Ἀντιγραφή- Ἐπιμέλεια: Σάββας Ηλιάδης – Δάσκαλος
Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος:
(Ὁμιλία ΙΕ’ στὸ κατὰ Ματθαῖον, ΕΠΕ Ἐκδόσεις: «ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Ὁ ΠΑΛΑΜΑΣ»)
« καὶ ἐὰν δανείζητε παρ᾿ ὧν ἐλπίζετε ἀπολαβεῖν, ποία ὑμῖν χάρις ἐστί; δανείζετε μηδὲν ἀπελπίζοντες, καὶ ἔσται ὁ μισθὸς ὑμῶν πολύς… γίνεσθε οὖν οἰκτίρμονες, καθὼς καὶ ὁ πατὴρ ὑμῶν οἰκτίρμων ἐστί». (Λουκᾶ,Λουκᾷ 6,34-36)
Ἄκουσες πόσες καὶ πόσο σπουδαῖες ἐντολὲς ἔδωσε ὁ Χριστός. Πότε λοιπὸν θὰ κατορθώσεις νὰ ἐκτελέσεις μία ἀπὸ αὐτές; Ὅταν ἀδιαφορεῖς γιὰ τὰ πάντα καὶ τρέχεις, γιὰ νὰ εἰσπράξεις τόκους, νὰ χορηγήσεις δάνεια, νὰ κάνεις διαπραγματεύσεις, νὰ ἀγοράσεις κοπάδια δούλων, νὰ εφοδιαστείς μὲ ἀσημικά, νὰ ἀγοράσεις χωράφια καὶ σπίτια καὶ χιλιάδες ἔπιπλα; Καὶ μακάρι νὰ ἔφτανε ὡς ἐδῶ τὸ κακό. Πότε θὰ βρεῖς τὸν καιρὸ νὰ ἐκτελέσεις μία ἀπὸ αὐτὲς τὶς ἐντολές, ὅταν μάλιστα συνοδεύει καὶ ἡ ἀδικία αὐτὲς τὶς ἁμαρτωλὲς ἐνέργειές σου, ἀφοῦ ἁρπάζεις ξένα χωράφια, παίρνεις μὲ τὴ βία σπίτια, ταλαιπωρεῖς τοὺς φτωχοὺς καὶ αὐξάνεις τὴν πεῖνα τους;
Ἀλλὰ εἶναι ἀλήθεια πὼς κάποτε ἐλεεῖς καὶ τοὺς φτωχούς. Τὸ γνωρίζω καὶ ἐγώ. Ἀλλὰ καὶ ἡ ἐνέργειά σου αὐτὴ σοῦ προξενεῖ μεγάλη βλάβη. Διότι…
τὴν χαρακτηρίζει ὁ ἐγωισμὸς ἢ ἡ ματαιοδοξία, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ μὴν ὠφελεῖσαι οὔτε ἀπὸ τὶς καλές σου πράξεις. Καὶ δὲν ὑπάρχει χειρότερο πρᾶγμα, ἀπὸ τὸ νὰ ναυαγεῖς μέσα στὸ λιμάνι.
τὴν χαρακτηρίζει ὁ ἐγωισμὸς ἢ ἡ ματαιοδοξία, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ μὴν ὠφελεῖσαι οὔτε ἀπὸ τὶς καλές σου πράξεις. Καὶ δὲν ὑπάρχει χειρότερο πρᾶγμα, ἀπὸ τὸ νὰ ναυαγεῖς μέσα στὸ λιμάνι.
Γιὰ νὰ μὴν γίνει λοιπὸν αὐτό, μὴ ζητᾶς νὰ σοῦ ἀνταποδώσω τὸ καλὸ ποὺ μοῦ ἔκανες, γιὰ νὰ σοῦ τὸ ἀνταποδώσει ὁ Θεός. Διότι λέει: «δανείζετε παρ` ὤν μὴ προσδοκᾶτε λήψεσθαι». Ὑπάρχει ἐκεῖνος ποὺ θὰ σὲ πληρώσει. Γιατί λοιπὸν τὸν ξεχνᾶς καὶ ἀπαιτεῖς νὰ σὲ πληρώσω ἐγὼ ὁ φτωχὸς καὶ ταλαίπωρος ἄνθρωπος; Μήπως ἀγανακτεῖ ὁ ὀφειλέτης σου, ὅταν τοῦ ζητᾶς; Μήπως δὲν ἔχει; Μήπως ἀρνεῖται νὰ σὲ πληρώσει; Δὲν βλέπεις τοὺς ἄπειρους θησαυρούς του; Δὲν βλέπεις τὴν ἄπειρη γενναιοδωρία του; Κέρδισε λοιπὸν τὴν ἀγάπη του καὶ ζήτησέ του! Διότι εἶναι χαρά του νὰ τοῦ ζητᾶς μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο. Ἄν δεῖ ὅμως πὼς ζητᾶς ἀπὸ ἄλλον αὐτὰ ποὺ σοῦ ὀφείλει ἐκεῖνος, σὲ θεωρεῖ ὑβριστή του. Καὶ ὄχι μόνο δὲν σὲ πληρώνει, ἀλλὰ δίκαια διατυπώνει καὶ κατηγορία ἐναντίον σου. Γιατί, λέει, μὲ θεώρησες ἀγνώμονα; Πῶς σχημάτισες τὴ γνώμη ὅτι εἶμαι φτωχὸς καὶ μὲ περιφρονεῖς καὶ τρέχεις νὰ ζητᾶς ἀπὸ ἄλλους; Σ` ἄλλον δάνεισες καὶ ἀπὸ ἄλλον ζητᾶς νὰ πληρωθεῖς; Ἄν καὶ βέβαια τὰ πῆρε ἄνθρωπος, ὅμως ὁ Θεὸς ἔδωσε τὴν ἐντολὴ νὰ τοῦ τὰ δώσεις. Καὶ αὐτὸς θέλει νὰ εἶναι καὶ νὰ παραμείνει ὁ μοναδικὸς χρεώστης καὶ ἐγγυητὴς καὶ γι` αὐτὸ σοῦ δίνει ἄπειρες εὐκαιρίες νὰ τοῦ ζητᾶς…
Ὁ Κύριος εἶπε: «δανείζει Θεῷ, ὁ ἐλεῶν πτωχόν» (Παρ. 19,17). Στὸν Θεὸ ἔδωσες δανεικά, σ` αὐτὸν νὰ ἀπευθυνθεῖς. Ἀλλὰ δὲν θὰ σοῦ τὰ ἐπιστρέψει ὅλα τώρα. Καὶ αὐτὸ τὸ κάνει γιὰ τὸ συμφέρον σου. Διότι εἶναι τέτοιος ὀφειλέτης. Ρυθμίζει καὶ ἐκτελεῖ τὰ πάντα ὄχι ὅπως οἱ ἄλλοι, οἱ ὁποῖοι φροντίζουν μόνο νὰ ἐπιστρέψουν τὰ χρέη τους, ἐνῶ ἐκεῖνος φροντίζει καὶ νὰ εἶναι ἐξασφαλισμένα τὰ ἐπιστρεφόμενα. Γι` αὐτὸ ἀκριβῶς ἄλλα ἐπιστρέφει στὴν παροῦσα ζωή, ἐνῶ ἄλλα τὰ ἐπιστρέφει στὴν ἄλλη ζωή…
Δὲν εἶδες πόσα κακὰ ἔπαθε καὶ πῶς ρίχτηκε στὴν αἰώνια κόλαση ἐκεῖνος ποὺ χρωστοῦσε δέκα χιλιάδες τάλαντα καί, ἀφοῦ τοῦ τὰ χάρισε ὁ δανειστής του, ἐκεῖνος βασάνισε σκληρὰ τὸν συνάνθρωπό του, ἐπειδὴ τοῦ χρωστοῦσε ἑκατὸ δηνάρια. Δὲν σὲ φοβίζει τὸ παράδειγμα; Δὲν φοβᾶσαι μήπως πάθεις καὶ σὺ τὰ ἴδια; Διότι καὶ τὰ δικά μας χρέη πρὸς τὸν Θεὸ εἶναι πολλὰ καὶ μεγάλα. Ἐκεῖνος ὅμως δὲν μᾶς ἐνοχλεῖ καὶ περιμένει μὲ ὑπομονὴ καὶ οὔτε μᾶς πιέζει, ὅπως πιέζουμε ἐμεῖς τοὺς συνανθρώπους μας οὔτε μᾶς ταλαιπωρεῖ οὔτε μᾶς βασανίζει. Ἄν καὶ θὰ εἴχαμε ἐξοντωθεῖ ἀπὸ καιρό, ἂν ἀποφάσιζε νὰ ζητήσει νὰ τοῦ ἐπιστρέψουμε ἀκόμη καὶ ἕνα μικρὸ μέρος ἀπὸ τὰ χρέη μας.
Ἄς ἔχουμε λοιπὸν αὐτὰ ὑπόψη μας, ἀγαπητοὶ καὶ ἂς γίνουμε ταπεινόφρονες καὶ ἂς δείχνουμε μεγάλη ἐπιείκεια πρὸς τοὺς ὀφειλέτες μας. Διότι, ἂν ἀντιμετωπίζουμε τὰ πράγματα μὲ σύνεση, αὐτὰ γίνονται αἰτία νὰ μᾶς συγχωρεθοῦν πολλὰ καὶ νὰ κερδίσουμε πολλὰ μὲ τὴν προσφορὰ τῶν λίγων. Γιατί λοιπὸν τὸν πιέζεις καὶ τοῦ τὰ ζητᾶς μὲ βία νὰ σοῦ τὰ ἐπιστρέψει, ἐνῶ ἔπρεπε νὰ τοῦ τὰ χαρίσεις, ἀκόμη κι ἂν ἐκεῖνος ἤθελε νὰ σοῦ τὰ ἐπιστρέψει, γιὰ νὰ σοῦ χαρίσει ὁ Θεὸς τὰ πάντα; Τώρα ὅμως κάνεις τὰ πάντα καὶ ἐκβιάζεις καὶ φιλονικεῖς, γιὰ νὰ μὴν σοῦ χαριστεῖ τίποτε ἀπὸ τὰ χρέη σου. Καὶ ἔχεις τὴν ἐντύπωση ὅτι ἐνοχλεῖς τὸν πλησίον σου, ἀλλὰ ἡ ἀλήθεια εἶναι ὅτι χτυπᾶς μὲ τὸ ξίφος τὸν ἑαυτό σου καὶ πολλαπλασιάζεις τὴν αἰώνια τιμωρία σου. Ἄν δείξεις ὅμως λίγη σύνεση ἐδῶ, ἐξαφανίζεις σχεδὸν ὅλες τὶς εὐθύνες σου. Διότι ὁ Θεὸς θέλει νὰ δείξουμε αὐτὴν τὴν φιλότιμη συμπεριφορά, γιὰ νὰ τοῦ δώσουμε τὴν χαρά, νὰ μᾶς ἀνταποδώσει περισσότερα. Ἄφησε λοιπὸν ἐλεύθερους ὅλους ὅσοι σοῦ ὀφείλουν χρήματα ἢ ἁμαρτήματα καὶ ζήτησε ἀπὸ τὸν Θεὸ νὰ ἀμείψει τὴν μεγαλοψυχία σου αὐτή. Διότι, καθόσον χρόνο σου ὀφείλουν ἐκεῖνοι, δὲν σοῦ ὀφείλει ὁ Θεός. Μόλις ὅμως τους τὰ χαρίσεις, θὰ μπορέσεις νὰ ἀπευθυνθεῖς πρὸς τὸν Θεὸ καὶ νὰ ζητήσεις μὲ πολὺ σεβασμὸ νὰ σὲ ἀμείψει γιὰ τὴν τόση σου εὐσέβεια.
Ἄν περνοῦσε, γιὰ παράδειγμα, ἕνας ἄνθρωπος καὶ σὲ ἔβλεπε νὰ ἔχεις ὑπὸ τὴν ἐξουσία σου τὸν ὀφειλέτη σου καὶ σὲ παρακαλοῦσε νὰ τὸν ἀφήσεις καὶ νὰ ζητήσεις απ` αὐτὸν ὅ,τι σοῦ ὀφείλει ὁ ὀφειλέτης, δὲν θὰ δεχόταν νὰ φανεῖ ποτὲ ἀχάριστος, ἀφοῦ ἀνέλαβε ἐκεῖνος τὴν εὐθύνη γιὰ ὅλα. Πῶς εἶναι δυνατὸν νὰ μήν μας καταβάλει ὁ Θεὸς πολὺ περισσότερα, χιλιάδες περισσότερα, ὅταν πιστοὶ στὴν ἐντολή του, ἀφήσουμε νὰ φύγουν καὶ χαρίσουμε ὅλες τὶς ὀφειλὲς σὲ ἐκείνους ποὺ μᾶς χρωστοῦν, χωρὶς νὰ τοὺς ζητήσουμε καμιὰ εἴτε μικρὴ εἴτε μεγάλη εὐθύνη; Ἄς μὴν λογαριάζουμε λοιπὸν τὴν πρόσκαιρη εὐχαρίστηση ποὺ θὰ αἰσθανθοῦμε ἀπὸ τὶς ἀπαιτήσεις μας πρὸς τοὺς χρεῶστες μας, ἀλλὰ τὴν ζημιὰ τὴν ὁποία θὰ ὑποστοῦμε ἀπὸ αὐτὴν τὴν συμπεριφορά μας αὐτὴ στὴν μέλλουσα ζωή, ἀφοῦ ἡ ζημιά μας θὰ ἀναφέρεται στὰ αἰώνια ἀγαθά.
Ἀφοῦ λοιπὸν τὰ προσπεράσουμε ὅλα αὐτὰ καὶ ὁδηγηθοῦμε πνευματικὰ ψηλότερα, ἂς χαρίσουμε στοὺς ὀφειλέτες μας καὶ χρήματα καὶ ἁμαρτήματα, γιὰ νὰ ἐφοδιάσουμε τοὺς ἑαυτούς μας μὲ καλὴ ἀπολογία. Καὶ ἀφοῦ ἐπιτύχουμε μὲ τὴν ἐπιείκειά μας πρὸς τοὺς συνανθρώπους μας ὅ,τι δὲν κατορθώσαμε νὰ πετύχουμε διὰ τῶν ἄλλων ἀρετῶν μας, ἂς ἀπολαύσουμε τὰ αἰώνια ἀγαθά, μὲ τὴν χάρη καὶ τὴν φιλανθρωπία τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, στὸν οποίο ἀνήκει ἡ δόξα καὶ ἡ δύναμη, τώρα καὶ πάντοτε καὶ στοὺς αἰῶνες τῶν αἰώνων. Ἀμήν.
Ἀντιγραφή – Ἐπιμέλεια:
Σάββας Ηλιάδης
Δάσκαλος
Κιλκὶς 4-7-2020