Συχνὰ ἔννοιες ποὺ ὑπάρχουν ἤ σχετίζονται μὲ τὴν Βίβλο, ἔχουν παρερμηνευθεῖ, σχεδὸν «κακοποιηθεῖ» καὶ ἡ ζημία δὲν εἶναι μικρή. Ἀφοῦ, μία παρερμηνεία μιᾶς λέξεως μόνο, μπορεῖ νὰ ὁδηγήσει σὲ λανθασμένα νοήματα καὶ συμπεράσματα, ἀκόμα δὲ καὶ σὲ μιὰ ἄστοχη στάσης ζωῆς. Τέτοια περίπτωση εἶναι ἡ ἔκφραση «Ὀργὴ Θεοῦ».
Ἄς δοῦμε πρῶτα ἐτυμολογικὰ τὴν λέξη ὀργή. Ὑποστηρίζεται, ὄχι ὅμως μὲ βεβαιότητα, ὅτι προκύπτει ἀπὸ τὸ «ὀρέγω» (ἁπλώνω- ἐπιθυμῶ κάτι ἔντονα). Ὡς ἀρχικὴ σημασία δηλώνει «φυσικὴ διάθεση, χαρακτῆρα,ἰδιοσυγκρασία» καὶ ἀργότερα ἐξελίχθηκε σὲ «βίαιη συμπεριφορά, ἀγανάκτηση, θυμό». Μὲ αὐτὴν τὴν ἔννοια ἀπαντᾶται στὴν Παλαιὰ Διαθήκη, διαζωγραφίζοντας ἔτσι, ἴσως ἐπειδὴ ἡ ἐποχὴ τὸ ἐπέβαλλε, τὸ Πρόσωπο τοῦ Θεοῦ. Ὁ Ἠσαϊας ἀναφέρει: « Ὅταν ἐπέλθη ὁ θυμὸς οὗτος τοῦ Κυρίου τοῦ Παντοκράτορος καὶ ὁ οὐρανὸς θὰ συμμετάσχη τοῦ θυμοῦ τοῦ Κυρίου καὶ ἡ γῆ θὰ σεισθῆ ἐκ θεμελίων» (13,13). Ἡ λέξη ὀργή, ὑπάρχει πολλὲς φορὲς μέσα στὴν Παλαιὰ Διαθήκη ἀλλά, ὅπως θὰ δοῦμε, συχνὰ καὶ στὰ βιβλία αὐτά, πρὶν ἀκόμα τὴν Σάρκωση τοῦ Λόγου, ἀχνoφαίνεται ἡ πραγματική της σημασία. Ἔτσι, οἱ ἄνθρωποι ἔδιναν ἀνθρώπινα χαρακτηριστικὰ στὸν Θεό, χωρὶς ὅμως ὸ Θεὸς νὰ εἶναι «κατ’οὐσίαν» ὀργίλος καὶ γενικότερα νὰ ἔχει παρόμοιες ἀνθρώπινες συμπεριφορὲς καὶ ἀδυναμίες. Ὁ Θεὸς γνωρίζουμε ὅτι εἶναι ἀγάπη ἀλλά,αὐτὸ θὰ φανεῖ,στὴν Καινὴ Διαθήκη κυρίως ( Α΄ Ἰωάν.4,7).
Ἀφοῦ ὅμως ὁ Θεὸς δὲν ὀργίζεται,πῶς ἐξηγεῖται ἡ ἔκφραση «ὀργὴ Θεοῦ»;
Πρόκειται γιὰ τὴν ἄρση ἀπὸ τὸν ἄνθρωπο τῆς χάριτός Του. Ἤδη ἀπὸ τὴν Πτώση τῶν πρωτοπλάστων, ἡ « ὀργὴ » αὐτὴ εἰσῆλθε στὰ ἀνθρώπινα. Οἱ ἄνθρωποι μετὰ τὴν πτώση, γεννιῶνται ἐκ φύσεως «τέκνα ὀργῆς» (Ἐφ.2,3). Ὁ ἄνθρωπος μεταπτωτικά, βρέθηκε γυμνὸς καὶ ντροπιασμένος. Ἔχει ἀπολέσει πλέον κληρονομικὰ τὴν « θεϊκὴ πανοπλία » ποὺ τὸν προστατεύει ἀπὸ τὶς μεθοδείες τοῦ διαβόλου καὶ τὸν ἐνισχύει στὴν προσπάθεια ἀποκοπῆς τῶν παθῶν του. Ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ, ὅταν ὑπάρχει, τὸν βοηθᾶ νὰ «βλέπει», διαφορετικά, ζεῖ στὸ σκότος. Ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ εἶναι ποὺ ὀμορφαίνει τὴν ζωὴ τοῦ ἀνθρώπου, τὴν γεμίζει. Ἡ ἔλλειψή της ἐκφράζεται ὡς « ὀργὴ Θεοῦ ».Τὸ κατὰ Ματθαῖον (3,7) μιλᾶ καὶ γιὰ «μέλλουσα ὀργή», ἡ ὁποία ἀφορᾶ σὲ ὅσους θὰ παραμείνουν ἀμετανόητοι μέχρι τὸ τέλος τῆς ζωῆς τους. Σὲ ὅσους δηλαδὴ ἄρεσε τὸ σκοτάδι καὶ τὸ συνήθισαν. Ἀφορᾶ στοὺς ἀμετανόητους δηλαδή.
Ὁ πιστός, καλεῖται καὶ προτρέπεται νὰ κατασιγάσει τὴν ἔμφυτη αὐτὴ ὀργή του (Ἐφ.4,31). Ὅμως ἡ Χάρις, ἀναλόγως μὲ τὸν τρόπο ποὺ ζεῖ καὶ κινεῖται ὁ ἄνθρωπος, ἔρχεται καὶ φεύγει, τὸ ὀνόμασαν αὐτό, «παιχνίδι τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ ». Ὅταν ὁ ἄνθρωπος μετανοεῖ, ἕλκει πάλι τὴν χάρη καὶ ὁ Θεὸς τὸν χαριτώνει ἐκ νέου. Ἄλλωστε γνωρίζουμε ὅτι τὸ μόνο σίγουρο ποὺ κάνει ὁ Θεός, εἶναι μία καλὴ καταδίωξη στὸν ἄνθρωπο, ποὺ τὴν γνωρίζουμε καὶ τὴν ψάλλουμε στοὺς ναούς: « Τὸ ἔλεός σου Κύριε καταδιώξει με πάσας τὰς ἡμέρας τῆς ζωῆς μου». Δὲν χρειάζεται νὰ δίνουμε κανένα χῶρο στὴν « ὀργή », σὲ αὐτὸ προτρέπει καὶ ὁ κορυφαῖος τῶν Ἀποστόλων Παῦλος «μὴ ἐκδικοῦντες, ἀγαπητοί, ἀλλά, δότε τόπον τῆ ὀργῆ » (Ῥωμ.12,19).
Οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας καὶ κυρίως ὁ ἅγιος Μάξιμος ὁ Ὁμολογητής, «στοχεύει» περὶ τοῦ θέματος καὶ ἀναφέρει ὅτι ἡ « ὀργὴ τοῦ Θεοῦ » εἶναι ὀδυνηρὸ αἴσθημα ἐκείνων ποὺ παιδαγωγοῦνται. Μὲ αὐτὴν ὁ Θεὸς ὁδηγεῖ τὸν ἄνθρωπο στὴν συστολὴ καὶ στὴν ταπείνωση, ὅταν βλέπει τὴν ἔπαρση τοῦ νοῦ του. Τὸν ὁδηγεῖ στὴν συνειδητοποίηση τῆς ἀδυναμίας του, τὴν ὁποία ὅταν νιώσει ἀποβάλλει ἀπὸ τὴν καρδιά του. Λειτουργεῖ θεραπευτικά. Τὸ ἀναφέρει σαφῶς: «Ὀργὴ τοῦ Κυρίου,εἶναι διακοπὴ τῆς χορήγησης τῶν θείων χαρισμάτων, ἡ ὁποία γίνεται πρὸς τὸ συμφέρον του, σὲ κάθε νοῦ ποὺ ὑψηλοφρονεῖ καὶ ἐπαίρεται καὶ καυχιέται σὰν νὰ ἦταν δικά του κατορθώματα τὰ ἐπιτεύγματα ποὺ τοῦ παραχώρησε ὁ Θεός».
Ὅταν μὲ τὴν ὀργὴ ἔχουμε ἄρση τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ, ὁ ἄνθρωπος « ἀσθενεῖ » καὶ ἄν αὐτὸ δὲν ἀλλάξει, νεκρώνεται, εἶναι ζωντανὸς νεκρός, «ἄχαρος». Δὲν ἔχει κανένα ἐνδιαφέρον ὄχι μόνο γιὰ τὰ πνευματικά του, ἀλλά, οὔτε κἄν γιὰ ἄλλα, ποὺ τοῦ ἔδιναν κάποια «κοσμικὴ» χαρά. Ἡ «ἄρση» κάποιες φορὲς μπορεῖ νὰ συμβεῖ χωρὶς τὴν εὐθύνη τοῦ ἀνθρώπου, ἀλλά γιὰ παιδαγωγικὸ-πνευματικὸ λόγο,σὲ ὅσους τὸ ἀντέχουν. Σὲ ὅσους ἔχουν ἀφήσει ἐντελῶς τὸν ἐαυτό τους, στὰ χέρια τοῦ Θεοῦ, προκειμένου νὰ τοὺς «σμιλέψει».
Τελικά, ὁ ἀγώνας τῆς ζωῆς εἶναι νὰ μὴν διώχνουμε τὴν χάρη αὐτὴ τοῦ Θεοῦ ἀπὸ μέσα μας,μὲ τὴν θέλησή μας. Μὲ τὰ ἔργα μας καὶ τὶς σκέψεις μας. Σὲ κάθε Θεία Λειτουργία τὸ ζητοῦμε: «Ὑπὲρ τοῦ ῥυσθῆναι ἡμᾶς ἀπὸ πάσης θλίψεως, ὀργῆς…». Στὸ βάπτισμά μας, λάβαμε πλούσια τὴν Χάρη, ὅπως καὶ πολλὰ χαρίσματα ἀπὸ τὸ ἅγιον Πνεῦμα. Αὐτὰ χρειάζεται ἐργασία καὶ προσοχή,νὰ διατηρηθοῦν καὶ νὰ αὐξηθοῦν.
Τελειώνουμε μὲ μία νουθεσία τοῦ ἁγίου Μαξίμου: «Γιὰ ἐκεῖνον ποὺ ἐπαίρεται γιὰ τὴν πράξη του, τὸν περιμένουν τὰ ἄτιμα πάθη, καὶ ἐκεῖνον ποὺ ὑψηλοφρονεῖ γιὰ τὴν γνώση του, ἐπιτρέπει ἡ δίκαιη κρίση νὰ κάνει λάθος στὴν ἀληθινὴ θεωρία”.