Ἡ ἐξαγόρευση τῶν λογισμῶν ἔγκειται στήν ἀποκάλυψη τῶν λογισμῶν σέ ἕναν πνευματικό πατέρα.
Ἡ ἐξαγόρευση δέν εἶναι ψυχανάλυση. Δέν ἐπιχειρεῖ κάποια ἐπαναφορά τοῦ παρελθόντος. Οἱ λογισμοί, πού πρόκειται νά ἐξαγορευτοῦν, εἶναι οἱ τωρινοί, οἱ παρόντες καί ἐνεργοί λογισμοί·* οἱ ἐπαναλαμβανόμενοι ἤ ὅσοι ἐμφανίζουν κάποια μονιμότητα στήν ψυχή.
Ἡ ἐξαγόρευση πρέπει νά γίνεται συχνά καί τακτικά. Ὁ ἐρωτῶν πρέπει νά ἐξαγορεύει τούς λογισμούς του ἐντελῶς ἐλεύθερα, χωρίς καμμία ντροπή ἤ φόβο. Τίποτε δέν κρύβει, τίποτε δέν λησμονεῖ, τίποτε δέν διαστρέφει, τίποτε δέν συγκαλύπτει.
Ὁ πνευματικός πατήρ ἔχει τόν ρόλο τοῦ μεσίτη μεταξύ πνευματικοῦ τέκνου καί Θεοῦ. Λέγει ἐπ’ αὐτοῦ ὁ ἅγιος Βαρσανούφιος: «Τόν λογισμό σου νά τόν πεῖς στόν Ἀββά σου, καί ἐκεῖνος θά σέ θεραπεύσει διά τοῦ Θεοῦ».*
Ἡ ἐξαγόρευση τῶν λογισμῶν ἔχει ἀξία προληπτική καί θεραπευτική. Ἡ ἐφαρμογή τῆς συμβουλῆς τοῦ πνευματικοῦ εἶναι ἀπαραίτητη. Μέ τήν ἐξαγόρευση τῶν λογισμῶν τό ὑπάκουο πνευματικό τέκνο κερδίζει πραγματική ἀνοσία ἀπέναντι στίς πανουργίες τοῦ πονηροῦ· διότι *ἡ δαιμονική δράση στηρίζεται στούς κρυφούς λογισμούς.*
Λέγει ὁ ἅγιος Θεόδωρος ὁ Στουδίτης: «Ὁ πονηρός λογισμός εἶναι ἡ ἀρχή καί ἡ ρίζα ὅλων τῶν κακῶν πού διαπράττουμε». *«Παρακαλῶ ὅλους σας νά ἐξαγορεύεστε τά κρυφά τῆς καρδίας σας, διότι τό φυτό πού ἔχει σκώληκα στήν ρίζα του πεθαίνει».
Ὁ ἅγιος Ἰωάννης Γάζης ἐπισημαίνει: *«Αὐτός, πού δέν ἐξαγορεύει τούς λογισμούς του, μένει ἀθεράπευτος».
Ἀπόσπασμα ἀπό τό βιβλίο τοῦ π. Δανιήλ Pupaza «ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ»,
ἐκδόσεως τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Μεταμορφώσεως τοῦ Σωτῆρος, Σοχοῦ-Λαγκαδᾶ.