Γεωργίου Ι. Βιλλιώτη
φιλολόγου-θεολόγου
Ἐπίνοια (ἐπί + -νοια < -νοος < νοῦς) εἶναι ἡ ἐπινοητικότητα, ὁτιδήποτε κοινούργιο καὶ πρωτότυπο συλλαμβάνει ὁ νοῦς, εἶναι ἐπίσης ἡ ἱκανότητα νὰ ἐπινοῆ κανεὶς νέα καὶ πρωτότυπα πράγματα: Μὲ τὴν επίνοια αὐτή ο Σοφοκλῆς δίνει στὴ σύγκρουση τοῦ Κρέοντα καὶ τῆς Ἀντιγόνης πανανθρώπινη διάσταση. Δὲν πρέπει νὰ συγχέεται μὲ τὴν ἐπίπνοια. Ἐπίπνοια (<ἐπίπνους < ἐπί + -πνους < πνοή < πνέω) εἶναι ἡ «θεία ἔμπνευση». «Ὁ ξένος ἦτο ὅλος ὦτα, κι ἐφαίνετο παραδόξως ἐννοῶν τί ἔλεγεν γραία, μᾶλλον ἐξ ἐπιπνοίας καὶ συνειδήσεως, ἤ ἀπὸ τὰ ὀλίγα ἑλληνικά, ὅσα ἐφαίνετο νὰ ἠξεύρη». (Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης, Ὁ Ἀμερικάνος).