(Επιμέλεια Στέλιος Κούκος)
[Αφηγείται ο Αρχιμανδρίτης, π. Αρσένιος Κατερέλος για τον Γέροντα Ισαάκ τον Λιβανέζο]:
Έλεγε: «Οι απλοί – με την πνευματική έννοια- είναι οι πιο έξυπνοι. Ασχολούνται μόνον με αυτά που τους ωφελούν και τους ενδιαφέρουν για την πνευματική πρόοδό τους».
Έλεγε: «Τα μυστικά του καλόγερου είναι τα πνευματικά του».
Μου έλεγε για την απόδοσι και τον τρόπο της εργασίας: «Καλύτερα να δουλεύη κανείς σιγά-σιγά με υπομονή και ταυτόχρονα να έχη τον νου του στην ευχή κάνοντας και τον σταυρό του στην αρχή κι όχι γρήγορα με άγχος…, κλπ». Έτσι αγιάζεται και η εργασία και αποδίδομε καλύτερα.
Ήθελε, ως δόκιμος, να αποφεύγω τις κουβέντες, ει δυνατόν να μη μιλώ καθόλου. Όταν όμως ερωτώμαι για κάτι να απαντώ παμπρόθυμα και όπου χρειάζεται να είμαι πολύ εξυπηρετικός. Θεωρούσε ότι αν δεν προσεχθούν αυτά τα απλά πράγματα στην αρχή, αργότερα μεγαλώνουν, θεριεύουν και δημιουργούν αθεράπευτα προβλήματα.
Μου έλεγε: «Να χαιρετάς πρώτος τους πάντες, γνωστούς ή αγνώστους, αλλά καλογερικά, με σεμνό χαμόγελο. Αλλά όχι περιττές κουβέντες. Και να τους λες να εύχωνται».
Μου έλεγε: «Μη δίνης σημασία στις ‘φιλοσοφίες’ των δαιμόνων».
Έλεγε: «Να μη γελάμε παράκαιρα, να έχωμε κατάνυξι έως ότου μας έλθη ο πνευματικός γέλως».
Σημειωτέον δε, ότι ο Γέροντας Ισαάκ ήτο ένας χαρακτήρας αναστάσιμος.
Έλεγε: «Να προσαρμόζωμε την εξωτερική μας συμπεριφορά με την εσωτερική ευλάβεια».
Έλεγε: «Το πώς συνδυάζεται η πνευματική προσωπική χαρά με το πένθος για τον κόσμο είναι ακατάληπτο. Ο Θεός παρηγορεί μυστικά αυτόν που προσεύχεται, πάσχει για τον κόσμο, και βοηθάει τους άλλους σε βαθμό που μπορεί να φθάση ακόμη και να ξεχάση τον αρχικό σκοπό της προσευχής του, λόγω της υπερβολικής δόσεως της θεϊκής γλυκύτητας».
Έλεγε: «Να διαβάζης αργά τα ιερά γράμματα. Αυτά, όχι μόνον μας διδάσκουν, αλλά και μας αγιάζουν».
Μου έλεγε: «Να υιοθετής την λογική που ωφελεί».
Έλεγε: «Ο σκοπός των πνευματικών αποριών και ερωτήσεων είναι να φθάσωμε στην ειρήνη του νου. Να χαιρώμεθα και να απολαμβάνωμε τα πνευματικά αγαθά. Ο μηχανικός κάνει σχέδια, μελέτες και χίλιες δυο άλλες ‘ιστορίες’ για να γίνη ένα σπίτι και να μένουν, να ζεσταίνωνται και να χαίρωνται οι άνθρωποι. Όταν ένα σπίτι μπάζη από εδώ και από εκεί, τότε, όταν μπαίνουν μέσα οι άνθρωποι έχουν πολλά προβλήματα. Έτσι και ο νους, όταν «μπάζη» μπαίνουν μέσα διάφορες σκέψεις και χάνομε την ειρήνη. Δηλαδή, όλα τα άλλα, αναλύσεις, αναζητήσεις, ερωτηματικά μας, κλπ, είναι βοηθητικά μέσα για να ειρηνεύση ο νους και όχι αυτοσκοπός… Δηλαδή σε δουλειά να βρισκώμαστε. Όταν ο άνθρωπος προκόπτη πνευματικά, γεμίζει από χαρά και ειρηνεύει».
«Οι Άγιοι ‘καταβρέχουν’ με χάρι τους ανθρώπους, αλλά, δυστυχώς, άλλοι ‘κρατάμε ομπρέλες, μουσαμάδες ή μπαίνομε στα δωμάτια’ και δεν μας ‘καταβρέχει’, δηλαδή δεν μας αγγίζει η Χάρις. Οι Άγιοι πηγαίνουν παντού, μας ακούνε όπου και να είμαστε, ακόμη και εάν εμείς δεν προσέχωμε».
Κάποτε, έλεγε σε μία γνωστή μου παρέα, με εύθυμο τρόπο: «Όταν μας πλησιάζη κάποιος για οποιαδήποτε δοσοληψία, να μην είμαστε άκαμπτος τοίχος, αλλά ελαστικός φράκτης που θα αποσβέννη τις ορμές, τις ταχύτητες και τις τυχόν κρούσεις». Και εννοούσε ο Γέροντας ότι πρέπει να προσέχωμε την συμπεριφορά μας έναντι των άλλων. «Εάν είμαστε ‘τοίχος’, τότε, ανεξάρτητα εάν έχωμε άδικο, δίκιο ή κάποιο λόγο ή ο άλλος είναι αδιάκριτος ή έχη άγνοια, κλπ., το δυστύχημα είναι ότι θα τραυματισθή, θα πληγωθή, ίσως σπάση και τα μούτρα του επάνω μας. Ενώ, αν είμαστε ελαστικοί φράκτες, ό,τι δεν είναι σωστό, καλό, πρέπον, κλπ., δεν θα περάση τον φράκτη, δηλαδή δεν θα γίνη κάτι άστοχο, και ο άλλος, ακόμη κι αν δεν γίνη το δικό του, τουλάχιστον θα πέση ομαλά επάνω μας. Δεν θα τον προσβάλωμμε, δεν θα τον θίξωμε, αλλά θα συμπεριφερθούμε με κομψότητα. Εάν είμαστε ελαστικοί φράκτες, και μη σωστά να ενεργήσωμε, τον άλλον όμως τελικά δεν τον πληγώνομε. Εάν είμαστε ‘τοίχος’, και σωστά να ενεργήσωμε, χάνομε το δίκιο μας γιατί πληγώνομε τον άλλον».
Από το βιβλίο του Αρχιμ. Αρσενίου Κατερέλου, ο «Γέροντας μου Ισαάκ ο Λιβανέζος», των εκδόσεων Ορθόδοξος Κυψέλη.