Πρὸς
Κέντρον «῾Ενωμένη ῾Ρωμιοσύνη»
Μοναστηρίου 225, Μενεμένη, 54628 Θεσσ/νίκη
Πανεπιστημίου 34, Στοὰ Παλλάδος, 10679 Ἀθηνῶν www.enromiosini.gr Ἠλεκτρ. ταχυδρ. contact@enromiosini.gr
᾿Αξιότιμοι κύριοι, Χριστὸς ἀνέστη. Προσφάτως ἀναρτήθηκε στὴν ἱστοσελίδα σας (www.enromiosini.gr) κείμενο συνεργάτου σας ὑπὸ τὸν τίτλο «῾Ο συνεορτασμὸς τῆς ἑορτῆς τῆς ᾿Αναλήψεως καὶ τῆς μνήμης τῶν ἁγίων Κωνσταντίνου καὶ ῾Ελένης τὸ ἔτος 2015». ᾿Επειδὴ τὸ κείμενο αὐτὸ ἀναφέρεται σὲ θέματα τυπικοῦ, μὲ εἰδικὴ μάλιστα ἀναφορὰ στὸ τυπικὸ τῶν «Διπτύχων» τῆς ᾿Εκκλησίας τῆς ῾Ελλάδος, τὸ ὁποῖο συντάσσω ἀπὸ ἐτῶν κατόπιν ἀποφάσεως τῆς ῾Ιερᾶς Συνόδου, παρακαλῶ νὰ δημοσιεύσετε στὴν ἱστοσελίδα σας τὶς παρακάτω διευκρινίσεις μου, κατὰ τὴν κρατοῦσα δεοντολογία καὶ βάσει τοῦ νόμου «περὶ Τύπου».
Μετὰ τιμῆς
Διονύσιος Μπιλάλης ᾿Ανατολικιώτης
«Διευκρινίσεις περὶ τοῦ τυπικοῦ τῆς ἑορτῆς
τῆς ᾿Αναλήψεως κατὰ τὴν 21/5/2015»
Στὶς 23/4/2015 ἀναρτήθηκε στὴν ἱστοσελίδα τοῦ Κέντρου «῾Ενωμένη ῾Ρωμιοσύνη» (www.enromiosini.gr) κείμενο ὑπὸ τὸν τίτλο «῾Ο συνεορτασμὸς τῆς ἑορτῆς τῆς ᾿Αναλήψεως καὶ τῆς μνήμης τῶν ἁγίων Κωνσταντίνου καὶ ῾Ελένης τὸ ἔτος 2015». ᾿Επειδὴ τὸ κείμενο αὐτὸ ἀναφέρεται σὲ θέματα τυπικοῦ, μὲ εἰδικὴ μάλιστα ἀναφορὰ στὸ τυπικὸ τῶν «Διπτύχων» τῆς ᾿Εκκλησίας τῆς ῾Ελλάδος, τὸ ὁποῖο συντάσσω ἀπὸ ἐτῶν κατόπιν ἀποφάσεως τῆς ῾Ιερᾶς Συνόδου, καὶ ἐπειδὴ ἐνημερώθηκα γιὰ τὴν ἐν λόγῳ ἀνάρτησι ἀπὸ μέλη τῆς «Συνοδικῆς ῾Υποεπιτροπῆς ἐπὶ τῆς ἐκδόσεως τῶν Διπτύχων», κρίνεται σκόπιμο νὰ ἀναφέρω ἐπὶ τοῦ θέματος τὶς παρακάτω διευκρινίσεις.
1. Καμμία ἀπολύτως πρότασις ἢ ἐρώτησις περὶ τοῦ θέματος δὲν ὑπεβλήθη ἐγγράφως ἢ ἄλλως πως στὴν Σ. ῾Υποεπιτροπή. ᾿Αλλὰ ἀφοῦ πρῶτα ἀναρτήθηκε τὸ ἐν λόγῳ κείμενο στὴν ἱστοσελίδα τῆς «῾Ενωμένης ῾Ρωμιοσύνης» τὴν Πέμπτη 23/4/2015, δύο ἡμέρες μετά, δηλαδὴ στὶς 25/4/2015 καὶ ἡμέρα Σάββατο, ποὺ εἶναι ἀργία γιὰ τὶς ὑπηρεσίες καὶ κλειστὰ τὰ γραφεῖα, ἐστάλη ἕνα μήνυμα στὴν διεύθυνσι ἠλεκτρ.
ἀλληλογραφίας τῆς ῾Υποεπιτροπῆς, τὸ ὁποῖο ἔλεγε μόνο τὰ ἑξῆς ἐπὶ λέξει· «Παρακαλώ για την ανάγνωση του παρακάτω συνδέσμου: https://www.enromiosini.gr/orthodoxi-latreia/typikai-diataxeis-ieron-akoloythion/ο-συνεορτασμοσ-τησ-εορτησ-τησ-αναληψε/». Τὸ μήνυμα ἐστάλη, ἀφοῦ πρῶτα τὸ πλῆρες κείμενο, περὶ οὗ ὁ λόγος, δημοσιοποιήθηκε διαδικτυακῶς (ἐν ἀγνοίᾳ τῆς Σ. ῾Υποεπιτροπῆς καὶ ἐμοῦ ὡς συντάκτου τοῦ Τυπικοῦ) καὶ ἐφόσον εἶχε ἤδη ἀναπαραχθῆ καὶ διασπαρῆ σὲ ἄγνωστο ἀριθμὸ ἄλλων ἱστοσελίδων, χωρὶς νὰ ἀναμένεται ἡ ὁποιαδήποτε ἀπάντησις ἐκ μέρους τῶν ἁρμοδίων. Οἱ ἀναγνῶστες ἂς κρίνουν σχετικά.
2. Τὸ ἐκκλησιαστικὸν Τυπικὸν δὲν εἶναι κάποια ἀπόκρυφος γνῶσις, κάτι τὸ ἀόριστο καὶ νεφελῶδες, ἢ κάποιο ἀδιευκρίνιστο κεφάλαιο τῆς θεολογίας. Εἶναι συγκεκριμένο λειτουργικὸ βιβλίο τῆς ᾿Ορθοδόξου ᾿Εκκλησίας, ὅπως εἶναι καὶ ἡ Παρακλητική, τὸ Τριῴδιον, τὸ Πεντηκοστάριον, τὰ Μηναῖα κ.λπ.. Τὸ Τυπικὸν ἀποτελεῖ ἔκφρασι καὶ ἀποτύπωσι τῆς συνεχοῦς ἐπὶ 2000 χρόνια λειτουργικῆς ἐμπειρίας τῆς ᾿Εκκλησίας ἐν σώματι. ῾Ως κείμενο διασῴζεται σὲ ἀρχαῖα χειρόγραφα, ἐνῷ ἐκδίδεται καὶ ἐντύπως ἀπὸ τὸν 16ο αἰῶνα μέχρι σήμερα. Δὲν ἀποτελοῦν ἐκκλησιαστικὸ τυπικὸ οἱ προσωπικοὶ φιλοσοφικοὶ διαλογισμοὶ μεμονωμένων ἀτόμων, ὅταν μάλιστα δὲν βασίζωνται στὴν λειτουργικὴ παράδοσι καὶ ἐμπειρία τῆς ᾿Εκκλησίας, δὲν τεκμηριώνωνται πάνω στὸ ἰσχῦον Τυπικόν, καὶ πολλῷ μᾶλλον ὅταν εὐθέως ἀντιτίθενται σὲ πανάρχαιες τυπικὲς διατάξεις.
3. Οἱ περὶ τυπικοῦ ἀναφορὲς στὸ περὶ οὗ ὁ λόγος δημοσιευθὲν κείμενο, καὶ εἰδικώτερα ὁ ἰσχυρισμὸς ὅτι κατὰ τὴν ἑορτὴ τῆς ᾿Αναλήψεως «δὲν μπορεῖ νὰ συμψαλῇ ἀκολουθία κανενὸς ἁγίου», δὲν στηρίζονται σὲ κανένα ἀπολύτως Τυπικὸν τῆς ᾿Εκκλησίας, χειρόγραφο ἢ ἔντυπο. ᾿Αντιθέτως τὸ χειρόγραφο Τυπικὸν τῆς Εὐεργέτιδος, τοῦ 11ου-12ου αἰῶνος, σημειώνει μὲ ἔμφασι ὅτι, ἐὰν ἡ μνήμη κάποιου ἑορταζομένου ἁγίου τύχῃ εἴτε ἀνήμερα τῆς Μεσοπεντηκοστῆς εἴτε τῆς ᾿Αναλήψεως, ἡ ἀκολουθία τοῦ ἁγίου δὲν παραλείπεται ἀλλὰ συμψάλλεται. Τὸ ἴδιο ἀναφέρει καὶ τὸ ἰσχῦον Τυπικὸν τῆς Μεγάλης ᾿Εκκλησίας, οἱ λεπτομερεῖς διατάξεις τοῦ ὁποίου ἀκολουθήθηκαν στὰ Δίπτυχα 2015 μέχρι κεραίας. ῾Επομένως ἡ ὁμόφωνη παράδοσι τῆς ᾿Εκκλησίας, τοὐλάχιστον γιὰ τὰ τελευταῖα… 1000 χρόνια(!), εἶναι ὅτι ἀκωλύτως συμψάλλονται οἱ δύο ἀκολουθίες, χωρὶς αὐτὸ νὰ μειώνῃ τὴν δεσποτικὴ ἑορτή, ἐνῷ ἀντιθέτως λαμπρύνει περισσότερο τὴν μνήμη τοῦ τυχόντος ἁγίου.
Οἱ σύντομες αὐτὲς διευκρινίσεις σημειώνονται, ὥστε νὰ μὴ δημιουργῆται σύγχυσι καὶ ἀμφιβολία γιὰ τὸ ποιό εἶναι τὸ ἀκριβὲς καὶ ὀρθὸ τυπικὸ τῆς ᾿Εκκλησίας στοὺς περίπου 10.000 ᾿Ορθοδόξους ῾Ιερεῖς καὶ στοὺς περισσότερους ἀπὸ 30.000 ἱεροψάλτες καὶ βοηθοὺς τῶν ἀναλογίων ἐντὸς ῾Ελλάδος.
Χριστὸς ἀνέστη!
Διονύσιος Μπιλάλης ᾿Ανατολικιώτης
δρ φιλοσοφικῆς σχολῆς ᾿Αθηνῶν, μουσικολόγος-τυπικολόγος,
πτυχιοῦχος κοινωνικῆς θεολογίας, διπλωματοῦχος βυζαντινῆς μουσικῆς,
συντάκτης τοῦ Κανοναρίου τῶν «Διπτύχων» τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος,
διευθυντὴς συντάξεως τῆς ἐπιθεωρήσεως «Συμβολή» (www.symbole.gr),
ἐπιμελητὴς ἐκδόσεων, συγγραφεύς. e-mail: symbole@mail.com
Τρίτη 28 ᾿Απριλίου 2015
Κοινοποίησις·
– Συνοδικὴ ῾Υποεπιτροπὴ ἐπὶ τῆς ἐκδόσεως τῶν Διπτύχων – Κέντρο «῾Ενωμένη ῾Ρωμιοσύνη» (contact@enromiosini.gr)
– ῾Αρμόδιοι φορεῖς περὶ τοῦ ᾿Εκκλησιαστικοῦ Τυπικοῦ
– ᾿Εκκλησιαστικὸς καὶ ἡμερήσιος τύπος καὶ ὁμόλογα ἠλεκτρονικὰ μέσα