Η Chloe Cole, 23 ετών, υποβλήθηκε σε «αλλαγή» φύλου στα 12 παίρνοντας ορμόνες και κάνοντας διπλή μαστεκτομή. Επανήλθε συντετριμένη στο φύλο της στα 17, καταγγέλλοντας την ανεύθυνη, ακρωτηριαστική και ιδεολογικά κατευθυνόμενη αντιμετώπιση της εφηβικής της αστάθειας.
Και οι νομοθεσίες που βασίζονται σε τέτοιους μύθους είναι ήδη ξεπερασμένες.
Από «Μαμά Μπαμπάς και Παιδιά»*
Τον Μάιο του 2022 ψηφίστηκε στην Ελλάδα το νομοσχέδιο απαγόρευσης των θεραπειών «μεταστροφής»(1) καθώς οι παρεμβάσεις στο σεξουαλικό προσανατολισμό χαρακτηρίστηκαν «κακοποιητικές». Πρόσφατα, ακολούθησε η Κύπρος που επίσης ποινικοποίησε οποιεσδήποτε παρεμβάσεις «μεταστροφής» σεξουαλικού προσανατολισμού.(2) Προκαλεί ενδιαφέρον πως η ποινικοποίηση αφορά μόνο τις παρεμβάσεις που γίνονται για να εναρμονισθεί η ψυχολογία κάποιου με το σώμα που γεννήθηκε, ενώ αντίθετα όλες οι παρεμβάσεις που υποστηρίζουν πως η σεξουαλική επιθυμία μπορεί να είναι άσχετη με το βιολογικό φύλο είναι ευπρόσδεκτες…
Οι αποφάσεις θεωρήθηκαν δικαίωση και νομική κατοχύρωση της σεξουαλικής διαφορετικότητας και υποστηρίχθηκαν ελαφρά τη καρδία από το μεγαλύτερο μέρος του προκατειλημμένου και μονομερώς ενημερωμένου πολιτικού και δημοσιογραφικού κόσμου. Έχουμε αναφέρει τους λόγους που η νομοθεσία αυτή προσβάλλει τη προσωπικότητα και τις ελεύθερες επιλογές του ανθρώπου(3,4,5). Επανερχόμαστε τώρα μετά τις νεότερες νομοθετικές εξελίξεις της Κύπρου και με αφορμή μελέτη που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στον Guardian, βάσει της οποίας το 7% των Βρετανών άλλαξε το σεξουαλικό του προσανατολισμό μέσα στα τελευταία 6 χρόνια.
Είναι φανερό λοιπόν πως οι σεξουαλικές επιλογές αλλάζουν, ο ΛΟΑΤΚΙ+ προσανατολισμός αλλάζει και οι αλλαγές γίνονται με εσωτερικές διαδικασίες που μόνο ο ίδιος ο άνθρωπος μπορεί να προσδιορίσει για τον εαυτό του. Όταν οι νομοθεσίες βίαια και καταχρηστικά στερούν από τον άνθρωπο την δυνατότητα να ενταχθεί αρμονικά στη νέα του επιλεγμένη σεξουαλική ταυτότητα, είναι αυτές οι νομοθεσίες που κακοποιούν και αδικούν και όχι οι υποστηρικτικές παρεμβάσεις για τη μεταστροφή που τα ίδια τα άτομα αναζητούν για τον εαυτό τους.
Ας δούμε το θέμα λεπτομερέστερα. Σε πρόσφατο άρθρο της η εφημερίδα Guardian,(6) δημοσίευσε μια νέα μελέτη που δείχνει ότι το 7% των Βρετανών άλλαξαν σεξουαλική ταυτότητα/σεξουαλικό προσανατολισμό σε διάστημα μόλις έξι ετών.
Η έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Demography, (7) δείχνει έναν συγκρίσιμο αριθμό ανθρώπων να μετακινούνται τόσο προς τις ετεροφυλικές ταυτότητες, όσο και μακριά από αυτές.
Περίπου το 8,6% όσων είχαν προσδιοριστεί παλαιότερα ως gay ή λεσβίες, μόλις έξι χρόνια αργότερα αυτοχαρακτηρίσθηκαν ως ετερόφυλοι. Τα άτομα που είχαν ταυτιστεί ως αμφιφυλόφιλοι ήταν αναπάντεχα τα πιο ρευστά, με το 44% από αυτά να κινείται προς μια ετεροφυλόφιλη ταυτότητα. Αυτή η κίνηση αντισταθμίστηκε από μικρά ποσοστά μετακίνησης όσων προηγουμένως αυτοχαρακτηρίστηκαν ως ετεροφυλόφιλοι.
Ο Matthew Grech πρώην ομοφυλόφιλος από τη Μάλτα, εγκατέλειψε την ομοφυλοφιλία από μόνος του όταν γνώρισε το Χριστιανισμό. Σήμερα διώκεται ποινικά, διότι μίλησε δημόσια για την μεταστροφή του. Αυτό, με βάση το νόμο θεωρήθηκε διαφήμιση υπηρεσιών «μεταστροφής».
Ο μύθος λοιπόν «γεννημένος gay, πάντα gay» έχει πεθάνει. Αυτό είναι γνωστό στους κοινωνικούς επιστήμονες εδώ και χρόνια, αλλά όταν ο Guardian λαμβάνει υπόψη και δημοσιεύει αυτά τα δεδομένα με ειλικρίνεια, είναι μια σημαντική στιγμή. Και αυτή η μελέτη έχει τεράστιες συνέπειες για την επιβαλλόμενη απαγόρευση της «θεραπείας μεταστροφής», γιατί δείχνει πως οι απαγόρευση έρχεται σε αντίθεση με τις αυθόρμητες επιλογές του ανθρώπου.
Τι προκαλεί τη σεξουαλική ρευστότητα;
Τί προκάλεσε την αλλαγή στη σεξουαλικότητα; Κανείς σήμερα δεν πιστεύει ότι τα πράγματα «απλώς συμβαίνουν». Υπάρχουν αίτια και αποτέλεσμα. Αν κάτι έχει αλλάξει, έχει νόημα να γνωρίζουμε το γιατί. Αυτό είναι απαραίτητο για την κατανόηση του κόσμου και των ανθρώπων με τους οποίους ζούμε.
Σχετικά με αυτό το 7% του πληθυσμού που άλλαξε τη σεξουαλική του ταυτότητα, τι συνέβη κατά τη διάρκεια των 6 ετών;
Θα μπορούσαν να προβληθούν κάθε είδους θεωρίες:
- Ίσως η έλξη ή οι συμπεριφορές τους να μην άλλαξαν, αλλά μόνο ο χαρακτηρισμός που τους έδωσαν. Αυτό θα μπορούσε να αφορά τους «αμφιφυλόφιλους», αλλά είναι απίθανο να εξηγήσει την αλλαγή προς τις τελείως αντίθετες ταμπέλες.
- Ίσως υπήρχε μια επιγενετική αιτία – κάτι περιβαλλοντικό που θα μπορούσε να είχε αλλάξει τον τρόπο που εκφράστηκαν τα (σταθερά) γονίδιά τους, οδηγώντας τους σε διαφορετικά συναισθήματα και ενέργειες.
- Οι κοινωνικές επαφές μπορεί να έχουν μεγάλο αντίκτυπο στα αισθήματα και τις συμπεριφορές ενός ανθρώπου. Θα μπορούσαν κάποιες αλλαγές στο ανθρώπινο περιβάλλον να επέδρασαν και να επηρέασαν τη σεξουαλική τους ταυτότητα;
- Μερικοί μπορεί να είχαν κάποια συνομιλία ή να έλαβαν συμβουλές με αποτέλεσμα την αλλαγή της σεξουαλικής τους ταυτότητας. Αυτό μπορεί να συμβεί όταν ένας άνθρωπος σκόπιμα αναζητήσει βοήθεια για τη συγκεκριμένη αλλαγή, αλλά μπορεί να συμβεί στη διαδικασία που οι άνθρωποι κατανοούν καλύτερα τον εαυτό τους, οπότε συχνά βιώνουν αυτού του είδους την αλλαγή.
- Οι θρησκευτικές εμπειρίες μπορούν επίσης να αναδιαμορφώσουν τις επιθυμίες των ανθρώπων. Πολλοί άνθρωποι ομολογούν πως όταν προσέγγισαν αυθεντικά την χριστιανική πίστη, ένιωσαν μέσα τους μια ριζική αλλαγή και έφυγαν μακριά από ομοφυλοφιλικές συμπεριφορές ή έλξεις.
Αυτές και ίσως και άλλες είναι διάφορες θεωρίες, που μπορεί να αφορούν διαφορετικούς ανθρώπους.
Ωστόσο, όλοι πρέπει λογικά να συμφωνήσουμε ότι κάτι προκάλεσε αυτές τις αλλαγές στη σεξουαλική ταυτότητα. Και αν κάτι προκάλεσε αυτή την αλλαγή, γιατί κάποιος να μην είναι ελεύθερος να το αναζητήσει και να αλλάξει;
Οι αλλαγή σεξουαλικού προσανατολισμού με συνομιλία είναι δυνατή και δεν είναι επιβλαβής!
Η απαγόρευση της «θεραπείας μεταστροφής» – ή αλλιώς των «πρακτικών μετατροπής», επιχειρεί να σταματήσει οποιαδήποτε εκούσια προσπάθεια αλλαγής της σεξουαλικής ταυτότητας. Για να υποστηριχθεί η απαγόρευση, διατυπώνονται εξαιρετικά παραπλανητικές απόψεις, μεταξύ των οποίων ότι «οποιαδήποτε προσπάθεια να διαμορφώσει κάποιος τη σεξουαλικότητά του είναι αδύνατη, επιβλαβής και ανήθικη».
Αυτό είναι αναληθές και αντιεπιστημονικό. Η αλλαγή είναι καταρχήν δυνατή! Από τους γνωστότερους ψυχιάτρους- μελετητές της ανθρώπινης σεξουαλικότητας, οι Masters and Johnson(8,9), ριζοσπαστικοί εκφραστές του Ινστιτούτου Kinsey, σε βιβλίο τους που εκδόθηκε για τη ομοφυλοφιλία το 1979 και θέλοντας να δώσουν (σύμφωνα με τα δικά τους λόγια) ελπίδα αλλαγής σε όσους θέλουν να αλλάξουν το σεξουαλικό τους προσανατολισμό, εφάρμοσαν χωρίς ενδοιασμούς θεραπείες μεταστροφής και δήλωσαν ότι:
«Σε μια ξεχωριστή σειρά 54 ομοφυλόφιλων ανδρών και 13 λεσβίων γυναικών που επιθυμούσαν να λάβουν θεραπεία «νέου σεξουαλικού προσανατολισμού» η θεραπευτική αποτυχία (των Masters and Jonhson δηλ.) ήταν 35%. Και δεν αναμένετο να ξεπεράσει το 45% όταν ολοκληρωνόταν η 5ής περίοδος παρακολούθησης. Αυτό σημαίνει πως η σταθερή, μετά πενταετία μεταστροφή της ομοφυλοφιλίας από τους συγκεκριμένους ψυχοθεραπευτές ήταν στο 55- 65%. Αυτό το εύρημα έχει εξαιρετική θεωρητική αξία και δίνει βάσιμη ελπίδα σε όσους επιθυμούν να λάβουν θεραπεία σεξουαλικού επαναπροσανατολισμού» (10).
Όπως βλέπουμε με βάση τις μελέτες, η αλλαγή στη σεξουαλικότητα σαφώς είναι δυνατή, εφαρμόζεται εδώ και χρόνια από εξαιρετικά φιλελεύθερους σεξουαλικά ψυχιάτρους ενώ με βάση την εμπειρία οι θεραπείες συνομιλίας είναι αποτελεσματικές και δεν είναι επιβλαβείς. Ακόμα κι αν δεν οδηγήσουν στο επιθυμητή ετεροφυλοφιλική ταυτότητα, τα αποτελέσματα είναι συνήθως θετικά για την ψυχική υγεία του πελάτη.
Οι θετικές παραδοχές για τις παρεμβάσεις μεταστροφής, περιέχονται ακριβώς στις μελέτες που χρησιμοποιούνται για να τις προσβάλλουν, όπως:
«Τόσο οι συμμετέχοντες όσο και οι αντίπαλοι περιέγραψαν θετικές εμπειρίες από τη θεραπεία μεταστροφής, οι οποίες ήταν ένα απροσδόκητο εύρημα…» (Beckstead και Morrow, 2004)
«Η πλειονότητα των ερωτηθέντων που ανέφεραν αυτοκτονικό ιδεασμό δήλωσαν ότι ήταν η προοπτική του να είναι ομοφυλόφιλοι… που τους οδήγησε σε σκέψεις αυτοκτονίας, παρά ο αγώνας να προσπαθήσουν να μην είναι gay…»
«… Οι περισσότερες από τις αναρτήσεις στις ανακοινώσεις των πρώην πρώην- ομοφυλόφιλων [δηλαδή εκείνοι που κάποτε θεωρούσαν τους εαυτούς τους πρώην ομοφυλόφιλους, αλλά δεν το κάνουν πλέον] αναφέρουν ότι αυτή τη στιγμή έχουν γενικά καλή ψυχική υγεία. Οι πιο συνηθισμένες δηλώσεις τους … ήταν ότι είχε αξία το ταξίδι τους μέσα στη διαδικασία» (Weiss et al. (2010)).
Και παρά τα σοβαρά προβλήματα με την προκατάληψη στην μελέτη των Shidlo και Schroeder (2002), που αρχικά διαφημίστηκε υπό τον τίτλο «Ομοφοβικές θεραπείες: Τεκμηρίωση της ζημίας», το 61% των συμμετεχόντων ανέφερε ότι η παρέμβασή τους ήταν χρήσιμη σε κάποιο βαθμό.
Τα ανωτέρω δεν προκαλούν έκπληξη, καθώς δεν υπάρχει τίποτα αμφιλεγόμενο που διαδραματίζεται σε αυτού του είδους τα θεραπευτικά και συμβουλευτικά περιβάλλοντα.
Όσο για τον ισχυρισμό ότι είναι ανήθικο να επιδιώκουμε αυτό το είδος αλλαγής ερωτούμε: με βάση ποιο πρότυπο είναι ανήθικο; Είναι ανήθικο να βοηθάς έναν άνθρωπο να ζει σύμφωνα το σώμα που γεννήθηκε, ενώ είναι ηθικό να του επιβεβαιώνεις πως γεννήθηκε σε «λάθος σώμα», να διακόπτει την εφηβεία του, να ακρωτηριάζει τα γεννητικά του όργανα, να παίρνει τις καταστροφικές ορμόνες αντιθέτου φύλου, να στειρώνεται, να επιδίδεται σε επιτηδευμένες σεξουαλικές πρακτικές, να δημιουργεί έναν ψεύτικο κοινωνικό εαυτό; Γιατί είναι ανήθικο να συμβουλεύσει ένας γονέας το παιδί του και είναι ηθικό να χρησιμοποιεί ο εκπαιδευτικός την «αυθεντία» του για να υποστηρίζει μονόπλευρες θεωρίες στα παιδιά;
Οι μεροληπτικές απαγορεύσεις βασίζονται στην ιδεολογία, όχι σε αποδείξεις
Η αλλαγή στη σεξουαλική ταυτότητα μπορεί αποδεδειγμένα να συμβεί με την πάροδο του χρόνου. Οπότε, εάν κάποιος θέλει να αλλάξει, γιατί πρέπει να παρέμβει ο κρατικός νόμος για να τον αποτρέψει;
Γιατί κάποιος από τον ακαδημαϊκό χώρο, τη κυβέρνηση, τους ΛΟΑΤΚΙ+ ακτιβιστές, ένα συμβούλιο ψυχολόγων ή ψυχιάτρων ή νομικών πρέπει να αποφασίζει εάν θα επιτραπεί στους απλούς ανθρώπους να αναζητήσουν την αλλαγή για τον εαυτό τους;
Εάν μια συγκεκριμένη προσέγγιση μεταστροφής αποδειχθεί με αξιόπιστα κριτήρια επιβλαβής, αυτή πρέπει να ελεγχθεί. Αλλά τα επιβαλλόμενα νομοσχέδια (και οι de facto επαγγελματικές απαγορεύσεις) είναι κάτι πολύ διαφορετικό – βάζουν στο στόχαστρο οποιαδήποτε προσπάθεια αλλαγής εφόσον γίνεται προς τη «βιολογικά συνεπή» κατεύθυνση.
Είναι ξεκάθαρο: αυτή η νομοθεσία χρησιμοποιείται και στοχεύει αποκλειστικά στα gay και trans άτομα που ίσως επιθυμήσουν αλλαγή. Όποιος ετεροφυλόφιλος θέλει να «εξερευνήσει» και να «αγκαλιάσει» μια νέα LGBT+ ταυτότητα, δεν θα επηρεαστεί, μάλλον θα εορταστεί και θα υποστηριχθεί. Οι προσφάτως εισαχθέντες νόμοι έχουν σκοπό ο gay να μείνει gay και ο trans να μείνει trans.
Τέτοια νομοθετήματα όπως τα πρόσφατα της Κύπρου και τα περισυνά της Ελλάδας, περιορίζουν την ελευθερία των ατομικών επιλογών και με εξόφθαλμο τρόπο εξυπηρετούν μεμονωμένες ομάδες πολιτών εις βάρος όλων των υπολοίπων. Η νομοθεσία απαγόρευσης της «θεραπείας μεταστροφής» είναι άδικη, μεροληπτική, περιορίζει το δικαίωμα ενός ενήλικα να αποφασίζει για εκείνον και να βοηθήσει τα άτομα της ευθύνης του και πρέπει όλοι όσοι εκτιμούν τις ατομικές ελευθερίες να αντιταχθούν σε αυτήν.
Παραπομπές:
- https://www.lifo.gr/now/politics/boyli-yperpsifistike-i-tropologia-gia-tin-apagoreysi-ton-therapeion-metastrofis
- https://www.lifo.gr/now/world/kypros-poinikopoiithikan-oi-therapeies-metastrofis
- https://mumdadandkids.gr/vioithiki-iatriki/apagorefsi-tis-therapeias-metastrofis-gia-ta-loatki-atoma
- https://mumdadandkids.gr/vioithiki-iatriki/voice-of-the-voiceless
- https://mumdadandkids.gr/vioithiki-iatriki/sxetika-me-tin-apagorefsi-tis-epilogis-tis-therapeftikis-symvouleftikis-gia-ta-loatki-atoma-apo-to-ypourgeio-ygeias
- https://www.theguardian.com/society/2023/jun/11/sexual-identity-mobility-study-uk
- https://read.dukeupress.edu/demography/article/60/3/659/373516/Sexual-Orientation-Identity-Mobility-in-the-United
- https://kinseyinstitute.org/collections/archival/masters-and-johnson.php
- https://en.wikipedia.org/wiki/Masters_and_Johnson
- Abnormal Psychology and Modern Life, James C. Coleman, James N. Butcher, Robert C. Carson, 6th Edition, SCOT FORESMAN AND COMPANY. Σελ.541The Masters and Johnson Perspective on Homosexuality.
* Βοηθητική πηγή: Christian Today
__________________
Άρθρα του «Μαμά Μπαμπάς και Παιδιά σχετικά με τις θεραπείες «μεταστροφής»:
1. https://mumdadandkids.gr/vioithiki-iatriki/apagorefsi-tis-therapeias-metastrofis-gia-ta-loatki-atoma
2. https://mumdadandkids.gr/vioithiki-iatriki/voice-of-the-voiceless