Γωνιά της Γλώσσας 83 – Γεωργίου Ἰ. Βιλλιώτη: Ἡ γραμματικὴ παρατήρηση τῆς ἡμέρας

Γεωργίου Ἰ. Βιλλιώτη

Ἡ γραμματικὴ παρατήρηση τῆς ἡμέρας

Ἀποθετικὰ ρήματα 

 

Ὁρισμένα ρήματα διαθέτουν μόνο τύπους παθητικῆς φωνῆς: π.χ. ἐκμεταλλεύομαι, ἀγωνίζομαι, μάχομαι, σέβομαι. Τὰ ρήματα αὐτὰ δὲν ἀπαντοῦν στὴν ἐνεργητικὴ φωνή. Ὀνομάστηκαν ἀποθετικά, διότι ἀπέθεντο, ἀπέβαλαν τὴν ἐνεργητικὴ φωνή. Παρόλο ποὺ ἀπαντῶνται μόνο στὴν παθητικὴ φωνή, ἔχουν ἐνεργητικὴ σημασία: τὸ ρῆμα «ἐκμεταλλεύομαι» σημαίνει χρησιμοποιῶ κάποιον ἢ κάτι ἰδιοτελῶς: Οἱ χῶρες τοῦ εὐρωπαϊκοῦ Βορρᾶ ἐκμεταλλεύονται οἰκονομικὰ τὶς χῶρες τοῦ Νότου. Ἂν θέλουμε νὰ μετατρέψουμε τὴν πρόταση σὲ παθητικὴ σύνταξη, θὰ ποῦμε: Οἱ χῶρες τοῦ Νότου γίνονται ἀντικείμενο ἐκμετάλλευσης ἀπὸ τὶς χῶρες τοῦ εὐρωπαϊκοῦ Βορρᾶ.