτητές. Το «731», όπως έμεινε γνωστό στην πολεμική ιστορία και των δύο αντιπάλων, υπήρξε ίσως ένα από τα πιο αιματοβαμμένα υψώματα ολόκληρου του παγκοσμίου πολέμου». Απολογισμός της μάχης για τους Ιταλούς 1.000 νεκροί και 3.000 τραυματίες και για τους Έλληνες 145 νεκροί και 400 τραυματίες.
Για το ύψωμα 731 και τις μάχες που έγιναν από τις 9 ως τις 24 Μαρτίου έχουν γράψει πολλοί Έλληνες και ξένοι συγγραφείς και στρατιωτικοί, εχθροί και φίλοι εκφράζοντας τον θαυμασμό τους. Η νεότερη ελληνική ιστορία το ονομάζει «Νέες Θερμοπύλες». Έχει γραφτεί και ειδικός Θούριος ως εμβατήριο του στρατού.
Έγινε θρυλικό και είναι γραμμένο στο Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη στην Αθήνα. Οι στρατιώτες το ονόμασαν «Γολγοθά», γιατί, ενώ με την έναρξη των εχθροπραξιών ήταν δεντροσκεπασμένο, στο τέλος δεν έμεινε κανένα δέντρο και είχε αλλάξει όλη η μορφή του. Το ύψος του μειώθηκε κατά 5 μέτρα. Όπως γράφει η ιστορία σε κανένα άλλο μέρος του κόσμου κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο δεν ερίφθησαν τόσα πυρομαχικά όσα στο ύψωμα 731.
ΠΗΓΕΣ :
Α. ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΘΝΟΥΣ, Εκδοτική Αθηνών Α.Ε. 1978
Β. Άγγελος Τερζάκης, ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΟΠΟΙΪΑ 1940-1941, Αθήναι 1964