Ο ευαγγελιστής Λουκάς, που έχει ως πηγή την Παναγία, παρουσιάζει στο ευαγγέλιό του χαρακτηριστική σκηνή του τρόπου με τον οποίο ο άνθρωπος διαχρονικά τοποθετείται έναντι του προσώπου του Χριστού. Είναι αυτή η σκηνή των δύο ληστών, που συσταυρώνονται εκατέρωθεν του Χριστού. Πόσο διαφορετική η στάση τους απέναντί Του!
Ο ένας ληστής ακούγοντας τους χλευασμούς των παρευρισκομένων ιουδαίων προσθέτει σ’ αυτούς βρισιές κατά του συσταυρωμένου Ιησού και λέγει: “Αν είσαι συ ο Χριστός, σώσε τον εαυτό σου και εμάς”. Ο ληστής αυτός αντιπροσωπεύει τους ανθρώπους που βιώνουν την κοσμική βεβαιότητα υπό ποικίλες μορφές. Είναι απόλυτα πεπεισμένοι ότι ο κώδικας αξιών, τον οποίο έχουν αποδεχθεί και προς τον οποίο έχουν εναρμονίσει τον βίο τους, είναι απολύτου και διαχρονικού κύρους. Δεν έχουν ουδεμία διάθεση αυτοκριτικής και επανεξέτασης της πορείας τους. Δεν αναλογίζονται το άδηλο και ευμετάβλητο της ισχύος εκ της εξουσίας ή του χρήματος (τόσο οι ηγέτες και οι πλουτούντες, όσο και οι οπαδοί και οι οσφυοκάμπτες κόλακες). Φυσιώνονται από την πληθώρα των γνώσεων ή την αναγνώριση των ταλέντων, ωσάν να αποτελούν αυτά αξίες καθ’ εαυτές. Τέλος μπορεί να ζουν, όπως και οι άρχοντες των ιουδαίων, με τη βεβαιότητα ότι έχουν υποχρεώσει τον Θεό!
Ο πρώτος ληστής θέλει να επωφεληθεί από εκείνη την πρώτη και συμπτωματική γνωριμία με τον Ιησού, για να σώσει τη ζωή του! Το ίδιο και οι συνοδοιπόροι του, αρνητές ή αμφιβάλλοντες, στην πρώτη δοκιμασία ( προσωπική σταύρωση) κραυγάζουν: “Αν υπάρχεις, Θεέ μου, σώσε με”. Οι ιουδαίοι θέλουν να περάσει ο Χριστός και την τελευταία δοκιμασία, να κατεβεί δηλαδή από τον σταυρό, για να πιστέψουν σ’ Αυτόν. Όσοι ιουδαΐζουν (ασθένεια ιδιαίτερα διαδεδομένη στο χώρο της δυτικής χριστιανοσύνης) ζώντας με τη βεβαιότητα της απόλυτης ικανοποίησης του Θεού από τη στάση ζωής τους, μπροστά στην ίδια δοκιμασία αναφωνούν: “Γιατί σ’ εμένα, Θεέ μου;”. Τόσο οι μεν όσο και οι δε είναι ανήμποροι να κατανοήσουν δύο βασικά πράγματα, την μεγάλη αξία της προσωπικής μας ελευθερίας, ως δώρο Θεού, και την απόλυτη αγαθότητά Του. Οι πρώτοι, έχοντας απωλέσει την αίσθηση της κατά Θεόν ελευθερίας λόγω της υποδούλωσης στα πάθη, καυχώνται για την ελευθερία στην άρνηση του Θεού. Και είναι άξιο παρατήρησης ότι ο αθεϊσμός είναι σύλληψη της διανόησης σε χριστιανικές λεγόμενες κοινωνίες. Εκεί όπου, όπως γράψαμε, επλεόνασε στο παρελθόν η ψευδής αντίληψη της ικανοποίησης του Θεού και στις ημέρες μας η εκκοσμίκευση της πίστης. Στο όνομα δήθεν της ελευθερίας οι μεν αρνούνται τον Θεό. Στο όνομα της “υποχρέωσης του Θεού” οι δε καυχώνται ως “διαχειριστές του σχεδίου του Θεού”! Τόσο οι μεν όσο και οι δε αρνούνται στην ουσία τον Θεό, γιατί αρνούνται τη σταύρωση-δοκιμασία (μακάριοι οι πενθούντες), ενώ σπέρνουν διαρκώς δοκιμασίες στους άλλους. Τον αρνούνται, γιατί ποθούν διακαώς την προβολή (μακάριοι οι πραείς), γιατί είναι ακόρεστοι και άπληστοι (μακάριοι οι πεινώντες και διψώντες την δικαιοσύνη), γιατί είναι εγωπαθείς και σπάταλοι (μακάριοι οι ελεήμονες), γιατί είναι ακάθαρτοι στην ψυχή (μακάριοι οι καθαροί στην ψυχή), γιατί σπέρνουν πολέμους από τον γείτονα ως τα άστρα (μακάριοι οι ειρηνοποιοί), γιατί επιδιώκουν το κακό και το άδικο (μακάριοι όσοι διώκονται για το καλό), γιατί είναι αλαζόνες και υπερήφανοι (μακάριοι οι ταπεινοί στο φρόνημα, οι λοιδορούμενοι ως “πτωχοί τω πνεύματι”. Άφησα τελευταίο τον πρώτο μακαρισμό του Χριστού, για να τονίσω την βασική προϋπόθεση επίτευξης των επομένων στόχων). Τέλος κάποιοι επιρρίπτουν στην απόλυτη Αγαθότητα το κακό επί της γης, για να αποδείξουν δια της εις άτοπον απαγωγής τη μη ύπαρξη του Θεού!
Ο άλλος ληστής, ίσως επιβαρυμένος με τις ίδιες εγκληματικές πράξεις, κρατά στάση πολύ διαφορετική. Επιπλήττει τον “συνάδελφό” του στο έγκλημα με τα ακόλουθα: “Δεν φοβάσαι τον Θεό, ενώ υποφέρεις το ίδιο βασανιστήριο; Και εμείς δίκαια τιμωρούμαστε. Απολαμβάνουμε αντάξια των πράξεών μας. Αυτός όμως δεν έπραξε κανένα άτοπο”. Ο ληστής αυτός αντιπροσωπεύει όλους τους ανθρώπους που ζουν με τη διαρκή αμφιβολία περί της ορθότητας της πορείας τους στη ζωή. Δεν επιχειρούν ανά πάσα στιγμή την αυτοδικαίωση και όταν βρεθούν μπροστά στην καταφρονεμένη και καταδικασμένη αθωότητα, επαναστατούν κατά του εαυτού τους. Δεν αναζητούν δικαιολογίες, για να ελαφρύνουν τη θέση τους. Αποδέχονται το μεγαλείο της Αλήθειας, μετανοούν και ζητούν ταπεινά τη συγχώρηση. Ο ληστής αυτός είναι ο πρώτος ένοικος της βασιλείας του Θεού! Αποτελεί σκάνδαλο της “θείας αδικίας”, για εκείνους τους “πιστούς” που “υποχρέωσαν τον Θεό” υπηρετώντας Τον από μικρά παιδιά. Αποτελεί σκάνδαλο και για άλλους, γιατί του χαρίστηκαν τα πάντα επειδή την έσχατη στιγμή μετανόησε (μετρά αυτό με τα ανθρώπινα κριτήρια; Η μεταμέλεια δεν ακυρώνει τη θανατική καταδίκη). Αποτελεί πρόφαση και για τρίτους που “προγραμματίζουν” την μετάνοια στα γεράματα υπό το βαρύ κλίμα του επερχομένου σ’ αυτά θανάτου. Πίσω από τον ευγνώμονα ληστή στοιχίζονται οι διαχρονικά μετανοημένοι αμαρτωλοί. Είναι εκείνοι που σε κάποια στιγμή της ζωής τους, επειδή ήσαν “πτωχοί τω πνεύματι”, άρπαξαν την ευκαιρία που δόθηκε και στον ληστή. Είναι πρώτος ο εκατόνταρχος του Γολγοθά, που κραύγασε “αλήθεια αυτός ήταν γυιός Θεού”, ο μετέπειτα μάρτυς Λογγίνος. Ακολούθησαν τελώνες, πόρνες, ληστές και πολλοί απλοί άνθρωποι, τα ονόματα των οποίων δεν τα έγραψαν οι ιστορικοί σε βιβλία, αλλά και άλλοι σημαντικοί και κατά την εξουσία και κατά την ευμάρεια και κατά τη γνώση (ο πλέον διαδεδομένος στη Δύση μύθος είναι αυτός των πιστών ως διανοητικά υποδεεστέρων). Καθένας τους αισθάνθηκε βαθειά τη συγκίνηση από την αγιότητα του βίου, την τόσο καταφρονεμένη από τον κώδικα αξιών του κόσμου τούτου.
Και άλλοι είδαν τα συμβάντα που είδε ο εκατόνταρχος, όμως δεν επωφελήθηκαν από την ευκαιρία που τους δόθηκε. Οι στρατιώτες που φύλαγαν τον τάφο, αρκέστηκαν στο όφελος εκ της δωροδοκίας. Άλλοι ήσαν αλυσσοδεμένοι με τις τιμές και τα αξιώματα του κόσμου τούτου, άλλοι υπήρξαν δεσμώτες των παθών και άλλοι της διανοητικής τους υπεροχής. Όλοι αυτοί ενώπιον του Κριτού θα ζήτησαν ασφαλώς τη χάρη του πλουσίου καταφρονητού του φτωχού Λαζάρου: “Στείλε κάποιον νεκρό στη γη, να τον δουν, να τρομάξουν, να αλλάξουν ζωή, ώστε να σωθούν”! Το αιώνιο πρόβλημα της ελευθερίας, το πλέον ακανθώδες σήμερα πρόβλημα στον δυτικό κόσμο! Από τους ιουδαίους, των οποίων ταλάνιζε την ψυχή ο Χριστός με το να μην φανερώνει τη δύναμή Του, ώς τους σύγχρονους αρνητές οι πάντες αισθανόμαστε βαρύ το φορτίο της προσωπικής ελευθερίας. Γι’ αυτό και σπεύδουμε να την εναποθέσουμε στα πόδια του οποιουδήποτε αυτόκλητου σωτήρα με αντάλλαγμα την απεμπόληση της ευθύνης και της οδύνης κατά τη λήψη των αποφάσεων, ενώ πεισματικά, στο όνομα της ελευθερίας και αυτό είναι το τραγικό, αρνούμαστε τον ζυγό του Χριστού! Όμως ο Χριστός στέκει προκλητικός στο ιστορικό στερέωμα επί δύο χιλιάδες χρόνια. Στη λήθη αντιστέκεται η Αλήθεια. Κανένας “ορθολογισμός” δεν μπορεί να παραβλέπει αυτό. Αν η Ανάστασή Του μας είναι τόσο ανυπόφορη, αυτό έχει απλή και ξεκάθαρη εξήγηση!
“ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗΣ”