ΤΟΥ ΜΑΝΟΛΗ Γ. ΔΡΕΤΤΑΚΗ*
Σε προηγούμενα άρθρα μας στην «Εξπρές» έχουμε δείξει ότι ενώ από το 1998 μέχρι το 2003 το σύνολο των θανάτων ξεπερνούσε το σύνολο των γεννήσεων, δηλαδή σημειωνόταν φυσική μείωση του συνολικού πληθυσμού της χώρας και από το 2004 μέχρι το 2010 το σύνολο των γεννήσεων, χάρη στις γεννήσεις από αλλοδαπές, ξεπερνούσε το σύνολο των θανάτων και σημειωνόταν φυσική αύξηση του πληθυσμού, το 2011 η κατάσταση αυτή ανατράπηκε. Το σύνολο των θανάτων ξεπέρασε το σύνολο των γεννήσεων.
Από το 2004 και μετά έχουμε στοιχεία γεννήσεων κατά υπηκοότητα της μητέρας και θανάτους κατά υπηκοότητα του θανόντος. Από τα στοιχεία αυτά προκύπτει ότι η φυσική αύξηση του πληθυσμού τα έτη 2004-2010 οφειλόταν αποκλειστικά στις γεννήσεις από αλλοδαπές και στον μικρό αριθμό θανάτων αλλοδαπών (οι οποίοι, κατά μέσον όρο είναι πολύ νεότεροι από τους Έλληνες).
Τόσο, όμως, τα έτη 1998-2003 όσο και τα έτη 2004-2010 οι θάνατοι Ελλήνων ξεπερνούσαν τις γεννήσεις από Ελληνίδες, δηλαδή σημειωνόταν φυσική μείωση του ελληνικού πληθυσμού. Αυτό συνεχίστηκε και το 2011 και μάλιστα με εντεινόμενο ρυθμό.
Στο άρθρο αυτό εξετάζουμε τη μείωση των γεννήσεων το 2011 σε σχέση με το 2010. Τα σχετικά στοιχεία είναι της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ, πρώην ΕΣΥΕ) και δίνονται στον Πίνακα που ακολουθεί. Στην 1η στήλη του Πίνακα δίνεται το σύνολο των γεννήσεων (από Ελληνίδες και αλλοδαπές) στους 51 νομούς (τις 4 νομαρχίες της Αττικής τις ενοποιούμε στο νομό Αττικής) και στο Σύνολο χώρας το 2010, στη 2η το 2011 και στην 3η η ποσοστιαία μείωσή τους. Στις τρεις επόμενες στήλες δίνονται τα αντίστοιχα στοιχεία για τις γεννήσεις από Ελληνίδες και στις τρεις τελευταίες εκείνα για τις γεννήσεις από αλλοδαπές. Στην τελευταία γραμμή του Πίνακα δίνονται τα ίδια στοιχεία για το Υπόλοιπο Χώρας, δηλαδή το σύνολο των 51 νομών εκτός Αττικής, προκειμένου να συγκρίνουμε τη μείωση σ’ αυτές ως συνόλου με τη μείωση στην Αττική.
Από τον Πίνακα αυτό φαίνεται ότι το 2011 σε σχέση με το 2010 οι γεννήσεις μειώθηκαν στις περισσότερες περιφέρειες της χώρας ανεξάρτητα από την υπηκοότητα των μητέρων. Υπάρχουν όμως μεγάλες διαφορές ανάμεσα στους νομούς της χώρας. Πιο συγκεκριμένα:
– Στο σύνολο των γεννήσεων (από Ελληνίδες και αλλοδαπές) σημειώθηκε μείωση σε 47 νομούς και μικρή αύξηση σε 4 (Κέρκυρας, Άρτας, Χαλκιδικής και, οριακή, Λευκάδας). Η μεγαλύτερη μείωση (από -24,4% μέχρι -17,1%) σημειώθηκε στους νομούς Ζακύνθου, Λασιθίου, Φλώρινας και Κεφαλληνίας, και οι μικρότερη (κάτω από 4%) στους νομούς Χανίων, Ηλείας και Λάρισας.
– Στις γεννήσεις από Ελληνίδες σημειώθηκε μείωση σε 48 νομούς και αύξηση σε 3 (Άρτας, Κέρκυρας και Λάρισας). Η μεγαλύτερη μείωση (από – 18,4% μέχρι -17,5%) σημειώθηκε στους νομούς Κεφαλληνίας, Πρέβεζας, Βοιωτίας και Φλώρινας και η μικρότερη (κάτω από 3%) στους νομούς Κιλκίς, Χαλκιδικής και Χανίων.
– Στις γεννήσεις από αλλοδαπές σημειώθηκε μείωση σε 42 νομούς αύξηση σε 9 (Ιωαννίνων, Χίου, Γρεβενών, Καστοριάς, Χαλκιδικής, Πέλλας, Ηλεία, Κέρκυρας και Λευκάδας) . Οι μεγαλύτερες μειώσεις (από -38,2% μέχρι -24,0%) σημειώθηκαν στους νομούς Ζακύνθου, Κοζάνης, Αιτωλοακαρνανίας, Πιερίας και Εύβοιας) και οι μικρότερες (κάτω από 3%) στους νομούς Πρέβεζας, Μεσσηνίας και Ξάνθης.
– Στο Σύνολο Χώρας η μείωση στις γεννήσεις από Ελληνίδες ήταν μικρότερη από εκείνη στις αλλοδαπές, τέλος
– Τα ποσοστά μείωσης στο σύνολο των γεννήσεων είναι μεγαλύτερα στην Υπόλοιπή Χώρα απ’ ό,τι στην Αττική τόσο στο σύνολο των γεννήσεων όσο και στις γεννήσεις από Ελληνίδες και αλλοδαπές.
Οι μεγάλες παραπάνω μειώσεις των γεννήσεων, και ιδιαίτερα η ανατροπή που σημειώθηκε το 2011, δηλαδή το σύνολο των θανάτων να ξεπερνά το σύνολο των γεννήσεων, απαιτούν μια ειδική μελέτη, η οποία πρέπει να γίνει από τα αρμόδια ερευνητικά ιδρύματα και τα ΑΕΙ-ΤΕΙ της χώρας. Αρκεί εδώ να αναφέρουμε ότι, όπως έχουν δείξει πολλές μελέτες του ΕΚΚΕ και δημογράφων στη χώρας μας, βασικοί (και κατά τη γνώμη μου σήμερα ο οι κυριότεροι) είναι οικονομικοί. Πιο συγκεκριμένα:
– Η εκτίναξη της ανεργίας στα ύψη, οι διαδοχικές μεγάλες περικοπές σε μισθούς και συντάξεις και οι μεγάλες περικοπές στα επιδόματα των τρίτεκνων και πολύτεκνων οικογενειών που προκάλεσαν τα μέτρα των Μνημονίων αποτρέπουν τους νέους να συνάψουν γάμους και τα ζευγάρια να κάνουν παιδιά (όσα δεν έχουν) ή περισσότερα παιδιά (όσα έχουν).Οι λόγοι αυτοί ισχύουν τόσο για τους Έλληνες όσο και τους αλλοδαπούς.
– Στους αλλοδαπούς στη μείωση των γεννήσεων έχει συμβάλει και η παλιννόστηση στις πατρίδες εκείνων που δεν μπορούν να βρουν δουλειά εδώ για να ζήσουν τις οικογένειές τους.
– Σε ό,τι αφορά τη μικρότερη μείωση των γεννήσεων στην Αττική σε σύγκριση με την Υπόλοιπη Χώρα, ένα επιπλέον λόγος είναι το μεγαλύτερο κατά κεφαλή ΑΕΠ (κατά 40%) σε σχέση με εκείνο στο Υπόλοιπο Χώρας.
Όλες οι κυβερνήσεις των τελευταίων 38 ετών έχουν, δυστυχώς, επιδείξει μια προκλητική αδιαφορία απέναντι στη συνεχή αυτή κατολίσθηση των γεννήσεων καθώς και στο γεγονός ότι τα 14 τελευταία χρόνια οι θάνατοι των Ελλήνων ξεπερνούν τις γεννήσεις από Ελληνίδες. Αντί να εφαρμόσουν τις προτάσεις που περιλαμβάνονται στο πριν από 20(!) ακριβώς χρόνια ομόφωνο πόρισμα της διακομματικής επιτροπής της Βουλής του 1993 για την αντιμετώπιση του δημογραφικού προβλήματος, έπαιρναν και παίρνουν μέτρα εναντίον των οικογενειών με παιδιά, με τη σημερινή τρικομματική κυβέρνηση να έχει ξεπεράσει όλες τις προηγούμενες στην αναλγησία απέναντί τους, με το να φορολογεί τιμωρητικά, τις οικογένειες με παιδιά. Πρόκειται για μια εγκληματική στάση απέναντι στο υπ’ αριθμό ένα εθνικό μας πρόβλημα.
*Ο Μανόλης Γ. Δρεττάκης είναι τέως: Αντιπρόεδρος
της Βουλής, Υπουργός και Καθηγητής της ΑΣΟΕΕ
* *Πρώτη δημοσίευση ΄΄Εφημερίδα Εξπρές΄΄, 20-3-13
*Ο Μανόλης Γ. Δρεττάκης είναι τέως: Αντιπρόεδρος
της Βουλής, Υπουργός και Καθηγητής της ΑΣΟΕΕ.